Fregnir - 01.03.2007, Page 13

Fregnir. Fréttabréf Upplýsingar - Félags bókasafns- og upplýsingafræða
Þóknun til úthlutunamefndar og annar
kostnaður við störf nefndarinnar greiðist
af árlegri fjárveitingu Alþingis fyrir afnot
á bókasöfnum.
Lög um bókmenntasjóð koma í stað laga
um Menningarsjóð, laga um Þýðingarsjóð
og laga um Bókasafnssjóð höfunda.
Þórdís T. Þórarinsdóttir
Vinnuhópur um tæknileg
atriði við varðveislu
rafrænna gagna
Nú er að störfum á vegum menntamála-
ráðuneytisins nefnd urn endurskoðun laga
um Þjóðskjalasafn og Landsbókasafn ís-
lands - Háskólabókasafn. Hlutverk henn-
ar er að endurskoða lögin, leggja mat á
hvemig verkaskiptingu á sviði skjala-
vörslu og miðlunar þekkingargagna verði
best háttað, endurskoða starfsemi stofnan-
anna og skoða kosti og útfærslu samein-
ingar.
Nefndin skipaði vinnuhóp um tækni-
leg atriði við varðveislu rafrænna gagna
og í honum eiga sæti Halla Björg Baldurs-
dóttir forsætisráðuneyti, fonnaður, Bjami
Þórðarson ÞÍ, Guðmundur H. Kjæmested
rekstrarfélagi stjómarráðsbygginga, Ingi-
björg Sverrisdóttir Lbs-Hbs og Kjartan
Olafsson frá Fakta. Þau fengu til liðs við
sig Bjöm Þór Jónsson dósent við HR og
Margréti Evu Ámadóttur bókasafnsfræð-
ing og verkfræðing hjá Applicon ehf. Þau
tvö síðamefndu tóku saman skýrslu um
stöðu þekkingar og fæmi í langtímavarð-
veislu stafræns efnis í heiminum í dag og
vinnuhópurinn er að ljúka við gerð til-
lagna sem skilað verður til nefndarinnar.
Það sem helst hefur verið rætt í vinnu-
hópnum era þær lausnir og aðferðir sem
taldar eru standa framarlega, staðlamál,
ferlar við afhendingu og/eða skil, hvemig
vörslu skuli háttað og hvernig hægt sé að
stjóma aðgengi að gögnunum. Þá hefur
verið rætt um að móta þurfí heildstæða
varðveislu- og grisjunarstefnu um rafræn
gögn opinberra aðila á íslandi og að end-
urskoða þurfi ákvæði laga um skil og
varðveislu þeirra, og þá sérstaklega með
síbreytilegt tækniumhverfi í huga. Einnig
hefur því verið velt upp hvort ein lausn
gæti hentað öllum opinberum stofnunum
eða hvort fara eigi aðrar leiðir.
Ingibjörg Sverrisdóttir
EDL og TEL
Inngangur
Landsbókasafn íslands - Háskólabókasafn
hóf síðastliðið haust þátttöku í svokölluðu
EDL (European Digital Library) verkefni
en það er fjármagnað af Evrópusamband-
inu (ES) sem hagnýtt verkefni innan áætl-
unar ES um aukinn aðgang að stafrænu
menningar-, vísinda- og fræðsluefni, svo-
kallaðri „eContentplus áætlun“. EDL er
beint svar við tilmælum Viviane Reding,
stjómanda málefna upplýsinga og fjöl-
miðla innan ES á fundi Sambands evróp-
skra þjóðbókavarða (CENL) í Luxemborg
árið 2005, um að þjóðbókasöfnum Evrópu
bæri að beita sér í umræðunni um staf-
ræna endurgerð safnefnis sem aðgengilegt
verður um Veraldarvefinn. Segja má að
þar sé leitast við vega að upp á móti þeim
áhrifum sem talið er að leiði af áformum
GOOGLE um að setja gríðarlegan fjölda
bóka á stafrænt form.
EDL verkefnið
Forsaga EDL er að rétt upp úr síðustu
aldamótum ákváðu 10 evrópsk þjóðbóka-
söfn að vinna saman að metnaðarfullu
verkefni sem nefndist Evrópubókasafnið
(The European Library) skammstafað
TEL. Verkefnið var styrkt af Evrópusam-
bandinu (ES) og upphaflegt markmið var
að veita aðgang að þjóðbókaskrám og
samskrám safnanna um eina gátt, það er
gera notendum kleift að leita samtímis í
öllum gögnunum. Fljótlega breyttust
áherslur þannig að meiri áhersla er lögð á
stafrænan safnkost, það er verkefni af
sama tagi og kortaverkefni Landsbóka-
safns, Sagnanetið og tímarit.is, en einnig
er gert ráð fyrir að hægt sé að leita í bók-
fræðigrunnum allra þjóðbókasafnanna.
Einnig var lögð mikil áhersla á að víkka
TEL út þannig að það nái til sem flestra
Evrópulanda.
Það hófst með TEL-ME-MOR verk-
efninu sem lauk í byrjun þessa árs, en þar
var TEL útvíkkað með því að bæta við
32. árg. - 1. tbl. 2007 - bis. 13