Morgunblaðið - 06.12.2001, Blaðsíða 53

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 2001 53
sat hest óaðfinnanlega.
Eftir að Herjólfur og Gréta fluttu
suður til Reykjavíkur í Nóatúnið,
vegna veikinda Grétu, var þar oft
gestkvæmt og gleðin og gestrisnin
áfram í fyrirrúmi. Á námsárum mín-
um var sérstaklega notalegt að heim-
sækja þau um helgar og þiggja
pönnukökur og lögg í glasi.
Herjólfur vann öll sín ár í Reykja-
vík hjá Símanum uppi á Jöfra eins og
hann kallaði það. Það fór ekki á milli
mála að þar líkaði honum vel að vinna
og þá ekki síst með skólafólkinu á
sumrin.
Á efri árum flutti Herjólfur í Ból-
staðarhlíðina í notalega íbúð þar sem
þjóðmál voru rædd og lausnir á þeim
fundnar. Hann fylgdist vel með frétt-
um, ekki síst þingfréttum og má
segja að hin síðari ár hafi hann verið
sem besti þingfréttamaður. Herjólf-
ur ræddi mál af rökfestu og þekkingu
og hafði ævinlega skoðun á málefn-
inu. Einhverju sinni vorum við að
ræða um menntun, sem hann taldi að
væri leið til framfara og nýrra tæki-
færa í þjóðfélaginu, og sagði hann þá
að væri hann ungur maður í dag þá
héldi hann að skemmtilegast væri að
læra ensku.
Greiðasemi og höfðingsskapur ein-
kenndi Herjólf og hafa börn mín ekki
farið varhluta af því. Herjólfur tók
aldrei bílpróf þótt hann væri af-
bragðs bílstjóri enda vanur traktorn-
um úr sveitinni. Því kom fyrir að ég
æki honum milli staða og ævinlega
var það margfalt endurgoldið. Dans-
ari var hann góður og eftirsóttur af
dömunum og lýsa þau ummæli hans
undir lokin því vel er hann sagði að
nú væri svo komið fyrir sér að hann
héldi að hann gæti ekki dansað leng-
ur vegna mæði. Herjólf hefur rennt í
grun að hverju stefndi þar sem hann
var m.a. búinn að ganga frá hefð-
bundnum jólagjöfum til dætra minna
sem voru boðaðar í heimsókn í byrj-
un nóvember, fyrr en venja var.
Við Sveinn sonur hans sátum við
rúm hans á Landspítalanum og
ræddum þjóðmálin örstuttu áður en
kallið kom en þannig hefði hann ein-
mitt viljað hafa það. Við fjölskyldan í
Barmahlíðinni vottum Grétu, Sveini
og fjölskyldunni allri samúðarkveðj-
ur.
Bessi Gíslason.
Dyrabjöllu er hringt og eftir stutta
stund heyrist mjúka röddin hans
Herjólfs frænda í dyrasímanum. Við
systurnar erum boðnar velkomnar
og eftir lyftuferð upp á 3ju hæð tekur
hann á móti okkur nýrakaður, ilm-
andi og alltaf jafn smart í tauinu,
sannkallað glæsimenni. Súkkulaði-
rúsínur, snakk og fleira var alltaf til í
skápnum hjá honum, var mjög mik-
ilvægt að allir fengju nóg. Heimsins
mál voru rædd yfir kókglasi og Herj-
ólfur hafði ótrúlega skemmtilegar
skoðanir á lífinu og tilverunni enda
búin að lifa tímana tvenna. Vakti
hann mig oft til umhugsunar um hin
ýmsu málefni.
Það var alltaf jafngott að koma til
frænda og ég man hvað mér þótti
hann merkilegur maður þegar ég
hitti hann fyrst, þá bara lítil stelpa.
Hann talaði alltaf við mig eins og
jafningja þó á milli okkar væru tæp
70 ár og fylgdist grannt með námi og
starfi okkar systkinanna. Hitti ég
Herjólf fyrir nokkrum vikum og fann
þá að hans tími var að koma en hann
var sáttur við allt og alla. Ég er
ánægð að hafa fengið að kynnast
þessum merkismanni og fyrir hönd
okkar systra þakka ég honum nota-
