Morgunblaðið - 03.04.2001, Blaðsíða 35

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. APRÍL 2001 35
Rýmum til í undirfatnaði þessa viku
Brjóstahaldarar, bolir, sloppar og fleira
20-50% afsláttur
Laugavegi 24, sími 562 4235.
AFLEITT sálarástand, ekki síð-
ur en bágt, líkamlegt ásigkomulag
vistmanna á vistheimili fyrir fatlað
fólk, er til umfjöllunar í óvenju
hreinskilinni og afdráttarlausri
mynd franska leikstjórans og hand-
ritshöfundarins Jean-Pierre Sinapi.
Aðalpersónurnar eru René (Olivier
Gourmet), miðaldra maður, bund-
inn hjólastól vegna illvígs hrörn-
unarsjúkdóms og sykursýki, sem er
smám saman að ganga af honum
dauðum. René hefur greinilega átt
betri daga og á erfitt með að sætta
sig við ástand sitt og samvistirnar
við aðra vistmenn, sem hann telur
að standi sér vitsmunalega langt að
baki. Hann er nánast óþolandi, ill-
skeytt og orðljótt fatlafól, sem búið
er að fá alla uppá móti sér þegar
Julie (Nadia Kaci), ný hjúkrunar-
kona, byrjar að annast hann.
René reynir að halda í sjálfsvirð-
inguna og koma Julie í skilning um
að bak við deyjandi rustamennið í
hjólastólnum býr maður með sínar
langanir og þrár, þrátt fyrir allt.
Stynur því loks upp að mest af öllu
þrái hann líkamlegt samneyti við
kvenmann og hefst erfið barátta
hinnar skilningsríku Julie við að fá
slíka framandi draumsýn uppfyllta.
Hún þarf að fullvissa starfsfólk,
lækna og aðra yfirmenn vistheim-
ilisins um nauðsyn málsins – og
hafa uppá gleðikonu sem treystir
sér til að veita jafnsérhæfða þjón-
ustu.
Eftirmálin eru mörg og marg-
vísleg því Þjóðvegur 7 er ekki
dramatísk klútamynd með ódýrar
niðurstöður, heldur hlý og afar
manneskjuleg innsýn í umhverfi og
líf fjölfatlaðs fólks. Hugrekki þess í
erfiðri lífsbaráttu, þrár, hömlur og
einmanaleika. Sinapi tekst að
sneiða hjá væmni og óþarfa tilfinn-
ingasemi og blanda ískaldan raun-
veruleikann með kolsvörtum húm-
or. Þannig að upplifun Þjóðvegar 7
er fjarri því að vera þungbær,
miklu frekar fræðandi og trúverðug
mynd af einstaklingum sem eiga
um sárt að binda og hvernig unnt
er að lina þjáningar þeirra með
skilningi, hleypidómaleysi og góðra
manna hjálp. Gleðikonur, eðli
þeirra og staða í nútímaþjóðfélagi,
sem setur spurningarmerki við allt
snakkið um vændið í höfuðborginni.
Sinapi bætir myndina með
nokkrum hliðarsögum af einsemd
hjúkrunarkonunnar góðu, sem sjálf
situr eftir með sárt ennið, óvæntum
ástum á vistheimilinu; margvísleg-
um raunum vistmannanna og
vændiskonu með gott hjartalag.
Allar sagðar af sömu virðingunni
fyrir viðfangsefninu og réttu skop-
skyni.
Myndin um fólkið á vistheimilinu
við þjóðveg 7 er vel í stakk búin til
að auka skilning okkar á marg-
þættu ástandi þeirra sem þar eiga
skjól og á það fyrst og fremst að
þakka næmu innsæi Sinapis, sem
mun þekkja til umfjöllunarefnisins
af eigin raun. Eins er myndin ein-
staklega vel leikin, reyndar ótrú-
lega vel af Olivier Gourmet í hlut-
verki Renés, Nagia Kaci stendur
honum ekki langt að baki. Þá er
frammistaða hinna fötluðu með
ólíkindum, þar fer Saïd Taghmaoui
fremstur, sem vistmaðurinn sem
fær að heyra það hjá sálfræðingi
stofnunarinnar að hann eigi jú fjári
bágt; fjölfatlaður, múslimi, samkyn-
hneigður og eins og það hálfa sé
ekki nóg vilji hann gerast kaþólsk-
ur. Ekki ónýtt að eiga slíka fag-
menn að þegar á móti blæs.
Mannúð, fötlun og
mannleg reisn
KVIKMYNDIR
R e g n b o g i n n
F r a n s k i r b í ó d a g a r
Leikstjóri: Jean-Pierre Sinapi.
