Morgunblaðið - 18.08.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 SUNNUDAGUR 18. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÚTSALAN HEFST Í DAG
SUNNUDAG OG STENDUR AÐEINS Í FJÓRA DAGA - KOMDU STRAX!
FYRIR 50 árum stofnsettu ung hjón
í Kópavogi svolítið bakarí í ókl-
áruðu eldhúsi sínu. Frá upphafi
lagði parið áherslu á bakstur hefð-
bundins íslensks bakkelsis á borð
við laufabrauð, kleinur og flatkök-
ur en líklega óraði það ekki fyrir
þeim vinsældum sem þessar vörur
áttu síðar eftir að njóta.
Í dag er Ömmubakstur, sem í
fyrstu nefndist bakarí Friðriks
Haraldssonar eftir stofnanda þess,
elsta starfandi fyrirtæki í Kópa-
vogi. „Við höfum stílað inn á að
halda við þessu gamla brauði,“ seg-
ir Friðrik sem sjálfur varð áttræður
á dögunum. „Upphafið að þessu var
eiginlega það að ég var sjálfur
svoddan aðdáandi að flatkökum, ég
hef alltaf verið hrifinn af þeim.“
Í ljós kemur að flatkökuáhuginn
var ekki nýtilkominn hjá Friðriki
þegar fyrirtækið var sett á lagg-
irnar. „Ég var eiginlega búinn að
plana þetta töluvert áður en ég gat
byrjað því að fyrsti vísirinn var
þegar ég var að baka flatkökur hjá
ömmu minni í hlóðaeldhúsi. Þá var
ég átta ára gamall og það má alveg
koma fram að það var á Búðarhóli í
Austur-Landeyjum.“ Þannig hefur
Friðrik staðið í flatkökubakstri í
ein 72 ár og má ætla að nafn fyr-
irtækisins sé fengið frá ömmu hans
sem kom honum á bragðið.
Þurfa að fara að stækka
Friðrik leggur þó áherslu á að í
dag sé það sonur sinn sem beri hit-
ann og þungann af rekstrinum.
„Hann rekur þetta alveg núna. Ég
er bara svona eftirlitsmaður án
þess þó að skipta mér of mikið af.“
Að sögn Friðriks hafa geysilega
miklar breytingar orðið á rekstr-
inum þau 50 ár sem fyrirtækið hef-
ur starfað. „Þetta var ekki svipur
hjá sjón. Fyrst vorum við bara tvö
hjónin í ókláruðu eldhúsi og smám
saman jókst þetta. Svo kom bílskúr
og svolítið af vélum og síðan byggði
ég þetta hús Ömmubaksturs á
Kársnesbrautinni. Það var árið
1975 en nú er svo komi að það er að
verða of lítið og við þurfum að fara
að bæta við það.“
Frá kynslóð til kynslóðar
Hann segir rekstrarumhverfið
og samkeppnina sömuleiðis hafa
breyst mikið á þessum árum en hef-
ur ekki undan samkeppninni að
kvarta. Aldrei hafi hann eða fyr-
irtækið lent í leiðindum eða rifrildi
vegna hennar.
Það er víst óhætt að segja að fyr-
irtækið sé sannkallað fjölskyldufyr-
irtækið því kona Friðriks, Steina
Margrét Finnsdóttir, tók á sínum
tíma fullan þátt í rekstrinum með
honum. Sem fyrr segir er sonur
hans, Haraldur, að mestu tekinn við
og fleiri börn hans hafa komið að
fyrirtækinu. Nú er svo komið að
barnabörnin eru farin að vinna í
fyrirtækinu. Þannig virðist starf-
semi fyrirtækisins, sem á upphaf
sitt að rekja til ömmu stofnandans
og hlóðaeldhúss í Austur-Land-
eyjum, ætla að færast frá kynslóð
til kynslóðar.
Elsta fyrirtæki Kópavogs, Ömmubakstur, er orðið
50 ára gamalt og eigandinn er áttræður
Bakaði fyrstu flat-
kökuna átta ára gamall
Morgunblaðið/Jim Smart
Friðrik Haraldsson (fyrir miðju á myndinni) fagnaði áttræðisafmæli sínu á dögunum með konu sinni, Steinu
Margréti Finnsdóttur, og fjölskyldu. Stór hluti fjölskyldunnar starfar hjá fyrirtæki Friðriks, Ömmubakstri.
FLUGLEIÐIR gera ráð fyrir að
afkoma af farþegaflutningum fé-
lagsins í júlí verði mjög góð en fé-
lagið hefur minnkað sætaframboð í
alþjóða áætlunarflugi milli ára. Í
frétt frá félaginu segir að farþeg-
um á leiðum til og frá Íslandi hafi
fjölgað en farþegum á Norður-Atl-
antshafsmarkaði hafi hins vegar
fækkað.
