Morgunblaðið - 01.12.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 1. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Margar þekktustu söngperlur Íslands og Evrópu í frabærum
flutningi óperusöngvaranna Þóru Einarsdóttur og
Björns Jónssonar. Lög eftir Schumann,
Richard Strauss, Grieg og Siebelius, Sigfús Einarsson,
Pál Isólfsson og Bjarna Böðvarsson.
ilvalin gjöf fyrir alla unnendur
sígildrar tónlistar
T
SÖNGPERLUR ÍSLANDS OG EVRÓPU
SIGRÍÐUR Gyða Sig-
urðardóttir myndlistar-
kona andaðist á Land-
spítala – háskólasjúkra-
húsi við Hringbraut að
kvöldi föstudagsins 29.
nóvember, 67 ára að
aldri.
Sigríður Gyða fædd-
ist í Reykjavík hinn 13.
desember 1934. Hún
var dóttir hjónanna
Sigurðar Sigurðssonar
kaupmanns og Þóreyj-
ar Þorsteinsdóttur,
kaupkonu í Þorsteins-
búð við Snorrabraut.
Sigríður Gyða giftist hinn 4. ágúst
1957 eftirlifandi eiginmanni sínum,
Sigurgeiri Sigurðssyni, fyrrverandi
bæjarstjóra á Seltjarnarnesi. Eign-
uðust þau þrjú börn, Margréti, Sig-
urð Inga og Þór auk þess sem þau
eignuðust sex barnabörn.
Sigríður Gyða starfaði sem flug-
freyja hjá Loftleiðum á árunum
1953–1956.
Hún var þekkt
myndlistarkona, meðal
annars fyrir Reykja-
víkurmyndir sínar og
fyrir jólakort Sval-
anna, félags fyrrver-
andi flugfreyja, en þau
hannaði hún um árabil.
Sigríður Gyða stund-
aði nám í Handíða- og
myndlistarskóla Ís-
lands 1961–1962, í
Myndlistarskólanum í
Reykjavík 1971–1978
og í Famous Artist’s
Scool í Bandaríkjunum
1969–1971. Hún hélt
einkasýningar á árunum 1980–1999,
m.a. á Kjarvalsstöðum árið 1988, auk
þess sem hún tók þátt í fjölmörgum
samsýningum á árunum 1971–1997.
Sigríður Gyða var meðal stofn-
enda Myndlistarklúbbs Seltjarnar-
ness og Leikfélags Seltjarnarness.
Einnig sat hún í stjórn Lista- og
menningarsjóðs Seltjarnarness um
árabil.
Andlát
SIGRÍÐUR GYÐA
SIGURÐARDÓTTIR
MEÐ lækkun tekjuskatta úr 30%
niður í 18% um síðustu áramót og
rýmkun heimilda til að stofna einka-
hlutafélög hefur slíkum félögum
fjölgað verulega.
Þessar breytingar hafa m.a. haft
þau áhrif að útsvarstekjur sveitarfé-
laganna hafa dregist saman og segir
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, formað-
ur Sambands íslenskra sveitarfé-
laga, að samdrátturinn þar nemi allt
að einum milljarði króna milli ára.
Hefur þetta bitnað einna verst á
minni sveitarfélögum, ekki síst þar
sem margir einyrkjar eru að störf-
um á borð við smábátasjómenn.
Þetta mál og fleiri verða að sögn Vil-
hjálms tekin fyrir á samráðsfundi
ríkis og sveitarfélaganna, sem ráð-
gerður er eftir helgi.
Hjá fyrirtækjaskrá Hagstofunnar
fengust þær upplýsingar á föstudag
að einkahlutafélögum hefði fjölgað
jafnt og þétt undanfarin ár, eða um
100% frá 1997. Á síðustu tveimur ár-
um hefur hlutafélögum fækkað
nokkuð. Mest hefur fjölgun einka-
hlutafélaga verið undanfarið ár en í
fyrra voru skráð um 1.840 slík félög
og 30 hlutafélög og það sem af er
þessu ári hafa nærri 2.900 einka-
hlutafélög verið skráð hjá Hagstof-
unni og 25 hlutafélög. Stefnir í að
fjöldi ehf. jafnvel tvöfaldist í ár mið-
að við síðasta ár. Þróunina má
glöggt sjá í Lögbirtingarblaðinu um
þessar mundir þar sem stofnun fé-
laganna er tilkynnt. Smábátasjó-
menn hafa verið þar fyrirferðarmikl-
ir, og einnig endurskoðendur, bænd-
ur, lögmenn og iðnaðarmenn, svo
dæmi séu tekin.
