Morgunblaðið - 06.12.2001, Blaðsíða 50

HESTAR
50 FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
NÚ ÞEGAR vetur konungur
heilsar svo hraustlega er full
ástæða til að minna hesteigendur
á hvaða skyldur eru settar á
herðar þeim. Í dýraverndarlögum
segir meðal annars að eigendum
eða umráðamönnum beri að sjá
þeim fyrir viðunandi vistarverum,
fullnægjandi fóðri, drykk og um-
hirðu. Einnig skulu þeir fylgjast
með heilsu þeirra og gera viðhlít-
andi ráðstafanir til að koma í veg
fyrir vanlíðan þeirra.
Og nú er full ástæða fyri hest-
eigendur að gleyma nú ekki
skjólstæðingum sínum þegar 30
til 50 sentimetra snjór er um allt
land og víða hætta á jarðbönnum.
Slysin eru fljót að gerast og það
tekur ekki langan tíma fyrir
hross að leggja af ef skella á
hörð veður og lokast fyrir að-
gengi að fóðri. Öllum ber skylda
til að líta eftir hestum sínum eða
skipa til þess ábyrga aðila séu
hrossin fjarri eigendum.
Hvernig hefur
hesturinn þinn það?
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
Vel fór um þessa gæðinga þótt þeir þyrftu að krafsa til að hafa í sig, nóg
gras undir fönninni, góður aðgangur að skjóli og vatni.
MYNDBAND
HM 2001 Austurríki
HEIMILDAMYND
Lengd: 110 mín.
Myndataka: Sveinn M. Sveinsson.
Þulur: Samúel Örn Erlingsson.
Framleiðandi: Plús Film/Sveinn M.
Sveinsson.
AÐ VENJU er nú gefin út mynd-
bandsspóla um heimsmeistaramótið
sem haldið var í Austurríki í sumar
þar sem rakinn er gangur mála.
Þessar mótamyndir eru komnar í
ákveðinn farveg sem er sá, að gera
heimildarmynd um viðburðinn sem
almenningur á greiðan aðgang að og
getur flett upp í að vild þegar henta
þykir.
Fyrir löngu hefur verið horfið frá
þeim hugsjónum, að reyna að gera
eitthvað sem hefur annað listrænt
gildi eða einhverja fagurfræði um-
fram þá sem íslenski hesturinn býð-
ur upp á einn og sér og er nátt-
úrulega mjög mikil út af fyrir sig.
Myndbandið, sem hér skal fjallað
um, er fyrst og síðast góð og heið-
arleg heimild um einstæðan viðburð
sem er sjálfsagt öllum þeim sem
hann sóttu afar eftirminnilegur. Að
verki voru meðal annars tveir af
þeim mönnum sem í dag teljast með
mesta reynslu og kunnáttu í gerð
mynda af hestamótum, Sveinn M.
Sveinsson sem einnig er framleið-
andi myndarinnar, og Bjarni Þór
Sigurðsson sem kom að verkinu á
mótsstað. Myndatakan á spólunni er
mjög vel viðunandi miðað við að-
stæður á mótsstaðnum í Stadl
Paura. Þar var lítið svigrúm fyrir
kvikmyndatökumenn og því hægt að
segja að vel hafi verið nýttir mögu-
leikarnir. Klipping myndarinnar er
sömuleiðis í góðu lagi að langmestu
leyti en hins vegar má endalaust
deila um uppröðun efnisþátta móts-
ins. Þar geta skoðanir verið skiptar
eftir því hvort menn voru á sjálfu
mótinu eða ekki. Það skal tekið fram
að undirritaður var á mótsstað og
fylgdist mjög glöggt með því sem
þar fór fram. Frá þeim sjónarhóli
hefði líklega mátt þjappa efni örlítið
meira saman og má þar nefna þætti
kynbótahrossanna. Þau eru sýnd
með greinargóðum upplýsingum í
fyrri hluta myndarinnar en síðan
koma myndskeið frá verðlaunaaf-
hendingu innan um aðra þætti.
