Morgunblaðið - 26.04.2001, Blaðsíða 51

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 2001 51
✝ Hjalti Páll Þor-steinsson fæddist
að Tröð í Álftafirði 8.
júní 1912. Hann lést í
Landspítalanum
Hringbraut miðviku-
daginn 18. apríl síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru hjónin Jón-
ína Guðmunda Þór-
arinsdóttir, f. 5. ágúst
1875, d. árið 1918 og
Þorsteinn Ólafsson, f.
5. júlí 1872, d. 15.
apríl 1939. Systkini
Hjalta voru þrjú og
eru öll látin. Þau voru
Þórður sem bjó lengst af í Kópa-
vogi, Ásthildur Helga sem bjó
lengst af á Siglufirði og Guðríður
María sem bjó á Flateyri.
Hjalti kvæntist 1938 Marsibil Sig-
eru börn þeirra Jakob, Einar Sig-
urður og Róbert. Þórunn, f. 8. júlí
1961, maki Ágúst Jónsson, f. 10. mars
1962, og eru börn þeirra Hjörtur,
Einar og Jón Steinn. Hjalti f. 26. jan-
úar 1971, unnusta Linda Zhang, f. 22.
janúar 1979. 2) Kristján Óli, f. 1.
febrúar 1942, maki Helga S. Bene-
diktsdóttir, f. 4. júní 1942. Börn
þeirra eru: Sigurjón Þór, f. 1. ágúst
1967, maki Aðalheiður Halldórsdótt-
ir, f. 24. apríl 1968, synir þeirra eru
Egill og Kári. Sigurður Hjalti, f. 30.
janúar 1972, unnusta Bryndís Björk
Ásgeirsdóttir, f. 20. júlí 1975, og Guð-
mundur Rúnar, f. 23. febrúar 1979,
unnusta Þóra Þorgeirsdóttir, f. 5.
apríl 1979. 3) Kristín Jónína, f. 30.
október 1943, d. 26. júní 1989, maki
Gísli R. Stefánsson, f. 1932, d. 1990,
þau skildu. Barn þeirra Marsibil Sig-
ríður, f. 20. júlí 1973, maki Sigurður
Guðni Ísólfsson, f. 17. janúar 1968.
Dætur þeirra eru Kristín Þóra, Ísól
og Diljá.
Útför Hjalta fer fram frá Fossvogs-
kirkju í dag og hefst athöfnin klukk-
an 13.30.
ríði Bernharðsdóttur
frá Hrauni á Ingjalds-
sandi, f. 7. maí 1911, d.
8. febrúar 1991. Heim-
ili þeirra var á Flateyri
til ársins 1962 er þau
fluttu til Reykjavíkur.
Hjalti stundaði sjó-
mennsku allt fram til
1960 en í Reykjavík
hóf hann fyrst störf hjá
Strætisvögnum
Reykjavíkur en var til
fjölda ára næturvörð-
ur í Landsbanka Ís-
lands, Austurbæjar-
útibúi. Börn þeirra
eru: 1) Þorsteinn Bernharð, f. 17.
júní 1939, maki Jónína Katrín Arn-
dal, f. 26. febr. 1939. Börn þeirra
eru: Helgi, f. 27. mars 1959, maki
Svala Níelsdóttir, f. 28. júlí 1963, og
Hjalti Þorsteinsson var þeirrar
kynslóðar sem ólst upp við vinnu-
semi, nægjusemi, skuldleysi,
trúmennsku og heiðarleika. Um-
hyggju hans fyrir fjölskyldu sinni
átti sér engin takmörk. Sú um-
hyggja náði líka til þeirra sem hon-
um tengdust jafnt gegnum blóð
sem vináttubönd beint við hann
sjálfan eða hans nánustu. Okkur
varð það snemma ljóst, er við tók-
um að venja komur okkar á heimili
Kristínar Jónínu vinkonu okkar og
samstarfskonu að hún átti einstaka
fjölskyldu. Heimilið var gestkvæmt
og var öllum fagnað þar sem
aufúsugestum. Þangað sóttu líka
tíðum ættingjar að vestan og
reyndar víðar af landinu sem áttu
þar vísan næturstað hvenær sem
þá bar að garði í Reykjavík. Okkur
vinkonum Kristínar fannst við eiga
hlutdeild í þessum foreldrum sem
umvöfðu okkur hlýju og umhyggju
og fylgdust með okkur þegar við
tókum að stofna heimili, eignast
börn og hasla okkur völl á nýjum
starfsvettvangi. Þrátt fyrir ýmsar
breytingar á högum okkur hélst
samband okkar við Kristínu, sem
var sjálfskipaður leiðtogi hópsins,
og fjölskyldu hennar náið og órofið.
