Morgunblaðið - 06.12.2001, Blaðsíða 52

MINNINGAR
52 FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ HerjólfurSveinsson fædd-
ist á Brúnastöðum í
Fljótum 23. júní
1911. Hann lést á
Landspítalanum við
Hringbraut 29. nóv-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Guðrún Jónsdóttir,
f. 2. júlí 1886, d. 1.
mars 1968, og
Sveinn Arngríms-
son, f. 19. júlí 1885,
d. 7. mars 1963.
Herjólfur var elstur
sex systkina sem
náðu fullorðinsaldri og eru tvö
þeirra á lífi, Hólmfríður, f. 6.
mars 1916, búsett á Sauðárkróki,
og Þorbjörg, f. 10. nóv. 1927, bú-
sett í Reykjavík. Látnar eru Jóna
Sigrún, f. 11. maí 1923, d. 16.
apríl 2000, Jóhanna, f. 27. janúar
1925, d. 2. júní 1990, og Sigríður
Jódís, f. 15. mars 1932, d. 11.des-
ember 1986. Á æskuheimili hans
ólust einnig upp Sigurbjörg Ingi-
mundardóttir, f. 11. júní 1909, nú
búsett í Reykjavík, og Karl S.
Bjarnason, f. 31. ágúst 1916, nú á
Sauðárkróki.
Herjólfur fluttist
með foreldrum sín-
um að Ásgeirs-
brekku í Viðvíkur-
sveit árið 1928 og í
Hofstaðasel 1939.
Kona hans, Margrét
Ólafsdóttir frá Læk
í Viðvíkursveit, f. 7.
apríl 1921, kom þar
til bús með honum
1943 og gengu þau í
hjónaband síðar.
Sonur þeirra er
Sveinn, f. 2. desem-
ber 1946, kvæntur
Ólöfu Zóphóníasdóttur, f. 29.
apríl 1951, og eiga þau heima á
Egilsstöðum. Börn þeirra eru
Zóphónías Ingi, f. 18. apríl 1974,
d. 3. september 1978, Margrét
Ólöf, f. 3. desember 1975, og
Soffía Björg, f. 19. júní 1979.
Herjólfur og Margrét fluttust
til Reykjavíkur 1966 þar sem
hann starfaði hjá Landssímanum
um árabil.
Útför hans fer fram frá Há-
teigskirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 13.30.
Tengdafaðir minn, Herjólfur
Sveinsson, lést á Landspítalanum við
Hringbraut hinn 29. nóv. sl. Viku áð-
ur en hann lést gisti ég hjá honum
nokkrar nætur og datt síst í hug að
þá væri ég að kveðja hann í síðasta
sinn. Hann talaði um að koma austur
til okkar um jólin, en ætlaði ekki að
stoppa lengi, hann væri orðinn svo lé-
legur til ferðalaga. Ég vissi að helst
hefði hann viljað vera heima hjá sér,
en ætlaði að leggja það á sig okkar
vegna að koma. Ég er mjög þakklát
fyrir að hafa fengið að hitta hann
hressan fyrir svona stuttu, og geta
kvatt hann áður en hann veiktist. Ég
sá hann að vísu aftur rétt áður en
hann dó en þá var hann orðinn með-
vitundarlaus.
Ég kynntist Herjólfi fyrir þrjátíu
árum en um það leyti fórum við
Sveinn, sonur hans, að búa saman.
Þegar ég kom fyrst á heimili Herjólfs
var það einkum tvennt sem vakti at-
hygli mína. Annað var umræðuefnið
þegar gesti bar að garði, en það var
aðeins eitt; hestar, en á þeim hafði
hann alla tíð mikinn áhuga og átti þá
marga meðan hann var bóndi. Hitt
voru myndir og styttur af hestum
auk bóka um hesta. Nú síðast í sumar
bættust þrjár hestastyttur í safnið.
Ég flutti inn á heimili Herjólfs
þegar ég var 21 árs gömul, en þá
þurfti Gréta að fara á sjúkrahús
vegna veikinda sinna og tók ég að
nokkru leyti við eldamennsku og öðr-
um húsverkum með hjálp þeirra
feðga. Auk þess að hafa mikinn
áhuga á lifandi hestum þótti Herjólfi
hrossakjöt ágætt og átti hann tunnu
af því úti á svölum og sagði mér að
það væri rétt að elda það sem fyrst
því það væri komið á síðasta snúning.
Ég var líka óvön því að mat væri hent
og tók þessi orð hans mjög hátíðlega.
Þótti mér því rétt að hrossakjötið
yrði borðað sem fyrst og eldaði það á
hverjum degi. Það endaði með því að
Herjólfur gafst alveg upp á þessu
hrossakjötsáti og bað mig blessaða
um að henda nú því sem eftir væri.
Herjólfur var bóndi norður í
