Morgunblaðið - 17.02.2001, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 2001 35
BETRI áætlana, þar á meðal mögu-
leika á söfnun birgða af inflúensu-
lyfjum, er þörf til að gera ráðstafanir
vegna þess möguleika að flensa
breiðist út um allan heiminn líkt og
spænska veikin gerði 1918 og varð
allt að 40 milljónum manns að bana,
að því er sérfræðingar segja.
„Þróunarsaga inflúensunnar
bendir til þess að það sé einungis
tímaspursmál hvenær annar inflú-
ensuheimsfaraldur skellur á,“ sagði
dr. Martin Meltzer, við Rannsókn-
armiðstöð í sjúkdóma- og sýklavörn-
um í Bandaríkjunum.
Sagði hann niðurstöður rannsókna
benda til að í Bandaríkjunum einum
myndi faraldur verða 89 þúsund til
207 þúsund manns að aldurtila. Þá
myndu 314 til 734 þúsund leggjast
inn á sjúkrahús, 18 til 42 milljónir
sjúklinga leita læknis og 20 til 47
milljónir annarra tilfella. Kostnaður-
inn myndi nema 71,3 til 166,5 millj-
örðum dollara, fyrir utan þær trufl-
anir sem yrðu á kaupsýslu og í
samfélaginu.
„Þegar veiran, er veldur faraldri,
hefur stungið sér niður í tilteknu
samfélagi breiðist hún út á fáeinum
vikum. Bóluefni myndi vera besta
leiðin til að koma í veg fyrir faraldur,
en birgðirnar verða ef til vill ekki
nægar þegar faraldurinn byrjar að
breiðast út,“ sagði Arnold Monto,
prófessor í faraldursfræði við Há-
skólann í Michigan í Ann Arbor í
Bandaríkjunum.
„Þetta ætti einkum við ef heimsút-
breiðsla á veiru myndi verða hraðari
en áður hefur sést vegna gífurlegrar
aukningar á flugferðalögum, og lítill
tími gæfist til að búa til bóluefni. Þar
að auki, ef veiran væri alveg ný
þyrfti tvöfaldan skammt af bóluefni
til að veita örugga vernd,“ sagði
hann.
Þau lyf, sem nú væru til gegn
veirum myndu áreiðanlega ráða við
faraldursveiru, og ólíkt bóluefnum
væri hægt að safna birgðum af þeim
með góðum fyrirvara. En faraldur-
sáætlun Alþjóða heilbrigðismála-
stofnunarinnar (WHO) byggist enn
aðallega á bóluefnum, og viðræður
stofnunarinnar við framleiðenda um
að bæta við lyfjum á borð við Rel-
enza (zanamivir) og Tamiflu (oselt-
amivir) eru enn á óformlegu byrjun-
arstigi.
Prófessor Lars Haaheim, fram-
kvæmdastjóri Inflúensumiðstöðvar
WHO í Vestur-Noregi, er sammála
því að núverandi bóluefnistækni
myndi líklega veita „of lítið af bólu-
efni of seint, að minnsta kosti í fyrstu
bylgju faraldursins“. Hann sagði að
nýju lyfin hefðu enn verið á tilrauna-
stigi þegar WHO setti saman farald-
ursáætlunina. Nú virtist aftur á móti
að þau gætu orðið „raunhæfur og
auðfáanlegur … og ef til vill líka fyr-
irbyggjandi kostur“.
Búist verði við
heimsfaraldri
Reuters
Viðbúnaður við bráðsmitandi sjúkdómum er víða ófullnægjandi.
London. Reuters.
E-vítamín
kemur hjart-
veikum að
litlu gagni
New York. Reuters.
ANDOXUNAREFNIÐ E-vítamín
virðist ekki slá á einkenni langt
genginna hjartasjúkdóma, að því er
vísindamenn greina frá. Niðurstöð-
urnar byggjast á rannsókn á 56
manns, en deilt er um það hvort E-
vítamín hægi á framgangi hjarta-
sjúkdóma. Sumar rannsóknir benda
til þess að vítamínið geti komið í
veg fyrir að einkennin versni, en
aðrar tilraunir benda til að hjarta-
sjúklingar séu engu bættari þótt
þeir taki það.
Til þess að kanna hvort fólki með
langt genginn hjartasjúkdóm væri
bót að E-vítamíni gáfu vísinda-
menn, undir stjórn dr. Mary E.
Keith, við Háskólann í Toronto í
Kanada, 56 sjúklingum um 500 ein-
ingar af E-vítamíni daglega eða
óvirka pillu (gervilyf). Mælt var
magn ýmissa efnasambanda í blóði
og andardrætti sjúklinganna, sem
eru til marks um hversu vel hjartað
virkar og hversu langt genginn
sjúkdómurinn er.
Eftir þrjá mánuði höfðu sjúkling-
ar, er tóku E-vítamín, meira magn
af andoxunarefninu í blóðinu, sem
benti til þess að vítamínið hefði ver-
ið tekið upp. En virkni hjarta þeirra
hafði ekki batnað og lífsgæði þeirra
voru ekki meiri en sjúklinga sem
tóku gervilyfið. „Það er augljóst að
þau áhrif sem E-vítamín hefur á
hjartað eru smávægileg,“ sagði dr.
Khursheed N. Jeejeebhoy, einn
höfunda rannsóknarinnar.
Sjúklingar með hjartakvilla
framleiða meira af sindurefnum,
efnasamböndum sem skemma
frumur og leiða til sjúkdóma. And-
oxunarefni á borð við E-vítamín eru
talin draga úr þeim skemmdum
sem verða á frumum af völdum
sindurefna, eða streituoxunar. „Því
miður komumst við að því að stórir
skammtar af E-vítamíni einir sér
draga ekki úr aukningu oxunar í
sjúlingum með hjartabilun,“ sagði
Jeejeebhoy.