Morgunblaðið - 28.03.2001, Side 24

LISTIR
24 MIÐVIKUDAGUR 28. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
niður vegna veikinda.
Þrír nemar úr Nýja
tónlistarskólanum,
Hrafnhildur Stefáns-
dóttir og Hrafnhildur
Linnet á fiðlur og Edda
Björnsdóttir á selló,
léku þar næst tríó eftir
Ragnar fyrir tvær fiðl-
ur og selló tileinkað
nemendum skólans.
Þetta vel heppnaða
kennsluverk var í þrem
þáttum, fyrst fallegt lít-
ið siciliano, þá hægur
sálm- eða kóralkenndur
miðþáttur, og loks eins
konar rondóþáttur, þar
sem brá fyrir tilbrigð-
um um þjóðlagið Hættu að gráta
hringaná. Hljómaði verkið í senn
hugvitssamt og kliðfagurt í meðför-
um stúlknanna.
Mikill tærleiki var yfir söng
Margrétar Bóasdóttur við orgelund-
irleik Bjarna Þórs Jónatanssonar í
textalausu Dórísku vókalísu unga
franska orgelmeistarans Jehans
Alain, að sögn kynnis eitt uppáhalds-
tónskálda Ragnars, sem látizt hefði
um aldur fram í þýzkum fangabúð-
um í seinni heimsstyrjöld.
Karlakórinn Fóstbræður, sem
Ragnar Björnsson stjórnaði um ára-
bil, hefur síðan mátt telja framvarð-
EFNT var til tónleika í minningu
Ragnars Björnssonar fyrrum dóm-
organista, skólastjóra Nýja tónlist-
arskólans og tónlistargagnrýnanda á
Morgunblaðinu, í Langholtskirkju á
sunnudaginn var, og kom fjöldi
hljómlistarmanna við sögu. Fyrst lék
Árni Arinbjarnarson hina íhugulu
Fantasíu-Funebre Ragnars fyrir
orgel frá 1972 til minningar um
meistara Kjarval og fórst vel úr
hendi. Eftir minningarávarp Atla
Heimis Sveinssonar tónskálds átti
skv. tónleikaskrá að flytja sönglag
Ragnars við ljóð Halldórs Laxness,
Únglingurinn í skóginum, en það féll
arsveit til endurnýjun-
ar á einhverri íhalds-
sömustu tóngrein sem
um getur í íslenzku
tónlistarlífi, þökk sé
ekki sízt tónsmíðum
hans handa kórnum.
Fóstbræður sungu
undir skýrri og hvetj-
andi stjórn Árna Harð-
arsonar stutt og kyrr-
látt lag Poulencs, Lítil
bæn heilags Frans frá
Assisi, hið rismikla
Ave Maria eftir
Bruckner, en síðan
hina seiðandi Vöggu-
vísu Ragnars við
„klukku-undirsöng“ í
2. bassa, og skorti hvorki mýkt né
þrótt. Þá söng kórinn bráðfallegt lag
eftir Arnas Järnefelt, Svanurinn, og
loks sænska þjóðlagið Hæ, tröllum
og sem aukalag Sefur sól hjá Ægi; öll
vinsæl viðfangsefni á stjórnarárum
Ragnars Björnssonar.
Eftir hlé flutti Elísabet Þórðar-
dóttir hina miklu Ballöðu Chopins í
g-moll Op. 23 af töluverðu áræði, og
systurnar Jóhanna Guðríður og
Ragnheiður Linnet sungu af tilfinn-
ingu tvo dúetta eftir Robert Schu-
mann með Bjarna Þór Jónatansson
við píanóið, Wenn ich ein Vöglein
wär’ og Herbstlied. Cantate Domino,
lítil kantata eða „geistlegur konsert“
eftir Danann mikla í Lübeck, Diet-
rich Buxtehude, var næst á skrá;
kirkjutónlist frá miðbarokkskeiði
eins og hún gerist ljóðrænust. Þetta
fagra verk var ljómandi fallega
sungið af Kór Nýja tónlistarskólans
undir skeleggri stjórn Sigurðar
Bragasonar við orgelleik Árna Ar-
inbjarnasonar, en í millihluta sungu
Stefán Bjarnason, Gyða Björgvins-
dóttir og Anna Margrét Óskarsdótt-
ir einsöng og samsöng með mikilli
prýði, enda vel hljómandi raddir í
blóma æskunnar.
