Morgunblaðið - 23.11.2001, Blaðsíða 29

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. NÓVEMBER 2001 29
KÓRTÓNLEIKAR
í Háteigskirkju
sunnudaginn 25. nóvember kl. 20.00.
Kór Háteigskirkju ásamt kammersveit.
Einsöngvarar:
Gyða Björgvinsdóttir,
Hólmfríður Jóhannesdóttir,
Eyjólfur Eyjólfsson,
Hjálmar P. Pétursson
Stjórnandi:
Douglas A. Brotchie
Efnisskrá:
Bach: Kirkjukantata nr. 61
Gunnar Reynir Sveinsson: Gloria
Mozart: Ave verum corpus
Vivaldi: Magnificat
Aðgangur 1.000 kr.
Fjölskyldutilboð og afslættir
JACK McConnell, menntamálaráð-
herra Skotlands, var í gær kjörinn
forsætisráðherra landsins, sá þriðji á
þremur árum.
McConnell er rúmlega fertugur að
aldri og leiðtogi Verkamannaflokks-
ins í Skotlandi. Var hann kjörinn
með 70 atkvæðum en John Swinney,
frambjóðandi Skoska þjóðarflokks-
ins, fékk 34. Fyrir hálfum mánuði
sagði Henry McLeish af sér sem for-
sætisráðherra vegna hneykslis, sem
snerist um opinber framlög til rekst-
urs skrifstofu hans.
Komið var á ríkisstjórn og þingi í
Skotlandi árið 1999 í samræmi við þá
stefnu Tonys Blairs, forsætisráð-
herra Bretlands, að auka sjálfstæði
landshlutanna Skotlands og Wales.
Donald Dewar, sem fyrstur gegndi
embætti forsætisráðherra í Skot-
landi, lést í október í fyrra.
Nýr forsætisráð-
herra í Skotlandi
Edinborg. AFP.
NOREGUR, þriðja mesta olíu-
framleiðsluríkið, ætlar að
draga úr framleiðslu sinni um
100.000 til 200.000 olíuföt á dag.
Kom þetta fram hjá Einari
Steensnæs, olíumálaráðherra
landsins, í gær og fór þá olíu-
verðið óðara í rúma 20 dollara
fatið. Áður höfðu aðildarríki
OPEC, Samtaka olíuútflutn-
ingsríkja, og Mexíkó tilkynnt
minni framleiðslu og fram-
kvæmdastjóri OPEC, Ali Rodr-
iguez, sagðist í gær vera bjart-
sýnn á, að Rússar drægju
einnig úr sinni framleiðslu.
Menem í for-
setaframboð
CARLOS Menem, fyrrverandi
forseti Argentínu, tilkynnti í
fyrradag, að hann ætlaði að
bjóða sig
fram í for-
setakosning-
unum í land-
inu árið 2003.
Lýsti hann
þessu yfir
sama dag og
hann losnaði
úr stofufang-
elsi en hann
hafði verið í
því síðan í júlí vegna ásakana
um, að hann tengdist vopna-
söluhneyksli. Nú hefur hann
eða fyrrverandi ráðgjafi hans
verið sýknaður af því. Var það
vegna skorts á sönnunum en
málið snerist um sölu á vopnum
til Panama 1991 og til Venes-
úela 1995.
Frumbyggjar
beðnir
afsökunar
JÓHANNES Páll páfi II hefur
beðið frumbyggja í Ástralíu og
annars staðar í Eyjaálfu afsök-
unar á því „skammarlega órétt-
læti“, sem kaþólska kirkjan
sýndi þeim á árum áður.Nefndi
hann sérstaklega „stolnu kyn-
slóðina“, sem svo er kölluð,
börn, sem tekin voru með valdi
af foreldrum sínum. Voru þau
um 30.000 og tilgangurinn
sagður sá að veita þeim betra
uppeldi og menntun en þau
gætu fengið hjá foreldrunum.
STUTT
Norðmenn
draga úr
olíuvinnslu
Carlos
Menem
JACK Straw, utanrík-
isráðherra Bretlands,
segir í blaðagrein, sem
birtist í gær, að tíma-
bært sé að Bretar taki
til endurskoðunar hug-
tök á borð við „sjálf-
stæði“ og „fullveldi“.
Straw segir í grein í
breska dagblaðinu In-
dependent að reynslan,
sem draga megi af
hryðjuverkunum í
Bandaríkjunum 11.
september og eftirmála
þeirra sé sú, að þjóðir
séu mun sterkari þegar
þær eigi samstarf við
aðra en í þeim tilfellum, sem þær
standa einar. „Nánari samvinna við
vini okkar og næstu nágranna í Evr-
ópu er því bráðnauðsynleg trygging
ekki aðeins á sviði efnahagsmála
heldur og á vettvangi öryggismála.“
Straw heldur því fram að Bretar
hafi haft veruleg áhrif á viðbrögð
Bandaríkjamanna við fjöldamorðun-
um 11. september og það hafi þeir
getað gert vegna þess að „rödd
bresku þjóðarinnar hljómi hátt og
snjallt á vettvangi Evrópusam-
bandsins“. Síðan segir breski utan-
ríkisráðherrann: „Evr-
ópusambandið ógnar
hvorki sjálfstæði okk-
ar, fullveldi né sér-
stöðu. Í nútímanum,
þar sem hagsmunir
ríkja fara í síauknum
mæli saman, er það
mun frekar svo, að
Evrópusambandið
reynist besta trygging-
in fyrir því að rödd
okkar heyrist.“
Indpendent greindi
og frá því í gær að
Tony Blair, forsætis-
ráðherra, myndi í dag
flytja ræðu þar sem
vænta mætti þess að svipaður tónn
yrði sleginn og í grein Straw. Líta
mætti á ræðu hans og grein utanrík-
isráðherrans sem lið í viðleitni
bresku ríkisstjórnarinnar til að búa í
haginn fyrir þjóðaratkvæðagreiðslu
um aðild að Evrópska myntsam-
bandinu en Bretar taka ekki upp
evru um áramót. Blair og undirsátar
hans séu þeirrar hyggju að hryðju-
verkin vestra og viðbrögð við þeim
geti vegið þungt á metunum í glím-
unni við andstæðinga frekari Evr-
ópusamruna.
