Frjáls verslun - 01.03.1981, Qupperneq 73

Valkostir Sauöárkróks þegar útgerðin
hefur ekki meiri þennslumöguleika
Iðnþróun eða stöðnun
Gissur Sigurðsson
Sauðárkrókskaupstaður stend-
ur á nokkrum tímamótum um
þessar mundir. Togaravæðingin
hófst þar fyrir tíu árum og stórefldi
útgerð og fiskvinnslu. í kjölfarið
fylgdi mjög ör fólksfjölgun sem
fremur má líkja við sprengingu fyr-
ir ekki stærri stað. Með komu tog-
aranna skapaðist hátekjustétt
sjómanna, en um langan aldur
hafa meðaltekjur á Norðurlandi
vestra verið hinar lægstu á land-
inu.
Þetta peningastreymi skapaði
iðnaðarmönnum goða vinnu við
að byggja yfir sjómennina og efla
útgerðarfyrirtækin og ýmis þjón-
ustustarfssemi, einkum sú, sem
þjónaði útgerðinni, efldist einnig til
muna. Nú gerir Útgeröarfélag
Skagfirðinga út þrjá togara og er
afla tveggja þeirra landaö á Sauð-
árkróki og hins þriðja á Hofsósi.
Auk þess eru nokkrir smærri bátar
gerðir út frá Sauðárkróki. Vinna í
fiskverkunarstöðvunum jókst til
muna og varð örugg allt árið.
Jafnhliða þessu hljóp mikil
gróska í uppbyggingu allrar fé-
lagslegrar þjónustu, svo sem heil-
brigðisþjónustu og skólahalds.
Gatnagerð tók fjörkipp svo og
ýmislegt annað er til fegrunar og
bóta bæjarins horfir. Allt var á
hraðri uppleið þar til í fyrra að
uppgangurinn fór að hægja á
sér. Það væri þó ofmælt að tala um
stöðnun á staónum enn sem kom-
ið er.
En því verður ekki á móti mælt
að útgerðaraðilar telja ekki svig-
rúm til eflingar útgerðarinnar að
neinu marki frá því sem nú er. Því
til áréttingar benda þeir m.a. á
ástand fiskistofna við landið. Þó á
eftir að kanna til hlítar möguleika
á útgerð rækjutogara, er gerður
yrði út til úthafsrækjuveiða. Sumir
telja þó enn hæpið að byggja upp
útgerð á þann stofn, miðað við fá-
tæklega vitneskju um veiðiþol
hans.
Þá verður ekki séð að ýmis
þróttmikil fyrirtæki á staðnum eigi
umtalsverða stækkunarmöguleika
að sinni. Má þar nefna minkabúið
Loðfeld, sútunarverksmiðjuna
Loðskinn og Plastverksmiðjuna.
Saumastofan Vaka gæti þó átt
stækkunarmöguleika nú þar sem
góðir markaðir eru fyrir afurðir
hennar erlendis. Nokkur atvinnu-
tækifæri verða á næstunni við
Grunnskólann og óljóst er enn
hversu umfangsmikill fyrirhugaður
ferskvatnssútflutningur frá staðn-
um kanna aö verða, ef hann verð-
ur að raunveruleika.
Bæjarfélagið stendur, sem fyrr
segir, í umfangsmiklum félagsleg-
um framkvæmdum og má þar fyrst
nefna það myndarlega framtak að
taka af skarið um byggingu fjöl-
brautarskóla fyrir Norðurland
vestra. Hefur bærinn tekið á sig
mun meiri greiðslur en lög gera
ráð fyrir til aö flýta framkvæmdum.
Óþarft er aö tíunda hér ýmislegt
annað sem myndarlegt bæjarfélag
þarf að standa í.
Staðan er sem sagt sú að um leiö
og bæjaryfirvöld sjá ekki framá
aukna tekjustofna í neinum veru-
legum mæli á næstunni, sjá þau
um leið framá vaxandi útgjöld
bæjarsjóðs.
Steinullin
Þetta ástand kom bæjaryfir-
völdum ekki í opna skjöldu þannig
að uppúr miðjum síðasta áratug
tóku þau aö kanna leiðir til veru-
legrar iðnaðaruþpbyggingar.
Skaut þá fljótt upp hugmyndinni
að steinullarverksmiðju, sem
framleiddi steinull fyrir innan
landsmarkað. Fyrir fjórum árum
fóru menn á vegum bæjarins til
Þýskalands til að kynna sér þess
háttar framleiðslu. I kjölfar þeirra
athugana var haft samband við
iðnaðarráðuneytið hálfu ári áður
en sama hugmynd kom upp á
Suðurlandi. „Þess vegna teljum
við okkur eiga málið. Þar að auki
höfum við gert allar okkar athug-
anir á eigin kostnað og mótað
hugmyndina", segir Snorri Björn
Sigurðsson, bæjarritari. Telur
hann framgang málsins afar þýð-
ingarmikinn fyrir kaupstaðinn nú
svo hann geti áfram þróast á eðli-
legan hátt.
Jón Karlsson, formaður verka-
lýðsfélagsins tekur í mjög svipaö-
an streng og svo mætti lengi telja.
Þó verður ekki vart mikillar al-
mennar umræðu um máliö á staðn-
um og kann skýringin að vera sú
að málið hefur verið unnið í kyrr-
þey, einkum eftir að samkeppnin
um staðarval harðnaði.
Starfsmenn verksmiðjunnar
yrðu 60 til 70, eöa sem svarar
áhöfnum þriggja til fjögurra skut-
togara. Nær öll störfin yrðu unnin
af karlmönnum. Yrðu starfsmenn
á svipuðum samningum og starfs-
menn Álversins í Straumsvík og
Járnblendiverksmiðjunnar, sem
þykja góðir samningar.
í framhaldi af því berum við þá
spurningu undir Bjarka Tryggva-
son, útgerðartækni hjá útgerðar-
félagi Skagfirðinga, hvort hann
óttist ekki aö missa mannskapinn
af skipunum til verksmiðjunnar.
„Nei, á skipunum erfyrstog fremst
kjarni sjómanna og afkoma þeirra
73