legar samverustundir.
Margrét Bessadóttir.
Við andlát Herjólfs Sveinssonar,
fyrrum bónda í Hofstaðaseli, hrann-
ast upp minningar liðinna tíma. 5 ára
var ég fyrst sendur í sveit til Herjólfs
og Grétu móðursystur minnar. Það
var kvíðinn snáði, sem sat í Norður-
leiðarútunni vorið 1957, á leið í óviss-
una. Herjólfur var sjálfur mættur á
vegamótin við Vatnsleysu, til að taka
á móti mér, þegar rútan kom, og urð-
um við samferða fram í Sel. Svo vel
líkaði mér vistin, að þess var beðið
með spenningi að komast í sveitina
árin á eftir – allt til þess að Herjólfur
og Gréta hættu búskap og fluttust til
Reykjavíkur 1966.
Bærinn í Seli var gamall torfbær,
snyrtilegur og hreinn. Ekkert raf-
magn var þar, þegar ég kom fyrst og
aðeins kalt rennandi vatn. Lítið var
því um þægindin, en andinn, sem
þarna ríkti, var góður. Herjólfur var
mjög natinn í allri umgengni við
skepnur og búskapurinn átti vel við
hann. Hann var samt lítið fyrir
tæknivæðingu, því öll árin, sem hann
bjó í Seli voru kýrnar handmjólkað-
ar, enda var Herjólfur afburða
mjaltamaður.
1966 flytja Herjólfur og Gréta til
Reykjavíkur og kaupa íbúð við Nóa-
tún. Um það leyti verður Herjólfur
fyrir því áfalli, að Gréta veikist og
hefur hún dvalið langdvölum á
sjúkrastofnunum síðan. Herjólfur
var þá farinn að vinna hjá Landssím-
anum, var gerður þar að lyftara-
manni, þótt aldrei hafi hann tekið bíl-
próf. Hann var farsæll í þessu starfi
enda maður varkár.
Herjólfur átti sér áhugamál. Það
voru hestar. Nokkra flutti hann með
sér til Reykjavíkur, er hann brá búi.
Kærastir voru honum hestar frá Seli
og Svaðastöðum, og flesta, ef ekki
alla, sína reiðhesta, tamdi hann sjálf-
ur. Hann sat hest manna best og
aldrei sást hann á lötu eða lágreistu.
Herjólfur tók föður minn með sér í
hestamennskuna, og veit ég að þeir
áttu saman margar gleðistundir í
hesthúsunum, svo ekki sé talað um
ferðirnar, sem ég ók þeim mágum
norður í Laufskálarétt. Ég og fjöl-
skylda mín eigum einnig góðar minn-
ingar með Herjólfi úr hesthúsunum,
og veit ég um marga fleiri, sem það
geta sagt.
Herjólfur fluttist úr Nóatúninu
fyrir um 10 árum og keypti sér íbúð í
sambýli aldraðra við Bólstaðarhlíð.
Þar eignaðist hann marga kunningja,
sem oft sátu á bekk úti fyrir og
ræddu þjóðmálin. Herjólfur fylgdist
vel með öllu og hafði sína skoðun.
Hann skipti engu, þótt menn væru
ekki sammála.
Við sjáum á bak góðum vini og fé-
laga. Elsku Gréta, Sveinn, Olla,
Magga og Soffía; innilegar samúðar-
kveðjur. Guð blessi ykkur.
Ólafur M. Óskarsson.
Ég var rétt sjö ára þegar ég fór í
sveitina, í Hofstaðasel, til Herjólfs og
Grétu móðursystur minnar. Óli bróð-
ir hafði þá um nokkurra ára skeið
dvalið hjá þeim sumarlangt. Var far-
inn í sveitina um sauðburð og kom
aftur heim til Reykjavíkur eftir
haustréttir. Ég man að ég var ekki
yfir mig hrifinn að fara, vildi helst
vera heima og spila fótbolta og leika
mér með vinum mínum í Reykjavík.
Ekki batnaði það þegar ég kom í Sel í
fyrsta sinn og rölti inn dimm göngin í
átt til baðstofu. Hafði á orði að hér
væri bæði kalt og dimmt og mold-
arlykt. Löngu seinna, þegar ég var
kominn til vits og ára, varð mér ljóst
hversu þessi fjögur sumur sem ég
dvaldi hjá Herjólfi og Grétu hafa gef-
