Fregnir - 01.03.2007, Blaðsíða 14

Fregnir. Fréttabréf Upplýsingar - Félags bókasafns- og upplýsingafrœða
þjóðbókasöfnum 10 nýrra aðildarríkja ES.
Umsýslan var einnig styrkt með því að
fela CENL að bera ábyrgð á henni og er
nú sérstök skrifstofa í Haag með átta
starfsmönnum.
'k'k'k
EDL er því enn ein útvíkkunin á TEL og
að því standa þjóðbókasöfn níu landa,
Belgíu, Grikklands, íslands, írlands, Lie-
chtenstein, Luxemborg, Noregs, Spánar
og Svíþjóðar auk TEL. Þar með verða
þátttakendur í TEL orðnir 30. Eins og áð-
ur er getið veitir Evrópubókasafnið að-
gang um eina gátt að stafrænum gögnum
helstu þjóðbókasafna Evrópu og tengdri
þjónustu svo sem:
• Aðgang að mörgum ólíkum gagnasöfn-
um um Netið.
• Samtímaleit í þessum gagnasöfnum.
• Beinan aðgang að stafrænum gögnum.
Marmið EDL verkefnisins eru þau sömu
og hjá TEL, það er að bæta við aðgangi að
bókfræðilegum skrám og stafrænum söfn-
um þeirra þjóðbókasafna sem að verkefn-
inu standa en við bætist að:
• Auðvelda mjög notkun á gátt Evrópu-
bókasafnsins með því að þróa fjöltyngt
notendaviðmót hennar.
• Taka fyrsta skrefið í átt að meiri sam-
vinnu Evrópubókasafnsins við önnur
verkefni á menningarsviði og aukinni
markaðssetningu og upplýsingagjöf um
þjónustu Evrópubókasafnsins.
• Notfæra sér að CENL gegnir lykilhlut-
verki varðandi öflun efnis og úrlausn
ýmissa atriða sem sett eru fram á vefnum
,.i2010: Dieital Libraries" og að Evrópu-
bókasafnið getur átt samvinnu við þá sem
leggja fram stafrænt efni í verkefnum sem
„eContentplus“ áætlunin leggur fé til.
Þetta gefur notendum kost á margvísleg-
um nýjum leitarmöguleikum sem ekki eru
tiltækir annarsstaðar og þegar því lýkur
mun Evrópubókasafnsgáttin veita aðgang
að stafrænu safnefni flestra Evrópusam-
bandslandanna.
Kostnaður, verktími tcekni
Áætlaður kostnaður við EDL er 2,1 millj-
ón evra, um 185 milljónir króna og af því
kemur um ein milljón evra frá „eContent-
plus“ áætluninni. Verktíminn er 18 mán-
uðir og hófst 1. september 2006 og lýkur
28. febrúar 2008.
Tæknileg lausn byggðist í upphafí á
notkun Z39.50 til að tengjast bókfræðileg-
um skrám safnanna, leita í þeim og safna
niðurstöðum og birta í notendaviðmóti
TEL. Fljótlega varð ljóst að þetta var ekki
vænleg lausn til frambúðar og dugði alls
ekki til að veita góðan aðgang að stafræn-
um gögnum. Því var ákveðið að leggja
megin áherslu á OAI - Open Archives Ini-
tiative (http://www.openarchives.org/).
OAI byggir á því að lýsigögnum staf-
ræns gagnasafns er varpað í staðlað XML
snið. Þannig verða til OAI lýsigögn í
öllum aðildarsöfnunum og er þeim safnað
þaðan í eina skrá hjá TEL og gert miðlægt
efnisyfírlit yfír efnið. Það hefur þann kost
að tiltölulega auðvelt og fljótlegt er að
leita í því og hægt er að búa til gott not-
endaviðmót og er stefnt að því að það
verði á tungumálum allra þátttökusafn-
anna.
Þorsteinn Hallgrímsson
Landsbókasafni Islands - Háskólabókasafni
Endumýjun þjónustu-
samnings um landsaðgang
að rafrænum gagnasöfnum
og tímaritum
Menntamálaráðherra og landsbókavörður
undirrituðu 28. desember síðastliðinn nýj-
an þjónustusamning um landsaðgang að
rafrænum tímaritum og gagnasöfnum, en
samkvæmt honum mun Landsbókasafn -
íslands Háskólabókasafn áfram annast
samninga um landsaðgang að rafrænum
gagnasöfnum og tímaritum og hafa um-
sjón með allri framkvæmd þeirra.
Landsaðgangur að rafrænum gagna-
söfnum og tímaritum byrjaði 23. apríl
1999 þegar formlega var opnað fyrir
landsaðgang að Encyclopaedia Britan-
nica. Þá hafði verið hafíð starf sem
miðaði að því að meta þörf landsmanna
fyrir slík rafræn gögn og semja um að-
gang að þeim. í desember 2002 gerðu
menntamálaráðuneyti og Landsbókasafn
íslands - Háskólabókasafn síðan með sér
þjónustusamning um að safnið hefði um-
sjón með landsaðgangi að rafrænum
gagnasöfnum og tímaritum. Landsaðgang-
urinn er greiddur að hluta til með beinum
32. árg. - I. tbl. 2007 - bls. 14