Morgunblaðið - 19.11.2002, Qupperneq 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 19. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Málþing krabbameinshjúkrunarfræðinga
Aukin umræða
síðustu árin
HAUSTMÁLÞINGfagdeildarkrabbameins-
hjúkrunarfræðinga verður
haldið í húsnæði Pharma-
Nor, Hörgatúni 2 í Garða-
bæ, í dag og stendur milli
klukkan 17 og 21. Yfirskrift
þingsins er „Óhefðbundin
meðferð“. Formaður und-
irbúningsnefndarinnar er
Nanna Friðriksdóttir.
– Viltu segja okkur
hvers vegna yfirskriftin er
„Óhefðbundin meðferð“?
„Umræða um óhefð-
bundna meðferð hefur auk-
ist mikið undanfarin ár
meðal fagfólks í heilbrigð-
iskerfinu sem og almenn-
ings. Til marks um það má
nefna að nefndir og vinnu-
hópar hafa t.d. verið skip-
aðir á vegum hjúkrunarforstjóra
Landspítala – háskólasjúkrahúss
og Félags íslenskra hjúkrunar-
fræðinga til þess að skoða þessi
mál og á löggjafarþingi 2000–2001
var lögð fram tillaga til þingsálykt-
unar um stöðu óhefðbundinna
lækninga á Íslandi. Fagdeild
krabbameinshjúkrunarfræðinga
er þetta málefni mjög skylt því
mjög stórt hlutfall krabbameins-
sjúklinga notar einhvers konar
óhefðbundna aðferð einhvern tím-
ann á veikindatímabilinu til viðbót-
ar þeirri hefðbundnu meðferð sem
það fær. Heilbrigðisstarfsmenn
verða að vera í stakk búnir til þess
að ræða þessi mál við sjúklingana
og aðstoða þá við að taka upplýstar
ákvarðanir, því mjög margt stend-
ur þeim til boða í samfélaginu.“
– Hvernig verður fjallað um
málefnið?
„Hjá fagfólki hefur hugtakið
„óhefðbundið“ almennt átt við þá
meðferð sem ekki er viðurkennd
innan vestrænna vísinda og er þá
andstæða hefðbundinnar meðferð-
ar sem er vísindalega rannsökuð
og talin örugg og áhrifarík. Þessi
orðanotkun getur verið mjög vill-
andi því margt af því sem flokkast
sem óhefðbundið er í augum
margra nokkurs konar lífsstíll auk
þess sem boðið er upp á ýmsa
„óhefðbundna“ meðferð á hefð-
bundnum heilbrigðisstofnunum til
viðbótar grunnþjónustu eins og
nudd og slökun. Mikilvægara er að
meta hvort ákveðin aðferð eða
meðferð er örugg og líkleg til að
skila árangri heldur en að treysta
á eitt ákveðið hugtak.
Á þinginu verður fjallað um
óhefðbundna meðferð í víðum
skilningi þar sem aðilar úr hefð-
bundna og óhefðbundna geiranum
koma saman í þeim tilgangi að
skilja betur þann raunveruleika
sem bæði sjúklingar og fagfólk býr
við og hvaða forsendur þurfi að
vera til staðar fyrir heilbrigðis-
starfsfólk til að bjóða þjónustu
sem flokkast sem óhefðbundin.
Þessi umfjöllun mun endurspegl-
ast í eftirtöldum tíu erindum:
Óhefðbundin meðferð: hvað og
hvers vegna, sem ég mun fjalla
um; Notkun viðbótar-
aðferða hjá einstakling-
um með krabbamein,
þar sem þær Sigríður
Guðmundsdóttir, Elfa
Þ. Grétarsdóttir og
Guðríður K. Þórðardóttir hjúkrun-
arfræðingar kynna niðurstöður
rannsóknar; Notkun náttúruefna
meðal einstaklinga sem greinst
hafa með krabbamein, þar sem
Kristín Konráðsdóttir lyfjafræð-
ingur kynnir niðurstöður rann-
sóknar; Hómópatía og krabba-
mein, sem Lilja Steingrímsdóttir
hjúkrunarfræðingur og hómópati
mun fjalla um; Heilun og notkun
hennar samhliða krabbameins-
meðferð, sem Guðrún Óladóttir
reikimeistari fjallar um; Líföndun
– að anda er að lifa, sem Guðrún
Arnalds mun fjalla um. Eftir
kvöldverð mun Gunnlaugur B.
