Morgunblaðið - 05.02.2002, Page 29

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. FEBRÚAR 2002 29
ÞAÐ eru ávallt tíðindi, er ungur
tónlistarmaður, hafandi lokið námi,
haslar sér völl á tónleikapallinum og
leggur undir dóm hlustenda hvað
hann kann og hversu megi ætla, að
hann muni geta áorkað í framtíðinni.
Hrólfur Sæmundsson lauk námi í
Bandaríkunum á sl. ári og gerði upp
námsferli sitt með tónleikum í Saln-
um sl. sunnudagskvöld og það var
Richard Simm, er lék með honum á
píanóið.
Efnisskráin var fjölbreytt og
spannaði hin ýmsu svið listtímans,
allt frá barokk, klassík og rómantík,
til nútímatónlistar. Tónleikarnir hóf-
ust á aríunni Ächzen und erbärmlich
Weinen, úr kantötu nr. 13, eftir J.S.
Bach sem Hrólfur söng af töluverðu
öryggi en hvað stíl snertir, af of mik-
illi tilfinningasemi og jafnvel á róm-
antískan máta. Hrólfur leggur mikla
áherslu á leikræna túlkun, sem vel á
heima innan ramma óperunnar en á
síður við á tónleikapalli, þar sem um-
gerð leikverksins er
fjarri. Að því leiti var
nafnalista-aría Lepo-
rellos, úr óperunni
Don Giovanni, eftir
Mozart, óþægilega of-
gerð, svo mjög, að
jafnvel slík leiktúlkun
væri yfirdrifin fyrir
óperuuppfærslu.
Lagaflokkurinn Of
Love and Death, eftir
Jón Þórarinsson, var
sérlega vel sunginn,
einkum miðlagið
When I am dead. Í
þessu verki stillti
Hrólfur túlkun sina í
hóf og lét tónlistina og
kvæði Kristínar Rosetti njóta sín.
Fimm íslensk sönglög voru næst á
efnisskránni, Unglingurinn í skógin-
um, eftir Jórunni Viðar, Gamalt ljóð,
eftir Þorkel Sigurbjörnsson, Spila-
fífl, eftir undirritaðan, Lauffall, eftir
Hjálmar H. Ragnarsson og Heimir,
eftir Sigvalda Kaldalóns, sem Hrólf-
ur söng mjög vel, sérstaklega hið
ágæta lag, Lauffall, eftir Hjálmar.
Eftir hlé voru á efnisskránni
„Ljóðakornin“, eftir Atla Heimi
Sveinsson. það er með svona gam-
ansöngva, að varlega þarf að fara
með það leikræna, sem hvort sem er,
er dregið fram í þessum
frábæru gamansöngv-
um. þrátt fyrir nokkuð
yfirdrifna túlkun á því
fyndna í textunum, voru
þessi lög að mörgu leyti
vel flutt. Það brá nokk-
uð til „betri tíðar“ í
flutningi Hrólfs í söngv-
unum, op. 25, þeim sem
Grieg samdi við ljóð eft-
ir Ibsen. Hrólfi hættir
nokkuð til að ofgera í
raddbeitingu og þá
verður söngur hans svo-
lítið „flekkóttur“, sér-
staklega á hásviðinu og í
veikum söng. þrátt fyrir
þetta var söngur hans í
En Svane, Med en Vandlilje og
Borte, mjög fallega mótaður.
Tvö síðustu söngverkin voru allt of
yfirdrifin í leik, sem dró í raun at-
hyglina frá söngnum, en þessi söng-
verk voru aría Ramirosar, úr óper-
unni Spánskar stundir, eftir Ravel
og aría Figarosar, úr Rakaranum frá
Sevilla, eftir Rossini.
Hrólfur er efnilegur söngvari, hef-
ur unnið vel efni tónleikanna og söng
af öryggi. Fyrir utan að draga at-
hyglina frá söngnum, með of miklum
handa- og líkamshreyfingum, á hann
enn eftir að vinna meira með rödd-
ina, enda er söngnáminu ekki lokið,
þótt skólanámið sé að baki. það sem
gaf bestu fyrirheitin var flutningur
Hrólfs á lagaflokki Jóns Þórarins-
sonar og lögunum eftir Grieg og frá
þeim á hann gott leiði framundan.
Richard Simm er, það sem vel var
vitað, frábær píanóleikari og var
leikur hans í upphafsaríunni, eftir
J.S. Bach, lagaflokki Jóns Þórarins-
sonar, Ljóðakornum Alta Heimis,
lögum Griegs, aríunum eftir Ravel
og Rossini, einstaklega glæsilega út-
færður, svo að hvergi féll skuggí á,
hvað snerti yfirvegaðan og tæran
leik og hárnákvæmni í samspili við
söngvarann.
