Morgunblaðið - 10.08.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 FÖSTUDAGUR 10. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Sumarráðstefna SÍNE
SumarráðstefnaSÍNE, Sambands ís-lenskra námsmanna
erlendis, verður haldin í
kvöld og hefst hún kl. 20 að
Hverfisgötu 105, III. hæð.
Að sögn Heiðar Reynis-
dóttur, framkvæmdastjóra
SÍNE, gegnir sumarráð-
stefnan hlutverki aðalfund-
ar, þar er kosin stjórn og
farið yfir reikninga.
„Einnig er farið yfir
helstu mál vetrarins og það
rætt sem um þessar mund-
ir brennur mest á félags-
mönnum en þar ber hæst
lækkun á gengi íslensku
krónunnar og áhrif þess á
félagsmenn sem eru allir í
námi erlendis,“ sagði Heið-
ur.
– Hvaða áhrif hefur
þessi lækkun gengisins?
„Þau áhrif að fólk fær minni lán
vegna skólagjalda sérstaklega
heldur en áætlað var í upphafi.
Skýringin á því er sú að lánsupp-
hæðin er tiltekin í íslenskum krón-
um í reglum LÍN, Lánasjóði ís-
lenskra námsmanna, sem verður
til þess að við gengislækkun krón-
unnar gagnvart dollar lækkar í
raun lánsfjárhæðin til náms-
manna.“
– Gildir þetta bæði um lán fyrir
skólagjöldum og um framfærslu-
lán?
„Nei, skólagjöldin eru ákveðin
hámarksupphæð í íslenskum krón-
um sem fyrr sagði en framfærslu-
lánin eru reiknuð í gengi viðkom-
andi lands þar sem námið er
stundað.“
– Hafa námsmenn miklar
áhyggjur vegna þessa?
„Já, fjölmargir hafa haft sam-
band við skrifstofuna sem eru ugg-
andi um hag sinn og sumir sjá ekki
fram á að geta lokið náminu.“
– Hefur ykkur hugkvæmst ráð
til að ráða bót á þessu?
„Úrræðin eru fá sem stendur
þar sem reglur LÍN eru mjög
skýrar varðandi þetta atriði en það
er von SÍNE að ráða megi bót á
þessu eftir viðræður við ráða-
menn.“
– Kemur þetta misilla við fólk
eftir því hvar það stundar nám?
„Já, þetta kemur verst við þá
sem stunda nám í Bandaríkjunum
og að einhverju leyti hvað snertir
þá sem stunda nám í Bretlandi. Í
þessum löndum eru skólagjöldin
hvað hæst.“
– Hvert sækja íslenskir náms-
menn mest núna?
„Flestir eru við nám í Dan-
mörku eða 561 félagsmaður og
einnig einhverjir sem ekki eru í
SÍNE, næst á eftir koma Banda-
ríkin með 447 félagsmenn. Í Bret-
landi stunda nám 142 félagsmenn.
Þess má geta að námsmenn fá ekki
lánað fyrir skólagjöldum í grunn-
námi í Bretlandi og hefur það kom-
ið sér sérlega illa þar sem íslenskir
námsmenn þurfa að greiða umtals-
vert hærri upphæð
heldur en þegnar ESB-
landanna. Það getur
munað allt að 80%.“
– Hvaða önnur mál
munuð þið ræða á sum-
arráðstefnu SÍNE?
„Lánasjóðsmálin eru alltaf mjög
fyrirferðarmikil og þess má geta
að nú nýverið var gerð bragarbót á
endurgreiðslum lána, nú er hægt
að dreifa í átta greiðslur á ári
námsskuldum en þessar greiðslur
voru áður tvær. Þessu fagnar
SÍNE þar sem endurgreiðslur
námslána eru töluverð byrði á fólki
sem lokið hefur námi.“
– Hvenær fer fólk nú að borga af
námslánum sínum?
„Það er miðað við að fólk byrji
að greiða af lánunum tveimur ár-
um eftir að námi lýkur. Okkur hjá
SÍNE hefur fundist að lengja
mætti þennan tíma þar sem fólk
sem nýkomið er úr námi er oft illa
sett fjárhagslega – þarf að standa
straum af flutningskostnaði og
koma yfir sig húsnæði.“
– Hvað með húsnæði fyrir
námsfólk erlendis?
