Frjáls verslun - 01.02.1998, Síða 75

Sá, sem dvelur í London fáeina daga og hugsar til leikhús-
anna, verður að velja og hafna. Það er ekki alltaf auðvelt; hvorki
verður komist yfir að sjá allt áhugavert, né heldur er tryggt að
hitta á það, sem maður er spenntastur fyrir í stofnunum með jafn
viðamikla verkefnaskrá og NT og RSC. Mér þóttí t.d. svolítið
súrt í brotí að missa af sýningu NT á nýjasta leikriti Tom Stopp-
ards, The Invention of Love, sem var ekki sýnt þá helgi sem ég
drap niður fæti í borginni. Ekki sá ég heldur sýningu á nýjasta
verki David Hares, annars af kunnustu leikskáldum Breta,
Amy's View, með þeirri írægu leikkonu Judi Dench í aðalhlut-
verki, og enn síður voru tök á því að kynnast einhverju af verkum
þeirra ungu leikskálda, sem hafa vakið mikla eftírtekt á allra síð-
ustu árum, svo að sumir eru í alvöru farnir að tala um vakningu
í breskri leikritun á borð við þá sem varð á sjötta og sjöunda ára-
tugnum og fæddi af sér skáld eins og Pinter, Wesker, Osborne og
marga fleiri. En breskur leikhúskúltúr lætur ekki að sér hæða;
Bretar vita sem er, að leikrit þurfa einnig að eiga líf á bók, og því
er hægt að ganga að flestum þeirra nýju verka, sem sýnd eru í
leikhúsunum, í öllum góðum bókabúðum (í leikhúsbókadeild
Foyles við Charing Cross Road eru þau m.a.s. lögð fram á sér-
stöku borði). Því get ég stuttlega vikið að fáeinum þeirra í lokin,
ef væntanlegir Lundúnafarar hefðu áhuga.
Hið besta í breskri leiklist
Þeim, sem fara til London í von um að sjá hið allra besta sem
breskt leikhús hefur upp á að bjóða, get ég þó aðeins ráðlagt að
drífa sig upp í Barbican-centre á einhverja þeirra Shakespeare-
sýninga, sem þar eru í boði (vissara er að tryggja sér miða áður
en farið er að heiman, einkum ef maður vill ná í góð sæti - sími
miðasölu er 0171 638 8891). Nú í marsmánuði verða þar á fjöl-
unum þrjú af verkum hans: Cymbeline, Hamlet og Much Ado
About Nothing (Ys og þys út af engu í þýðingu Helga). Eg náði
aðeins að sjá hið síðasttalda og get vel mælt með sýningunni, þó
að ekki þætti mér hún leysa alla krafta leiksins úr læðingi. Þannig
féll mér ekki hið lokaða rými, sem leikurinn var látínn fara fram í
og skapaði nánast andrúm grafhýsis, sem ég á erfitt með að koma
heim og saman við verkið sjálft, einn af þokkafyllstu og vinsæl-
ustu gamanleikjum Shakespeares. En menn verða auðvitað alltaf
að prófa eitthvað nýtt, einnig Bretar, sem hafa kannski betri afsök-
un fyrir því en ýmsir aðrir að víkja frá „hefðinni".
Þetta breytti ekki heldur þvi, að þarna voru mörg skemmtileg
og falleg augnablik; hvað sem segja má um breska leikara, þá
kunna þeir sinn Shakespeare. Alex Jennings í öðru aðalhlut-
verkinu, Benedict hinum unga, var þó tvímælalaust stjarna sýn-
ingarinnar, sem var stjórnað af ungum leikstjóra, Michael
Boyd, samkvæmt leikskrá lærðum í Moskvu. Ætli sé tíl
nokkurs að leggja tíl, að hinir ungu leikstjórnarmeistar-
ar okkar, sem hafa á síðustu misserum verið að hossa
sér á textum Shakespeares við fagnaðarlæti lítilþægra,
verði sendir sérstaklega til London að sjá þessa sýningu
eða aðrar á borð við hana? Það væri þó tíl nokkurs,
kæmi það þeim í skilning um, að textar hans gefa
túlkendunum heilmikið svigrúm tíl hugarflugs og
hreins leikspuna, án þess að slíkt þurfi á nokkurn
hátt að bitna á listrænni hugsun verkanna. Annars
er löngu kominn tími til að sýna hér Ys og þys, og
nú vill svo til, að Þjóðleikhúsið á kjörna leikara í
aðalhlutverkin,
Benedict og Beat-
rice, orðhvata
elskendur sem
mega ekki sjást án
þess að rjúka upp
með pex og kýt-
ing: Eddu Heið-
rúnu og Hilmi
Snæ. Enþáereins
gott, að við stjórn-
völinn sé maður
sem hefur smá

EMD m
AND SUNDAY
&CIMKINS
theletter
■DarPriœtMMsttr,
■Ym witl rtcolkcl iktt«
ccftiia rilcpúoas míc » 1
™ 0'*”“í Teaítf
VHHH
1N

Ajjimoí
BFSIGNMION
DIRF.cn® KV
CHRISIOPHR
IWÍORRHRN |
u YVOWffi
nasasjón af Shake-
speare. Hver veit
nema RSC sjálft
gæti verið Þjóðleik-
húsinu þar innan
handar; við höfum
áður fengið góða
gesti frá Bret-
landseyjum.
Öld Shakespe-
ares var óhemju frjó
í leikskáldskapnum,
og ýmis verk samtíð-
arhöfunda hans eru
enn leikin, ekki að-
eins þeirra frægustu,
Marlowes og Ben Jonsons. Að þeim gengnum færðist deyfð og
drungi yfir enska leikritun, og þó að kómedíuhöfundar sýndu
stöku sinnum góð tilþrif, var það ekki fyrr en með Bernard
Shaw, að Bretar eignuðust nýtt stórveldi á þessu sviði. Síðan
hafa þeir átt mörg ágæt leikskáld, þó að fæst séu heimsnöfn á
borð við Ameríkanana, O’Neill, Williams og Miller, að Pinter
undanskildum. Pinter hefur reyndar sent frá sér fá meiriháttar
verk siðustu ár, en látíð því meir að sér kveða sem baráttumað-
ur gegn pólitískri spillingu og félagslegu óréttlæti af öllu tagi; nú
sá ég það eitt til hans í fjölmiðlum, að hann var að skammast út
í stjórn Tony Blairs.
COSÍOMESBV
Hinni kunni
leikari Edward Fox sem Harold
Macmillan í A Letter of Resignation.
Inn á gafl hjá fræga fólkinu
En þó að fá nútimaskáld leiksviðsins nái jafn hált og Pinter
hefur gert í bestu leikritum sínum, er ekki þar með sagt, að
kvöldstund í félagsskap þeirra þurfi að vera illa varið. Leikrit
geta vel verið merkilegur aldarspegill, þó að þau séu ekki
óaðfinnanleg list. Leikskáldið er alltaf í samkeppni við
önnur skemmtana- og afþreyingarform; m.a.s.
Shakespeare þurfti að keppa við menn sem nú myndu
kallaðir dýraníðingar og skemmtu pöplinum með því
að lífláta birni, naut eða hana á kvalafullan hátt. Nú
hefur ríka og fræga fólkið, svo sem kunnugt er, tek-
ið við þessu hlutverki, og hví skyldi þá leikskáld,
sem þarf að halda sínu gagnvart subbublöðum og
sjónvai'pi okkar tíma og ekki burðast með tiltak-
anlega viðkvæma samvisku, standa utan leiks-
ins? Er nokkur ástæða tíl að áfellast skáldið, þó
Leiklist í London
75