Morgunblaðið - 13.12.2001, Blaðsíða 48

MINNINGAR
48 FIMMTUDAGUR 13. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Tryggvi Helga-son fæddist á
Akranesi 19. apríl ár-
ið 1900. Hann var
sonur hjónanna Guð-
rúnar Illugadóttur
frá Stóra-Lambhaga
í Skilmannahreppi,
Borgarfjarðarsýslu,
og Helga Guðbrands-
sonar frá Klafastöð-
um í sama hreppi.
Hann andaðist á
dvalar- og hjúkrun-
arheimilinu Grund 5.
þ.m.
Tryggvi var fjórða
barn af þrettán börnum foreldra
sinna sem öll komust upp.
Tryggvi bjó með fjölskyldu sinni
fyrst á Akranesi til 24 ára aldurs
og síðan í Reykjavík. Tryggvi fór
snemma að taka þátt í lífsbaráttu
fjölskyldunnar, hann var 10–15
ára í sveit á sumrin og 15 ára fór
hann til Reykjavíkur að leita sér
að atvinnu, fyrst í landi en 16 ára
byrjaði hann á fiskiskútu og síðar
á vélbátum, stórum og smáum, og
loks togurum. Um þrítugt fluttist
Tryggvi til Norðurlands, fyrst til
Hríseyjar og síðan eða um 1933 til
Akureyrar og bjó þangað til hann
var áttræður. Aðalstarfsvettvang-
ur Tryggva var því Akureyri, þar
var hann einkum þekktur fyrir fé-
lagsmálastörf sín. Hann var for-
maður Sjómanna-
félags Eyjafjarðar í
40 ár, formaður
Verkalýðssambands
Norðurlands lengi,
starfaði lengi í Sós-
íalistaflokknum og
sat í stjórn Útgerð-
arfélags Akureyr-
inga frá stofnun þess
og síðan meðan
hann var búsettur á
Akureyri. Hann var í
bæjarstjórn Akur-
eyrar í fjögur kjör-
tímabil.
Á síðari hluta æv-
innar, eftir að Tryggvi var hættur
sjómennsku, var hann mikið
starfandi í fastanefndum, svo sem
verðlagsnefnd um fiskverð, síld-
arútvegsnefnd og byggðanefnd
og var það í tengslum við störf
hans hjá verkalýðsfélögunum.
Tryggvi eignaðist einn son Hákon
með Valgerði Jónsdóttur.
Tryggvi hóf búskap með Sigríði
Gróu Þorsteinsdóttur en hún átti
þrjá syni frá fyrra hjónabandi, þá
Þorstein, Benedikt og Styrmi
Gunnarssyni, og gekk hann þeim í
föður stað. Síðar tóku þau Guð-
nýju Styrmisdóttur í fóstur og ólu
hana upp.
Útför Tryggva fer fram frá Bú-
staðakirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 13.30.
Tryggvi afi minn var einstaklega
vel gerður maður. Hann var sá sem
vildi kalla fram gleði fólksins síns og
annarra í kringum sig. Hann vildi að
aðrir skildu hversu mikilvægt og
stórkostlegt það er að sýna mildi og
fórnfýsi en það gerði hann allt sitt
líf. Ég tel mig hafa verið lánsama að
hafa alist upp á heimili afa Tryggva
og Sigríðar ömmu minnar. Það var
sérstakur virðuleikablær yfir sam-
bandi ömmu og afa. Þau töluðu mik-
ið saman og voru samtaka í flestu.
Ég man aldrei eftir að þau hafi deilt
þó að ekki væru þau alltaf sammála.
Heimili þeirra var mjög gestkvæmt
og ég man hvað þeim báðum þótti
gaman þegar vinir og ættingjar
komu í heimsókn.
Afi var langtímum í burtu því
hann stundaði lengst af sjómennsku
þar til að hann á síðari hluta ævinnar
helgaði starfskrafta sína verkalýðs-
og félagsmálum. Þá eru svo ótal
margar minningar sem leita á hug-
ann þegar litið er til baka. Ein af
fyrstu minningunum sem ég á um
afa, var þegar hann sat með mig á
hnjánum og var að kenna mér vísur.
Ég var fljót að læra vísur og hafði
hann unun af því að kenna mér þær.
Ég man líka sérstaklega eftir þegar
ég fékk að fara með afa í bæinn og
niður á Oddeyrartanga að skoða
skipin og aflann sem sjómennirnir
komu með að landi. Afi átti aldrei bíl
svo að þetta var töluvert ferðalag.
En mikið þótti mér þreytandi hvað
hann þurfti oft að stoppa til að
spjalla við fólk. En sú þreyta aftraði
því ekki að ég vildi alltaf fara aftur
með honum.
Oft gengum við líka upp á Grísa-
ból, þar voru líka naut sem ég var
mjög hrædd við en vildi samt fá að
sjá aftur og aftur. Það var einn af
kostum afa hversu gaman hann
hafði af því að segja frá og á þessum
