Frjáls verslun - 01.05.1970, Blaðsíða 20

FRJÁLS VERZLUN
7.0
þessari skilaskyldu getur -vald-
ið launagreiðanda refsiábyrgð.
Hafa verið kveðnir upp refsi-
dómar í Hæstarétti, þar sem
launagreiðendur hafa verið
fundnir sekir um fjárdrátt sam-
kvæmt 247. gr. almennra hegn-
ingarlaga, sem leggur fangelsi
allt að sex árum við slíku af-
broti.
Takmarkatilfelli. — Útlend-
ingar.
Kringumstæðum getur verið
þannig háttað að vafi leiki á,
hvort maður, sem starfar í fyr-
irtæki eða stofnun sé raunveru-
lega starfsmaður viðkomandi
aðila og því heimild fyrir
hendi til þess að taka af hon-
um fé til greiðslu opinberra
gjalda. Skýrt takmarkatilfelli
af þessu tagi er að ifinna í
Hæstaréttardómi frá 1968, sem
fjallaði um lögtak er gert hafði
verið hjá veitingahúsi , R-vík
fyrir skattskuld þjóns, sem þar
hafði starfað. Þar segir m. a.:
Að vísu er það tekið fram í 1.
gr. samnings milli Sambands
veitinga- og gistihúsaeigenda og
Félags framleiðslumanna, að
framreiðslumenn og barþjónar
taki eigi kaup hjá atvinnurek-
anda, en fái þóknun hjá við-
skiptamönnum. Hér er að áliti
réttarins aðeins um samkomu-
lag að ræða milli þessara
tveggja samningsaðila um fyr-
irkomulag um greiðslu starfs-
launa og getur það í engu thagg-
að skýlausum fyrirmælum laga
og reglugerða um ábyrgð
vinnuveitanda.
í dómi þessum segir, að líta
beri 'svo á að þjónninn hafi
eigi verið sjálfstæður söluaðili
gagnvart viðskiptamönnum
veitingahússins, heldur komið
þar fram sem starfsmaður at-
vinnurekandans og að atvinnu-
rekandinn hafi þvi verið vinnu-
veitandi hans og raunveruleg-
ur kaupgreiðandi og sé því á-
byrgur fyrir greiðslu skatt-
skuldarinnar. Naumast er unnt
að gefa neina algilda reglu um,
hvenær maður í fyrirtæki er
svo sjálfstæður gagnvart at-
vinnurekandanum, að hann
teljist ekki starfsmaður at-
vinnurekandans með þeim af-
leiðingum, að sá síðarnefndi
beri ekki ábyrgð á opinberum
gjöldum hans. í slíkum tilfell-
um er ráðlegast fyrir atvinnu-
rekandann að snúa sér þegar
við ráðningu mannsins til
Gjaldheimtunnar eða annarra
innheimtuaðila opinberra
gjalda og fá skorið úr Skyldu
sinni í þessu efni. Eftir á kann
slíkt að reynast of seint til þess
að firra sig vandræðum.
Hvað útlendinga snertir, sem
starfa og taka laun hér á landi,
er aðalreglan sú, að launagreið-
endur þeirra ábyrgjast greiðslu
opinberra gjalda til þeirra hér
með því að halda eftir reglu-
lega ákveðnum hluta af laun-
um þeirra og skila innheimtu-
aðila þannig, að tryggt sé, að
þann dag, sem gjaidandinn fari
úr landi verði búið að greiða
sem næst þá fjárhæð, sem þá
hefur verið lögð á gjaldandann.
Bera launagreiðendur ábyrgð á
greiðslu þessara gjalda, eins og
um eigin gjöld væri að ræða.
Því fé, sem haldið er eftir af
launum starfsmannsins á þenn-
an hátt, skal skila til viðkom-
andi innheimtuaðila innan
viku.
Komi það í ljós, að útlending-
ur, sem á ógreidda skattskuld í
heimalandi sínu, yirðist launa-
greiðandi hans hér ekki bera
neina ábyrgð á þeirri skatt-
skuld né hafa neina heimild
til þess að taka af launum
starfsmannsins fyrir slíkri
skattskuld, fái hann vitneskju
um hana. Þessa ályktun virð-
ist mega draga af dómi, sem
kveðinn var unn fvrir nokkr-
um árum í máli i Revkiavík.
bar sem Gjaldstofa Færevia
krafði Færeving, er dvaldist
hér á landi, um vangoldna
skattskuld. Segir í dómi undir-
réttar, að það sé viðtekin
venja að dómstólar í einu ríki
fjalli ekki um skattakröfur
frá öðrum ríkium, hvorki með
dómi né aðför. Er ennfremur
á það bent, að í samningum á
milli Norðurlanda sé svo kveð-
ið á um, að dómar um skatta.
sem kveðnir eru upp í einu
landanna, séu ekki aðfararhæf-
ir í öðru. Þaðan af síður ættu
ákvarðanir skattayfirvalda í
einu ríkjanna um skattfjárhæð
að vera dómhæfar í öðru.
Af þessum ástæðum var mál-
inu vísað frá dómi í undirrétti.
í Hæstarétti var málinu einnig
vísað frá dómi en af öðrum á-
stæðum, þannig að ekki var
tekin afstaða til forsenda und-
irréttardómsins.
Nú, þegar það verður stöð-
ugt algengara, að útlendir
menn komi til íslands til
starfa og Islendingar sjálfir
fari til annarra landa í at-
vinnuleit, kunna margvísleg til-
felli af þessu tagi að koma upp.
Verður þá ef til vill nauðsyn á
að setja nýjar reglur um þetta
efni, sem lagaðar verði eftir
breyttum aðstæðum.
Niðurlag:
Samkv. því sem rakið hefur
verið hér að framan, eru það
fyrst og fremst eftirfarandi höf-
uðatriði, sem athuga ber:
Launagreiðandi á að til-
kynna Gjaldheimtunni og
öðrum inniheimtuaðilum
það þegar í stað, er hann
ræður nýjan starfsmann í
þjónustu sína.
Launagreiðenda bera að
tilkynna það sömu að-
ilum þegar í stað, er starfs-
maður fer úr þjónustu
hans.
Launagreiðandi á að
taka af launum starfs-
manns fyrir opinberum
gjöldum nákvæmlega í
samræmi við fyrirmæli
inn'heimtuaðila hins opin-
bera:
Launagreiðanda ber að
skila strax innheimtuaðil-
um því fé, sem tekið hef-
urverið af starfsmanni
upp í opinber gjöld.
Starfsfólk geymi vand-
lega kvittanir frá launa-
greiðanda fyrir greiðslu
opinberra gjalda sinna.