Kristín andaðist, langt um aldur
fram, eftir stutta sjúkralegu árið
1989. Hún var öllum er hana
þekktu harmdauði. Árið 1991 þurfti
svo fjölskyldan að sjá á bak ást-
kærrar eiginkonu, móður og ömmu,
er Marsbil lést eftir þunga sjúk-
dómslegu. Á tveimur árum missti
Hjalti þær tvær konur er hann
unni hvað mest. Eftir voru lítil
Billa Kristínardóttir, tveir synir og
fjölskyldur þeirra sem umvöfðu
Hjalta og hann kunni svo sann-
arlega að meta þær gjafir sem hon-
um voru færðar. Við viljum nú að
leiðarlokum þakka þessum öðlingi
björtu brosin hans, hlýtt handtakið
og ómetanlega hjálp á ýmsum
stundum. Ástvinum Hjalta sendum
við einlægar samúðarkveðjur. Guð
blessi bjarta minningu einstaks
manns.
Birna, Kristín, Margrét
og Sigrún.
Mér fannst draga ský fyrir sólu í
hinu sólríka umhverfi hér í Flórída
þegar mér barst fréttin um að
Hjalti, elskulegur frændi minn,
væri látinn. Hann var síðastur eldri
ættingja minna til að kveðja og
sakna ég hans sárt. Hann var móð-
urbróðir minn og alla tíð nákominn
vinur. Ég minnist þess þegar hann
var ungur maður og við bjuggum á
Flateyri að hann var þá sjómaður
og sigldi til framandi landa. Þegar
heim kom hafði hann oft keypt eitt-
hvað fallegt til að gleðja okkur
systurnar tvær, litlu frænkurnar
sínar. Við áttum síðar langa og
góða samleið á Flateyri, eftir að við
systurnar stofnuðum okkar fjöl-
skyldur. Það er eiginlega ekki hægt
að tala um Hjalta nema nefna Billu,
konuna hans, en hún lést fyrir tíu
árum. Það var lærdómsríkt að um-
gangast þau og sjá þann kærleika
og vináttu, sem þau ávallt sýndu
hvort öðru og hvað þau voru sam-
stiga í öllu. Ég minnist með gleði
allra þeirra ánægjustunda, sem ég
og fjölskylda mín áttum með þeim.
Það var þungur harmur kveðinn að
þeim hjónum þegar Kristín, einka-
dóttir þeirra, féll frá í blóma lífsins.
Fáum árum síðar þegar Billa, eig-
inkona hans, lést stóð hann stað-
fastur, trúfastur, æðrulaus og hug-
rakkur. Í þeim raunum sáust vel
mannnkostir Hjalta. Hann minnti
mig á vestfirsku fjöllin, „eins og
hetja með þrotlausan vilja og mátt“
og með öllu sínu lífshlaupi var hann
„æskunni hvöt til að lúta ei lágt og
leggja ekki hugann við neitt, sem
er smátt“, eins og Sveinn Gunn-
laugsson skólastjóri sagði í ljóði
sínu um Önundarfjörð. Hjalti var
mjög lánsamur í sínu einkalífi, átti
góð og mannvænleg börn, tengda-
börn og barnabörn, sem önnuðust
hann af umhyggju til síðasta dags.
Hann var orðinn þreyttur og farinn
að þrá hvíldina og endurfundina við
ástvinina sína, sem á undan voru
gengnir. Ég harma það að geta
ekki fylgt honum síðasta spölinn,
en þakklátur hugur minn mun
fylgja honum úr fjarlægð. Ég,
ásamt sonum mínum og fjölskyld-
um þeirra, vottum sonum hans,
barnabörnum og fjölskyldum þeirra
innilega samúð. Guð blessi minn-
ingu Hjalta, frænda míns, og varð-
veiti hann.
Ragna H. Hjartar.
