Frjáls verslun - 01.02.1983, Page 13

innlent
Grái lánamarkaðurinn:
Okur eða sjálfsögð þjónusta?
Bæði þeir sem viðskipti
stunda og aðrir vita að
hérlendis er starfræktur
sérstakur lánamarkaður,
sumir kalla þessa fjár-
málaþjónustu „okurlána-
hark“ en aðrir kalla hana
„gráa lánamarkaðinn“.
Öðru hvoru eru sagðar
sögur af vandræðum
þeirra sem ekki hafa get-
að staðið í skiium við
þessa „gráu“ lána-
drottna, sem vildu sína
peninga og engar refjar
og fólki sundlar við þeim
óhemju gróða sem þessir
aðilar sópa til sín. Við mat
á gróðanum er hvorki tillit
tekið til áhættu lánveit-
andans né þess að skil-
greiningu vantar á því
hvar vöxtum sleppir og
okurvextir taka við. Það
er jafnvel tii í dæminu að
vextir og viðurlög, sem
ríkið innheimtir af van-
goidnum söluskatti sé
ekki talið vaxtaokur þótt
það sé álíka prósenta og
gildir í „gráu“ viðskipt-
unum. Hins er sjaldnar
eða aldrei getið að í
langflestum tilvikum eru
gráu lánin byggð á gagn-
kvæmum hagsmunum og
margir sem þessa þjón-
ustu hafa keypt, þegar allt
annað þraut, hefðu beðið
fjárhagslegt tjón ella sem
nam mun hærri upphæð
en gráu vextirnir, að ekki
sé talað um þá mörgu
sem hafa hagnast vel á að
fjármagna viðskipti með
gráum lánum.
Það má einnig velta þeirri
spurningu fyrir sér hvort 10%
vextir á mánuöi í 100% veró-
bólgu, eða 20% vextir á mánuði
í 100% verðbólgu séu okur-
vextir á sama tíma og verð-
trygging er lögleidd í flestum
viðskiptum með fjárfestingar-
lán. Er ekki hugsanlegt að gráu
13