Morgunblaðið - 26.07.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 FIMMTUDAGUR 26. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
UNNIÐ er ötullega við malbikunar-
framkvæmdir á Reykjavíkurflugvelli
þessa dagana en stefnt er að því að
ljúka lengingu norður-suðurflug-
brautar fyrir fyrsta ágúst. Hermann
Hermannsson, verkefnisstjóri Flug-
málastjórnar, segir að brautin verði
1.100 metrar eftir lenginguna en hluti
hennar sé opinn nú til lendinga fyrir
smærri vélar.
„Hún er eitthvað um 800 metrar
núna, en þegar hún verður orðin 1.100
metrar getur Fokkerinn notað hana,“
sagði hann.
Hermann segir framkvæmdir við
endurgerð flugbrauta vallarins vera á
áætlun og stefnt sé að verklokum
fyrsta október næstkomandi. Sam-
hliða lengingu norður-suðurbrautar-
innar er nú unnið að endurgerð styttri
brautar sem sker hana en Hermann
gerði ekki ráð fyrir að framkvæmdum
við hana lyki fyrir verslunarmanna-
helgi. „Þar er nú aðallega efnisskort-
ur frá efnissölum að tefja okkur. Það
vantar grjótefni sem Reykjavíkur-
borg selur, en þeir hafa ekki undan að
framleiða,“ sagði hann.
Morgunblaðið/Billi
Norður-suður flug-
braut brátt opnuð
Í gær viðraði vel til framkvæmda enda var hamast við að malbika á
Reykjavíkurflugvelli.
STARFSEMI á skurðstofum og
gjörgæslu á Landspítala á Hring-
braut er að færast í eðlilegt horf
en fjölónæm baktería greindist þar
sl. mánudag. Að sögn Karls G.
Kristinssonar, yfirlæknis sýkla-
fræðideildar, bendir allt til þess að
tekist hafi að stöðva útbreiðslu
bakteríunnar í þetta skiptið.
Alls voru tekin um 550 sýni úr
umhverfi, frá starfsfólki og sjúk-
lingum og ræktuð. Öll umhverf-
issýni frá skurðstofum og gjör-
gæsludeild reyndust neikvæð.
Niðurstöður eiga reyndar eftir að
berast úr hundrað sýnum sem tek-
in voru á þriðjudag og koma ekki
fyrr en í dag, auk þess sem ekki
hefur náðst í einhverja einstak-
linga ennþá til að taka frá þeim
sýni.
Láðist að taka sýni
„Við getum að minnsta kosti
slegið því föstu að útbreiðslan, sé
hún einhver, er ekki mikil og
skurðstofurnar eru hreinar og
gjörgæslan einnig. Það voru komn-
ar niðurstöður frá nægilega mörg-
um starfsmönnum á þessum stöð-
um til að starfsemin gæti hafist.
Við höfum ekki fundið annan
starfsmann ennþá sem er jákvæð-
ur,“ segir Karl, en skurðstofurnar
og gjörgæslan voru opnaðar um
hádegisbilið í gær.
Í tilkynningu frá Landspítala
segir að ljóst sé að láðst hafi að
taka sýni af starfsmanni, sem
fenginn var til afleysinga á spít-
alanum, áður en hann hóf störf.
Reglur kveði skýrt á um að svo
skuli gert. „Reglunum var ekki
fylgt nógu snemma, þeim var fylgt
að því leyti að sýnið var tekið, en
bara eftir að viðkomandi var byrj-
aður að vinna. Það er venjan að
sýnið sé tekið fyrr,“ segir Karl.
Hann bendir á að fólk hafi talið að
reglunum væri fylgt vel eftir en
þetta gefi tilefni til þess að skoða
betur hvort brögð séu að því að
þeim sé ekki fylgt. Ef í ljós komi
að verklagi sé ábótavant verði
reynt að bæta það til að fyrir-
byggja að svona lagað komi fyrir
aftur.
Þarf ekki að
breyta reglunum
Karl telur að reglurnar sem
slíkar séu nógu góðar og þeim
þurfi ekki að breyta. „Þetta hefur
verið í þróun og er tiltölulega vax-
andi vandamál sem kemur upp aft-
ur og aftur. Við þurfum að laga
okkur að breyttum aðstæðum og
það sem hefur verið að gerast
núna er að sumarafleysingar hafa
verið tíðar, þess vegna getur verið
að upplýsingar um að taka eigi
sýni hafi ekki borist viðkomandi,“
segir hann. Aðspurður hver eigi að
sjá til þess að starfsmenn fari í
þessar ræktanir segir hann að það
séu yfirlæknar eða deildarstjórar
viðkomandi deilda, einstaklingur-
inn sjálfur eigi ekki að bera
ábyrgð á því. „Í þetta skipti fórst
það bara fyrir, það er nógu mikið
að gerast á sjúkrahúsum, mikið
álag á veturna, hvað þá þegar fólk
er í sumarfríi,“ segir Karl og
minnir á að sýkingavarnadeild
spítalans muni fara ofan í þessi at-
riði. Þetta sé langtímamál sem
þurfi að vinna úr og vera gott um
alla framtíð.