Skagafirði, nánar tiltekið í Hofstaða-
seli í Viðvíkursveit í tæp þrjátíu ár.
Bústofninn var blandaður, ær, naut-
gripir og hross. Hann hugsaði vel um
allar skepnur, hirti þær vel og hafði
af þeim ágætar afurðir. Einhverjar
tekjur gáfu hestarnir en aðallega
voru þeir lífsfylling. Hann tamdi
hestana sjálfur, þótti laginn við það
og átti margan gæðinginn. Hann var
hestamaður af lífi og sál. Eftir að
hann flutti til Reykjavíkur hélt hann
áfram að eiga hesta og fór oftast dag-
lega til að gefa og hirða. Oft var líka
farið á bak og voru þetta hans mestu
yndisstundir. Herjólfur var alla tíð
mikill bóndi í sér og bar hag bænda
fyrir brjósti. Hann spurði mig oft
spjörunum úr um búskapinn austur á
Héraði, en þar ég er fædd og uppalin.
Áhuginn var mikill á öllu sem viðkom
skepnuhöldum. Hann kom nokkrum
sinnum í Mýrar, þaðan sem ég er, og
talaði þá mikið við bændur þar um
allt sem að búskap laut, afurðaverð
og þ.h. Hann var mjög hissa á því hve
hestaeign bænda í minni sveit var lítil
en þar höfðu menn aðeins hross til
brúks og svo einn og einn góðhest til
reiðar en í Skagafirði var stóð á
hverjum bæ að heita mátti.
Tengdafaðir minn var mikill höfð-
ingi heim að sækja. Alltaf vildi hann
vera að gefa og veita. Hann hafði
mikinn áhuga á þjóðfélagsmálum og
fylgdist vel með allt til síðasta dags.
Hann hafði skoðanir á mörgum mál-
um og lá ekki á þeim. Honum var illa
við alla hálfvelgju, gekk að öllu sem
gera þurfti með dugnaði og atorku.
Gaman hefði verið að taka til hend-
inni með honum í heyskap og öðrum
bústörfum. Ég hef þá trú að okkur
hefði gengið vel að vinna saman.
Hann fylgdist vel með sonardætrum
sínum og vildi veg þeirra sem mest-
an. Hann hafði mikinn metnað fyrir
þeirra hönd og vildi að þær gengju
menntaveginn. Herjólfur var trygg-
lyndur og hélt sambandi við þá menn
sem honum féllu í geð og átti það
bæði við um skylda og óskylda. Hann
mat menn eftir því hvernig þeir voru
en ekki hverjir þeir voru. Öll yfir-
borðsmennska var honum víðs fjarri.
Herjólfur slapp ekki við áföll í líf-
inu frekar en flestir aðrir. Margrét,
konan hans, missti heilsuna á miðjum
aldri og hefur dvalist að mestu leyti á
stofnunum í hartnær 30 ár. Þetta var
Herjólfi mikið áfall. Hann bar mikla
virðingu fyrir Grétu og talaði oft um
það með eftirsjá hvað þau hefðu get-
að haft það gott saman í ellinni. Það
er margt sem ég vildi segja að lokum
og margt sem ég hefði viljað segja við
þig meðan tími var til. Einhvernveg-
inn erum við aldrei tilbúin þegar kall-
ið kemur. Það kemur alltaf óvænt og
þá finnst okkur svo margt ósagt og
ógert.
Þakka þér innilega fyrir sam-
veruna, Herjólfur minn. Ég hef orðið
ríkari af kynnum mínum við þig og
fyrir það er ég þakklát.
Ólöf Zóphóníasdóttir.
Elsta minningin um afa er þegar
við vorum litlar stelpur og fórum með
mömmu og pabba til Reyjavíkur. Við
höfðum ekkert sérstaklega gaman af
borginni, en við hlökkuðum samt allt-
af mikið til að hitta afa. Afi var mjög
góður og örlátur maður. Hann fór
alltaf með okkur niður að tjörn að
gefa öndunum brauð og fór svo með
okkur í sjoppuna og keypti handa
okkur nammi. Hann virtist hafa
nokkuð gaman af því sjálfur og telj-
um við fullvíst að hann hafi raunveru-
lega haft gaman af því, enda hafði
hann dálæti á því að gefa, en vildi
helst ekkert þiggja á móti.
Afi lá aldrei á skoðunum sínum.
Hann sagði alltaf nákvæmlega það
sem honum fannst og það var alveg
ómögulegt að koma honum á aðra
skoðun.
Hann sýndi alltaf því sem við vor-
um að gera mikinn áhuga. Einkunnir