Flugleiðir hafa minnkað fram-
boð jafnhratt sem nemur farþega-
fækkuninni og leiðir það því til
verulegs afkomubata. Í frétt frá fé-
laginu kemur fram að á fyrsta árs-
fjórðungi átti þetta mestan þátt í
745 milljóna króna betri afkomu af
rekstri Flugleiða en á sama tíma-
bili árið 2001, og þróun farþega-
flutninga á öðrum ársfjórðungi og í
júlí bendi eindregið til að sú þróun
haldi áfram. Þá var sætanýting í
júlí 87,5%, sem er með því allra
hæsta í sögu félagsins.
Þá segir að þróunin í farþega-
flutningum í júlí sé mjög svipuð og
allan fyrri hluta ársins, það er að
farþegum fækki í heild en sam-
setning farþegahópsins eftir mark-
aðssvæðum sé að breytast á já-
kvæðan hátt. Í júlí voru farþegar á
leiðum til og frá Íslandi 64% af
heildarfjölda farþega en í júlí í
fyrra var þetta hlutfall 56%.
Fyrstu sjö mánuði ársins voru far-
þegar á leiðum til og frá landinu
60% en á sama tímabili í fyrra var
þetta hlutfall 51%. Farþegum í
millilandaflugi Flugleiða fækkaði í
heild um 8,8% í júlí í samanburði
við sama mánuð á síðasta ári. Þeir
voru 160.269 nú en voru 175.762 í
júlí 2001. Farþegum á almennu
farrými fækkaði um 9,1% en á við-
skiptafarrými fækkaði farþegum
um 1,8%.
Í júlí minnkaði sætaframboð
Flugleiða um 15,1% og salan um
11,3% sem leiddi til þess að sæta-
nýting var í mánuðinum 3,7 pró-
sentustigum betri en í júlí 2001.
Hún var 87,5% í júlí í ár en 83,8% á
síðasta ári.
Búist við verri afkomu Flug-
leiða-Frakts en á fyrra ári
Þá segir að í samræmi við
minnkað framboð og færri áfanga-
staði en í fyrra hafi farþegum
fækkað í innanlandsflugi Flug-
félags Íslands, dótturfyrirtækis
Flugleiða, í júlímánuði um 22,2%,
úr 32.928 farþegum í fyrra í 25.602
í ár, á meðan sætanýting félagsins
jókst um 4,6%.
Sætanýting hjá Flugfélagi Ís-
lands hefur batnað um 7,2 pró-
sentustig fyrstu sjö mánuði ársins
og á þátt í verulegum bata á af-
komu fyrirtækisins ásamt og með
kostnaðarlækkun og mikilli hag-
ræðingu á flestum sviðum starf-
seminnar.
Í fréttinni kemur fram að hjá
Flugleiðum-Frakt hafi flutningar í
júlí verði 5,6% minni en á fyrra ári
og fyrstu sjö mánuðina sé þessi
samdráttur 13,2%. Þá er bent á að
Flugleiðir-Frakt eigi þess ekki
kost að draga saman framboð með
sama hætti og Flugleiðir og Flug-
félag Íslands. Nýting framleiðslu-
getu hefur því versnað og búist er
við að afkoma fyrirtækisins verði
verri í sex mánaða uppgjöri en á
fyrra ári.
Loks segir að Flugleiðir hafi
dregið framboð í heild saman um
17,2% á fyrstu sjö mánuðum 2002.
Í heild fækkaði farþegum í milli-
landaflugi Flugleiða á fyrstu sjö
mánuðunum ársins úr tæplega 845
þúsund í fyrra í rúmlega 714 þús-
und eða um 15,5%. Sætanýting
dróst saman um 0,7 prósentustig.
Flugleiðir kynna 6 mánaða rekstr-
aruppgjör sitt 21. ágúst næstkom-
andi.
Afkoma Flugleiða í júlímánuði
batnaði verulega milli ára
Sætanýting í
júlí ein sú besta
í sögu félagsins
HÖSKULDUR Ásgeirsson, fram-
kvæmdastjóri Flugstöðvar Leifs
Eiríkssonar, segir þá gagnrýni sem
komið hefur fram af hálfu rekstr-
araðila í flugstöðinni að hluta til
byggða á misskilningi. Eins og
greint var frá í blaðinu í gær er
óánægja meðal fyrirtækja í flug-
stöðinni með þá ákvörðun stjórnar
FLE að efna til forvals á rekstr-
araðilum á brottfararsvæði og einn-
ig hafa fyrirhugaðar breytingar og
verslunar- og þjónustusvæði verið
gagnrýndar.