Endurskoða
þarf „fullveldi“
og „sjálfstæði“
Tony Blair og menn hans
undirbúa nýja „Evrópusókn“
Jack Straw
ÆTLA mætti, að þegar efnahagslíf
heimsins rambar á barmi kreppu,
eins og nú, væri verðstríð á olíu-
markaðnum einmitt það sem til
þyrfti til að draga Bandaríkin, Evr-
ópu og Japan upp úr djúpri efna-
hagslægð.
Hagfræðingar áætla að hvað
stærstu iðnríkin varðar jafngildi sú
12 dollara lækkun, er orðið hefur á
olíufatinu síðan 11. september, um
250 milljarða dollara skattalækkun.
Og þar eð vextir eru nú þeir lægstu
í 40 ár telja bjartsýnismenn að sam-
spil auðfengis fjár og ódýrrar olíu
geti leitt til nýrrar uppsveiflu og
mestu gósentíðar á Vesturlöndum.
En lækkandi olíuverð eykur líka
hættuna á efnahagsöngþveiti í þeim
heimshlutum þar sem Bandaríkja-
menn hafa leitað eftir aðstoð í her-
för sinni gegn hryðjuverka-
starfsemi. Ef Samtökum
olíuútflutningsríkja (OPEC) tekst
ekki að sannfæra þau olíu-
útflutningsríki, sem standa utan
samtakanna, um að draga úr fram-
leiðslu, gæti frekari lækkun olíu-
verðs grafið undan stöðugleika á
Persaflóasvæðinu.
Eftir að hafa skotist yfir 31 doll-
ara fatið rétt eftir hryðjuverkin 11.
september hrundi olíuverð í tæpa
17 dollara á mánudaginn í kjölfar
þeirrar yfirlýsingar OPEC í síðustu
viku að dregið yrði úr framleiðslu
um 1,5 milljónir fata á dag einungis
ef samkeppnisaðilar legðu sitt af
mörkum með því að minnka fram-
boð sitt um hálfa milljón fata á dag
á heimsmarkaði. Verðið hækkaði í
rúmlega 18 dollara á þriðjudaginn
þegar fregnir bárust um að Rússar,
Mexíkóar og Norðmenn hafi fengið
bakþanka og kunni að samþykkja
að draga úr framleiðslu til að
hækka verðið.
Jafnvel í Bandaríkjunum er snörp
olíuverðslækkun vafasamur ávinn-
ingur. Þótt bíleigendur kunni að
fagna því að geta fyllt tankinn fyrir
minna fé gætu bandarísk olíu-
fyrirtæki lent í því að borunarkostn-
aður yrði óyfirstíganlegur ef verðið
fer niður í um tíu dollara á fatið.
„Ef Rússar og hinir ákveða ekki
að fylgja í kjölfar OPEC og minnka
birgðir mun verðið halda áfram að
lækka og þeir sem fyrstir finna fyr-
ir því verða norður-amerískir fram-
leiðendur,“ sagði Ali Rodriguez,
framkvæmdastjóri OPEC.
„Óbærileg staða“
Sumir olíumálaskýrendur létu
sér detta í hug að svona áhyggjur af
bandarískum olíufjárfestingum hafi
m.a. legið að baki ákvörðun
Georges W. Bush forseta í síðustu
viku að auka olíuvarabirgðirnar
með því að bæta við 100 þúsund föt-
um á dag. Aðgerðum Bandaríkja-
manna var vel tekið í Sádí-Arabíu
og öðrum framleiðsluríkjum sem
kærkominni aukningu á eftirspurn
er kunni að hækka verðið og auka
verðstöðugleika á heimsmark-
aðinum.
Rodriguez kvaðst telja að sam-
keppnisaðilar OPEC myndu fljót-
lega samþykkja að vinna með sam-
tökunum, í ljósi þess að olíuverð
hafi lækkað um nærri 20% bara í
síðustu viku. „Ég held að framleið-
endur, hvort sem þeir eru í OPEC
eða ekki, geti ekki leyft verðinu að
halda áfram að lækka vegna þess að
það er að koma upp staða sem er
óbærileg,“ sagði hann.
Þessi rokgirni á olíuheimsmark-
aðnum sýnir vel þá erfiðleika sem
OPEC á við að etja þegar ákvarða
þarf birgðastöðu til þess að verðið
haldist innan æskilegra marka, sem
eru 22 til 28 dollarar á fatið. Sumir
sérfræðingar telja mörkin of há, í
ljósi efnahagssamdráttarins í heim-
inum. Einar Steensnæs, olíu-
málaráðherra Noregs, segir að
verðið sem OPEC telji æskilegt sé
„einfaldlega ekki raunhæft í núver-
andi efnahagsástandi“.
Lágt olíuverð
kostar sitt
Brussel. The Washington Post.