okkar voru alltaf lesnar upp fyrir
hann í símann og því lögðum við oft
aðeins meira á okkur til að gleðja
hann með góðum einkunnum. Hann
hvatti okkur mikið til að standa okk-
ur vel í skólanum og að fá eins mikla
og góða menntun og mögulegt væri.
Afi, við viljum þakka þér fyrir allt
sem þú gerðir fyrir okkur og gafst
okkur. Eina leiðin sem við getum
launað þér allt saman á einhvern hátt
er að reyna að standa okkur vel í
skólanum, eins og þú lagðir mikla
áherslu á, og í lífinu sjálfu. Þín verður
sárt saknað.
Margrét og Soffía.
Í dag kveðjum við ástkæran
frænda okkar Herjólf. Þegar hugur-
inn reikar til baka kvikna bara góðar
minningar um yndislegan frænda og
góðan mann.
Herjólfur hafði mikinn áhuga á
hestum og kom á hverju hausti norð-
ur í Skagafjörð til að fara í stóðréttir.
Það ríkti alltaf mikil spenna og til-
hlökkun á heimilinu þegar von var á
Herjólfi frænda í heimsókn. Það
mátti stundum líkja spennunni við þá
spennu sem skapaðist hjá okkur
systkininum fyrir jólin, því ætíð kom
Herjólfur færandi hendi og voru
gjafirnar ávallt valdar af mikilli natni
og hugulsemi og hittu gjafirnar ávalt
beint í mark hjá okkur krökkunum.
Ein af skemmtilegustu minningum
sem við systkini eigum úr æsku er
þegar Herjólfur gaf okkur rugguhest
sem við skírðum Litlu Jörp. Litla
Jörp er enn þann dag í dag vinsæl hjá
börnum sem koma við á gamla heim-
ilinu okkar í Birkihlíðinni og sýnir
það hversu barngóður hann var.
Okkur er það minnistætt er við
spurðum Herjólf nýlega hvað væri
uppáhalds sjónvarpsþátturinn hans
„Jay Leno“ svaraði hann og fór svo í
framhaldi af því að segja okkur
brandara úr þættinum, er þetta
dæmi um hversu vel hann fylgdist
með og var alltaf með það nýjasta á
hreinu.
Elsku frændi, þú hefur ávallt verið
okkur ofarlega í huga og verður það
um ókomna framtíð Guð geymi þig.
Hólmfríður, Ingibjörg
og Rúnar.
Herjólfur í Seli, eins og við frænd-
fólkið í Kýrholti vorum vön að kalla
hann, er fallinn frá rúmlega níutíu
ára að aldri. Þau hjónin, hann og
Margrét sem líka er frænka okkar,
bjuggu í Hofstaðaseli í Skagafirði
ásamt einkasyni sínum Sveini, Ólafi
föður Grétu og Karli vinnumanni
þegar ég var að vaxa úr grasi. Fórum
við krakkarnir oft í heimsókn til
þeirra en þangað var gott að koma.
Sel er ákaflega vel í sveit sett í
Skagafirði með Héraðsvötnin fyrir
neðan bæinn og útsýni út á fjörðinn
þar sem Drangey skartar sínu feg-
ursta. Mínar fyrstu minningar um
þau var þegar við pabbi fórum á trak-
tornum í Sel til að láta klippa mig en
Herjólfur var afar laginn við rakstur
og hafði keypt sér klippur og snyrti
flestalla karlmenn í Viðvíkursveit.
Á barnaskólaárum mínum bjó ég
oft í Seli en farskóli var í sveitinni og
kennslu skipt niður á bæina þá þrjá
mánuði sem kennt var ár hvert. Eftir
skóladag var oft glatt á hjalla, tekið
var í spil og spiluð vist og manni, oft
langt fram á nótt. Herjólfur var góð-
ur bóndi og var ekki laust við að
margir litu til hans öfundaraugum
ekki hvað varðaði ytri umgjörð við
búskapinn heldur hvað afrakstur var
mikill sem þá var mældur í innlögð-
um mjólkurlítrum og meðalfallþunga
dilka. Margir vildu skýra þessa vel-
gengni með landgæðum. Svo held ég
að hafi ekki verið heldur um að ræða
útsjónarsemi og þekkingu þeirra
Herjólfs og Grétu á búskap.
Herjólfur var mikill hestamaður
og þurfti ekki nema að sjá hross
hlaupa til að geta sagt til um hvort
gæðingsefni væri á ferð. Þessa eig-
inleika hans nutu margir, ekki síst
eftir að hann flutti til Reykjavíkur.
Tamningamaður var hann góður og
HERJÓLFUR
SVEINSSON