Ólafsson atferlis- og lífeðlisfræð-
ingur fjalla um jafnvægi og sjúk-
dóma; Haukur Valdemarsson að-
stoðarlandlæknir mun fjalla um
skottulækningar og Lovísa Bald-
ursdóttir hjúkrunarfræðingur
mun fjalla um óhefðbundna með-
ferð frá sjónarhóli hjúkrunar. Að
lokum mun Guðrún Arnardóttir
segja frá reynslu sinni af notkun
óhefðbundinna leiða í veikindum
sínum.“
– Hvernig fer óhefðbundin með-
ferð saman við klíníska meðferð?
„Þegar óhefðbundin meðferð er
notuð samtímis hefðbundinni klín-
ískri meðferð, hvort sem það er
eitthvað sem sjúklingurinn gerir
sjálfur eða fær aðra til þess að
gera, er mikilvægt að sú meðferð
sé byggð á bestu mögulegu þekk-
ingu hverju sinni og veitt af aðilum
sem hafa viðurkennt nám og leyfi í
viðkomandi meðferð. Ákvörðunin
um að nota óhefðbundna meðferð,
hvort sem það er eitthvað til inn-
töku eða annað sem sjúklingurinn
gerir, þarf að vera vel ígrunduð
m.t.t. öryggis, árangurs, kostnað-
ar og lífsgæða. Víða við erlendar
hefðbundnar heilbrigðisstofnanir
er farið að bjóða markvisst margs
konar meðferð sem hefur verið
kölluð óhefðbundin og er þá talað
um „integrative practice/medic-
ine“. Þá er meðferð eins og nudd,
slökun, stuðningshópar, nála-
stungur, dáleiðsla, jóga,
ráðgjöf um notkun
bætiefna o.fl. samþætt
hinni hefðbundnu með-
ferð sem sjúklingurinn
er að fá á mjög mark-
vissan hátt og af fagfólki. Tilgang-
urinn er þá fyrst og fremst að
bæta lífsgæði fólks, hafa áhrif á
líðan þess með því að draga úr ein-
kennum eins og verkjum og kvíða,
gefa sjúklingum tæki til þess að
hafa sjálfir áhrif á líðan sína og
þannig auðvelda þeim að ganga í
gegnum hefðbundna meðferð og
þá lífsreynslu að vera með krabba-
mein.“
Nanna Friðriksdóttir
 Nanna Friðriksdóttir er fædd í
Kaupmannahöfn árið 1963. Stúd-
ent frá MR 1983. BSc í hjúkrun-
arfræði frá HÍ árið 1988 og MSc í
hjúkrunarfræði frá University of
Wisconsin-Madison 1994. Sér-
fræðingur í hjúkrun krabba-
meinssjúklinga á Landspítala –
háskólasjúkrahúsi og lektor í
hjúkrun fullorðinna krabba-
meinssjúklinga við hjúkrunar-
fræðideild HÍ. Nanna á einn son,
Daníel Friðrik.
Óhefðbundin
meðferð og
hefðbundin
Sláðu hann bara fast og lengi í hausinn, ekki eldsnöggt.
UMBOÐSMAÐUR Alþingis telur
ekki athugavert að stjórnvöld hafi
staðið að stofnun og starfrækslu
Lánatryggingasjóðs kvenna með
þeim hætti að karlmenn eigi ekki
kost á fyrirgreiðslu af hálfu sjóðsins.
Kvartað var undan því að stjórnvöld
hefðu með stofnun og starfrækslu
sjóðsins mismunað borgurunum.
Í áliti umboðsmanns er bent á að í
lögum séu ákvæði sem beinlínis
heimili sérstakar tímabundnar að-
gerðir til að bæta stöðu kvenna. Fyr-
ir liggi að starfsemin sé samkvæmt
samþykktum hans takmörkuð við
ákveðin ár og því telur umboðsmað-
ur ekki tilefni til þess að taka til nán-
ari athugunar eða gera athugasemd-
ir við að stjórnvöld hafi staðið að
stofnun sjóðsins með þeim hætti að
karlmenn eigi ekki kost á fyrir-
greiðslu af hálfu sjóðsins.
Lánatryggingasjóður
kvenna
Starfsemin
ekki at-
hugaverð
alltaf á föstudögum