ið mér mikið. Hofstaðasel, þar sem
Herjólfur hóf eigin búskap árið 1941,
er einstaklega vel í sveit sett, stór og
góð jörð með landnytjar til fjalls og
niður að Héraðsvötnum. Frábært út-
sýni er frá Seli út eftir Skagafirði,
þar sem Drangey setur sterkan svip
á sjónarsviðið, og fram eftir sveitinni
vestan Héraðsvatna. Sólarlag á
Skagafirði um Jónsmessu lætur eng-
an ósnortinn, jafnvel ekki strákpeyja
eins og mig á þeim tíma.
Hofstaðasel í þá daga var fimm
bursta torfbær með viðbyggingu sem
geymdi svefnherbergi þeirra hjóna
og eldhús. Öll útihús voru að auki
byggð með torfhleðslu. Ég náði
þannig í skottið á því tímabili þar sem
gamlir búskaparhættir voru að víkja
fyrir nýjum. Margt er greypt í minn-
ingar úr sveitinni og þegar hugurinn
reikar til þess tíma er eins og seið-
andi angan úr sveitinni komi fyrir vit
manns. Það var ómetanlegt að fá að
kynnast bústörfum eins og þau
þekktust í Seli.
Í sveitinni eru menn framsóknar-
menn var mér sagt. Tíminn var
keyptur í Seli, en þó kom Ísafold með
mjólkurbílnum eitt sumarið man ég.
Herjólfur var trúr sinni skoðun og
fylgdi Ólafi vini sínum Jóhannessyni
að málum. Eins og nauðsyn ber til í
sveitum var vaknað snemma hvern
morgun. Um hádegisbil er tekin
hvíld og þá tók Herjólfur með sér
Tímann og lagðist upp í rúm. Oftar
en ekki lagðist ég við hlið hans og las
í bók eða gægðist í málgagnið.
Skondið fannst mér að Tíminn smá
seig á lofti og fyrr en varði var Herj-
ólfur sofnaður og með blaðið yfir
andlitinu.
Herjólfur og Gréta brugðu búi árið
1966 og fluttu til Reykjavíkur. Þau
seldu Sel og ég veit að það hefur glatt
Herjólf að sjá þá uppbyggingu sem
átt hefur sér stað á jörðinni. Herj-
ólfur sagði oft að það væri sóun að
láta sér leiðast. „Það er ekkert líf ef
manni leiðist og mér líður vel þar
sem ég er hverju sinni.“ Aldrei sagði
hann beinum orðum að hann saknaði
Skagafjarðar, en ótal sinnum fór
hann þangað, m.a. oftsinnis í Lauf-
skálaréttina með pabba og Óla bróð-
ur. Herjólfur hafði yndi af hestum og
stundaði hestamennsku fram undir
áttrætt.
Herjólfur varð níræður í sumar.
Boðið var til veislu og Herjólfur opn-
aði stóra koníaksflösku sem hann
fékk í fimmtugsafmælisgjöf árið
1961. Hann skenkti af örlæti eins og
hans var siður. Ekkert skorið við
nögl. 90 ár er hár aldur, en fáum gat
dottið í hug að þar færi svo gamall
maður. „Það er ekkert að mér nema
ellin,“ sagði Herjólfur og átti þá við
að hjarta- og æðakerfið voru farin að
bila. Sjón og heyrn voru með ólík-
indum í góðu lagi og minnið óskert.
Herjólfur var svo sannarlega með á
nótunum og hafði gaman af að
skiptast á skoðunum um menn og
málefni.
Því miður missti Gréta heilsu
skömmu eftir að þau Herjólfur fluttu
til borgarinnar. Hefur hún dvalið á
sjúkrastofnunum, nú á Grund þar
sem hún nýtur góðrar umönnunar.
Herjólfur bjó einn um langt árabil.
Síðasta áratuginn bjó hann í Bólstað-
arhlíðinni í Reykjavík þar sem Óskar
faðir minn býr einnig. Ég veit að
pabbi saknar vinar síns og vill þakka
fyrir góð kynni í um 50 ár.
Herjólfur var einstaklega barn-
góður maður og fór létt með að vinna
hugi barna. Peyjarnir mínir voru
hændir að honum og þótti gaman að
koma í heimsókn. Herjólfur bauð