     
     

! " 
       
 


 

 



  
 !

 "# 

$%

 #  &  
 !
# " $!# % & '"
 (" ")*!+*$ ,
' (
 

   
  

-

#. '! 0
+!!12*
    )  *
+$   ) ,"
    

-

#
 

 
 ) ,"
 


  
 !..
#   "$"  '  #,  "$$2 
3 **  "$"
*42 +5** $2 
# 6 +  "$$2   )2"#,& *"
7*,  "$$2  **$2 &,.2""
8 "8 "8 "8 "8 ",


  
  
 

  
 
9-


/
 :)#;
4" + 
*1 *  "
"  
    
 /
  !  
 
 
0 +$  1

 

"" 4+ '  *$2 
*2 <""8  &) **5* =
7! **<""8  42 5" $2 
& )"<""8    *"
5+>2 <""8 
""42 ""#) "$2
8 "8 ",


 

   
  
 
4
-

-/
+ % "$!?)2 
 ( %'!
' *1 *
 "'"  
   
  2  

) $'/,42  $2   #*$ "
  #,42  " 77!$2 
 
,42  " + 
*$2 
"" ,42  "
;>2 ,42  "   *$$2 
**$2  ,42  " !!*'"3 *$2 
3  5"( *$2 
  *) ,42  $2  "(4 *"
 8 5*%42  $2  9 "2*  @  *$ " "
& '"**42  $2  .2",.21"" "
  8 "8 "8 "8 "8 ",


  
  
 

  
  
.
4
/
+ %,82"$! "" 
 +!1*
#   
  )3
"3%
  
2  

-

#
4 $

**$2 4 %*$$2 
42  .2"" *$/*  $2 
4 %*$ .2""
*  "$$2 
5 '! .2"" #) #) "$2 
&*8 (".2"$2   *$  "" "
8 "8 "8 "8 "8 ",