gönguferðum okkar sagði hann mér
oft sögur frá því að hann var lítill
strákur heima í Lykkju og frá því
þegar hann var í sveit. Afi átti svo
góðar minningar frá því að hann sat
yfir ánum í sveitinni og ímyndaði sér
margar myndir í náttúrunni. Afi átti
ásamt fleirum 100 tonna fiskibát
sem hét Auður. Þessi litla útgerð átti
bragga úti á Gleráreyrum. Ég fékk
nokkrum sinnum að fara með afa út í
bragga og hjálpa til við að útbúa bát-
inn á veiðar. Þar kenndi afi mér að
hnýta öngla og lakka lestarborð.
Það eru tuttugu ár síðan amma
Sigríður dó eftir að hafa verið veik í
nokkur ár. Það var aðdáunarvert
hversu afi hugsaði þá vel um hana og
sýndi henni hlýhug og nærgætni.
Eftir að ég flyt til Luxemborgar
var það fastur liður í mörg ár að afi
kom í heimsókn til okkar. Við höfð-
um það fyrir venju þegar hann kom
að fara í ferðalag, keyra eitthvað um
Evrópu og eru margar ferðirnar
ógleymanlegar. Mér eru minnis-
stæðastar ferðirnar til Parísar, í
Rínardalinn og þegar afi var níutíu
ára hélt hann upp á afmælið sitt við
Gardavatn á Ítalíu. Afi var svo
skemmtilegur ferðafélagi meðal
annars af því að hann var svo vel að
sér í landafræði og sögu, en það voru
uppáhaldsnámsgreinarnar hans í
skóla.
Afi var mjög góður námsmaður.
Hann var alltaf með allra hæstu ein-
kunnir í skóla og hafði sérstaklega
fallega rithönd og hélt henni næst-
um tilæviloka.
Ég kveð afa minn með söknuði,
megi minningin um sómamann lifa í
hjörtum okkar og hjálpa okkur við
að takast á við lífið eins og hann
gerði.
Guðný.
Einn besti og traustasti forystu-
maður íslensku verkalýðshreyfing-
arinnar um áratugaskeið, Tryggvi
Helgason, fyrrverandi formaður
Sjómannafélags Akureyrar er lát-
inn.
Tryggvi var maður sérstakrar
gerðar. Það var eins og í persónu
hans og athöfnum birtust bestu eðl-
iskostir íslenskrar alþýðu, seiglan og
traustleikinn sem engar torfærur
fengu hindrað og ekkert mótlæti
bugað sem fleytt hafa henni yfir
margvíslega erfiðleika í áranna rás.
Tryggvi Helgason var aldrei mað-
ur hávaðasamra yfirlýsinga. Forysta
hans var jafnan íhugul og með af-
burðum farsæl. Margra ára sjó-
mennska kenndi honum að líta til
lofts, taka sólarhæð og leitast við að
spá í fyrirætlanir veðurguðanna áð-
ur en haldið var úr höfn, og þeirri
reglu fylgdi hann einnig á vettvangi
félagslegra umsvifa og átaka. Slík
reynsla til viðbótar ágætri greind og
óvenjulegum hyggindum gerðu
Tryggva að sjálfkjörnum leiðtoga
norðlenskrar sjómannastéttar og
raunar allrar verkalýðsstéttarinnar
á Norðurlandi, auk þess sem hann
gegndi mikilvægum trúnaðarstörf-
um fyrir sjómannastétt alls lands.
Tryggvi varð snemma formaður
Sjómannafélags Norðurlands og síð-
ar Sjómannafélags Akureyrar í ára-
tugi. Hann var fyrsti forseti Alþýðu-
sambands Norðurlands og átti um
skeið sæti í stjórn Alþýðusambands
Íslands. Hann starfaði lengi í verð-
lagsráði sjávarútvegsins og vann þar
mikið og gott starf fyrir íslenska
fiskimenn. Tryggvi var bæjarfulltrúi
á Akureyri fyrir Sósíalistaflokkinn í
16 ár og reyndist þar sem annars
staðar traustur og nýtur forystu-
maður. Sat hann í stjórn Útgerðar-
félags Akureyringa hf og var raunar
einn helsti frumkvöðull að stofnun
togaraútgerðar á Akureyri sem haft
hefur geysimikla þýðingu fyrir at-
vinnulífið í bænum og afkomu bæj-
arbúa.
Í öllum sínum margháttuðu störf-
um aflaði Tryggvi Helgason sér vin-
sælda og trausts samstarfsmanna og
þeirra samtaka sem sýnt hafa hon-
um trúnað og falið honum vandasöm
verk að vinna. Hann var óvenjulega
vel verki farinn, einstaklega glögg-
ur, gætinn og raunsær, enda hafa
gæfa og farsæld fylgt honum í öllum
hans störfum.
Ég er verulega stolt af afa. En það
sem mestu skipti var að ég átti hann
að sem þann besta afa sem nokkur
