Morgunblaðið - 03.04.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 3. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Landssamtökin Þroskahjálp 25 ára
Ráðstefna um
réttaröryggi
LANDSSAMTÖKINÞroskahjálp eiga25 ára afmæli í ár
og ætla af því tilefni að
standa fyrir ýmsum við-
burðum. Hið fyrsta er ráð-
stefna sem haldin verður á
Grand Hótel 23. apríl nk.
undir yfirskriftinni „Þetta
gæti aldrei gerst hér.“
Ráðstefna um réttarör-
yggi og réttindagæslu fatl-
aðra. Halldór Gunnarsson
er formaður Landssam-
takanna Þroskahjálpar.
„Þessa ráðstefnu höld-
um við í samvinnu við
félagsmálaráðuneytið,
Mannréttindaskrifstofu
Íslands og Norræna sam-
vinnuráðið um málefni
þroskaheftra. Ráðstefnan
er helguð minningu Ástu
B. Þorsteinsdóttur, fyrrverandi
formanns Landssamtakanna
Þroskahjálpar, en hún lést 1998.“
– Er réttaröryggi fatlaðra
ábótavant á Íslandi?
„Já, við eigum töluvert langt í
land til þess að standa jafnfætis
öðrum Norðurlandaþjóðum í þeim
efnum. Fulltrúar þeirra verða á
þessari ráðstefnu og kynna hvern-
ig málum er háttað í heimalöndum
sínum. Fólk með þroskahömlun á
margt hvert vegna fötlunar sinnar
erfitt með að þekkja rétt sinn og
hvað þá að sækja hann. Fyrir Al-
þingi liggur nú frumvarp um rétt-
indagæslu fatlaðra sem er skref í
rétta átt, en gengur að okkar mati
of skammt. Einkum hvað snýr að
sérstökum stuðningi við þá sem
eiga við mikla andlega fötlun að
stríða. Einnig liggur fyrir Alþingi
nýtt félagsþjónustufrumvarp sem
felur í sér ýmislegt til bóta í þess-
um efnum.“
– Hvað fleira verður á dagskrá
ráðstefnunnar?
„Auk fyrirlesaranna frá Norð-
urlöndum verða íslenskir fyrirles-
arar. Það verður rætt um réttinn
til þess að vera „öðruvísi“, talað
um hvort þörf sé á aukinni rétt-
argæslu fyrir fólk með fötlun á
Íslandi og síðan verður formaður
Átaks, félags fólks með þroska-
hömlun, María Hreiðarsdóttir,
með erindi. Pallborðsumræður
verða í lok ráðstefnunnar sem
Sigmundur Ernir Rúnarsson
stjórnar. Þar verða á meðal
þátttakenda Páll Pétursson
félagsmálaráðherra og Ragnar
Aðalsteinsson hæstaréttarlög-
maður, Guðmundur Árni Stefáns-
son alþingismaður, Ragnheiður
Thorlacius lögfræðingur og Frið-
rik Sigurðsson, framkvæmda-
stjóri Landssamtakanna Þroska-
hjálpar.“
– Hvað fleira er á döfinni í til-
efni af afmælisárinu?
„Tímaritið Þroskahjálp sem
gefið hefur verið út frá stofnun
samtakanna fjórum sinnum á ári
kemur nú út í nýju formi og mun
fólk sjá að það hefur tekið miklum
stakkaskiptum. Þriðja tölublað
þess, sem kemur út í kringum af-
mælið sjálft 17. október nk., verð-
ur með veglegum hætti
og tileinkað sögu sam-
takanna. Þar verður
reynt að skyggnast
fram á veginn. Lands-
þing okkar verður
haldið helgina eftir 17.
október og það verður með óvenju
miklum hátíðar- og gleðiblæ. Má
þar nefna að Stuðmenn hafa tekið
vel í að leika fyrir dansi í lok
landsþingsins. Þriðji desember er
alþjóðadagur fatlaðra, þess vegna
völdum við vikuna 1. til 8. desem-
ber til sögusýningar sem haldin
verður í Ráðhúsinu í Reykjavík.
Þar verður saga Landssamtaka
Þroskahjálpar rakin í máli og
myndum og reynt að sýna hver
aðbúnaður og lífskjör fatlaðra
voru áður en samtökin voru stofn-
uð. Í því sambandi má geta þess
að allt til ársins 1979 voru í gildi
lög um fávitastofnanir. Þessi titill
laganna segir kannski allt það
sem segja þarf um viðhorf til
þroskaheftra á þessum tíma.“
– Hefur aðbúnaðurinn tekið
mjög stakkaskiptum frá því fyrir
25 árum?
„Þó að manni finnist oft hlut-
irnir ganga hægt fyrir sig verður
því ekki neitað að mikið hefur
gerst í málefnum þroskaheftra.
Fyrir 25 árum bjuggu langflestir
þroskaheftir á stofnunum og
þroskaheft börn og jafnvel börn
með annars konar fötlun líka áttu
þess ekki kost að alast upp í for-
eldrahúsum heldur voru þau send
beint á stofnun þar sem lífsgang-
an beið þeirra. Fyrsta verkefni
samtakanna var að beita sér fyrir
nýrri löggjöf sem gerði foreldrum
kleift að ala upp fötluð börn sín og
að þroskaheftir ættu þess kost að
búa úti í samfélaginu. Þessi lög
hafa tekið nokkrum breytingum
og heita núna lög um málefni fatl-
aðra. Mikill tími og orka hefur far-
ið í að fá stjórnvöld til þess að
veita fjármuni í þetta verkefni svo
að það skili þeim árangri sem að
er stefnt. Í dag er stuðningskerfið
við fjölskyldur og þroskahefta
mjög flókið og ábyrgð víða óljós.
