Morgunblaðið - 17.02.2001, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 2001 33
ÞÓTT regluleg neysla ávaxta og
grænmetis sé heilsusamleg virðist
sem tæpast sé að finna í henni
vörn gegn brjóstakrabba. Þessi er
niðurstaða rannsóknar sem birtist
14. þessa mánaðar í tímariti
bandarísku læknasamtakanna,
Journal of the American Medical
Association.
Rannsókn þessi var gerð á þann
veg að farið var skipulega yfir átta
eldri kannanir sem alls tóku til um
350.000 kvenna. Af þessum fjölda
fengu alls 7.400 konur brjósta-
krabba.
Niðurstaða vísindamannanna
byggð á þessum gögnum er sú að
þær konur sem snæddu mest af
ávöxtum og grænmeti hafi aðeins
verið 3–9% ólíklegri til að sýkjast
af brjóstakrabbameini. Tölfræði-
lega telst þessi mismunur ekki
marktækur.
Gerður var greinarmunur á 17
ólíkum tegundum ávaxta og græn-
metis. Engar vísbendingar komu
fram um að regluleg neysla hverr-
ar tegundar fyrir sig drægi úr lík-
um á brjóstakrabba.
„Niðurstaðan gefur til kynna að
neysla ávaxta og grænmetis á full-
orðinsárum tengist á engan mark-
tækan hátt líkum á brjósta-
krabba,“ segir í greininni en
rannsókninni stýrði dr. Stephanie
A. Smith-Warner, sem starfar við
Harvard-háskóla í Bandaríkjunum.
Jákvæð áhrif engu að síður
Í grein sem dr. Martha L.
Slatterey ritar í sama tölublað
kemur fram það mat hennar að
rannsókn þessi geti á engan hátt
talist lokaorðið í þessu viðfangi.
Slatterey, sem starfar við Utah-
háskóla, segir að gögn varðandi til-
tekna neyslu ávaxta og grænmetis
hafi ekki verið að finna í rann-
sóknum þeim sem Smith-Warner
og félagar hennar fóru yfir. Slatt-
erey leggur áherslu á að regluleg
neysla ávaxta og grænmetis sé
heilsusamleg og að full ástæða sé
til að taka alvarlega ráðleggingar í
þá veru að fimm slíka skammta
skuli menn innbyrða á degi hverj-
um. Segir hún að slík neysla dragi
úr líkum á því að viðkomandi fái
hjartasjúkdóma, sykursýki eða
þjáist af offitu. Að auki dragi slíkt
mataræði úr hættu á vissum teg-
undum krabbameins þótt það
kunni ekki að eiga við um brjósta-
krabba.
Associated Press
Vísindamenn leggja áherslu á ágæti ávaxta og grænmetis þótt nú séu komnar fram niðurstöður sem gefa til
kynna að slíkt mataræði dragi ekki úr líkum á brjóstakrabba.
Rannsóknir sem tóku til um 350.000 kvenna
Ávextir og grænmeti vernda
tæpast gegn brjóstakrabba
New York. Reuters.
TENGLAR
..............................................
Journal of the American Medical
Association:
http://jama.ama-assn.org
MEIRA en fimmta hvert barn á
Bretlandi undir fjögurra ára aldri
er of feitt og tíunda hvert á við
raunverulegan offituvanda að
stríða. Þessar upplýsingar koma
fram í grein í síðasta hefti
vísindatímaritsins British Medical
Journal þar sem staðfest er að
smábörn eru nú mun þyngri en
þau voru fyrir tíu árum.
Heilsu- og næringarfræðingar
segja að þróun þessa megi rekja
til aukinnar neyslu á hitaeininga-
ríku snarli auk þess sem sífellt
fleiri börn hreyfi sig lítið sem ekk-
ert.
Og vart kemur á óvart að for-
eldrar eru hvattir til þess að láta
smábörnin hreyfa sig og taka af-
kvæmin frá sjónvarpinu.
Greinin í British Medical Journ-
al er byggð á rannsóknum dr. Pet-
er Bundred, sem starfar við há-
skólann í Liverpool. Rannsókn
hans náði til 50.000 barna undir
fjögurra ára aldri. Í ljós kom að
23,6% barnanna töldust of feit
samanborið við 14,7% tíu árum áð-
ur. Með sama hætti töldust 9,2%
barnanna eiga við offitu að glíma
en það hlutfall var 5,4% fyrir tíu
árum.
Mælingar leiddu ennfremur í
ljós að hæð barnanna hafði ekki
breyst að neinu marki og segir dr.
Bundred að þessi þróun geti haft
langtímaáhrif á heilsu komandi
kynslóða.
„Við vitum að táningar eru nú
feitari en nokkru sinni fyrr en nú
hefur það gerst í fyrsta skipti að
við greinum ört vaxandi líkams-
þunga í bernsku,“ segir dr. Bundr-
ed í samtali við fréttavef breska
ríkisútvarpsins, BBC. „Þetta er
áhyggjuefni þar sem offita tengist
ýmsum sjúkdómum og ótímabær-
um dauða,“ bætir hann við. Bund-
red tekur fram að vitanlega þýði
þetta ekki að öll þau börn sem nú
eru of þung komi til með að verða
of þung á unglings- eða fullorðins-
árum. „Líklegt er hins vegar að
verulegur fjöldi þeirra munu eiga
við vanda að glíma af þessum sök-
um síðar á lífsleiðinni.“
Dr. Bundred hvetur foreldra til
að taka lífshætti sína til endur-
skoðunar. „Hvað smábörnin varð-
ar er vandinn sá að margar mæð-
ur vinna úti og þeirra bíða störf á
heimilinu þegar vinnudeginum
lýkur. Þær freistast því til að láta
börnin horfa á sjónvarpið eða
myndbönd á meðan. Að auki er
það svo að fólk borðar nú mun
meira af tilbúnum mat sem al-
mennt hefur að geyma fleiri hita-
einingar en venjulegur heimilis-
matur.“
Dr. Bundred telur að foreldrar
þurfi að huga betur að því hvaða
fæðu börn þeirra alist upp við. Að
auki megi ekki gleymast að litlum
börnum sé eðlislægt að hreyfa sig
og leika sér og þannig fái þau
nauðsynlega hreyfingu.
Dr. Stephen Bloom, sérfræð-
ingur í næringarfræði barna við
Hammersmith-sjúkrahúsið í
Lundúnum, tekur í sama streng í
samtali við BBC. „Fjölmargar
kannanir sýna að sá sem er feitur í
æsku verður feitur þegar hann
kemst á fullorðinsár. Hér er því í
uppvexti mikill fjöldi fólks sem
verður of feitt þegar það eldist.“
Ungbörn
fitna líka
Associated Press
Adela Martinez heldur á mynd af dóttur sinni, Anamarie Martinez-
Regino,en fyrir aftan hana má sjá föður og ömmu stúlkunnar. Dóttirin er
fjögurra ára og þjáist af offitu. Í ágústmánuði í fyrra voru foreldrarnir,
sem búa í Nýju-Mexíkó í Bandaríkjunum, sviptir dóttur sinni. Voru þar á
ferð fulltrúar barnaverndar sem héldu því fram að foreldrarnir gerðu ekk-
ert til að bregðast við offitu barnsins, sem ógnaði lífi stúlkunnar.
TENGLAR
.....................................................
British Medical Journal: www.bmj.com
Barnið tekið