„Það gengur í flestum tilvikum
vel fyrir fólk að finna sér húsnæði.
Mjög margir skólar bjóða aðstoð
við húsnæðisleit og útvega íbúðir á
stúdentagörðum. Dýrustu borg-
irnar eru New York, Los Angeles
og London – þar er húsnæðis-
kostnaður mesta byrðin í útgjöld-
um námsmanna.“
– Er í boði einhver aðstoð við
fólk sem er nýkomið frá námi og er
að koma undir sig fótunum?
„Það er hægt að sækja um svo-
kallað námslokalán hjá LÍN og svo
hafa námsmannalínur bankanna
boðið upp á aukalán vegna heim-
komu en við hefðum viljað sjá t.d.
að vaxtafrádráttur vegna náms-
lána kæmi til, svipað og fólk fær
vaxtabætur vegna húsnæðislána.
Við höfum rætt þetta við ráða-
menn en þetta hefur ekki komið til
framkvæmda enn. Þetta yrði hins
vegar mikil búbót fyrir fólk ný-
komið frá námi. Taka má fram að
oft duga námslán ekki yfir náms-
tímann, eins og nú stefnir í, og þá
hafa námsmenn safnað skuldum
við sinn viðskiptabanka
í formi yfirdráttar, sem
ber hæstu vextina.“
– Hvað eru margir
félagsmenn í allt?
„Þeir eru 1675, það
eru um 80% af lánþeg-
um LÍN í námi erlendis. Helsta
þjónusta SÍNE við félagsmenn er
aðstoð við þá í málefnum LÍN, við
gefum út fréttatímaritið Sæmund
og svo fá félagsmenn 12% flutn-
ingsafslátt hjá Samskipum. Við
höfum og gefið út uppflettirit sem
heitir; Nám erlendis og SÍNE hef-
ur 47 trúnaðarmenn starfandi í 17
löndum.“
Heiður Reynisdóttir
 Heiður Reynisdóttir fæddist 1.
október 1972 í Reykjavík. Hún
lauk stúdentsprófi frá Versl-
unarskóla Íslands 1992 og BA-
prófi í frönsku og dönsku 1995
frá Háskóla Íslands. Prófi í hag-
nýtri fjölmiðlun lauk hún frá HÍ
1996. Hún starfaði frá 1997 til
2000 sem flugfreyja hjá Flug-
leiðum og frá þeim tíma hefur
hún starfað sem framkvæmda-
stjóri hjá SÍNE. Heiður á soninn
Gabríel Gauta Einarsson.
Minni lán í
skólagjöld
vegna geng-
islækkunar
Gengislækk-
un erfið náms-
mönnum
Hann brennur ekkert bossinn, elskan, það er komin ný sending af sólarolíu.
UM ÞAÐ bil 45% inn- og útflutnings
um hafnir landsins fóru um Reykja-
víkurhöfn á árinu 1999, alls 2,2 millj-
ónir tonna af varningi. Þetta kemur
fram í fréttatilkynningu, sem
Reykjavíkurhöfn hefur sent frá sér.
Hagfræðistofnun Háskóla Íslands
vann skýrslu fyrir Reykjavíkurhöfn
um efnahagslegt vægi og umhverfi
Reykjavíkurhafnar. Hún leiðir í ljós
að heildarársverk við höfnina eru um
2.800. Fyrir hvert þeirra verða til 1,3
störf annars staðar í þjóðfélaginu.
Önnur störf, sem tengjast beint at-
hafnalífinu á hafnarsvæðinu, eru því
3.700 talsins, en þau dreifast um allt
land.
Höfundar skýrslunnar benda á að
efnahagsáhrif athafnalífsins við
Reykjavíkurhöfn nemi 78 milljörðum
króna fyrir þjóðarbúið, samkvæmt
upplýsingum frá um 400 fyrirtækjum
á hafnarsvæðinu. Árið 1999 samsvar-
aði þessi upphæð hér um bil 6% af
ársverkum landsmanna og heildar-
framleiðslu þjóðarbúsins.
