Morgunblaðið - 05.09.2002, Qupperneq 2

FRÉTTIR
2 FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isGuðjón Þórðarson enn og aftur
orðaður við Tranmere / B1
Maraþongolf Björgvins og Sveins
gekk vonum framar / B1
4 SÍÐUR12 SÍÐUR
Sérblöð í dag
Á FIMMTUDÖGUM
VIÐSKIPTABLAÐ MORGUNBLAÐSINS
S É R B L A Ð Á F I M M T U D Ö G U M U M V I Ð S K I P T I , S J Á V A R Ú T V E G & A T H A F N A L Í
46 ÁRA gömlum manni er haldið
sofandi í öndunarvél eftir óhapp
við köfun í Kleifarvatni í fyrra-
kvöld. Hann var ásamt tveimur
öðrum köfurum á 56 metra dýpi
þegar loft hætti að berast úr loft-
hylki hans.
Maðurinn fékk loft hjá félaga
sínum en af einhverjum orsökum
tókst honum ekki að tappa af flot-
jöfnunarvesti sínu og því fór hann
alltof hratt upp á yfirborð vatnsins
og félagar hans, sem reyndu að
draga úr hraðanum, fylgdu með.
Skv. upplýsingum frá Landspít-
ala – háskólasjúkrahúsi hafði mað-
urinn öll einkenni köfunarveiki
sem hlýst af því að kafarar fara of
hratt upp á yfirborðið. Líkaminn
drekkur þá í sig köfnunarefni sem
getur valdið meðvitundarleysi.
Mennirnir voru allir meðhöndlaðir
í þrýstijöfnunarklefa á spítalanum
en tveir þeirra voru útskrifaðir í
gærmorgun.
Náði ekki að stjórna loftflæði
Mennirnir voru að kafa við norð-
urenda vatnsins á 56 metra dýpi
þegar einn þeirra varð skyndilega
loftlaus. Bragi Reynisson, einn
kafaranna, var með aukalofthylki
og lét hann manninn fá öndunar-
lunga úr hylkinu. Í samtali við
Morgunblaðið sagði Bragi að þeir
hefðu því haft nóg loft til þess að
fara rólega úr kafi. Hann hefði síð-
an gefið merki um að þeir færu
allir upp en varð fljótlega var við
að manninum tókst ekki að stjórna
loftflæði í svonefndu flotjöfnunar-
vesti. Slík vesti nota kafarar til að
stjórna dýptinni og er lofti ýmist
hleypt í eða úr vestinu. Bragi segir
að þegar farið sé úr kafi verði að
hleypa lofti úr vestinu því að öðr-
um kosti blási það út um leið og
þrýstingur minnkar og kafaranum
skýtur upp á yfirborðið. Þar sem
maðurinn var tengdur við lofthylki
Braga stigu þeir báðir hratt upp.
Bragi segir að þriðji kafarinn hafi
hangið í sér til að reyna að draga
úr hraðanum en það hafi ekki dug-
að til. „Ferðin upp tók ekki miklu
lengri tíma en eina mínútu,“ segir
Bragi en dýptin er á við 17 hæða
blokk. Þetta er mun styttri tími en
kafarar ætla sér til að komast upp
á yfirborðið af svo miklu dýpi.
Andaði ekki og var
ekki með púls
Bragi segir að undir venjulegum
kringumstæðum hefðu þeir stopp-
að í eina mínútu á 15 metra dýpi
og eftir það með þriggja metra
millibili.
Þremenningunum skaut upp á
yfirborðið um 150–200 metra frá
landi og segir Bragi að ekkert hafi
þá amað að þeim. Þeir syntu í átt
að landi en þegar þeir áttu um 100
metra eftir urðu tveir þeirra varir
við að einn var hættur að synda og
höfuð hans var að hluta ofan í
vatninu. Hafði þá nokkuð dregið
sundur með þeim á sundinu. Bragi
segir að félagi sinn hafi verið fljót-
ari að manninum og síðan synt
með hann í átt að landi. „Á þessu
stigi var hann hættur að anda og
ekki með púls,“ segir hann. Á leið-
inni til lands hóf Bragi, sem er
lærður björgunarkafari, lífgunar-
tilraunir sem hann hélt áfram á
ströndinni. Á meðan ók félagi hans
talsverðan spöl þar til hann komst
í símasamband og hringdi eftir
hjálp. Bragi segir að þegar sjúkra-
lið kom á staðinn hafi maðurinn
verið farinn að anda og verið með
sterkan púls. Þyrla Landhelgis-
gæslunnar var kölluð á vettvang
og var hún komin í loftið um 25
mínútum eftir útkall.
Mikið dýpi
56 metrar er mjög mikið dýpi
fyrir sportkafara og skv. alþjóð-
legum reglum sportkafara þurfa
þeir að afla sér réttinda til að fara
niður á svo mikið dýpi.
Aðspurður sagðist Bragi hafa
tilskilin réttindi, hann hefði byrjað
að kafa fyrir rúmlega 20 árum og
væri vanur að fara niður á allt að
60 metra dýpi. Maðurinn sem ligg-
ur nú á Landspítala – háskóla-
sjúkrahúsi hefði einnig haft rétt-
indi en þriðji kafarinn hefði verið á
námskeiði til að afla sér þessara
réttinda.
Lögreglan í Keflavík rannsakar
málið og var von á sérfræðingi frá
sjóslysanefnd til að lesa úr mælum
á köfunarbúnaði mannanna sem
m.a. eiga að sýna hversu djúpt
þeir köfuðu og hversu hratt þeir
komu úr kafi.
