Frjáls verslun - 01.05.1987, Blaðsíða 23

Þótt nútíma búðarkassar líti ekki út eins og tölvur bjóða innviðirnir upp á
sömu möguleika og tölvur.
Sé svo mætti ef til vill segja að
skynsemin hafi orðið heimskunni
yfirsterkari þegar pólitíkusar ákváðu
að fella niður aðflutningsgjöld og
söluskatt af tölvutækjum árið 1984.
Hin aukna skynsemi náði þó nokkru
skemmra en margur hyggur. Að-
flutningsgjöld og söluskattur var
ekki felldur niður af rafritvélum,
reiknivélum eða „búðarkössum" eins
og tíðkast að kalla ákveðna gerð
tölva án frekari flokkunar eða skil-
greiningar. Afleiðing þessarar
„pennastriksaðgerðar" í Fjármála-
ráðuneytinu á sínum tíma er ekki
aðeins stóraukin sala á tölvum ýmist
til notkunar eða ryksöfnunar heldur
einnig að margir keyptu tölvu í stað
þess að kaupa ritvél, — þótt þeir
hefðu aðeins þörf fyrir ritvél en ekki
tölvu. Spurningin sem skiptir máli er
ekki um það hvað hafi borgað sig,
enda afstætt þegar búið er að hringla
með aðflutningsgjöld og söluskatt á
tækjum án tillits til notagildis, heldur
snýst spurningin um framleiðni yfir-
leitt: Er framleiðni manns sem vinn-
ur á sæmilega ritvél jafn mikil og
þess sem vinnur sama verk á tölvu
sem við eðlilegar aðstæður er helm-
ingi dýrari í innkaupi og rekstri?
Það má einnig setja dæmið upp á
annan hátt. Af rafritvél (eins og af
búðarkassa og afgreiðslutölvum)
þarf að greiða 35% toll, 24% vöru-
gjald, 1% tollafgreiðslugjald og 25%
söluskatt á sama tíma og t.d. PC tölv-
ur eru undanþegnar þessum gjöld-
um. Mörgum tölvuprenturum má
líkja við rafritvél án hnappaborðs, en
þeir eru einnig undanþegnir aðflutn-
ingsgjöldum. Ritvinnsluforrit kosta
einnig peninga. Sá sem þarf rafritvél
sem kostar 35-40 þúsund kr.(en sem
ætti að kosta, ef allt væri með felldu,
12-16 þúsund kr.) finnst betri kaup
vera í tölvu fyrir 60 þúsund kr. auk
15 þúsund kr. prentara og forrita fyr-
ir 10 þúsund. Tölvuna má nota sem
ritvél auk þess sem vinna má alls
konar önnur verkefni með henni
(hver þau verkefni eru geta verið
afar þokukenndar hugmyndir um).
Niðurstaðan er sú að vegna þeirra
mistaka að ekki voru einnig felld nið-
ur gjöld af rafritvélum kaupir fólk
tölvukerfi fyrir 85-100 þúsund kr.
þegar það hafði aðeins þörf fyrir 15
þúsund kr. rafritvél. I þessu dæmi
eru það stjórnvöldin sjálf sem hafa
tekið að sér að hafa vit fyrir fólki og
þetta er árangurinn. Því trúir varla
nokkur maður að niðurfelling á að-
flutningsgjöldum og söluskatti á
tölvum eingöngu hafi orðið til að
auka framleiðni atvinnunnar í land-
inu.
Þessi aðgerð er álíka skynsamleg
og ef felld væru niður aðflutnings-
gjöld og söluskattur af klofstígvélum
en ekki hnéháum á þeim gefnu for-
sendum að það sé hagkvæmt fyrir
frystihúsafólk að geta vaðið uppí klof
hvort sem það þarf þess eða ekki.
Tafir af völdum tölva
Ósamræmi í tollflokkun og tregða
til að leiðrétta slíkt hefur leitt til þess
að tæki, sem nauðsynleg eru til þess
að tölvur geti nýst sem best í versl-
unum, eru hátollavara sem einnig
þarf að greiða af söluskatt. Af-
greiðslutölvur eru flokkaðar sem
búðarkassar hvort sem þær eru með
23