Að sögn Karls riðlaðist skipu-
lagning á skurðstofunum mikið.
Hann segir að þegar detti út tveir
dagar og búið sé að skipuleggja
aðgerðavikuna sé heilmikið púslu-
spil að vinna það upp.
Starfsemi á skurðstofum og gjör-
gæslu að komast í eðlilegt horf
„Reglunum
var ekki fylgt
nógu snemma“
SÖNGKONAN Björk á nú í samn-
ingaviðræðum við Konunglega
danska leikhúsið um að halda tón-
leika með tónlistarmenn hússins sér
til aðstoðar. Í Jyllands-Posten kem-
ur fram að Björk muni koma fram í
leik- og óperuhúsum víðs vegar um
Evrópu í tilefni nýjasta geisladisks
síns, Vespertine,
sem verður gef-
inn út 27. ágúst.
Umboðsmenn
Bjarkar Guð-
mundsdóttur
höfðu nýverið
samband við
Konunglega
danska leikhúsið
og föluðust eftir
húsinu, svo og því
að listamenn
þess, þar á meðal tónlistarmenn,
kæmu fram á tónleikum Bjarkar.
Samningar eru ekki í höfn en Micha-
el Christiansen, forstjóri Kon-
unglega leikhússins, segist vona að
af þeim verði, leikhússtjórnin hafi
ákveðið að leyfa tónleikahaldið og
sjálfur sé hann mikill aðdáandi
Bjarkar. Hann vill ekki tjá sig nánar
um samninginn.
Í tilefni útkomu Vespertine mun
Björk koma fram í La Sainte Chap-
elle og Theatre Elysees í París, í Na-
tional Opera House og St. John’s
Cathedral í London og Alte Oper í
Frankfurt. Þá eru sögusagnir á
kreiki um að hún haldi tónleika í La
Scala í Mílanó og Vínaróperunni.
Ástæða þess að Björk kýs að
koma fram í leikhúsum og óp-
eruhúsum er sögð nýjar áherslur á
nýju plötunni sem sé rólegri og af-
slappaðri. Björk sagði nýlega í sam-
tali við bandaríska tónlistartímaritið
Billboard að erfitt yrði að flytja tón-
listina af Vespertine á tónleikum,
hún væri stemmning sem maður
skapaði heima hjá sér, með vinum
og kærasta. „Diskurinn fjallar um
vetrardvala, að búa til heitt súkku-
laði og lesa uppáhaldsbækur. Þeirri
stemmningu er erfitt að ná fram í
stórum sal og því kýs ég að spila í
minni sölum þar sem er meiri nánd.
Björk í
Konunglega
danska leik-
húsinu
Björk
Guðmundsdóttir
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
DÓMSMÁLARÁÐHERRA gaf í
gær út nýja reglugerð um öryggis-
ráðgjafa við flutning á hættulegum
farmi á vegum. Reglugerðin kveður
á um að fyrirtæki sem annast flutn-
ing, fermingu eða affermingu á
hættulegum farmi skuli hafa í þjón-
ustu sinni öryggisráðgjafa með það
hlutverk að fylgjast með því að gild-
andi reglum um flutning af þessu
tagi sé framfylgt, veiti fyrirtækinu
ráðgjöf og annist skýrslugerð innan
þess. Í reglugerðinni er ítarlega
kveðið á um verkefni öryggisráðgjaf-
ans og þær kröfur sem gerðar eru til
hans um þekkingu.
Fram kemur í tilkynningu frá
ráðuneytinu að fyrirtæki sem annast
flutning og meðhöndlun hættulegs
farms skuli tilnefna öryggisráðgjafa
fyrir 1. janúar næstkomandi og að
Vinnueftirlitið stofni til námskeiða
síðar á árinu til að svo megi verða. Þá
segir að reglurnar séu til samræmis
við reglur sem teknar hafa verið upp
á Evrópska efnahagssvæðinu.
Flutningur á hættulegum farmi
Krafa um ráðningu
öryggisfulltrúa
FORELDRAR barna sem fæðast á
fæðingardeild Landspítalans þurfa
engar áhyggjur að hafa af því að óvið-
komandi aðilar komist í tæri við börn
þeirra, þannig að þeir komist í að-
stöðu til að nema þau á brott, eins og
kom fram í fréttum að gerst hefði í
Haugasundi í Noregi fyrir skömmu.