Jæja, elsku afi. Nú ertu loksins
kominn til ömmu Billu og Ædu. Þú
varst vel til hafður og fínn þegar
við fjölskyldan þín kvöddum þig á
síðasta degi vetrar eftir erfiðar
þrautir undangenginna vikna.
Þannig vildirðu líka vera því þú
varst á leið að hitta ömmu. Og
þannig varstu alltaf, svo beinn í
baki og myndarlegur. Stundum
þegar við sátum saman og spjöll-
uðum um daginn og veginn sagð-
irðu okkur að þig væri farið að
langa að hitta hana. Og nú minn-
umst við ykkar eins og þegar þið
voruð bæði hjá okkur. Þegar ein-
hver okkar kom að sækja ykkur í
Bólstaðarhlíðina brást það ekki að
þú sóttir kápuna hennar ömmu inn
í skáp. Hún tók hattinn þinn og
kom honum fyrir á kollinum á þér,
yfir nýgreitt hárið, og þú hjálpaðir
henni í kápuna. Síðan genguð þið
saman brosandi hönd í hönd. Afi,
þú hefur kennt okkur margt. Ekki
eingöngu með því að segja okkur
frá því sem lífið hafði kennt þér,
heldur með því hvernig þú varst og
hvernig þú hélst í höndina á okkur.
Hver minning dýrmæt perla að liðnum
lífsins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka
hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem
gleymist eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að
kynnast þér.
(Ingibj. Sig.)
Þínir
Sigurjón, Sigurður Hjalti
og Guðmundur.
Hann Hjalti Þorsteinsson er lát-
inn. Það kom ekki á óvart þar sem
hann var orðinn tæplega níræður
og ég vissi að hann lá þungt hald-
inn á sjúkrahúsi.
En samt sem áður tók hjartað í
mér kipp þegar fregnin kom um að
þessi heiðursmaður, frændi minn,
væri látinn. Hann var ömmubróðir
minn og hef ég þekkt hann allt frá
því ég man eftir mér.
Hjalti var sjómaður á Flateyri í
bernsku minni og var einn af þess-
um mönnum sem settu svip á pláss-
ið. Hann reri á trillunni Svaninum
og gekk þess á milli í önnur störf
til sjós og lands. Svanurinn var far-
sæl fleyta, þótt okkur strákunum á
Flateyri fyndist hann ekki hrað-
skreiðasta skipið, en Hjalti og hans
félagar fiskuðu vel og það var það
sem taldi. Síðar varð Hjalti kokkur
á stærri bátum, en í mínum augum
var hann alltaf sjómaður sem vissi
hvað hann var að gera og hafði
brennandi áhuga á umhverfi sínu
og samstarfsmönnum. Þrátt fyrir
sjómennskuna átti Hjalti kindur,
fjárhús og tún og stundaði búskap-
inn ágætlega með hjálp fjölskyld-
unnar.
Ég man að Hjalti sagði mér einu
sinni af því er hann fór í sparisjóð-
inn til að biðja um lán til að fjár-
festa í bát. Ekki gat hann sett
næga tryggingu, enda nýbúinn að
byggja íbúðarhús. Fannst honum
sparisjóðsmenn harla afturhalds-
samir karlar sem trúðu ekki á
framfarir og áræði manna, það
varð að hafa bæði belti og axlabönd
fyrir þá. Það mun vera auðveldara
að skaffa peninga til fjárfestinga í
dag og hefði Hjalti líklega orðið
farsæll kaupsýslumaður hefði hann
verið einni kynslóð yngri.
Hjalti og Billa voru samhent
hjón. Þeirra heimili var alltaf opið
og vel tekið á móti öllum sem þang-
að komu. Þau fluttu til Reykjavíkur
upp úr 1960 og með þeim Sigríður,
móðir Billu, sem þau önnuðust af
mikilli hlýju allt til dauðadags. Mér
er það ógleymanlegt hvernig þau
tóku á móti mér, átján ára gömlum,
þegar ég kom til höfuðborgarinnar
til að hefja hér iðnnám. Ég átti
samastað hjá þeim í þrjú ár og
reyndust þau mér eins og bestu
foreldrar og fæ ég það aldrei full-
þakkað.
Hjalti og Billa misstu Kristínu
dóttur sína árið 1989 og var það
þeim mikill harmur. Þegar Billa dó
þremur árum síðar voru erfiðir
tímar hjá Hjalta og kom þá í ljós
styrkur hans til að lifa áfram og
skapa sitt daglega líf í æðruleysi og
jafnvægi.
