Frjáls verslun - 01.06.1980, Blaðsíða 46

Ullarvöruritflutningur 1970 - 1979
rieimild: lóröur Priöjónsson: Astand o#:. horfur i ullí’riönoöi
US-dollar
Útflutningur á ullarvörum er
oröinn snar þáttur í heildarútflutn-
ingi iðnaðarvara og er aukningin
frá 1970 þreföld. Árið 1970 varflutt
út ullarvara fyrir u.þ.b. 158 Mkr. og
var það 1,2% af heildarútflutningi
iðnaðarvara. Árið 1977 stórjókst
útflutningur ullarvöru og hefur
hlutfall þeirra í heildarútflutningi
aldrei verið hærra. Magnaukning
var 30% og verðmætaaukning
54% í U.S.$. Árið 1978 verður síð-
an samdráttur um 3,6% í U.S.S og
11% í magni, en í kjölfarið kemur
aukning strax 1979, en það ár er
hlutur ullariðnaðar í heildarút-
flutningi iönaöarvara 2,9%.
Mælt í $ hefur ullarvöruútflutn-
ingur tólffaldast frá 1970 á meðan
verðlag í U.S.A. hefur tvöfaldast.
Því má gera ráö fyrir að þessi út-
flutningur hafi sexfaldast að verð-
mæti frá 1970.
Við útflutning ullarvara starfa
aðallega 6 fyrirtæki og síðustu ár
hafa nokkur smærri fyrirtæki bæst
í hóþinn. Hvað snertir stærð og
umfang bera 4 fyrirtæki af, en þau
eru Álafoss, Hilda h.f., SÍS og
Prjónastofa Borgarness.
Markaðir
Helstu markaðssvæði ullariðn-
aðarins eru þau lönd sem næst
okkur liggja en þau eru V-Evrópa,
Bandaríki N-Ameríku og Sovétrík-
in.
Þessi þrjú markaðssvæði eru
töluvert ólík t.d. hvað varðar inn-
flutningstolla, vöruflokka, kaup-
endur og verðákvörðun. I Sovét-
ríkjunum er ekki um neina tolla að
ræða og samið er um fast verð til
kaupenda. Yfirleitt eru gerðir stórir
samningar við Sovétmenn og sam-
ið er við ákveðna innkaupsaðila.
Sovétmenn hafa aðallega keypt af
okkur tvær vörutegundir, teppi og
peysur. Áriö 1977 keyptu þeir 270
tonn af prjónavörum af (slending-
um aðallega lopapeysur, en ár-
ið eftir aðeins 77,1 tonn. Þetta er
talið stafa fyrst og fremst af því að
Sovétmenn hafi keypt peysur
annars staðar frá en magnaukning
var tæp 100 tonn 1979. Þetta
dæmi sýnir hversu varhugavert
getur verið að gera stóra samn-
inga, því komi ekki annað í staðinn
þegar svona mikil magnminnkun
verður er hætt við verkefnaskorti.
Kaup Sovétmanna á ullarteppum
hafa hins vegar verið nokkuð
stöðug en þó varð töluverð magn-
minnkun 1979. Sovétmenn
greiddu alls um 21% af því sem
fékkst fyrir útflutta ull og ullarvöru
1979 en heldur lægra hlutfall árið á
undan.
Annaö svæöið er V-Evrópa en
þar eru flest löndin meðlimir í
Efnahagsbandalagi Evrópu, EBE,
eða Fríverslunarsamtökum
Evrópu, EFTA. ísland hefur verið
meðlimur í EFTA síðan 1970 og
gerði sérstakan viðskiptasamning
við EBE 1973 sem gilti til 1977 en
síðan þá hafa (slendingar haft toll-
frjálsan aögang að mörkuðum
þeirra landa sem í samtökunum er.
Mest er selt til Danmerkur enda
hefur ullarvara verið lengst á
markaði þar. Talið er að mun
meira eigi að vera hægt að selja til
EFTA og EBE landanna ef Dan-
mörk er fráskilin, en markaður þar
er talinn mettaöur. Þess má geta
að danski markaðurinh gaf um
11% af heildarútflutningstekjum
ullariðnaðarins 1979 en um 14%
1978.
Þetta sama hlutfall er á milli 40
og 45% fyrir V-Evrópumarkaðinn í
heild 1978 og svipaö 1979.
N-Ameríkumarkaður gaf um
30% af heildarútflutningstekjum
ullariðnaöarins 1979 en 32% 1978.
Það sem skilur N-Ameríkumark-
aðinn frá V-Evrópumarkaðnum er
að í Ameríku er yfirleitt selt beint til
smásala í stað heildsala eða
gegnum umboðsmenn í Evrópu.
Talað hefur verið um að reyna að
selja meira beint til smásala í
46