Morgunblaðið - 17.02.2001, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
íbúðum og 130.100 fermetra atvinnuhúsnæði á
29,9 hekturum lands sem losna eftir að NA-SV-
brautin verður aflögð og einka- og æfingaflug
flutt á annan völl eins og samkomulag er um
milli ríkis og borgar. Gert er ráð fyrir að byggja
megi 2.729 íbúðir og 172.800 fermetra atvinnu-
húsnæði á þeim 72,1 ha sem Borgarskipulag tel-
ur að losni við flutning austur-vestur-brautar út
í sjó. Með flutningi innanlandsflugsins úr Vatns-
mýrinni telur borgarskipulag að byggja megi
5.620 íbúðir og 188.000 fermetra atvinnuhús-
næði á þeim 130 ha sem yrðu til ráðstöfunar við
þá aðgerð. Hugmyndum Borgarskipulags um
nýtingu svæðisins svipar mjög til hugmynda
svæðisskipulagsnefndar höfuðborgarsvæðisins
sem gera ráð fyrir um fimm þúsund íbúðum fyr-
ir allt upp í tólf þúsund íbúa og atvinnutækifær-
um fyrir allt upp í fimm þúsund manns. Að mati
Trausta Valssonar skipulagsfræðings, sem unn-
ið hefur frumhugmynd að skipulagi svæðisins,
mætti nýta allt að 190 hektara lands undir
byggð í Vatnsmýrinni hverfi völlurinn allur sem
þýðir að ýmis lítt eða ónotuð svæði í næsta ná-
grenni hans eru tekin með inn í skipulagið.
Trausti bætir þó ekki við sjálfri Öskjuhlíðinni
eins og Samtök um betri byggð á höfuðborg-
arsvæðinu gera að hluta til. Þau ganga enn
lengra en flestar aðrar tillögur hafa gert og tala
um að nýta megi allt að 330 hektara undir byggð
á þessu svæði, þar með talinn er stór hluti
Öskjuhlíðarinnar og veruleg uppfylling út í
Skerjafjörðinn. Að mati Trausta Valssonar væri
auðveldlega hægt að koma fyrir um 30 þúsund
manna byggð í Vatnsmýrinni ásamt vinnustöð-
um fyrir um 17 þúsund manns. Á hinn bóginn
gera Samtök um betri byggð á höfuðborgar-
svæðinu ráð fyrir að hægt sé að byggja á svæð-
inu allt að 22 þúsund íbúðir fyrir allt að 48 þús-
und íbúa og skapa þar að auki um 17 þúsund ný
störf. Sá munur sem fram kemur í mismunandi
háum íbúðafjöldatölum og fjölda starfa liggur
helst í því að Trausti og Samtök um betri byggð
reikna með að bæta við verulegu byggingar-
svæði fyrir utan sjálft flugvallarsvæðið.
Meiri nýting – aukin verðmæti
Stefán Ólafsson, formaður sérfræðihóps sem
undirbjó atkvæðagreiðslu um framtíðarnýtingu
Vatnsmýrarinnar, telur að tekjuöflunarmögu-
leikar borgar og atvinnulífs vegna Vatnsmýr-
arsvæðisins yrðu mestir ef völlurinn færi alveg.
Að mati Stefáns er þó ekki hægt að reikna ná-
kvæmt og óumdeilanlegt verðmæti Vatnsmýr-
arlandsins ef það væri tekið til nota fyrir bland-
aða byggð íbúa og atvinnulífs, en almennt mætti
reikna með að hærra nýtingarhlutfall fæli í sér
meiri verðmæti, bæði m.t.t. sölu lóða og gatna-
gerðargjalda fyrir fjölbýlishús og tekna af íbú-
um, jafnt fyrir borgina og atvinnulífið í miðborg-
inni.
Í samantektartöflu sem fylgdi nýlegri grein-
argerð sem Stefán Hermannsson borgarverk-
fræðingur skrifaði í umboði samvinnunefndar
um svæðisskipulagið gerir hann ráð fyrir að
verðmæti þess lands sem flugvöllurinn stendur
nú á sé um 2,7 milljarðar króna að frádregnum
kostnaði við að gera svæðið byggingarhæft.