Eins og fyrr segir, er Hrólfur efni-
legur söngvari og hefur margt til að
leggja með sér en á enn þá eftir að
fullmóta raddtækni sína, sem eðli-
legt er, hafandi nýlokið námi og nú
að hefja sinn starfsferil, sem vel má
sjá, að lofað sé góðu um framhaldið.
Leikræn túlkun og látbragð er nokk-
uð sem mun fágast og mótast og er
þá betra að hafa þar of mikið að gefa
í túlkun en of lítið. Það er þó söng-
urinn, mótun raddarinnar og túlkun-
in í gegnum hljóm hennar, sem ávallt
er það sem mestu máli skiptir í söng
og á því sviði á Hrólfur gott efni til að
vinna úr í tímans rás.
Efnilegur söngvari
TÓNLIST
Salurinn
Hrólfur Sæmundsson og
Richerd Simm fluttu söngverk
eftir íslensk og erlend tónskáld.
Sunnudagurinn 3. febrúar, 2002.
EINSÖNGSTÓNLEIKAR
Jón Ásgeirsson
Hrólfur
Sæmundsson
NÚ stendur yfir sýning á ljós-
myndum eftir Ragnar Axelsson
ljósmyndara í sýningarglugga
myndvinnslu Loftmynda ehf. að
Skólavörðustíg 20.
Um er að ræða níu ljósmyndir
úr verkefni Ragnars, „Hverfandi
lífsstíll“ sem samanstendur af
ljósmyndum frá Grænlandi, Fær-
eyjum og Íslandi.
Myndirnar eru vitnisburður um
lífsstíl sem á undir högg að sækja
í nútímasamfélagi og end-
urspeglar sérstæðar persónur í
stórbrotnu landslagi.
Meðal annars hefur verkefnið
fengið sérstaka viðurkenningu
Oscar Barnack Foundation, en
sjálfur hefur Ragnar unnið til
fjölda viðurkenninga fyrir verk
sín sem ljósmyndari á umliðnum
árum.
Loftmyndir hafa unnið að
mörgum helstu ljósmyndasýn-
ingum landsins, sl. tvö ár, ásamt
vinnu fyrir helstu auglýs-
ingastofur og fyrirtæki landsins.
Sýningin stendur til 1. apríl og
er opin á afgreiðslutíma versl-
unarinnar kl. 9–17 mánudaga til
föstudaga.
„Hverfandi
lífsstíll“
í glugga
Loftmynda
Ein ljósmynda Ragnars Axelssonar hjá Loftmyndum ehf.
Fólk
 Páll Valsson, sem um margra ára
skeið hefur verið ritstjóri hjá Máli og
menningu, tekur nú við útgáfustjórn
Máls og menning-
ar. Halldór Guð-
mundsson sem
verið hefur út-
gáfustjóri forlags-
ins frá 1984,
gegnir áfram
stöðu fram-
kvæmdastjóra
bókadeildar
Eddu, en til henn-
ar heyra forlögin Mál og menning,
Vaka-Helgafell, Forlagið, Almenna
bókafélagið og Iceland Review; Hall-
dór er jafnframt forstjóri Eddu. Páll
Valsson er fæddur 1960, íslensku-
fræðingur að mennt, hefur kennt við
framhaldsskóla og verið stundakenn-
ari við HÍ, auk þess sem hann var um
nokkurra ára skeið lektor við háskól-
ann í Uppsölum. Hann er höfundur
ævisögu Jónasar Hallgrímssonar.
Jafnframt hefur Margrét Jóns-
dóttir tekið við starfi framkvæmda-
stjóra fjármála- og rekstrarsviðs
Eddu – miðlunar og útgáfu hf.
Páll Valsson
FYRIR þremur árum kom út
fyrri útgáfa þessa verks. Þar voru
rakin hernaðarumsvif Breta og
Bandaríkjamanna á Suðurlandi í
Heimssyrjöldinni síðari. Sérstak-
lega var fjallað um veru hersins í
Kaldaðarnesi, þar sem aðalflug-
völlur hersins var á Íslandi. Sá,
sem hér heldur um penna, ritaði
umsögn um bókina, þegar hún
kom út og lauk lofsorði á gagngera
og vandaða umfjöllun höfundar.
Ég hygg fátítt, að bækur fræði-
legs eðlis séu endurútgefnar svo
fljótt sem hér er gert. Vera má að
fyrri útgáfan hafi verið prentuð í
litlu upplagi og/eða selst vel. Ekki
veit ég það. Hitt sé ég við sam-
anburð á útgáfunum tveimur, að
talsverðar breytingar
hafa verið gerðar. Að-
albreytingarnar skýr-
ast við lestur lokakafla
bókarinnar.
Sumarið 1999 komu
tíu flugmenn úr Hud-
sonflugsveitinni til Ís-
lands í boði Arngríms
Jóhannssonar eiganda
Atlanta flugfélagsins.
Við það tækifæri var
afhjúpað minnismerki
um flugsveitina og
flugmennirnir rifjuðu
upp endurminningar
sínar og skoðuðu gam-
alkunnar slóðir. Fyrir
bókarhöfund var þessi
heimsókn mikilsverð.
