Morgunblaðið - 06.12.2001, Blaðsíða 13

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 2001 13
Borðstofu-
borðin,
stólarnir
og sófa-
borðin
eru komin
afsláttur
til jóla
O P I Ð
M Á n - F Ö S 1 0 - 1 8
L A U G A R D A G 1 1 - 1 6
S U N N U D A G 1 3 - 1 6

BÆJARLIND 6
200 KÓPAVOGI
SÍMI 554 6300
netfang: mira@mira.is
heimasíða: www.mira.is
AUGLÝSIR
Veislan
í Míru
heldur
áfram
i l
í í
l
Glæsilegt
úrval
 PÁLL Biering varði dokt-
orsritgerð í geðhjúkrun við hjúkr-
unardeild Texasháskóla í Austin, í
apríl síðastliðnum. Ritgerðin ber
heitið „Explanatory Models of Youth
Violence“ (Skýringalíkön unglinga-
ofbeldis).
Í fréttatilkynn-
ingu kemur fram
að tilgangur dokt-
orsrannsóknar
Páls var að greina
skýringarlíkön
unglingaofbeldis á
meðal ofbeldis-
fullra íslenskra
unglinga, sem eru
vistaðir á meðferð-
arstofnunum vegna ofbeldis og ann-
arra hegðunarvandamála, foreldra
þeirra og umönnunaraðila. Við rann-
sóknina var beitt aðferðafræði skýr-
ingarfræðinnar (hermeneutics) og
túlkandi mannfræði (interpretive
ethnography). Rannsóknargagna var
aflað með viðtölum við þátttakendur,
rýnihópum og þátttökuathugunum
(participant observations).
Túlkun rannsóknargagna leiddi í
ljós mismunandi skýringarlíkön fyrir
stúlkur, pilta, foreldra og umönn-
unaraðila. Sá mismunur sem er ann-
ars vegar á milli skýringarlíkana
umönnunaraðilanna og skjólstæðinga
þeirra og hins vegar á milli skýring-
arlíkana piltanna og stúlknanna hef-
ur bæði fræðilega og meðferðarlega
þýðingu. Samkvæmt hugmyndum
umönnunaraðila eru fjölskylduþættir
og veik sjálfsmynd unglinganna
helstu orsakaþættir unglinga-
ofbeldis. Foreldrarnir litu ekki á fjöl-
skyldutengda þætti sem orsakavald
ofbeldisins og unglingarnir álitu ekki
að orsakasamband væri á milli veikr-
ar sjálfsmyndar sinnar og ofbeldis-
fullrar hegðunar. Frá sjónarhóli ung-
linganna er reiði helsta orsök þess að
þeir beittu ofbeldi. Reiði stúlknanna
átti rætur í sársaukafullri lífsreynslu
en reiði piltanna orsakaðist af því að
einhver ógnaði eða stóð í vegi fyrir
þeim. Fyrir piltana var ofbeldið einn-
ig leið til að skapa sér sess og afla sér
orðstírs í hópi félaganna. Sumir ung-
linganna töldu einnig að sú spenna
sem þeir fengu út úr því að beita of-
beldi væri einn af orsakaþáttum þess.
Þessar niðurstöður vekja m.a. eft-
irfarandi spurningar um meðferð of-
beldisfullra unglinga og framtíð-
arrannsóknir á unglingaofbeldi:
Hvaða þýðingu hefur sjálfsásökun
fyrir þann mun sem fannst á skýring-
arlíkönum umönnunaraðilanna ann-
ars vegar og foreldranna og ungling-
anna hins vegar? Hvert er hlutverk
reiði og sóknar í spennu í þeirri sál-
félagslegu mótun sem leiðir til ung-
lingaofbeldis? Eru þau þroskaferli
sem leiða til unglingaofbeldis mótuð
af kynjahlutverkum?
Leiðbeinendur Páls voru dr. Lynn
Rew, dr. David Kahn, dr. Kay Avant
og dr. Melanie E. Percy við Texashá-
skóla í Austin, og dr. Harvey Milk-
man við The Metropolitan State Coll-
ege í Denver í Coloradoríki.
Páll er fæddur í Reykjavík 3. apríl
1951. Hann lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum í Reykjavík árið
1972, BA-prófi frá hjúkrunardeild
Háskóla Íslands 1989 og MSN-prófi
frá hjúkrunarfræðideild Texashá-
skóla í Austin 1996. Páll er sonur
hjónanna Helgu og Hilmars Biering.