Þegar þessi heiðursmaður er nú
látinn kemur í huga mér þakklæti
til þeirra hjóna fyrir þann hlýhug
sem þau ávallt sýndu mér og
fjölskyldu minni og þær ánægju-
stundir sem við höfum átt með
þeim.
Við Jagga og börnin okkar send-
um Þorsteini, Kristjáni Óla og Billu
yngri og þeirra fjölskyldum okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning hans.
Hjörtur Hjartar.
HJALTI PÁLL
ÞORSTEINSSON
✝ Gréta Guð-mundsdóttir
fæddist í Reykjavík
31. maí, 1925. Hún
lést á Landspítalan-
um í Fossvogi hinn
25. mars síðastlið-
inn. Foreldrar henn-
ar voru Guðmundur
Axel Jónsson og
Agnes Erlendsdótt-
ir. Gréta var næst-
elst sex systkina.
Elst er Unnur, á lífi,
Olga, á lífi, Geir,
látinn, Gyða, látin,
Sævar, látinn. Gréta
giftist árið 1955 Andrési
Blomsterberg. Hann lést árið
1997. Þau áttu saman þrjú börn;
Axel f. 14. apríl
1950, Jón f. 20. maí
1959, Ingibjörg f. 5.
desember 1960.
Andrés átti fyrir
tvo syni frá fyrra
hjónabandi; Svein f.
22. nóvember 1942,
Sigurð f. 2. febrúar
1944. Gréta starfaði
mestan hluta ævi
sinnar við Borgar-
spítalann Fossvogi.
Árið 1999 flutti
Gréta að Leirvogs-
tungu 5 til Axels
elsta sonar sins og
bjó þar það sem eftir var.
Útför Grétu fór fram í kyrr-
þey frá Lágafellskirkju 5. apríl.
Hversu djúpt þurfa sárin að rista
og hversu mörg þurfa tárin að drúpa?
Til að gleði skilningsins leiði okkur
óslitna leið
að lífsins svari.
Andblær liðinna tíma.
Þeir koma aldrei aftur.
Sorgin, gleðin og vonin
glæða minninguna lífi
í leitinni
að lífsins svari.
Ævinnar svellandi brimið,
speglast í tímans tárum.
Bergmál hláturs og gráts.
Við upprisu nýs dags
lítum við fram úr fortíð
í leit hins eilífa svars.
(Brynja Magnúsdóttir.)
Það var fyrir tíu árum þegar við,
ég og Jón unnusti minn og vinur,
vorum að draga okkur saman, að
hann ákvað að fara með mig í kaffi
til mömmu sinnar. Hann langaði að
kynna okkur. Það var rétt farið að
vora og ég man að veðrið var ynd-
islegt. Hann hafði sagt mér frá
henni; að hún væri mjög sérstök,
gengi með gervifót og hefði lengi
barist við illvíg veikindi sem hefðu
átt að vera búin að leggja hana að
velli fyrir löngu. Á þessum sama
tíma voru ekki allir jafnhrifnir af
ráðahag okkar Jóns, vegna mikils
aldursmunar sem greindi okkur að.
Því var það þannig að ég, rétt tví-
tugur krakkinn, fór skelkuð og
feimin á minn fyrsta fund við hana.
Af því sem ég hafði mátt heyra áð-
ur bjóst ég ekki við öðru en að
hitta afar veikburða og ósjálf-
bjarga konu, en reyndin varð allt
önnur. Hún stóð í eldhúsinu og
beið, einhver sú fallegasta kona
sem ég hef séð. Teinrétt í baki með
silfrað hár og ákveðið augnaráð
sem minnti á örn. Ekki minnkaði
óttinn við það en handtakið var
traust og hlýlegt. Þá var ekki
nokkur leið að lesa úr svip hennar
hvort henni líkaði við mig eða ekki.
