Frjáls verslun - 01.06.1995, Side 5

RITSTJORNARGREIN
HLÆGILEGT EN EKKIFYNDIÐ!
Tölvunefnd hefur gert sig að athlægi. Farsi hennar um að
banna Frjálsri verslun að birta opinberar fréttatilkynningar
skattstjóra úr álagningarskrá, sem margir aðrir fjölmiðlar
höfðu eðlilega birt, er hlægilegur. En farsinn er ekki fynd-
inn. Tölvunefnd gerir ekki aðeins harða atlögu að prent-
frelsinu heldur grefur hún undan þeirri grunnreglu að allir
séu jafnir fyrir lögum. Nauðsynlegt er að Alþingi minnki
völd nefndarinnar og orði lög nákvæmar. Þannig heyra
færri mál undir nefndina.
í tvígang hefur Tölvunefnd ráðist harkalega að Frjálsri
verslun. Hún hefur látið tíma, hálfan mánuð, ráða úrslitum
fremur en eðli þeirra upplýsinga, sem blaðið ætlaði að birta
- og löggjafinn vill að komi fyrir sjónir almennings. Tölvu-
nefnd túlkar lög þannig að eitthvað geti verið löglegt í
ákveðinn tíma en ólöglegt eftir það!!!
Fyrst synjaði Tölvunefnd Frjálsri verslun um að birta
upplýsingar um tekjur og álagða skatta einstaklinga upp úr
álagningarskrá að þeim hálfa mánuði liðnum sem skráin
liggur frammi. Ósk blaðsins um leyfi kom til vegna þess að
vinnsluferill tímarita er bæði lengri og allt annar en dag-
legra fjölmiðla.
Úrskurðinn kvað Tölvunefnd upp þrátt fyrir að nokkrir
fjölmiðlar, sem koma út á degi hverjum, hefðu birt sömu,
eða sams konar, upplýsingar nánast daglega í hálfan mán-
uð. Steininn tók þó úr þegar hún síðan bannaði Frjálsri
verslun að birta opinberar fréttatilkynningar skattstjóra
um skatthæstu einstaklinga í hverju kjördæmi! Þá varð
nefndin hlægileg - en ekki fyndin.
Ákvarðanir sínar byggir Tölvunefnd á áliti Umboðsmanns
Alþingis fyrr í sumar um að skattalög, sem eru sérlög, gildi
aðeins um álagningarskrána á meðan hún liggur frammi
almenningi til sýnis. Þann tíma er ekki aðeins löglegt að
birta upplýsingarnar heldur ætlast lögin til að þær komi
fyrir sjónir almennings. Eftir að álagningarskrá er lokað
líður yfirleitt um hálft ár þar til skattskráin er lögð fram.
Skattskráin er endanleg og álagningarskrá æðri. Hana má
birta og gefa út.
Hið krítíska tímabil er þess vegna frá því að álagningar-
skrá er lokað og þar til skattskráin kemur út. Þá gilda
almenn lög um þessi mál. Álit Umboðsmanns var ekki um
það hvað almennu lögin heimila heldur gekk það út á hvaða
lög giltu á meðan álagningarskrá lægi frammi, skattalög
eða almenn lög. Tölvunefnd túlkar almennu lögin hins veg-
ar þannig að álagningarskráin jafngildi persónunjósnum og
upplýsingar úr henni megi alls ekki birta.
En eru það njósnir um náungann að upplýsa hvað hver og
einn greiðir í skatta til samfélagsins og hafi þar af leiðandi í
tekjur? Að upplýsa hverjir haldi uppi samneyslunni? Um
það kunna að vera skiptar skoðanir. Trúlega eru þeir fleiri
sem telja að þær upplýsingar komi öllum við. Raunar má
færa rök fyrir því að birting slíkra upplýsinga komi í veg
fyrir tortryggni og gróusögur; verji einstaklinga fremur en
hitt. Gleymum því ekki að almannarómur er fjölmiðill - og
yfirleitt sá óvægnasti.
Það er betra að sleppa því að leggja álagningarskrána
fram og láta skattskrána eina duga, líkt og Svíar og Finnar
gera, heldur en að horfa upp á farsa Tölvunefndar.
ISSN 1017-3544
Stofnuð 1939
Sérrit um viðskipta-, efnahags- og atvinnumál — 56. árgangur
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: Jón G. Hauksson — AUGLÝSINGASTJÓRI: Sjöfn Sigurgeirsdóttir —
LJÓSMYNDARAR: Hreinn Hreinsson, Gunnar Gunnarsson, og Kristján Einarsson — ÚTGEFANDI: Fróði hf. — Tímaritið er gefið út í
samvinnu við samtök í verslun og viðskiptum — SKRIFSTOFA OG AFGREIÐSLA: Seljavegur 2, 101 Reykjavík, sími 515-5500 —
RITSTJÓRN: Sími 515-5616. - AUGLÝSINGAR: Sími 515-5618 - STJÓRNARFORMAÐUR: Magnús Hreggviðsson - AÐALRITSTJÓRI:
Steinar J. Lúðvíksson — FRAMKVÆMDASTJÓRI: Halldóra Viktorsdóttir — ÁSKRIFTARVERÐ: 3.315 kr. fyrir 6.-10. tbl. eða 521 kr. á blað
nema bókin 100 stærstu er á 999 kr. — 10% lægra áskriftarverð, 2.984 kr. ef greitt er með greiðslukorti. LAUSASÖLUVERÐ: 699 kr. —
SETNING, GRAFÍK, TÖLVUUMBROT, PRENTUN OG BÓKBAND: G. Ben. - Edda prentstofa hf. - LITGREININGAR:
Prentmyndastofan hf. — Öll réttindi áskilin varðandi efni og myndir.
5