Frjáls verslun - 01.07.1978, Blaðsíða 82

ti! umrædu
Hagur Hollendinga
Ekki fer mörgum sögum af beinum
samskiptum íslands og Hollands á þess-
um síðustu tímum greiðra samgangna og
milliríkjasamvinnu. Leiðir íslands og
Hollands liggja þó víða saman og hafa
gert í áratugi. Þannig má nefna aðild
landanna að Atlantshafsbandalaginu og
Evrópusamtökum á sviði efnahags- og
viðskiptamála. Svo hefur viljað til að ís-
land hefur eignazt góða vini meðal hol-
lenzkra ráðamanna, sem síðar hafa látið
að sér kveða í alþjóðlegri samvinnu.
Þannig var það um Stikker og Luns, sem
báðir kynntust málefnum íslands og ís-
lenzkum ráðamönnum vel áður en þeir
voru útnefndir í framkvæmdastjóraem-
bætti hjá Atlantshafsbandalaginu. Hafa
íslendingar notið góðs af þeim kunn-
ingsskap.
Af Hollendingum má smáþjóð sem
íslendingar læra margt. Hollendingar
hafa sem smáþjóð á alþjóðavísu gert sér
glögga grein fyrir nauðsyn samtaka um
að tryggja öryggi og velferð síns eigin
lands og nágranna, sem byggja stjórnar-
far sitt á sömu lýðræðishefðinni. Viðhorf
Hollendinga til þjóðfélagsmála og upp-
byggingar trausts efnahagslífs eru lær-
dómsrík. Hollendingar hafa kappsam-
lega unnið að því í innbyrðis sátt og
samlyndi að gera land sitt að öflugu
iðnaðarríki, sem veitir borgurunum góð
og örugg lífsskilyrði. Til að ná þessum
markmiðum hafa Hollendingar verið ó-
feimnir við að brjóta niður tollmúra,
hleypa inn í landið erlendu fjámagni til
atvinnuuppbyggingar og ganga opnir til
samvinnu við önnur ríki um sameiginleg
verkefni á hinum ýmsu sviðum. Lífskjör
Hollendinga eru á við það bezta, sem
gerist í heiminum. Því marki hafa þeir
náð með þjóðarsátt, með því að hugsa
fyrst um það hvað þjóðarafkomunni í
heild sé fyrir beztu áður en einstakir
hagsmunahópar eða einstaklingar hafa
læðst í kökuna til að brjóta af henni
girnilega mola.
Það er athyglisvert, að þátttaka laun-.
þega i verkalýðsfélögum er aukaatriði í
Hollandi. Um helmingur launþega
stendur utan verkalýðssambanda og
semur beint við vinnuveitendur sína um
kaup og kjör. Það hefur ekki orðið al-
varleg vinnudeila í Hollandi síðan 1967.
Samt unir almenningur í Hollandi vel
við sitt og kvartar ekki. Þvert á móti
blasa hvarvetna við óyggjandi merki um
velferð byggða á traustum grunni. Þar er
ekki tjaldað til einnar nætur.
Öfgakennd sparnaðar-
ráðstöfun
Viðskiptavinir matvöruverzlana hafa
margir komið að máli við blaðið og bent
á afskaplega hvimleiðar tilkynningar,
sem blasi við þeim, þegar komið er að
búðarkössunum og vörur eru greiddar.
Þar er tekið fram, að viðskiptamönnum
sé ætlað að greiða fyrir jafnsjálfsagða
hluti og plastpoka undir vörur, sem
keyptar eru í verzluninni. Gjaldið í þessu
sambandi er smámunir, en spurningin
snýst fyrst og fremst um hugarfar kaup-
manna og þjónustu.
Kaupmenn verða að gæta að stöðu sinni
í almenningsálitinu. Að þeim er hart sótt
úr ýmsum áttum og óvægilega. Þeir við-
skiptahættir, sem hér hafa verið gerðir
að umtalsefni eru nánasarlegir og spilla
aðeins fyrir áliti kaupmannastéttarinnar.
82