Minna má á að auk þess að leggja helstu götur á
svæðinu þarf að bæta stofnbrautarkerfi í ná-
grenni alls svæðisins mikið ef háar nýtingartöl-
ur eru notaðar. Hér grípur Stefán til talna úr
skýrslu Hagfræðistofnunar HÍ frá árinu 1997,
byggðri á tölum frá Borgarskipulagi frá 1996.
Af ýmsum ástæðum var sú nýtingartala, sem
þar var notuð, mjög lág eða íbúðarhúsnæði fyrir
tæp þrjú þúsund manns og atvinnuhúsnæði fyr-
ir um þrjú þúsund störf.
Aflvaki metur land á 2,5 til 7,6
milljarða kr.
Nú hefur Aflvaki, hlutafélag í eigu borgarinn-
ar, lagt nýtt verðmætamat á Vatnsmýrina að
beiðni borgarritara, miðað við þrjá fyrirliggj-
andi flugvallarkosti og mat Borgarskipulags á
landnýtingu við hvern þessara kosta. Niður-
stöður útreikninga Aflvaka á verðmætamati í
Vatnsmýrinni eru þær að sé miðað við nýtingu
Þ
ÉTT borgarbyggð, sem gæti
orðið sambland af íbúðarbyggð
og atvinnutækifærum, til
dæmis tengdum þekkingariðn-
aði og líftæknifyrirtækjum, er
sú sýn sem flestir sjá fyrir sér í
Vatnsmýrinni fari svo að inn-
anlandsflugvöllur hverfi þaðan
að hluta til eða öllu leyti. Um þéttleika byggð-
arinnar og hversu stórt svæði í nágrenni flug-
vallarins ætti að taka undir byggð eru hinsvegar
mjög skiptar skoðanir auk þess sem menn virð-
ast hafa misjafnar skoðanir á því hvað svæðið
þolir háar byggingar. Ef flugvöllurinn verður
áfram í einhverju formi verða áfram miklar tak-
markanir á hæð húsa vegna svonefndra örygg-
isflata flugbrauta. Ef flugvöllurinn færi aftur á
móti alveg stæði ekkert lengur í vegi þess að
byggja þarna verulega há hús. Hver svo sem
niðurstaðan verður í flugvallarmálinu eftir að
Reykvíkingum hefur verið gefinn kostur á að tjá
sig um staðsetningu innanlandsflugvallar í at-
kvæðagreiðslu hinn 17. mars nk. er ljóst að í öll-
um þeim flugvallartillögum sem nefndar hafa
verið mun mismikið land í Vatnsmýrinni losna
undir annars konar starfsemi en flugvöll.
Þróunarmöguleikar Vatnsmýrarsvæðis fyrir
íbúðarbyggð og atvinnurekstur eru í nokkuð
beinu sambandi við umfang þess lands sem
losnar og má ætla að verðmæti Vatnsmýrarinn-
ar sé beinlínis háð því hvaða skipulag er sam-
þykkt til að byggja eftir. Nokkuð breitt bil ein-
kennir þær hugmyndir sem komið hafa fram að
undanförnu um hversu mörgum íbúum og störf-
um hægt er að koma fyrir í Vatnsmýrinni verði
land til reiðu.
Borgarskipulag Reykjavíkur hefur unnið
þrjár tillögur að nýtingu Vatnsmýrarsvæðisins
miðað við þrjá valkosti, en í þeim er fyrst og
fremst fjallað um hugsanlegt heildarbygginga-
magn á svæðinu en ekki er tekið á hugsanlegu
byggðarmynstri, sem felur í sér hæð og gerð
bygginga. Sú tillaga sem miðar að endurbætt-
um flugvelli á núverandi stað gerir ráð fyrir 739
ALLIR KOSTIR FELA
Í SÉR LOSUN LANDS
Hugsanlegt verðmæti bygging-
arlóða í Vatnsmýri er háð mark-
aðsaðstæðum og tilboðum í
einstaka verkþætti, en ákvörð-
un skipulagsyfirvalda borg-
arinnar um nýtingarhlutföll hefur þó lykiláhrif í þessu efni.
Jóhanna Ingvarsdóttir komst að því að skiptar skoðanir eru
meðal sérfræðinga í skipulagsmálum um nýtingarmöguleika
Vatnsmýrarinnar fari svo að flugvöllurinn hverfi þaðan sem
aftur hefur bein áhrif á verðmæti lands þar.
Morgunblaðið/Árni Sæberg