Handritshöfundur: Sinapi, Anne-
Marie Catois. Tónskáld: Jean-
Michel Chauvet. Kvikmyndatöku-
stjóri: Jean-Paul Meurisse. Aðal-
leikendur: Nadia Kaci, Olivier
Gurmet, Lionel Abelanski, Chantal
Neuwirth, Gérald Thomassin, Saïd
Taghmaoui. Sýningartími 90 mín.
Frönsk. Rézo Films. Árgerð 2000.
ÞJÓÐVEGUR 7 –
NATIONALE 7
Sæbjörn Valdimarsson
SÖNGLEIKIR þeirra Múla-
bræðra, sumir reyndar samdir í
slagtogi við aðra, eru náttúrulega sí-
gild íslensk leikverk. Frábær tónlist-
in, hnyttnir textarnir, húmorinn og
sú sérstaka hlýja sem einkennir efn-
istök öll gera þau að sjálfsögðum við-
fangsefnum á öllum tímum. Smá-
krimmaóperettan Rjúkandi ráð,
sjúkrahússöngleikurinn Allra meina
bót, Jóla- og bílnúmerarevían Del-
eríum Búbónis, og síldar- og spírít-
ismasöngleikurinn Járnhausinn eru
hvert öðru skemmtilegra. Íslensk
áhugaleikfélög munu alltaf standa í
þakkarskuld við þá bræður og því er
viðeigandi af Eflingu að senda Jóni
Múla kveðju á áttræðisafmælinu
með þessari bráðskemmtilegu sýn-
ingu. Arnór Benónýsson hefur tínt
saman söngva og leikatriði úr verk-
unum fjórum, auk þess sem sungin
eru tvö lög úr ófluttu verki, Forseta-
kosningar 2012, sem mun vera að
uppistöðu skopleikurinn Halelúja,
aukinn söngvum. Mörg laganna eru
vitaskuld alþekkt og heyrast oft, en
hér gat einnig að heyra söngdansa
sem standa óverðskuldað í skugga
þeirra frægari. Kavatína Kristínar
úr Rjúkandi ráði, Sérlegur sendi-
herra úr Deleríum Búbónis, Hvað er
að, hvíta ský? úr Járnhausnum og
Barbídúkka úr nýja verkinu eru frá-
bær lög sem gaman var að rifja upp
kynnin við með Eflingarfólki. Þá var
líka gott að heyra gamalkunnug lög
tekin ferskum tökum, sérstaklega
óborganlega útgáfu af Ástardúettin-
um fallega úr Deleríum Búbónis,
sem var sunginn þrisvar, af pörum á
öllum aldri, og með ólíkum forsend-
um.
Þeir Reykdælir eru vel búnir tón-
listarkröftum og því ekki að undra að
sá þáttur sýningarinnar væri vel af
hendi leystur. Hljómsveitin var vel
spilandi og söngvarar upp til hópa
fínir. Hraðaval var að jafnaði í
frískari kantinum, sem kom stund-
um niður á textunum, einkum í hóp-
söngvum, en kunna ekki allir Fröken
Reykjavík hvort eð er? Leikatriðin
voru flest ágæt, en ég gæti trúað því
að erfitt sé fyrir þá sem lítt eru
kunnugir verkunum að henda reiður
á hvað er að gerast í sumum þeirra.
Kannski hefði verið ráð að gera
stutta grein fyrir efnisþræði verk-
anna í leikskrá. En leiktexti Jónasar
stendur auðvitað fyrir sínu og skilaði
sér alla jafna til áhorfenda.
Umgjörð sýningarinnar er eins
einföld og hugsast getur, leikmyndin
fyrst og fremst leikhópurinn sjálfur,
engir búningar, bara föt leikaranna
sjálfra, að mér sýndist. Þetta var
ágæt lausn, hér voru skáldbræðurnir
í forgrunni. Myrkvanir á sviðinu
milli atriða voru eiginlega óþarfar í
þessu óþvingaða andrúmslofti.
Augun þín blá er skemmtileg og
kraftmikil yfirlitssýning sem fær
áhorfendur, allavega undirritaðan,
til að bíða spennta eftir næsta tæki-
færi til að sjá söngleikina í heild. Slík
sýning myndi augljóslega ekki vefj-
ast fyrir Ungmennafélaginu Eflingu.
Sígræna
LEIKLIST
L e i k l i s t a r h ó p u r
u n g m e n n a f é l a g s i n s
E f l i n g a r
Dagskrá úr verkum Jónasar og
Jóns Múla Árnasona. Leikstjórn og
dagskrárgerð: Arnór Benónýsson.