Kona Páls er Hólmfríður Garð-
arsdóttir, háskólakennari og bók-
menntafræðingur, og eiga þau soninn
Garðar Helga. Páll á einnig dótturina
Lóu Katrínu frá fyrra hjónabandi. Páll
starfar sem sérfræðingur á Rann-
sóknarstofu í hjúkrunarfræði við HÍ.
Doktor í
geðhjúkrun
Páll Biering
LÖG eða reglur um viðbótarlífeyr-
issparnað leggja ekki bann við því að
tekin sé söluþóknun í upphafi sparn-
aðar, líkt og gerist þegar vátrygg-
ingamiðlarar fá viðskiptavini til að
gerast félagar í sjóðum eins og
Vista-sjóði Kaupþings. Að sögn Páls
Gunnars Pálssonar, forstjóra Fjár-
málaeftirlitsins, gera þó reglur um
starfsemi á einstökum sviðum fjár-
málamarkaðar og meginreglur um
eðlilega og heilbrigða viðskiptahætti
kröfu um að viðskiptamaður eigi að-
gang að upplýsingum um slíka þókn-
un og geti byggt ákvörðun sína um
viðskipti á þeim.
Varðandi sölu vátryggingamiðlara
á Vista-sjóði Kaupþings, þar sem
greiðslur sjóðfélaga fyrstu sex mán-
uðina fara í söluþóknun á meðan við-
skiptavinir geta fengið aðild að
samskonar sjóði án slíks kostnaðar
með því að snúa sér beint til Kaup-
þings, segist Páll Gunnar ekki geta
tjáð sig um málefni einstakra eft-
irlitsskyldra aðila. Hins vegar mæla
almennar reglur ekki sérstaklega
fyrir um skyldu til að upplýsa við-
skiptavini um að sama þjónusta
kunni að fást án endurgjalds annars
staðar.
Að sögn Páls fer upplýsinga-
skylda gagnvart viðskiptavinum
fjármálafyrirtækja eftir lögum á við-
komandi sviði, en viðbótarlífeyris-
sparnaður er ýmist boðinn í formi
réttinda í lífeyrissjóði, líftrygginga,
fjárvörslu eða innlána, allt eftir
starfsleyfi þess sem heldur utan um
sparnaðinn.
„Þær reglur mæla ekki sérstak-
lega fyrir um skyldu til að upplýsa
um að sama þjónusta kunni að fást
án endurgjalds annars staðar. Ein-
stakir samningsskilmálar kunna að
kveða sérstaklega á um þetta. Al-
mennt má þó segja að fyrirtækjum
með starfsleyfi á fjármálamarkaði
beri að gefa viðskiptavinum sínum
bestu fáanlegar upplýsingar og gæta
þannig hagsmuna þeirra,“ segir Páll.
Ekki óheimilt að taka
söluþóknun í upphafi
FYRRVERANDI starfsfólk Skjá-
varps hf. hefur óskað eftir því að gert
verið fjárnám í sjónvarpssendum sem
annast útsendingar á dagskrá Skjás-
Eins á Norðurlandi og Suðurlandi.
Segir í fréttatilkynningu frá starfs-
fólkinu fyrrverandi að SkjárEinn hafi
ekki greitt því laun frá því í ágúst síð-
astliðnum þrátt fyrir að uppsagnir
þeirra hafi ekki komið til fram-
kvæmda fyrr en 31. október síðastlið-
inn.
SkjárEinn keypti Skjávarp hf. fyrir
mánaðamót júní og júlí í sumar og
segir í fréttatilkynningunni að strax í
upphafi hafi orðið vart við mikla sam-
skiptaörðugleika við hina nýju eig-
endur. Fyrstu launagreiðslur hafi
dregist um hálfan mánuð og laust fyr-
ir mánaðamót júlí/ágúst hafi starfs-
mönnum borist uppsagnarbréf. Á
símafundi hafi starfsmönnum verið
tilkynnt að til stæði að reka fyrirtæk-
ið í óbreyttri mynd þar til uppsagnir
kæmu til framkvæmda 31. október.