Þarna er sjálfsagt verið að fylgja
dagskrá mótsins sem er útaf fyrir
sig sjónarmið. Sömuleiðis mætti
ætla að nóg væri að sýna hvert
hross einu sinni úr forkeppni en í
stað þess koma fjölmörg hross oftar
en einu sinni fyrir. Væri ekki
skemmtilegra að gefa fleiri hrossum
færi á myndskeiðum en með því
móti má koma í veg fyrir stöðugar
endutekningar þular á upplýsingum
um mörg hrossanna? Það kann að
skjóta skökku við að vera að hvetja
til sýningar á hrossum sem neðar
voru í keppninni því eðli málsins
samkvæmt verður minna áhugavert
að sjá hrossin eftir því sem þau eru
lakari. Á móti má segja, að sem góð
heimild þurfa myndir frá heims-
meistaramótum að endurspegla að
einhverju leyti þann þverskurð sem
áhorfendur sjá hverju sinni. Ef við
tökum sem dæmi hross sem fer í B-
úrslit og vinnur sig upp í A-úrslit.
Það hross gæti verið í myndinni
fjórum sinnum.
Þulur í myndinni er sá landskunni
íþróttafréttamaður Samúel Örn Erl-
ingsson og ferst honum verkið vel úr
hendi þótt auðvitað megi aðeins að
finna. Hann hefur góða rödd og ára-
langa reynslu í réttum áherslum,
sannur fagmaður að því leyti. Áður
var minnst á margvíslegar endur-
tekningar um upplýsingar umhross-
in og annað. Vera kann að þetta eigi
rétt á sér en fyrir þá sem þekkja
eitthvað mála er þetta frekar hvim-
leitt á að hlusta. Er ekki nóg að
segja einu sinni hver er faðir og
móðir, eigandi og ræktandi
hrossanna sem um ræðir? Á einum
stað fer Samúel flatt á endurtekn-
ingu þegar hann segir Klakk frá Bú-
landi undan Reyk frá Tóftum eftir
að hafa fyrr sagt hann undan Reyk
frá Hoftúni sem er hið rétta. Samúel
kemst vel frá flestum erlendum
nöfnum keppenda enda með gífur-
lega reynslu í að læra framburð
nafna manna frá ólíklegustu þjóð-
um. Þá er Samúel að verða vel sjó-
aður í hugarheimi hestamanna og
getur talað býsna lengi og mikið án
þess að verða á að segja eitthvað
sem harðsvíruðum hestamönnum
finnst hallærislegt og komi upp um
þá staðreynd að þulurinn sé ekki vel
inni í málum. Þarna kemst Samúel
vel frá sínu enda sjálfur alveg að
verða harðsvíraður hestamaður,
kominn með hesta og farinn að
stunda útreiðar af stöðugt meira
kappi.
Ekki er lögð mikil áhersla á tón-
list með myndefninu sem vafalaust
hefði gert efnið áheyrilegra og að
því leyti mæðir kannski meira á
Samúel. Skemmtilega útfærð tónlist
á sérstaklega vel við gangtegundir
íslenska hestsins og þá sérstaklega
töltið og fullyrða má, að þegar menn
vilja vanda sig verulega sé gjarnan
farið í smiðju tónlistargyðjunnar.
Annar þáttur málsins sem trúlega
kemur hér við sögu er kostnaðurinn
við gerð myndar sem þessarar. Það
er nokkuð ljóst að enginn hefur orð-
ið ríkur af gerð hestamyndbanda á
Íslandi og líklega eru þeir fleiri sem
hafa tapað á slíkri hugsjónavinnu
heldur en grætt umtalsverðar fjár-
hæðir. Rekstrargrundvöllur slíkra
mynda er mjög tæpur og besta
dæmið þar um er að enginn þeirra
sem vel til mála þekkir hafði áhuga á
að gera mynd um fjórðungsmótið á
Kaldármelum í sumar. Í ljósi þeirrar
staðreyndar stillir undirritaður
kröfum eða vonum í hóf um það
hvernig slíkar myndir eigi að vera.