Manni er haldið sofandi í öndunarvél eftir óhapp við köfun í Kleifarvatni í fyrrakvöld
Skaut upp á yfirborð-
ið á um einni mínútu
ÁRNI M. Mathiesen sjávarútvegs-
ráðherra setti í gær Íslensku
sjávarútvegssýninguna, að við-
stöddum Ólafi Ragnari Gríms-
syni, forseta Íslands. Sýningin,
sem er sú viðamesta sem haldin
hefur verið, stendur fram á laug-
ardag. Um 800 fyrirtæki frá 37
löndum taka þátt í sýningunni og
er búist við að hana sæki hátt í
20 þúsund gestir.
Í setningarræðu sinni vék sjáv-
arútvegsráðherra máli sínu að
mikilvægi sýningarinnar fyrir ís-
lenskan sjávarútveg. Sagði Árni
sýninguna vera vettvang fulltrúa
allra fyrirtækja á Íslandi, sem á
einn eða annan hátt tengjast sjáv-
arútvegi, til að hittast og koma
starfsemi sinni á framfæri. Sýn-
ingin drægi að sér fjölda er-
lendra sýnenda og gesta, fylgst
væri grannt með því sem um væri
að vera í íslenskum sjávarútvegi
og jafnframt upplýst um nýjung-
ar úti í heimi. „Þetta sýnir vel
stöðu íslensks sjávarútvegs í al-
þjóðlegu tilliti, enda er það
grundvallaratriði fyrir sjávar-
útvegsgeirann, sem er fyrst og
fremst útflutningsatvinnugrein,
að halda uppi öflugum alþjóð-
legum tengslum,“ sagði Árni.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, skoðaði sýninguna í gær og leit m.a. inn í sýningarbás Eltaks ehf.
Íslenska sjávarútvegssýningin hófst í Kópavogi í gær
Mikilvægur vettvangur
sjávarútvegsins
SÉRFRÆÐINGAR telja að verði af
áformum um byggingu fjölmargra
nýrra álvera í nýiðnvæddum löndum
Asíu muni það auka enn frekar
þrýsting á álverð á mörkuðum þegar
líður á þennan áratug og hafi ál-
markaðurinn þó verið erfiður fyrir.
Síðustu tólf mánuðina hefur álverð
lækkað um meira en 200 dali tonnið
eða í 1.300 dali að því er segir í frétt
Reuters.
Talsmaður Alcoa kannast við
þessar vangaveltur og segir menn
hafa rætt málið lítillega innan fyr-
irtækisins og ljóst sé að þetta hafi
ekki áhrif á áform Alcoa á Íslandi, ef
eitthvað sé færi það mönnum enn
frekar heim sanninn um nauðsyn
þess að geta verið með álframleiðslu
félagsins þar sem hún er sem hag-
kvæmust.
Ef svo fer að Asíulöndin sem hér
um ræðir framleiða mun meira af áli
en sem nemur innanlandseftirspurn
ná þau að slá tvær flugur í einu
höggi, þ.e. draga úr innflutningi og
auka útflutning á áli á sama tíma.
Það táknar hins vegar að milljónir
tonna af áli myndu flæða á þá mark-
aði sem fyrir eru og koma þannig í
veg fyrir þá uppsveiflu á álmörkuð-
um sem framleiðendur hafa bundið
vonir við, en offramboð hefur verið
ríkjandi á mörkuðunum að undan-
förnu.
Tekið er fram í frétt Reuters að
mörg ár séu í að ráðist verði í bygg-
ingu margra þessara álvera í Asíu en
það hafi þó ekki komið í veg fyrir að
menn gerðu enn frekari áætlanir um
byggingu álvera í löndum á borð við
Víetnam, Malasíu og Kína.
Kínverjar leggja mikla áherslu á
að verða sjálfum sér nógir um ál og
geta flutt það út til að afla sér gjald-
eyristekna. Því er t.d. spáð að fram-
leiðsla Kínverja á áli verði komin í
6,2 milljónir tonna um miðjan þenn-
an áratug, sem væri einni milljón
tonna umfram það sem stefnt var að
í fimm ára áætlun stjórnvalda. Útlit
sé því fyrir að Kína verði stór útflytj-
andi á áli innan fárra ára, segir í frétt
Reuters.
Horfum áratugi
fram í tímann
Jake Siewert, upplýsingafulltrúi
Alcoa, sagði í samtali við Morgun-
blaðið í gærkvöldi að menn hefðu
rætt þetta lítillega hjá Alcoa, m.a. í
tengslum við það að núverandi nið-
ursveifla hefði staðið lengur en menn
áttu von á, sem hefði komið fram í
minni eftirspurn eftir áli á mörkuð-
unum.
„Alcoa er ekki fyrirtæki,“ segir
Siewert, „sem gerir áætlanir til
skamms tíma. Við horfum langt fram
í tímann, eða svona frá tíu og upp í
þrjátíu ár. Við verðum auðvitað eins
og aðrir að lifa við skammtímasveifl-
ur á mörkuðum en flestar áætlanir
okkar, þar með talin áform okkar um
framleiðslu á áli á Íslandi, eru aftur á
móti langtímaáætlanir byggðar á
langtímamati okkar á þróun mark-
aðarins.“
Sérfræðingar segja hættu á offram-
leiðslu á áli undir lok þessa áratugar
Hefur ekki
áhrif á áform
Alcoa hérlendis