Að þessu loknu voru frumflutt tvö
íslenzk verk til minningar um Ragn-
ar Björnsson. Fyrst lék Árni Arin-
bjarnason Postludium fyrir orgel
eftir Jón Nordal. Það kom fyrir sem
víðfeðmt verk og litríkt, gætt ýmist
tignarlegri eða dramatískri hljóma-
beitingu, en þess á milli sérkenni-
legu myndrænu lagferli sem virtist
stundum vísa í umbreytt minnisbrot
úr Liljulaginu forna.
Eftir Atla Heimi Sveinsson fluttu
þar á eftir Áshildur Haraldsdóttir á
flautu, Kolbeinn Bjarnason á bassaf-
lautu, fiðluleikarnir Auður Haf-
steinsdóttir og Zbigniew Dubik
ásamt Þorsteini Gauta Sigurðssyni á
píanó kvintettinn Minningar. Trega-
blandið en þó einnig á köflum táp-
mikið lítið kammerverk sem naut
töluverðrar fjölbreytni í áferð og til-
finningalegu inntaki, þó að áhöfnin
byði í aðalatriðum upp á þéttskipuð
hljómferli á efra sviði.
Síðust á dagskrá var Chaconna
Páls Ísólfssonar fyrir orgel í snöf-
urlegum flutningi eftirmanns Ragn-
ars Björnssonar í dómorganistasæti,
Marteinn Hunger Friðriksson. Með
því glæsilega verki lauk viðamiklum
og margbreytilegum tónleikum í
minningu tónlistarfrömuðar sem
miklu kom til leiðar í íslenzku tónlist-
arlífi, hvort heldur ungum sem eldri
til gagns, ánægju og þroska.
Í minningu
tónlistar-
frömuðar
TÓNLIST
L a n g h o l t s k i r k j a
Tónleikar til minningar um Ragnar
Björnsson. Flutt verk eftir Ragnar
Björnsson, Alain, Poulenc, Bruckn-
er, Järnefelt, Chopin, Schumann,
Buxtehude, Jón Nordal (frumfl.),
Atla Heimi Sveinsson (frumfl.) og
Pál Ísólfsson. Árni Arinbjarnarson,
orgel; Hrafnhildur Stefánsdóttir og
Hrafnhildur Linnet, fiðlur; Edda
Björnsdóttir, selló; Margrét Bóas-
dóttir sópran; Bjarni Þór Jón-
atansson, orgel; Karlakórinn Fóst-
bræður u. stj. Árna Harðarsonar;
Elísabet Þórðardóttir, píanó; Jó-
hanna Guðríður Linnet sópran;
Ragnheiður Linnet mezzosópran;
Kór Nýja tónlistarskólans undir
stjórn Sigurðar Bragasonar; Gyða
Björgvinsdóttir sópran, Anna
Margrét Óskarsdóttir mezzosópran
og Stefán Bjarnason bassi; Áshildur
Haraldsdóttir, flauta; Kolbeinn
Bjarnason, bassaflauta; Auður Haf-
steinsdóttir og Zbigniew Dubik,
fiðlur; Þorsteinn Gauti Sigurðsson,
píanó; Marteinn Hunger, orgel.
Ávarp: Atli Heimir Sveinsson.
Kynnir: Kolbeinn Bjarnason.
Sunnudaginn 27. marz kl. 17.