Ekki þarf að efa að hægt sé að gera
frábærar myndir ef ekki þarf að
huga sérstaklega að fjárhagshliðinni
en það er heldur ekki trygging fyrir
því að vel takist til. Mynd Sveins og
félaga er langt í frá óaðfinnanleg en
uppfyllir vel væntingar þess manns
sem var á mótinu og lætur nafn sitt
hér undir. Hér hefur verið sniðinn
góður stakkur eftir vexti.  Valdimar Kristinsson
Góður stakkur eftir vexti
Myndbandið frá HM í Austurríki er góð heimild um glæsta sigra Íslend-
inga og þeirra á meðal Vignis Jónassonar sem hér ríður sigurhringinn á
Klakki frá Búlandi.
Ný og betri Hestaheilsa hefur nú
litið dagsins ljós og nú sem fyrr er
höfundurinn Helgi Sigurðsson,
dýralæknir og sérfræðingur í
hrossasjúkdómum. Er hér um að
ræða það sem höfundur kallar end-
urútgáfu á fyrri bók með þessu
sama nafni. Svo mikil breyting er á
þessari nýju útgáfu að telja má að
hér sé á ferðinni ný bók. En um
þetta má auðvitað deila.
Það sem mestu máli skiptir þó er
að hér er á ferðinni mun vandaðra
rit sem höfundur kallar handbók um
hrossasjúkdóma. Eldri bókin sem í
dag gæti kallast barn síns tíma var
þó mjög góð og kærkomin þegar
hún var gefin út.
Nýja bókin er prýdd 400 myndum
sem bæði eru tengdar efninu og til
fegurðarauka. Er þar um að ræða
mjög fallegar stemmingsmyndir
sem gefa bókinni aukið gildi. Kafla-
skil eru mörkuð með stórum opnu-
eða heilsíðumyndum.
Efni bókarinnar er afar fjölþætt
þar sem að sjálfsögðu er komið inn
á alla þá sjúkdóma sem fyrirfinnast
í hrossum hér á landi. Þá er stuttur
kafli um meiðsl af margvíslegu tagi
og meðferð við þeim.
Fjallað er um smitsjúkdóma,
bæði þá sem eru nú þegar til staðar
og einnig þá sem gætu borist til
landsins. Þá kemur Helgi inn á við-
skipti með hesta sem gæti verið
áhugaverður kafli fyrir marga og í
lok bókarinnar er góður kafli um
árstíðabundin vandamál sem er sér í
lagi gagnlegur fyrir þá sem eru að
byrja í hestamennsku en skaðar þó
engan sem telur sig „vita“.
Helgi skrifar léttan og lipran
texta sem ætti að vera öllum auð-
skiljanlegur, auðvitað koma fyrir
orð eða heiti sem ekki eru mikið í
notkun en hverjum er ekki hollt að
auka örlítið við orðaforðann? Þótt
Helgi leiti í smiðju margra byggir
hann fyrst og fremst á 23 ára starfs-
reynslu á sviði hestalækninga. Að
öðrum ágætum hestalæknum ólöst-
uðum er Helgi án efa sá sem mesta
reynslu hefur og þekkingu á þessu
sviði hér á landi.
Eins og fyrri útgáfa Hestaheilsu
á þessi nýja ekki síður erindi við alla
hestamenn. Bókin er feiknagott
uppsláttarrit sem gott er að byrja á
að lesa í heild sinni en nota síðan
eftir þörfum til uppsláttar þegar
það á við. Ætla má að bók þessi ætti
að létta örlítið á því spurningaflóði
sem dynur oft á dýralæknum í starfi
þeirra. Sá sem hefur lesið bókina
ætti að geta sleppt mörgum af ein-
faldari spurningunum en snúið sér
beint að því sem kannski meira máli
skiptir þegar kalla þarf til dýra-
lækni af einhverjum ástæðum.
Hér er á ferðinni bók sem á ótví-
rætt erindi til allra hestamanna.
Hollráð hestalæknisins
BÆKUR
Handbók um hrossasjúkdóma
Eftir Helga Sigurðsson. Eiðfaxi ehf. 285
bls.
HESTAHEILSA
Valdimar Kristinsson