Nýtt félagsþjónustu-
frumvarp mun að okk-
ar áliti skýra ábyrgðina
og einfalda málin.“
– Hver er framtíðar-
sýnin?
„Framtíðarsýnin er
nákvæmlega sú sama og var í
upphafi og hún er sú að tryggja
þroskaheftum jafnrétti og sam-
bærileg lífskjör á við aðra þjóð-
félagsþegna og skapa þeim skil-
yrði til að lifa eðlilegu lífi. Þess má
geta að við erum nú að fara af stað
með fjáröflun í tilefni afmælisárs-
ins til þess að geta staðið straum
af þessum viðburðum.“
Halldór Gunnarsson
 Halldór Gunnarsson fæddist í
Hveragerði 18. júní 1950. Hann
lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum á Laugarvatni 1970 og
prófi í félagsráðgjöf frá Háskóla
Íslands 1987. Hann starfaði um
árabil hjá SÁÁ en síðustu árin
hefur hann unnið við textasmíði
og auglýsingagerð fyrir ýmsa.
Hann er auk þess í hálfu starfi
sem formaður Landssamtakanna
Þroskahjálpar. Halldór er tón-
listarmaður og var m.a. í hljóm-
sveitinni Þokkabót. Hann er
kvæntur Jarþrúði Þórhallsdóttur
sjúkraþjálfara og eiga þau þrjú
börn og Halldór á eina dóttur að
auki.
Fái jafnrétti
og sambæri-
leg lífskjör
á við aðra
Ég segi nú bara ob, ob, ob, bíðið þið nú við. Gættu að á hvað þú fretar maður,
þetta er hún Björk okkar.
LÖGREGLUMAÐUR meiddist á
hendi við handtöku manns í Víði-
dalnum við Fáksheimilið um klukk-
an 00.30 aðfaranótt sunnudags. Lög-
reglumaðurinn þurfti að leita sér
aðhlynningar á slysadeild. Í ljós kom
að flísast hafði úr beini á fingri og lið-
bönd tognað.
Tildrögin voru þau að ökumaður
bifreiðar virti ekki stöðvunarskyldu
lögreglu og sáu lögreglumenn að
þeir sem í bifreiðinni voru, helltu nið-
ur landa, að því er talið var, á meðan
bifreiðin var á ferð. Lögreglunni
tókst að stöðva bifreiðina, sem í voru
þrír farþegar auk ökumanns. Öku-
maður veitti mótspyrnu við hand-
töku og slasaðist lögreglumaður í
ryskingunum.
Ekki það sama og bein árás
Maðurinn mun hafa hvatt farþega
sína til að aðstoða sig við að komast
hjá handtökunni en þeir urðu ekki
við því. Maðurinn var færður til lög-
regluvarðstjóra og honum síðan
sleppt. Atvikið er í rannsókn hjá lög-
reglunni.
Að sögn Geirs Jóns Þórissonar að-
stoðaryfirlögregluþjóns, er litið
öðruvísi augum á atvik sem þetta en
þegar um beinar árásir á lögreglu-
menn er að ræða og hafa verið í um-
ræðunni að undanförnu. Hann segir
að búast megi við því að lögreglu-
menn jafnt sem aðrir geti slasast við
störf sín. Í umræddu tilviki hafi
málsaðili að reynt að komast hjá
handtöku með fyrrgreindum afleið-
ingum og ekki verði slíkt litið sömu
augum og beinar árásir á lögreglu-
menn þar sem í hlut eiga óviðkom-
andi aðilar máls, t.d. ef árásarmaður
ætlar sér að frelsa félaga sinn frá
handtöku. Rannsókn á Víðidalsmál-
inu felst m.a. í að upplýsa hvort mað-
urinn hafi vísvitandi ætlað sér að
slasa lögreglumanninn og þar með
gerst sekur um brot á almennum
hegningarlögum.
Lögregla meidd-
ist við handtöku
ATKVÆÐAGREIÐSLU um
boðað verkfall Félags háskóla-
kennara við Háskóla Íslands
lauk í gær og er niðurstaðna að
vænta á morgun en bíða á eftir
atkvæðum sem mögulega voru
póstlögð í gær. Félagið hefur
boðað tímabundið verkfall frá
2. til 16. maí nk. þar sem samn-
ingaviðræður við ríkið hafa ver-
ið árangurslausar.
Þá hófst atkvæðagreiðsla um
boðað verkfall hjá Kennara-
félagi Kennaraháskóla Íslands,
KKHÍ, í gær og stendur til og
með 11. apríl nk. Verði verkfall
samþykkt hefst það 7. maí og
stendur til 21. sama mánaðar, á
háannatíma prófa í skólanum. Í
félaginu eru 108 kennarar og
aðrir háskólamenntaðir starfs-
menn skólans. Deilu KKHÍ við
ríkið hefur einnig verið vísað til
ríkissáttasemjara.
Atkvæði
greidd
Verkfallsboðun í HÍ