Frjáls verslun - 01.05.1987, Qupperneq 21

Meira er gefið út af bókum utan haustvertíðarinnar en áður.
jólum en áður var. Nokkrir bóksalar
tóku sig saman fyrir síðustu jól og
færðu greiðslukortatímabil sín fram
um eina viku og töldu þeir það hafa
haft allmikil áhrif í þá átt að flýta
versluninni og nú eru uppi hug-
mýndir um víðtækari samtök í þess-
um efnum næsta haust og standa
yfir samningar við greiðslukortafyr-
irtækin í því sambandi.
En það sem helst hefur valdið
útgefendum vandræðum er að þegar
jólasalan færist sífellt nær jólunum
er næstum útilokað að endurprenta
bækur eftir að salan er farin alvar-
lega af stað því naumur tími er til
stefnu. Menn hafa orðið að taka
meiri áhættu varðandi upplög bóka
við fyrstu prentun og reyna að meta
hugsanlega heildarsölu eins vel og
hægt er. Þetta reynist hinsvegar
erfitt því óteljandi þættir geta haft
áhrif á það hvort bók selst vel eða
ekki.“
Bókabúðin er ekki
forsenda bókakaupa
Hefur markaðssetning bóka ekki
breyst með fjölgun bókaklúbba?
„Jú, það er rétt. Áður fyrr var eini
farvegur bóksölu í gegnum bóka-
verslanir en þegar bókaklúbbar
komu til sögunnar varð póstverslun
með bækur þýðingarmikill þáttur. Á
þessu sviði hefur orðið umtalsverður
vöxtur síðustu árin. Almennum
klúbbum hefur fjölgað, klúbbar
tengdir séráhugamálum hafa verið
stofnaðir og starfsemi klúbbana hef-
ur verið víkkuð út þannig að þeir
bjóða nú ýmislegt fleira en bækur. í
því sambandi má nefna hjómplötur,
listaverk og nytjahluti af ýmsu tagi
auk þess sem klúbbfélögum hefur
verið boðið upp á tónleika og utan-
landsferðir.
En bækurnar eru og verða burðar-
ásinn í klúbbunum. Fréttablöð þeirra
koma upplýsingum um bækurnar
inn á heimilin og þar getur fólk í
rólegheitum vegið og metið það sem
það kynni að hafa áhuga á til lestrar
og í heimilisbókasafnið. Sérstök ferð
í bókabúð er því ekki forsenda fyrir
bókakaupum eins og var fyrir til-
komu klúbbanna en við leggjum þó
áfram áherslu á mjög þýðingarmikið
hlutverk bókaverslana um allt land
og fjölbreytni í bókavali þeirri."
Er fólk þá farið að kaupa meira af
bókum handa sjálfu sér en áður var?
„Sala bóka til gjafa hefur aukist
síðustu árin á hefðbundnum markaði
okkar fyrir jólin en við höfum
ástæðu til að ætla að kaup fólks á
bókum til einkaeignar og eigin lestr-
ar hafi einnig vaxið umtalsvert. Ann-
ars vegar er það í gegnum klúbbana
og svo á almennum markaði með
aukinni útgáfu bóka í kiljuformi.
Verð á íslenskum kiljum er mun
lægra en á innbundnum bókum og
jafnvel lægra en á erlendum kiljum
sem gefnar eru út í milljónaupplög-
um. Einnig er kiljunum dreift miklu
víðar en innbundnum bókum þar á
meðal í sölutuma, matvöruverslanir
og bensínstöðvar. Nokkur útgáfufyr-
irtæki hafa lagt áherslu á að vinna
upp kiljumarkað hér á landi síðustu
misserin og bendir allt til þess að
árangur ætli að nást í þeim efnum
bæði með sölu á almennum markaði
og klúbbsölu.“
Er eitthvað fleira sem hefur verið
að breytast á íslenska bókamarkaðn-
um undanfarið?
„Já, það má nefna að meira er gef-
ið út af bókum utan haustvertíðar-
innar en áður var og á það bæði við
um bækur í hefðbundnu formi og
kiljubandi. Víða erlendis eru tvö að-
alútgáfutímabil bóka að vori og
hausti. Vorbókaútgáfan hefur verið
lítil hérlendis á síðustu árum en nú
virðist vera að verða breyting þar á.
Á þessu ári hefur útgáfan fyrri hluta
þessa árs verið meiri en venja er til
og bendir það til að útgefendur telji
tíma vorbókaútgáfunnar kominn.
Hluti af þessu er aukin kiljuútgáfa
sem hlýtur að stuðla að því að fólk
lesi fremur bækur á íslensku yfir
sumartímann og á ferðalögum en
bækur á erlendum málum.
Og það er von á fleiri breytingum.
Eitt af því sem rennt hefur stoðum
undir bókaútgáfu utan jólavertíðar
eru breytingar á samstarfssamningi
félaga útgefenda og bóksala og nýtt
viðskiptafyrirkomulag. Umboðssala
hefur farið minnkandi og viðskipti á
mánaðargrundvelli hafa aukist. I
stað þess að fyrsta sending nýrra
bóka sé send verslunum í umboðs-
sölu selja mörg bókaforlög bækur á
90 daga greiðslukjörum og skiptir þá
ekki máli hvenær ársins þær koma
út. Umboðsssölubækurnar hafa aft-
ur á móti um árabil verið gerðar upp
einu sinni á ári, í febrúar og meðan
það tíðkaðist var ekki fýsilegur kost-
ur að gefa út bækur á öðrum tíma en
á haustin.“
21