MINNINGARTÓNLEIKAR
Ríkarður Ö. Pálsson
Ragnar
Björnsson
LJÓSMYNDIN og málverkið hafa
att kappi allt frá því framköllunar-
tæknin kom fram á fyrri hluta
nítjándu aldar. Auðvitað voru ógnir
uppfinningarinnar ýktar úr hömlu og
frægt upphlaup franska málarans
Pauls Delaroche – „Málaralistin er
búin að vera!“ – táknuðu ekki annað
en það að hans eigið pródúkt var
dauðadæmt vegna akademískrar
sótthreinsunar sem hann tileinkaði
sér á seinni hluta ævinnar.
Um það er miklu minna rætt að
ljósmyndin hafði mjög jákvæð áhrif á
málaralistina strax eftir að Daguerre
opinberaði uppgötvanir sínar árið
1838. Ingres, Delacroix og Corot
tóku ljósmyndina strax í þjónustu
sína og nýttu sér hana óspart. Mál-
verk Edouard Manet og Edgar
Degas litu trúlega allt öðruvísi út ef
ljósmyndatæknin hefði ekki komið til
sögunnar.
En hvers vegna er þessi ómerki-
lega togstreita þá enn við lýði hér
heima, því ekki hefur undirritaður
orðið eins var við slíka þvælu er-
lendis, nema ef vera kynni í Noregi,
hjá nánustu frændum okkar sem við
líkjumst einna mest? Trúlega er það
einmitt fjarlægð okkar norrænna
manna frá uppsprettum klassískrar
málaratækni – Ítalíu, Spáni og
Frakklandi – sem magnar upp
ofurást okkar á tæknibrögðum, eins
og það að ná ljósmyndrænum effekt-
um með pensli væri upphaf listar-
innar og endir. Það er óvart mæli-
kvarðinn á tilfinningu manna fyrir
myndlist hvort þeir láta ofurnuddið
villa sér sýn. Þeir sem minnst skyn-
bragð bera á myndlist hengja sig í of-
urfágunina í stað þess að reyna að
fatta „djókinn“ svo notuð séu orð
Megasar.
En nú snýr Ragnar Óskarsson
þessum tilraunum á haus og hermir
eftir málaralistinni með stafrænni
myndavél. Hann hreyfir hana í töku
til að ná fram effektum sem við
þekkjum allvel úr myndmáli þýska
málarans Gerhards Richter, en hann
var kynntur fyrir okkur á Listasafni
Íslands ekki alls fyrir löngu. Líkt og
Richter komst að snemma á sjöunda
áratugnum má minnka bilið milli
málaralistar og ljósmyndunar með
því að líkja eftir loðinni ljósmynd.
Ragnar nær ígildi pensilfara og
línuteikninga með hreyfingum sínum
svo að á stundum er erfitt að greina
mun á ljósmyndum hans og abstrakt-
málverkum. Sumar myndanna eru
sláandi fagrar hvernig sem á tæknina
er litið. Af sýningu Ragnars má ráða
að smám saman muni fjara út mun-
urinn á málaðri og tekinni mynd.
Næstum eins og málverk
LJÓSMYNDIR
Í s l e n s k g r a f í k
Til 1. apríl. Opið um helgar
frá kl. 14–18.
RAGNAR ÓSKARSSON
Ljósmynd/Halldór B. Runólfsson
Tvær af myndum Ragnars Óskarssonar hjá Íslenskri grafík í Hafnarhúsinu við Tryggvagötu.
Halldór Björn Runólfsson
ÞRIÐJU tón-
leikar á Vilbergs-
dögum í Garða-
bæ verða haldnir
á sal Tónlistar-
skóla Garða-
bæjar í kvöld,
miðvikudags-
kvöld, kl. 20.