Guðrún Eggertsdóttur, yfirljósmóðir
á fæðingardeild Landspítalans, segir
barnanna vel gætt öllum stundum og
að engin hætta sé á því að óviðkom-
andi fólk komist nálægt börnunum.
„Allra síst eins og þetta er núna,
börnin eru orðið mest allan tímann
inni hjá mæðrum sínum. Ef þau eru
frammi um stund, þá sitja ljósmæður
hjá þeim allan tímann,“ segir Guðrún.
Áður var það svo, segir Guðrún, að
börnin voru mestan hluta dags inni á
barnastofu, en þar voru einnig alltaf
ljósmæður til staðar.
Barnanna vel gætt
öllum stundum
Fæðingardeild Landspítalans
TALIÐ er að um 20–30% Íslend-
inga séu smituð af kynfæra-
áblæstri eða herpes. Engin var-
anleg lækning er til við þessum
sjúkdómi en draga má úr einkenn-
um með lyfjagjöf.
GlaxoSmithKline hefur í sam-
vinnu við Hönnu Jóhannesdóttur,
húð- og kynsjúkdómalækni, og
Landlæknisembættið gefið út
fræðslubækling um sjúkdóminn
sem ætlað er að spyrna við út-
breiðslu hans.
Áreiðanlegar tölur um tíðni
eru ekki til
Í bæklingnum kemur fram að al-
gengasta smitleið sjúkdómsins sé
að smitaður einstaklingur beri
veiruna óafvitandi í rekkjunaut
sinn. „Miklar ranghugmyndir og
fordómar eru ríkjandi varðandi
kynfæraáblástur og getur það
valdið sektarkennd og vanmáttar-
kennd hjá smituðum. Til dæmis er
það útbreidd skoðun að sá sem
haldinn er sjúkdómnum „hljóti að
hafa átt marga rekkjunauta og
stundað skyndikynni“. Hugmyndir
sem slíkar eru fjarri raun-
veruleikanum,“ segir í bæklingn-
um.
Guðrún Sigmundsdóttir, settur
sóttvarnalæknir, sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær að í raun væru
ekki til neinar áreiðanlegar tölur
um tíðni herpes. Í Evrópu væri tal-
ið að um 20–30% væru smituð og
menn teldu ekki ástæðu til annars
en að gera ráð fyrir svipaðri tölu
hér á landi. Guðrún segir Land-
læknisembættið ekki hafa orðið
vart við aukna tíðni herpes-smita
upp á síðkastið. Tíðnin sé há enda
sé herpes lúmskur sjúkdómur.
Margir geti verið sýktir án þess að
fá sjúkdómseinkenni og geti því
smitað aðra án þess að vita af því.
Sjúkdómurinn berist einnig nokk-
uð auðveldlega á milli.
Tvær tegundir eru til af herpes-
veiru, herpes 1 og herpes 2. Sú
fyrrnefnda er nefnd munnáblástur
en hin síðari kynfæraáblástur.
Guðrún segir að á síðustu árum
hafi borið sífellt meira á því að
munnáblástur berist í kynfæri og
öfugt. Ástæðan fyrir því sé að öll-
um líkindum breyttur lífsstíll.
Rannveig Pálsdóttir, húð- og
kynsjúkdómalæknir, segir að
margir þeirra sem smitist af herp-
es upplifi skömm og fordóma. Svo
rammt kveði að þessu að jafnvel
þeir sem fái húðsjúkdóma við kyn-
færi blygðist sín. Þá sé ekki sé
hægt að tengja herpes eingöngu
við kynmök. Sjúkdómurinn geti
einnig smitast við snertingu með
fingrum.
Fólk leiti til læknis
Rannveig segir að telji fólk sig
vera með herpes eigi það að leita
til læknis, ekki síðar en þremur
dögum eftir að einkennin koma
fram. Þó svo herpes sé ólæknandi
sé hægt að halda einkennunum
niðri með lyfjagjöf og einnig er
hægt að fá deyfandi krem. Líkt og
með aðra kynsjúkdóma eiga þeir
sem skipta um rekkjunauta helst á
hættu að smitast af herpes. Rann-
veig segir sjálfsagt fyrir þá sem
ekki eru í föstu sambandi að láta
kanna hvort þeir hafi kynsjúkdóm.
Margir geri það reglulega, bara til
að vera vissir. Þá brýnir hún fyrir
þeim sem ekki eru í föstu sam-
bandi að nota smokk við samfarir.
Talið er að 20–30%
Íslendinga séu smituð
Engin varanleg lækning er til við kynfæraáblæstri