gat hugsað sér. Kynslóðabil var ekki
til hjá honum, alltaf gat hann fengið
umræðugrundvöll við alla um nánast
allt. Hann fylgdist með framvindu
náms hjá mér og okkur systkinun-
um, barnabörnin komu hvert á fætur
öðru og var þar það sama, þeim var
hann ekki bara langafi heldur einnig
vinur og félagi. Honum var annt um
alla sem í kring um hann voru.
Alltaf báru amma og afi mikla
virðingu fyrir hvort öðru,voru sam-
stiga, tóku tillit hvort til annars og
aldrei deildu þau. Þannig liðu fimm-
tíu ár hjá þeim, og þau ár sem ég átti
með þeim voru dýrmæt. Þau voru
bæði hafsjór af fróðleik og sögðu
alltaf við mig: Hafðu trú á sjálfa þig.
Þú getur meira en þú heldur.
Betri manni en Tryggva Helga-
syni hef ég aldrei kynnst, aldrei féllu
þung orð í minn garð, alltaf horfði
hann á björtu hliðarnar á öllum mál-
um og gerði gaman að. Hann er ná-
kvæmt dæmi um mann sem hafði
allt að gefa, vildi allt fyrir mann gera
og maður kom alltaf ríkari frá hon-
um aftu,r hann gaf svo mikið af sér,
að hlusta á hann fannst mér stund-
um eins og ég væri að hlusta á Ís-
landssöguna, hann mundi svo mikið,
hafði kynnst svo mörgu á sinni lífs-
göngu.
Það voru forréttindi að fá að hafa
þig svona lengi hjá okkur og njóta
þín. Gleðinnar, faðmlaganna, koss-
anna, jákvæðninnar og alls þess
góða sem þú gast svo auðveldlega
gefið mér.
Að lokum vil ég senda þér smá
ljóð um leið og ég þakka þér allar
þær yndislegu stundir sem þú gafst
mér og börnunum mínum. Þú lifir
áfram í minningu minni. Hafðu þökk
fyrir allt.
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta,
þá sælt er að vita af því.
Þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
Ég þakka þau ár sem ég átti,
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margt að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfin úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sig.)
Sigurlína Hólmfríður
Styrmisdóttir.
Elsku afi, ég vil þakka þér fyrir
allar samverustundirnar hvort sem
þær voru á Íslandi eða í Lúxemborg.
Guð blessi minningu Tryggva afa
míns.
Þú sefur eins og bylgja
sem vindar hafa vaggað
í værð á lygnum fleti.
Andar hljótt.
Og liljuhvítar mundir
hafa lokað augum þínum
og ljóssins dísir boðið góða nótt!
Svo fagurt er vort mannlíf,
svo fullt af ást og mildi,
þó feyki visnum blöðum
gegnum draum þinn stormaher.
Ímynd þess, sem vonar,
sem verndar allt og blessar
skal vaka yfir þér.
(Kristján frá Djúpalæk.)
Íris.
Elsku afi, við vorum alltaf svo
stoltir af þér og verðum það alltaf.
Þessar ljóðlínur finnast mömmu
og ömmu alltaf svo fallegar og okkur
finnst þær eiga við núna.
Þótt kveðji vinur einn og einn
og aðrir týnist mér,
ég á þann vin, sem ekki bregzt
og aldrei burtu fer.
Þótt styttist dagur, daprist ljós
og dimmir meir og meir,
ég þekki ljós, sem logar skært,
það ljós, er aldrei deyr.
Þótt hverfi árin, líði líf,
við líkam skilji önd,
ég veit, að yfir dauðans djúp
mig drottins leiðir hönd.
Í gegnum líf, í gegnum hel
er Guð mitt skjól og hlíf,
þótt bregðist, glatist annað allt,
hann er mitt sanna líf.
Margr. Jónsd.)
Elsku afi, Guðný og Hákon og ást-
vinir allir, Guð blessi ykkur öll.
Gunnar Rafn, Héðinn og
Baldvin Jónssynir.
Vegna náinnar vináttu móður
minnar við Sigríði Þorsteinsdóttur
var ég kunnugur Tryggva Helgasyni
og heimili þeirra Sigríðar á Akureyri
frá unga aldri. Náin kynni hafði ég
þó ekki af Tryggva fyrr en miklu síð-
ar, er ég gegndi formennsku í Verð-
lagsráði sjávarútvegsins, en þar var
hann löngum fulltrúi sjómanna. Þau
kynni voru með ágætum. Tryggvi
var einstaklega glöggur á þau mál-
efni sem um var fjallað, fastur fyrir
en þó sanngjarn. Hann þekkti til
hlítar hug umbjóðenda sinna, og því
mátti treysta að það stæðist sem