Þriðju mánaðamótin undir stjórn
nýrra eigenda brugðust launa-
greiðslur aftur að því er kemur fram í
fréttatilkynningunni. „Í dag er staðan
sú að SkjárEinn skuldar á annan tug
fólks laun frá því í ágúst sl. Þetta er
allt fjölskyldufólk með sínar skuld-
bindingar og vegna aðgerðaleysis
stjórnenda SkjásEins, hefur þetta
fólk lent í fjárhagslegum vanskilum.“
Vegna þessa hefur starfsfólkið
fyrrverandi óskað eftir því að fjár-
nám verði gert í sjónvarpssendum
Skjávarps sem í dag annast útsend-
ingar á dagskrá SkjásEins á Norður-
landi og Suðurlandi. „Hefur vörslu-
tökubeiðni verið lögð fram til
hlutaðeigandi sýslumannsembætta
og í kjölfar þess verður óskað nauð-
ungarsölu á umræddum sendum.
Sama ferli er framundan varðandi
aðra senda í eigu Skjávarps sem nýtt-
ir eru til að senda út dagskrá Skjás-
Eins á Ísafirði, Reykjanesbæ, Akra-
nesi og höfuðborgarsvæðinu,“ segir í
fréttatilkynningunni.
Segir unnið að lausn
Árni Þór Vigfússon, sjónvarps-
stjóri SkjásEins sagði í samtali við
Morgunblaðið að unnið væri að því að
finna lausn á málum Skjávarpsins.
„Það eru þarna vangoldin laun og við
erum að reyna að finna farveg fyrir
þetta félag til þess að það geti haldið
áfram í einhverri mynd. Að sjálf-
sögðu verða vangoldin laun það
fyrsta sem verður greitt þegar sú
lausn verður fundin,“ segir hann.
Óskað eftir fjár-
námi í sjónvarps-
sendum SkjásEins
BRESKA lággjaldaflugfélagið Go
hefur ekki afráðið hvort flogið
verður milli Íslands og Bretlands á
næsta ári eins og var sl. sumar. Jón
Hákon Magnússon, talsmaður Go á
Íslandi, segir ákvörðunar að vænta
mjög bráðlega.
Go hefur þegar tilkynnt að
nokkru leyti um fyrirætlanir sínar í
fluginu næsta sumar, m.a. flug suð-
ur á bóginn.
Ekki hefur verið afráðið með
flug til Þýskalands eða Íslands.
Jón Hákon kvaðst ekki hafa
ástæðu til að ætla annað en að Go
myndi annast Íslandsflug næsta
sumar eins og verið hefur, ekki síst
þar sem hlutdeild Íslendinga hefði
farið vaxandi. Flogið var daglega
allt frá marslokum og fram í októ-
ber.
Íslandsflug Go næsta sumar ekki afráðið
ÞAÐ sem af er vetri hefur um 1.100-
1.200 tonnum af salti verið dreift á
götur Reykjavíkurborgar. Mest hef-
ur 90 tonnum af salti verið dreift á
einum og sama deginum.
Aðspurður hvort magnið sé ekki í
hærra lagi bendir Vilberg Ágústs-
son, yfirverkstjóri hjá Gatna-
málastjóranum í Reykjavík, á að
þær götur sem borið er á séu sam-
tals næstum 500 kílómetra langar.
Snjói mikið að degi til þurfi jafnvel
að dreifa salti margoft á göturnar.
Tonn af salti kostar rúmlega fjög-
ur þúsund krónur þannig að nú þeg-
ar hefur salt fyrir hátt á fimmtu
milljón hafnað á götum borgarinnar.
„Það er búið að vera óvenju mikið
að gera hjá okkur það sem af er
vetri,“ segir Vilberg sem stjórnar
gatnahreinsun í borginni og hefur
yfirumsjón með alls 23 vinnuvélum.
Aðeins tvær þeirra eru í eigu
Reykjavíkurborgar en hinar eru frá
verktökum sem hafa gert samning
við borgina. Hreinsun á göngustíg-
um, biðstöðvum strætisvagna og
annað slíkt er í höndum hverf-
isstöðva gatnamálastjórans.
Ekki aðrir kostir
Sitt sýnist hverjum um kosti þess
að bera salt á götur borgarinnar en
Vilberg segir aðra kosti ekki raun-
hæfa. Hann minnir á að fyrir all-
mörgum árum hafi verið gerð til-
raun með að bera sand á götur í
Bústaða- og Smáíbúðahverfinu í
eina viku. Þá viku hafi veðurfar
reyndar verið óhagstætt því sífellt
gekk á með éljum. Reyndin varð sú
að dreifa þurfti sandi oft á dag en
samt sem áður urðu göturnar hálar
og hótuðu strætisvagnabílstjórar því
jafnvel að hætta að aka um hverfin
vegna hálkunnar.
Morgunblaðið/Golli
1.000 tonn
af salti á
göturnar