Hann fékk þar allmiklar upplýs-
ingar til viðbótar þeim, sem hann
hafði fyrir, bæði í máli og mynd-
um. Þetta þýddi það að höfund-
urinn tók sig til og endursamdi
hluta bókarinnar að verulegu leyti,
en endurskoðaði hana
jafnframt alla í leið-
inni. Langflestar
breytingarnar varða
að sjálfsögðu verk-
svið þessarar flug-
sveitar – en hlutur
hennar var stór –
bæði afrek hennar
sem heildar og vitn-
eskju um einstaka
flugsveitarmenn.
Í allri bókinni er
einnig að finna marg-
víslegar aðrar lag-
færingar og breyting-
ar. Nýjum myndum
er víða bætt við,
orðalag lagfært,
málsgreinar eða und-
irkaflar færðir til, sumum bætt
við, en öðrum sleppt, dagsetningar
gerðar nákvæmari eftir nýrri upp-
lýsingum, beinar tilvitnanir (t.d. í
bréf eða skýrslur) inndregnar og
með smærra letri, myndatextum
breytt o.fl. Allt er þetta vitaskuld
til bóta. Sýnir það, að vandvirkur
og sómakær höfundur getur lengi
bætt texta sinn, þó að góður hafi
þótt fyrir.
Við þessa endurskoðun hefur
bókin lengst um 35 blaðsíður. En
raunar er nýtt og breytt efni
meira en sem því nemur.
Bók Guðmundar Kristinssonar
var í upphaflegri gerð prýðisrit,
eins og fram hefur komið. Hún er
nú að líkindum orðin eins góð og
hún getur orðið, áreiðanlegt og
traust sagnfræðirit um mikilvægt
tímabil íslenskrar sögu. Á höfund-
ur mikið lof skilið fyrir vandvirkni
sína og nákvæmni. Hann fylgir
bersýnilega forskrift Ara gamla
hins fróða, að hafa ávallt það sem
sannara reynist.
Útlitslega er þessi nýja útgáfa
með sama sniði og hin fyrri og er
ekkert út á hana að setja.
BÆKUR
Sagnfræði
2. útgáfa eftir Guðmund Kristinsson. Ár-
nesútgáfan, Selfossi, 2001, 352 bls.
STYRJALDARÁRIN Á SUÐURLANDI
Sigurjón Björnsson
Guðmundur
Kristinsson
Sunnlensk hernaðarumsvif
Ritlistar-
námskeið
hjá Endur-
menntun
TVEIMUR ritlistarnámskeiðum
verður hleypt af stokkunum hjá
Endurmenntun Háskóla Íslands á
fimmtudag. Bjarni Ólafsson, ís-
lenskufræðingur og menntaskóla-
kennari, kennir á námskeiðinu Að
skrifa vandaða íslensku – hvernig
auka má færni við að rita gott, ís-
lenskt mál. Námskeiðið er ætlað
þeim sem vilja auka kunnáttu sína
og færni við að rita gott, íslenskt
mál.
Úr neista í nýja bók – að vinna úr
hugmynd að sögu og fá hana gefna
út, nefnist síðara námskeiðið sem er
í umsjá dr. Önnu Heiðu Pálsdóttur
bókmenntafræðings. Námskeiðið er
ætlað þeim sem gætu hugsað sér að
skrifa bók, jafnt byrjendum sem
öðrum sem eru vanari skrifum en
hafa hug á að fara alla leið og freista
þess að gefa út verk sín.
Leiklistar-
námskeið
fyrir börn
Í ÆVINTÝRALANDI Kringlunnar
fer af stað leiklistarnámskeið á
laugardag, fyrir börn á aldrinum
6–9 ára, og stendur yfir í fimm
skipti. Yfirskrift námskeiðsins er
„Listin að leika sér: leikir, spuni,
hlátur og gaman.“ Leiðbeinendur
verða Ásta Sighvats, leikkona í
Borgarleikhúsinu, og Ólöf Anna Jó-
hannsdóttir, menntaskólanemi.
Námskeiðið endar með leiksýningu
fyrir gesti Ævintýralands 9. mars.
Skráning fer fram í Ævintýralandi
Kringlunnar.
Aríur og
dúettar í
Stykkishólmi
KRISTÍN R. Sigurðardóttir sópran
og Ildikó Varga mezzosópran halda
tónleika í Stykkishólmskirkju,
ásamt Clive Pollard píanóleikara, í
kvöld, kl. 20. Á efnisskránni verða
aríur og dúettar eftir Vivaldi,
Händel, Gluck, Pergolesi og Che-
rubini, en verk þeirra teljast til
barrok, rókókó og klassíska tíma-
bilsins. Þetta eru bæði veraldleg og
trúarleg verk, sum mjög þekkt, en
önnur hafa ekki heyrst fyrr í
Stykkishólmskirkju.
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