hann hafði fallist á. Einkum eru mér
minnisstæðar viðræður við hann á
árunum 1968 og 1969, þegar miklir
erfiðleikar gengu yfir.
En Tryggvi var ekki aðeins
traustur samningamaður. Hann
fjörgaði langa fundi með hæglátri
gamansemi, og þegar menn gerðu
sér glaðan dag að loknu þófinu var
hann manna málreifastur. Eitt sinn
lýsti hann þá í ítarlegu máli þroska-
ferli sínum í lífsskoðunum, og þá
einkum hvernig hann hefði sann-
færst um ágæti lýðræðislegra hátta í
stjórnmálum og atvinnumálum. Ég
minnist Tryggva Helgasonar af hlý-
hug og virðingu.
Jónas H. Haralz.
Þeir stóðu alltaf saman í gegnum
þykkt og þunnt í verkalýðsbarátt-
unni, og varð sjaldan ef nokkurn
tíma sundurorða, þrátt fyrir mis-
munandi pólitískar skoðanir, faðir
minn, Jón Sigurðsson, fyrsti formað-
ur Sjómannasambands Íslands, og
sá, sem nú er kvaddur eftir langan
ævidag, Tryggvi Helgason, og urðu
líka mjög góðir vinir í kjölfarið. Það
varð líka sjálfsagt að heiðra þá sam-
an á Sjómannadaginn fyrir störf sín í
þágu sjómanna.
Hann virtist vera góður vinur vina
sinna. Aldrei komum við, ég og for-
eldrar mínir, svo til Akureyrar á
sumrin, að við værum ekki boðin
heim á Eyrarveginn, þegar Tryggvi
og Sigríður vissu af okkur í bænum.
Tryggvi átti líka ófá sporin heim til
foreldra minna á Kvisthaganum, og
ef Sigríður var með honum, þá komu
þau bæði. Alltaf kom Tryggvi gang-
andi, hafði aldrei átt bíl um ævina,
sagði hann, og kannske var það þess
vegna, sem okkur fannst hann alltaf
halda sér svo vel og lítið breytast
með aldrinum.
Ég man heldur aldrei eftir
Tryggva öðru vísi en hinum mesta
rólyndismanni, sem fátt virtist geta
haggað, auk þess sem glaðlyndi var
ríkjandi þáttur í fari hans. Hann var
vel fróður um menn og málefni, og
hafði jafnan frá mörgu að segja, þeg-
ar hann kom í heimsóknir á
bernskuheimili mitt, og var oft gam-
an að hlusta á hann segja frá. Það
gátu líka stundum myndast fjörugar
umræður í stofunni, enda höfðu þeir
félagar, faðir minn og hann,
ákveðnar skoðanir á hlutunum.
Aldrei minnist ég þess þó, að hafi
nokkurn tíma verið karpað um hlut-
ina, þrátt fyrir mismunandi pólitísk-
ar skoðanir. Það virtist ekki vera í
eðli Tryggva að standa í slíkum sam-
ræðum við vini sína, enda mesti frið-
semdarmaður.
Þegar hann er nú horfinn yfir
móðuna miklu, og hefur fengið hvíld
eftir langan ævidag, þá er margs að
minnast og margt að þakka, þó fyrst
og fremst einlæga, trygga og góða
vináttu alla tíð við okkur, foreldra
mína og mig.
Ég bið honum blessunar Guðs,
þar sem hann er nú. Aðstandendum
öllum sendi ég innilegar samúðar-
kveðjur.
Blessuð sé minning Tryggva
Helgasonar.
Guðbjörg Snót Jónsdóttir.
TRYGGVI
HELGASON
 & !!   


 D 34
 &,0$ $+ 
"  (


  6
   * 
#- 0+&+ ,-
& &&+ ,-
& + +$ ',%',2

  ! 
!

 
.5) 5
 # ' '%$"+7 $ (+$+

$'%$1 EF

-< "&

 
   94!   *
 
7 !     ,

  , 
 
   +
   -& "   0 
 $
((:
2& +* *&

.1&6  )%'%, $,-
&$$ '!'$ ' 2
Handrit afmælis- og minningargreina skulu
vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett.
Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disk-
lingur fylgi útprentuninni. Auðveldust er
móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru
nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslukerfin
Word og Wordperfect eru einnig auðveld í
úrvinnslu. Senda má greinar til blaðsins í
bréfasíma 569 1115, eða á netfang þess
(minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið
greinina inni í bréfinu, ekki sem viðhengi.
Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum.
Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina
fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við með-
allínubil og hæfilega línulengd – eða 2.200
slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.