ætíð upp á veitingar og ekki gleymdi
hann smáfólkinu. Appelsín eða kók,
smákökur og súkkulaðirúsínur,
stundum líka harðfisk.
Herjólfur var heilsteyptur og vel
gerður maður. Það var gott að fá að
njóta samvista við slíka persónu sem
lifað hafði tímanna tvenna, en hafði
þá eiginleika til að bera að eflast við
mótlæti og vera sáttur við lífið. Fjöl-
skylda mín er þakklát fyrir að hafa
átt samleið með Herjólfi í fjölda ára.
Blessuð sé minning hans.
Rúnar Óskarsson.
Í dag er til moldar borinn góður
drengur og vinur okkar fjölskyldunn-
ar, Herjólfur Sveinsson, níræður að
aldri. Þótt það séu ekki sorgartíðindi
að níræður maður kveðji þennan
heim erum við samt aldrei tilbúin að
mæta manninum með ljáinn. Dauð-
inn minnir okkur svo óþyrmilega á að
þetta eru endalokin og við munum
ekki fá að njóta samverustunda með
viðkomandi framar. Mest verður þó
sorgin fyrir eiginkonu Herjólfs, Mar-
gréti Ólafsdóttur, sem nú á um sárt
að binda eftir svo langa sambúð. Það
er líka mikill söknuður hjá syni
þeirra hjóna, Sveini, og Ólöfu konu
hans að ógleymdum sonardætrun-
um, sem hann dýrkaði, og má með
sanni segja að hann hafi verið ein-
stakur afi.
Við kynntumst Herjólfi fyrst þeg-
ar sonur þeirra hjóna, Sveinn, tengd-
ist fjölskyldu okkar. Herjólfur var
einstakur öðlingsmaður og þar að
auki bar hann með sér mikinn glæsi-
leik. Allt hans fas einkenndist af
snyrtimennsku og glaðværð og hafði
hann sérstaklega hlýtt viðmót. Bón-
góður var hann með afbrigðum og
má fullyrða að allt sem hann gerði
fyrir aðra var gert með glöðu geði.
Ekki má gleyma því að hann var
hrókur alls fagnaðar og áhuginn
ótæmandi á mönnum og málefnum
og skrafhreifinn mjög. Þau tóku vel á
móti fólki þau Margrét og Herjólfur í
íbúð sinni í Nóatúninu og síðan Ból-
staðarhlíðinni, heimili þeirra var öll-
um opið og ekki skorti veitingarnar
því slíkur var myndarskapurinn. Hjá
þeim Margréti og Herjólfi var hver
einasti hlutur á sínum stað, allt í röð
og reglu, og sást aldrei á neinu.
Stærsta áhugamál Herjólfs var án
efa hestamennskan, það var hans líf
og yndi. Hans bestu stundir voru
þegar hann þeysti um sveitir Skaga-
fjarðar á vökrum gæðingi.
Við sendum Margréti, Sveini,
Ólöfu, Möggu, Soffíu og öðrum að-
stendendum samúðarkveðjur. Bestu
kveðjur og þakkir fyrir allt
Ingibjörg Einarsdóttir
og fjölskylda.
Herjólfur Sveinsson var Fljóta-
maður að uppruna, fluttist ungur upp
í Skagafjörð að Ásgeirsbrekku í Við-
víkursveit og vann þar um skeið að
búi foreldra sinna. Hann var elstur í
stórum systkinahópi, bráðgjör og
snemma vel verki farinn. Hann
kvæntist Margréti Ólafsdóttur frá
Læk, næsta bæ við Ásgeirsbrekku.
Þau hjón bjuggu síðar góðu búi í Hof-
staðaseli í sömu sveit uns þau fluttust
til Reykjavíkur. Herjólfur lauk þar
ævi sinni kominn á tíræðisaldur.
Viðvíkursveitarmenn, þeir sem nú
eru teknir að fullorðnast, minnast
Herjólfs sem eins af fremstu bænd-
um sveitarinnar, manns sem þeir
mátu mikils öllum stundum og án
undantekningar. Vinsældir hans má
einfaldlega rekja til þess að hann var
að öllu leyti vel gerður maður. Hann
var meðalmaður á hæð og samsvar-
aði sér vel. Eldsnöggur var hann í
hreyfingum og hraustmenni sem
gekk að hverju verki af einurð og
dugnaði. Samt var hann maður með-