Umhugsunarefni
Um áramótin var einnig hægt að
flytja eignir sínar yfir í einkahluta-
félög án þess að greiða skatta af
þeim. Við stofnun einkahlutafélaga
þurfa einstaklingar sem standa í
rekstri að áætla sér tekjur. Fjár-
málaráðuneytið hefur sett ákveðin
lágmörk í þeim efnum, mismunandi
eftir starfsstéttum. Vilhjálmur segir
að með þeirri ákvörðun hafi verið
betur fylgst með þessu. Af þeim
tekjum fá sveitarfélögin 13% og
þrátt fyrir sett lágmörk segir Vil-
hjálmur að sveitarfélögin fái minna í
sinn hlut.
„Við teljum að þessar skattbreyt-
ingar hafi þýtt að þeir einstaklingar
sem stofna einkahlutafélög eru að
greiða minna til samfélagsins en áð-
ur. Mér finnst það umhugsunarefni
fyrir stjórnvöld ef þarna er komið
upp ójafnræði milli skattgreiðenda.
Svo virðist sem hinir hefðbundnu
skattgreiðendur séu að taka á sig sí-
fellt stærri hluta af kökunni. Okkar
niðurstaða er sú að sveitarfélögin
eru á þessu ári að missa 800 til 1.000
milljónir króna. Ríkið heldur því
fram á móti að þetta örvi atvinnulífið
og skapi fleiri störf. Ekki ber ég á
móti því en ekkert breytir þeirri
staðreynd að sveitarfélögin eru eftir
sem áður að missa tekjur,“ segir Vil-
hjálmur. Honum finnst ekki óeðli-
legt að sveitarfélögin fái hlutdeild í
þeim fjármagnstekjuskatti sem
renni til ríkisins af eigendum ehf.
Útsvar úr 700 í 150 þúsund kr.
Kristinn Jónasson, bæjarstjóri
Snæfellsbæjar, skoðaði á sínum tíma
áhrif einkahlutafélaga á rekstur
sveitarfélaga. Í samtali við Morgun-
blaðið tekur hann fram að það hafi
verið áður en heimildir til stofnunar
slíkra félaga voru rýmkaðar og
tekjuskattshlutfallið lækkað um síð-
ustu áramót. Eftir sem áður gefi
þetta dæmi vísbendingu um þró-
unina sem orðið hefur. Hann tók
dæmi um smábátasjómann í Snæ-
fellsbæ sem var áður með 3,5 millj-
ónir í tekjur á ári. Þar af greiddi
hann 6-700 þúsund kr. í útsvar til
sveitarfélagsins. Með stofnun einka-
hlutafélags, og með því að áætla sér
lágmarkslaun, fór árlegt útsvar hans
niður í um 150 þúsund krónur.
„Frá því að við létum kanna þetta
hefur fjármálaráðherra hækkað þau
lágmarksviðmið sem menn þurfa að
áætla sér í tekjur. Menn eru alls
ekkert að brjóta lög en með því að
minnka skattstofninn eru menn að
búa til alls konar kostnað sem ekki
var hægt áður, eins og það að leigja
hluta af húsi sínu undir einkahluta-
félagið.“
Hann telur að áhrifin séu meiri á
samfélög eins og Snæfellsbæ þar
sem margir einyrkjar séu að störf-
um. „Enginn getur mótmælt því ef
Jón Jónsson ehf. greiðir kostnað fyr-
ir Jón Jónsson. En þetta er hrópandi
óréttlæti gagnvart samborgurunum.
Einn er kannski venjulegur launa-
maður á meðan nágranninn dregur
allan sinn kostnað frá áður en hann
fer að greiða til samfélagsins. Hvar
endar þetta í rekstri sveitarfélag-
anna?“ spyr Kristinn Jónasson.