Gegnir lykilhlutverki
í nútímahagkerfi
Í fréttatilkynningu Reykjavíkur-
hafnar segir að hafnir á borð við
Reykjavíkurhöfn gegni lykilhlutverki
í nútímahagkerfi og geri eyþjóð eins
og Íslandi kleift að stunda öflugan
inn- og útflutning. Hafnir skapi at-
vinnu, efli milliríkjaverslun og renni
styrkari stoðum undir öflug alþjóðleg
viðskipti. Hafnaryfirvöld búast við
því að á næstu árum muni Reykjavík-
urhöfn vaxa vegna aukinna vöru-
flutninga, tækni- og eðlisbreytinga
flutninga, betri birgðastýringar og
aukinnar vörudreifingar fyrirtækja á
hafnarsvæðinu. Sem dæmi um þá
þróun má nefna að Eimskip og Sam-
skip hyggjast reisa vöruhótel á hafn-
arsvæðinu. Einnig hefur Baugur flutt
vörudreifingarmiðstöð sína á hafnar-
svæðið og fleiri fyrirtæki hafa reist
eða áforma byggingu slíkra dreifing-
armiðstöðva.
Um 6.500 ársverk kring-
um Reykjavíkurhöfn
Á ÞRIÐJUDAGINN veiddist 41 sjó-
birtingur á Hólmasvæðinu í Skaftá,
að sögn veiðimanna sem voru eystra
í gær. Stærsti fiskurinn var 14 punda
og auk þess voru „tveir til þrír 12
punda“ og hinir allir á stærðarbilinu
6 til 9 pund. Veiddust þessir fiskar
jöfnum höndum á straumflugur og
Lippur. Þá veiddust átta fiskar á
svæðinu nokkrum dögum fyrr og
voru þá þeir tveir stærstu 14 og 15
punda, að sögn Hafsteins Jóhanns-
sonar á Vík sem þá var við veiðar
ásamt fleirum.
Hólmasvæðið var til umræðu í
veiðiþætti Morgunblaðsins á dögun-
um, þegar frétt af mikilli veiði var
höfð eftir kunnugum mönnum á
svæðinu. Skráningar í veiðibók eru
aftur á móti ekki í takt við frásagn-
irnar, t.d. veiddi eitt hollið rúmlega
40 fiska samkvæmt veiðibók en ekki
90 stykki eins og frá var greint og
annað holl með 70 fiska finnst ekki í
veiðibókinni. Hvað sem þessu mis-
ræmi líður þá hefur veiði verið góð á
svæðinu í heild, misgóð milli daga og
gríðarlega vænir fiskar í aflanum.
Búast má við að brátt fari birtingur
að veiðast í Vatnamótum, Geirlandsá
og Hörgsá.
Annar risi
Mikil og góð sjóbirtingsveiði hefur
einnig verið frá báðum bökkum
Hólsár í Rangárþingi. Þröstur Ell-
iðason, sem er leigutaki vesturbakk-
ans, sagði meira af stórum birtingi
en hann hefði séð öll sín ár þar
eystra. Nýlega veiddist stærsti fisk-
ur vertíðarinnar, 14 punda fiskur
sem Dagur Garðarsson veiddi á
maðk á austurbakkanum. Góð lax-
veiði hefur einnig verið á þessum
svæðum, betri en oft áður og veiði-
von góð.
Bleikja gefur sig í Fossálum
Nýlega veiddi holl í Fossálum 22
bleikjur, allt 1–3 punda og var mikil
ánægja í hópnum, að sögn Arnars
Óskarssonar, stjórnarmanns hjá
SVFK, leigutaka árinnar. Arnar
sagði þessa veiði alla hafa verið
tekna á flugu og að öðru eins af
smærri fiski hefði verið sleppt. Birt-
ingur er þó enn ókominn í ána.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
14 og 15
punda birt-
ingar úr
Hólmunum Jón Þ. Einarsson og Júlíus Jónsson með mikla dagsveiði úr Leirvogsá.