Tónleikarnir
hefjast á flutn-
ingi Sigrúnar Eð-
valdsdóttur og Richards Simm á
Vals scherzó fyrir fiðlu og píanó
eftir Tsjajkovskíj. Þá verða frum-
flutt nokkur verk sem samin voru
sérstaklega fyrir þessa hátíð. Það
eru þau Hallveig Rúnarsdóttir og
Richard Simm sem flytja tvö söng-
lög fyrir sópran og píanó eftir Huga
Guðmundsson og er annað þeirra,
Brosbrjótur, frumflutt. Þá verða
frumflutt tvö verk eftir Hildigunni
Rúnarsdóttur, Nocturne fyrir óbó
og gítar sem þeir Peter Tompkins
og Pétur Jónasson leika og Vocalisu
fyrir átta sópransöngkonur og eitt
selló. Það eru þær Hallveig Rúnars-
dóttir, Hanna Björk Guðjónsdóttir,
Heiðrún Hákonardóttir, Hildigunn-
ur Halldórsdóttir, Hildigunnur
Rúnarsdóttir, Hrafnhildur Sigurð-
ardóttir, Margrét
Sigurðardóttir
og Marta Guðrún
Halldórsdóttir.
Sigurður Hall-
dórsson leikur á
selló.
Marta Guðrún
Halldórsdóttir
sópran syngur
fyrsta lag eftir
hlé, Sequensa
eftir L. Berío, við undirleik Arnar
Magnússonar píanóleikara. Þá
koma fram tveir djasshópar. Í þeim
fyrri eru Hilmar Jensson, Matthías
Hemstock, Pétur Grétarsson og
Sigurður Halldórsson. Þeir flytja
samtengd verk eftir þá Hilmar og
Pétur þ.e. Kóral hafsins eftir Pétur,
Traust 1 og 2 eftir Hilmar og Þol-
inmæði eftir Pétur. Seinni djass-
hópurinn er skipaður þeim Ómari
Guðjónssyni, Pétri Grétarssyni og
Sveini Áka Sveinssyni. Þeir flytja
Lament eftir J.J. Johnson, Bessies
blues eftir John Coltrain og No
more eftir Sonny Rollins og lýkur
tónleikunum með leik þeirra.
Aðgangseyrir er 1.500 og rennur
allur ágóði í minningarsjóð um Vil-
berg Júlíusson.
Verk fyrir átta sópr-
ana á Vilbergsdögum
Örn
Magnússon
Marta Guðrún
Halldórsdóttir
LEIKFÉLAG Rangæinga sýnir
um þessar mundir leikritið Bless-
að barnalán eftir Kjartan Ragn-
arsson í leikstjórn Margrétar
Tryggvadóttur. Leikritið, sem
sýnt er í Félagsheimilinu Hvoli á
Hvolsvelli, hefur hlotið góðar við-
tökur og hefur verið vel sótt að
sögn formanns Leikfélags Rang-
æinga, Þorsteins Ragnarssonar,
enda var þessi þekkti farsi afar
vinsæll á árum áður hjá Leik-
félagi Reykjavíkur.
Tólf leikarar
koma fram
12 leikarar koma fram í verk-
inu og eru aðalhlutverkin í hönd-
um þeirra Arndísar Pétursdóttur
sem leikur Þorgerði, Þorbjargar
Atladóttur sem leikur Ingu og
Bergsveins Theódórssonar sem
leikur séra Benedikt. Alls hafa
um 30 manns komið að uppsetn-
ingu verksins og fer sýningum
fækkandi.
Blessað
barnalán
í Hvolnum
Morgunblaðið/Steinunn Ósk
Úr sýningunni Blessað barnalán í Hvolnum.
Hvolsvöllur. Morgunblaðið.
Gallerí Sævars Karls
Sýningu Katrínar Sigurðardóttur
í Galleríi Sævars Karls lýkur á
morgun, fimmtudag. Á sýningunni
er stærsta verk sem sett hefur verið
upp í galleríinu. Katrín breytir rým-
inu á nýstárlegan hátt, áhorfandinn
gengur inn í verkið og út úr því aftur
inn í annan heim, þar sem hann virð-
ir fyrir sér verkið að utan, gengur
upp tröppur og skoðar það að ofan.
Sýningu lýkur
♦ ♦ ♦