Tónlistarstjórn: Sigurður Ill-
ugason. Breiðumýri, Reykjadal,
30. mars 2001.
AUGUN ÞÍN BLÁ
Þorgeir Tryggvason
ÓPERUIÐJA Tónlistarskóla Kópa-
vogs flytur tvo óperueinþáttunga í
Salnum í Kópavogi í kvöld, 3. apríl,
og á fimmtudaginn, 5. apríl, og
hefjast sýningarnar kl. 20.30.
Fluttar verða óperurnar Bastían
og Bastíana eftir Wolfgang Ama-
deus Mozart og Fræðimaður á far-
aldsfæti eftir Gustav Holst. Leik-
stjórn og íslenska þýðingu annast
Anna Júlíana Sveinsdóttir söng-
kona og Krystyna Cortes leikur á
píanó við flutninginn.
Bastían og Bastíana segir frá
smalastúlku sem telur að smalinn
Bastían hafi yfirgefið sig, þar til
töframaðurinn Kolur hjálpar þeim
að ná sáttum. „Mozart var tólf ára
gamall þegar hann samdi Bastían
og Bastíönu og þess vegna þótti
okkur við hæfi að yngstu nem-
endur söngdeildar skólans, frá 14
til 17 ára, flyttu óperuna. Hún er
byggð á franskri fyrirmynd eftir
heimspekinginn og rithöfundinn
Jean-Jacques Rousseau, en fæstir
vita að hann var líka tónskáld.
Mozart samdi síðan sína eigin hug-
arsmíð við franska þýðingu á þessu
efni,“ segir Anna Júlíana Sveins-
dóttir sem leikstýrir óperunum.
Fræðimaður á faraldsfæti (The
Wandering Scholar) er samin árið
1930. Hún á sér stað í Frakklandi á
13. öld, og segir frá því er bóndinn
Louis bregður sér í bæjarferð. Á
meðan fær Alison eiginkona hans
þorpsprestinn í heimsókn, en
hann hefur áhuga á fleiru en að
bragða á hnetuköku, svínasteik
og búrgúndívíninu hennar.
Fræðimaðurinn Pierre truflar
hins vegar fyrirætlanir prestsins
og bóndakonunnar.
Flytjendur í Fræðimanni á far-
aldsfæti eru Oddný Sigurð-
ardóttir, Hulda Jónsdóttir, Helga
Heimisdóttir og Anna Hafberg.
Tveir hópar flytja óperuna Bastían
og Bastíana. Í kvöld koma fram
þær Lára Rúnarsdóttir, Svanhvít
Yrsa Árnadóttir og Guðrún Ragna
Yngvadóttir, en á fimmtudaginn
verða flytjendur þær Vigdís Ás-
geirsdóttir, Oddrún Ólafsdóttir og
Þórhalla S. Stefánsdóttir.
Óperurnar eru sem fyrr segir
fluttar í Salnum í Kópavogi og
hefjast kl. 20.30 báða dagana. Að-
gangseyrir er 500 kr.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Úr óperunni Fræðimaður á faraldsfæti sem nemendur Tónlistar-
skóla Kópavogs flytja í Salnum í kvöld og á fimmtudag.
Nemendur flytja tvo
óperueinþáttunga
LEIKFÉLAG Seltjarnarness frum-
sýnir gamanleikinn Saklausi svallar-
inn í Mýrarhúsaskóla í kvöld, þriðju-
dagskvöld, kl. 20.30. Leikritið er í
leikgerð og leikstjórn Einars Þor-
bergssonar en þetta er fyrsta leik-
ritið í fullri lengd sem leikfélagið
tekur til sýningar. Með helstu hlut-
verk fara Grétar G. Guðmundsson,
Monika Abendroth, Gyða Valdís
Guðmundsdóttir og Einar Þorbergs-
son.
Í leikritinu segir frá skoplegum
tilraunum þýsks verksmiðjueiganda,
Júlíusar Seibold, við að koma dóttur
sinni, 19 ára blómarós, og miðaldra
klunnalegum meðeiganda sínum í
eina sæng. Mörg ljón eru á veginum
og þarf Júlíus að grípa til örþrifa-
ráða og gera meðeigandann að „sak-
lausum svallara“. En það dregur
dilk á eftir sér fyrir þá félaga.
Miðaverð er kr. 1.000 en 500 kr.
fyrir eldri borgara og börn 12 ára og
yngri. Miðasala verður við inngang-
inn.
Gamanleikur
á Seltjarnarnesi
Úr Saklausa svallaranum í uppsetningu Leikfélags Seltjarnarness.