Nokkur áhrif á Seltjarnarnesi
Útsvarstekjur eru langstærsti
hluti tekna Seltjarnarnessbæjar,
eða um einn milljarður af 1,2 millj-
örðum á þessu ári samkvæmt fjár-
hagsáætlun. Segir Jónmundur Guð-
marsson bæjarstjóri að fjölgun
einkahlutafélaga lækki tvímælalaust
tekjur sveitarfélagsins, ekki síst þar
sem margir tekjurháir einstaklingar
séu búsettir í bænum. Um leið segist
hann fagna því að einstaklingar hafi
tækifæri til að koma rekstri sínum í
hagkvæmara form.
„Augljóst er að einkahlutafélög-
um mun fjölga áfram og áhrifin á út-
svarstekjur sveitarfélaganna aukast
sem því nemur,“ segir Jónmundur
og telur áhrifin koma betur í ljós að
ári.
Útsvarstekjur minnka
um allt að milljarð króna
Fjöldi einkahlutafélaga hefur
tvöfaldast frá því á síðasta ári




 



 





       
NÝR salur fyrir safnaðarstarf í Bú-
staðakirkju verður opnaður form-
lega í dag, sunnudag. Ólafur Skúla-
son, biskup og fyrrverandi sóknar-
prestur í Bústaðasókn, blessar
salinn við guðsþjónustu þar sem 50
ára afmælis sóknarinnar verður
minnst.
Salurinn er þar sem Borgar-
bókasafnið var til húsa áður en það
flutti í Kringluna en að sögn séra
Pálma Matthíassonar sóknarprests
verður húsnæðið nýtt undir aukið
safnaðarstarf í kirkjunni. „Það er
full þörf á að bæta aðstöðuna vegna
þess að það hefur þrengt að okkur.
Starfið hefur margfaldast á síðustu
árum og til dæmis eru á annað
hundrað manns bara í kóra- og
hljómsveitarstarfi í kirkjunni. Allir
þessir aðilar þurfa aðstöðu fyrir æf-
ingar þannig að við erum oft í mikl-
um vandræðum ef eitthvað er um að
vera í kirkjunni sjálfri.“
Ekki er enn búið að velja nafn á
salinn en það verður gert í sam-
keppni meðal sóknarbarna og er
skilafrestur til 15. desember næst-
komandi. Formleg opnun hans verð-
ur í dag, sunnudag, þegar minnst er
50 ára afmælis sóknarinnar. Segir
Pálmi að Ólafur Skúlason, biskup og
fyrrverandi sóknarprestur, prédiki
við guðsþjónustu kl. 14 í dag.
Nýr safn-
aðarsalur
Bústaða-
kirkju
Morgunblaðið/Golli
Árni Sveinbjörnsson byggingarstjóri og sr. Pálmi Matthíasson setja saman borð í aðalsal.
NÚ standa yfir kyrrðardagar í Skál-
holti þar sem fólki gefst kostur á að
búa sig undir jólahátíðina í kyrrð og
íhugun og er fullbókað um þessa helgi
eins og um liðna helgi en síðustu
kyrrðardagarnir með þessum hætti
verða um næstu helgi.
Séra Bernharður Guðmundsson,
rektor Menningar- og fræðsluseturs
kirkjunnar í Skálholti, segir að
löngum hafi verið talað um að kaup-
æðið skekki jólahugsjónina og því vilji
margir fá ró í hugann til að geta tekið
á móti jólunum, fá undirbúning fyrir
jólin. Þess vegna hafi verið boðið upp
á kyrrðardaga í Skálholtsskóla þrjár
helgar í röð.
Áhersla er lögð á líkamlega og and-
lega hvíld og andlega næringu. Íhug-
unin beinist að jólunum og undirbún-
ingi þeirra og segir Bernharður að
fólk komi víða af landinu til að njóta
kyrrðarinnar og þagnarinnar. „Hér
er fólk laust við allt áreiti hins daglega
lífs og streituna og ræður sjálft sínum
tíma.“ Skráning fyrir næstu helgi
stendur yfir í skólanum og netinu, en
netfangið er skoli@skalholt.is.
Kyrrðar-
dagar
vinsælir