Hún tók ávallt sinn tíma til að
kynnast fólki. Gréta var ákaflega
smekkleg kona, stolt og sterk og
kærleikurinn draup af henni og
það smitaði líka því hún gæddi allt
og alla lífi hvar sem hún fór. Kaffi-
soparnir urðu brátt að daglegu
brauði og nauðsynlegum þætti í
daglegu lífi því ég hændist strax að
henni eins og allir þeir sem fengu
að kynnast henni. Lífsþorsti henn-
ar var óslökkvandi og maður fann
og vissi hvað hún elskaði að lifa og
vera til, enda sigraði hún lífið. Hún
lét aldrei neitt stöðva sig og fór
allra sinna ferða á eigin bíl og
sinnti hjartans málum sínum,
börnunum. Það var ekkert jafn-
dýrmætt í hennar augum og börn.
Hún elskaði þau og dáði og gat
eytt heilum degi í barbí eða búð-
arleik. Svo skildi hún þau líka og
umbar og á móti virtu þau hana.
Maður stóð sig að því að gleyma
veikindum hennar og einhvern tím-
ann játaði ég það fyrir henni hálf-
skömmustuleg, en hún virtist vart
muna það sjálf. Að hennar sögn
var þetta hennar hlutskipti og því
varð að taka. Þegar maður er ung-
ur að stofna fjölskyldu og heimili
með tvær hendur tómar vill hvers-
dagsleikinn oft verða manni um
megn. Nútímaleg efnishyggja og
einstaklingsfrjálshyggja ruglar
mann í ríminu og ástin og stað-
festan týnist. Þá var hún skjólið
því hún lét sig alltaf varða hvort
manni gekk vel eða illa og gerði
alltaf allt sem hún gat til að létta
undir með börnunum sínum í dag-
legu basli og hversdagslegu
amstri. Festa hennar og dugur var
svo mikill að bara það að vera hjá
henni fyllti mann nýjum þrótti og
einhvern veginn var það hún sem
bar mann uppi og í gegnum allt.
Hún var samt ekki laus við ákveðni
og stóð föst á sínu ef hún á annað
borð beit eitthvað í sig og þá var
ráðlegast að bakka með sína skoð-
un. Sú stund er ég lagði nýfædd
börnin mín í fangið á ömmu sinni
er ógleymanleg. Væntumþykja
hennar var ótæmandi brunnur og
dætur okkar urðu þeirra for-
réttinda aðnjótandi að fá að vera
mikið hjá ömmu sinni. Veikindin,
hennar fötlun, urðu þeim eðlileg og
þær endurguldu ást sína með þykj-
ustuhjúkrun og kossaflóði ef amma
lá lasin eða dobbluðu hana í bíltúr
út í búð að versla þegar hún var
frísk. Hún var ekki barnlaus einn
einasta dag enda báðu börnin um
að fá að vera í pössun hjá ömmu.
Hún var mikill vinur minn og gaf
mér allt sem hún átti og gat. Hún
hughreysti mig ef kjarkinn brast,
huggaði mig ef ég grét og hló með
mér þegar ég gladdist, þá sindruðu
augun í henni eins og stjörnur á
næturhimni. Hún mótaði sterkt
skoðanir mínar og var mjög mik-
ilvæg persóna í lífi mínu því hún
kenndi mér svo margt. Hún kenndi
mér hvað lífið er dýrmætt og ynd-
islegt, hvað styrkurinn getur fleytt
manni langt í lífinu og hvað ástin
og vináttan skipta öllu máli í því
sem við gerum. Hún kenndi mér
hvað fyrirgefningin og æðruleysið
eru máttugir kraftar.
Nú seinnipart vetrar veiktist
hún svo enn og lagðist inn á
sjúkrahús. Ég átti með henni eina
kvöldstund eftir að ég kom úr ferð
og þar var sama gleðin, sama þétta
faðmlagið og sama umhyggjan á
sínum stað en lífskrafturinn var
horfinn og þreytumerki bar við en
þó áttaði ég mig ekki og vissi ekki
hvað var stutt eftir. Ég kveð með
harmi einhverja þá bestu mann-
eskju sem ég hef fengið að kynn-
ast, þó með djúpu þakklæti fyrir
það sem hún gaf okkur öllum og
mun geyma minninguna um hana
sem fjársjóð um ókomna daga.
Maríusonur mér er kalt,
mjöllina af skjánum taktu,
yfir mér einnig vaktu.
Lífið einnig og lánið er valt,
ljós og skuggi vega salt
við lágan sess á ljóstýrunni haltu.
(Höf. ók.)
Brynja Magnúsdóttir.
GRÉTA
GUÐMUNDSDÓTTIR