alhófsins og gæddur slíkri skaphöfn
að fólk laðaðist að honum. Í sem
skemmstu máli myndi ég kenna
þennan fornvin minn við óbifanlega
skynsemi, fágætt öfgaleysi, glaðsinni
og jafnaðargeð. Samvistir við slíka
mannkosti teljast til forréttinda. En
nú er ég líklega kominn feti lengra í
þessari mannlýsingu en Herjólfi
hefði sjálfum líkað.
Að lokum vil ég fyrir hönd gamalla
sveitunga Herjólfs Sveinssonar votta
honum þakkir og virðingu fyrir góða
samfylgd og jafnframt senda nán-
ustu ættingjum hans samúðarkveðj-
ur.
Haraldur Bessason.
Það voru mikil forréttindi fyrir
okkur systur að hafa kynnst honum
Herjólfi. Við höfum ekki verið nema
6 og 7 ára þegar fjölskyldan kynntist
honum í hesthúsinu í Smálöndum.
Hann og Óskar mágur hans voru þar
með hesta á sama tíma og við. Síðan
eru liðin rúm fimmtán ár. Manni
hlýnar um hjartarætur þegar maður
rifjar upp stundirnar sem við áttum
með honum Herjólfi.
Það voru ófáir reiðtúarnir sem við
fórum saman í og oft var ferðinni
heitið upp í Víðidal og þar fengum við
okkur heitt kakó í félagsheimilinu.
Ég minnist þess ekki að það hafi
nokkurntíma legið illa á Herjólfi,
hann var alltaf í góðu skapi. Herj-
ólfur var afskaplega góður við okkur
systur og vildi allt fyrir okkur gera,
hann t.d. lánaði mér Kolskegg hest-
inn sinn í mína fyrstu keppni. Ég
minnist þess eftir að við fluttum til
ömmu í Laugardalinn. Þá gekk ég
heim til Herjólfs í Bólstaðahlíðina og
við fórum saman í strætó upp í hest-
hús. Þegar ég kom til hans var hann
alltaf búinn að smyrja ógrynni af
brauði með eggjum og hann sá til
þess að ég væri alls ekki svöng þegar
við legðum af stað. Herjólfur hafði
mikið vit á hestum enda búinn að
rækta þá í mörg ár, Kolskeggur var
einmitt úr hans ræktun, alveg ein-
staklega fallegur hestur og mikill
gæðingur. Það hefur alltaf verið hefð
í okkar fjölskyldu að fá álit Herjólfs á
þeim folum sem hafa verið keyptir og
hin síðari ár hefur hann alltaf komið
upp í hesthús á vorin og skoðað hest-
ana og sagt sitt álit á þeim. Maður
mátti alltaf treysta því sem hann
sagði um þá, og við höfum lært heil-
mikið af honum í gegnum tíðina.
Herjólfur bar mikla virðingu fyrir
hestunum sínum og það var aðdáun-
arvert að sjá hvað hestarnir hans
voru alltaf vel hirtir og með fallega
fléttað fax. Herjólfur þekkti óskap-
lega mikið af hestamönnum og það
var alltaf svo gaman að hlusta á hann
segja sögur af þeim.
Eftir að við fluttum í annað hest-
hús og Herjólfur hætti í hesta-
mennskunni hefur hann alltaf fylgst
með okkur systrum bæði í keppnum
og tamningum, svo og bróður okkar
eftir að hann fæddist. Hann var alltaf
duglegur að spyrja um hann og hafði
einstaklega gaman af að fylgjast með
hvað hann var áhugasamur í hest-
húsinu miðað við ungan aldur.
Við syskinin kveðjum Herjólf okk-
ar með söknuði og þökkum fyrir allar
stundirnar með honum. Megi Guð
blessa minningu hans. Við sendum
ættingjum og vinum innilegar sam-
úðarkveðjur.
Kristín Halla, Gunnhildur
og Haukur Þór.
Sími 562 0200
Erfisdrykkjur ' (
  
 
   
   
 
4
-

   /
 !  

5 #
 

 
) 


   .  
 66.
*,

"#  #, 

3  & ) "$2 ,


 
  

5
4, + %,+ % !)2 
) %'! 8  "" ) %'!

 
-

#
" 
 

 $,

/,
*,

"#    
        %"1%'  "$$2 ,