,,Við verðum að tryggja jafnt að-
gengi rekstraraðila inn á svæðið og
gefa nýjum aðilum á ákveðinna ára
fresti færi á því að hafa möguleika á
að koma með rekstur inn í flugstöð-
ina,“ segir Höskuldur.
Að sögn hans er gert ráð fyrir því
við forvalið að þeir sem áhuga hafi
leggi fram hugmyndir og grófar
áætlanir um hvernig þeir ætla að
byggja upp sinn rekstur í flugstöð-
inni. ,,Síðan verður þetta metið og í
framhaldi af því teknar upp við-
ræður við hugsanlega einn til fjóra
aðila á hverju sviði um möguleika
þeirra á að hefja rekstur í flugstöð-
inni. Við reynum að gera þetta eins
gagnsætt og frekast er kostur,“
segir Höskuldur.
Verslanir með mesta veltu
hafa bestu verslunarplássin
Meðal þess sem gagnrýnt hefur
verið er að FLE sé að taka frá
bestu verslunarplássin fyrir eiginn
fríhafnarrekstur. ,,Það er alveg
ljóst að sú verslun sem flugstöðin
rekur í dag er með langmesta veltu
á brottfararsvæðinu og það er yf-
irleitt svo í öllum verslunarmiðstöð-
um að þær verslanir sem eru með
mesta veltu njóta besta plássins,“
segir Höskuldur aðspurður um
þetta. ,,Við höfum einnig tekið
ákvörðun um að fækka vöruflokk-
um sem við erum að selja í fríhöfn-
inni niður í fimm og gefa aðilum
sem eru í rekstri á því sviði færi á
að komast þarna inn.
Menn geta svo auðvitað deilt um
hvort flugstöðin eigi sjálf að vera í
verslunarrekstri eða ekki en það er
kveðið á um það í lögum um stofnun
félagsins og í rekstrarleyfi þess að
félagið eigi að reka fríverslun í flug-
stöðinni,“ segir hann ennfremur.
Höskuldur bendir einnig á að fyr-
irhugaðar breytingar á verslunar-
svæðinu í flugstöðinni séu byggðar
á ákveðnum hugmyndum en ekki sé
um endanlegar tillögur að ræða.
,,Mér finnst sumir líta á þetta eins
og um endanlegar tillögur sé að
ræða en þetta eru fyrst og fremst
hugmyndir, sem eiga svo að þróast.
Við áskiljum okkur rétt til að
breyta þessu fyrirkomulagi á út-
leigusvæðinu en það ræðst af því
hversu margir aðilar hafa áhuga á
að koma þarna inn og hversu mikið
pláss þeir vilja taka á leigu,“ segir
hann.
Hugmyndir um að setja nýjan
tölvubúnað á innritunarborðin
Meðal þess sem gagnrýnendur
hafa haldið fram er að FLE þurfi að
bæta aðkomu farþega að flugstöð-
inni, m.a. vegna biðraða sem mynd-
ast við innritunarborðin á álagstím-
um. ,,Við höfum verið að vinna að
því máli og erum nýbúnir að setja
upp nýjan búnað við sex innritunar-
borð,“ segir Höskuldur. Hann bend-
ir einnig á að innritunarsalurinn
hafi verið stækkaður og frá sl. vori
hafa tveir aðilar annast innritun
farþega í flugstöðinni, í fyrsta skipti
í sögu flugstöðvarinnar.
,,Það eru líka uppi hugmyndir um
að setja upp nýjan tölvubúnað á öll
innritunarborðin, sem mun hraða
innrituninni. Við vinnum að því að
hraða afgreiðslunni í samvinnu við
þessa rekstraraðila. Við höfum
einnig rætt við sýslumannsembætt-
ið um vopnaleitina og hún hefur
gengið mjög vel í sumar og orðið
veruleg bót þar á frá fyrri árum en
það er auðvitað ljóst að yfir hásum-
arið er mikið álag á innrituninni á
ákveðnum tímapunktum, sem helg-
ast m.a. af því að flestar vélarnar
eru að fara út á sama tíma. Eitt af
því sem við höfum verið að skoða, til
viðbótar því að setja upp nýjan bún-
að er að reyna að hafa áhrif á það
hvenær fólk kemur í flugstöðina til
innritunar, m.a. í samvinnu við t.d.
Kynnisferðir, sem sjá um akstur að
flugstöðinni.“
Framkvæmdastjóri Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar um gagnrýni á fyrirhugaðar breytingar
Gagnrýni að hluta
byggð á misskilningi