Morgunblaðið - 04.12.2002, Blaðsíða 16

Reuters
ÍBÚAR kínversku borgarinnar
Shanghai fagna þeirri ákvörðun
heimssýningaráðsins í Mónakó að
heimssýningin árið 2010 yrði haldin
í Shanghai. Varð þetta niðurstaðan
í atkvæðagreiðslu sem haldin var á
ársþingi ráðsins í gær. Shanghai
fékk 54 atkvæði en Yeoso í Suður-
Kóreu kom næst með 34 atkvæði.
Moskva, Queretaro í Mexíkó og
Wroclaw í Póllandi höfðu einnig
sóst eftir því að halda sýninguna.
Chen Liangyu, borgarstjóri
Shanghai, sagði að 100 milljónum
Bandaríkjadala, andvirði 8,6 millj-
arða króna, yrði varið til að styrkja
fátækari ríki til að taka þátt í sýn-
ingunni. Þúsundir manna söfnuðust
saman í miðborg Shanghai til að
fagna ákvörðuninni.
Heimssýn-
ingin 2010
verður í
Shanghai
ERLENT
16 MIÐVIKUDAGUR 4. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FULLTRÚAR Evrópusambands-
landanna fimmtán urðu loks í fyrra-
kvöld sammála
um orðalag
samningsumboðs
fyrir viðræður við
Ísland og hin
EFTA-ríkin í
EES, Noreg og
Liechtenstein,
um aðlögun
EES-samnings-
ins að stækkun
ESB til austurs,
sem kemur til framkvæmda árið
2004.
Samkvæmt heimildum norska
blaðsins Aftenposten var það ekki
fyrr en tíu mínútum áður en frestur
sem danska ESB-formennskan
hafði sett til að ganga frá orðalagi
samningsumboðsins rann út, kl. 18 á
mánudagskvöld, sem fulltrúi Portú-
gals gaf sig og samþykkti uppkastið
sem Danir lögðu fram.
Það sem fulltrúar ESB-ríkjanna
tókust svona á um fram á síðustu
stund var spurningin um það hve
hart skyldi gengið fram í því að
krefjast aðgangs að fjárfestingum í
norskum og íslenzkum sjávarútvegi
ef veita ætti tollfrjálsan aðgang að
ESB-markaðnum fyrir norskar og
íslenzkar sjávarafurðir. Sú krafa er
hugsuð sem gagnkrafa við óskum
Norðmanna og Íslendinga um að
markaðsaðgengi þeirra fyrir sjávar-
afurðir versni ekki við stækkun
ESB, en EFTA-ríkin hafa samninga
um tollfrjálsa fríverzlun með sjávar-
afurðir við ríkin í Mið- og Austur-
Evrópu sem nú eru á leið inn í Evr-
ópusambandið, en þessir samningar
falla úr gildi við inngöngu þessara
landa og við taka þeir skilmálar sem
gilda um þessi viðskipti í samning-
um EFTA-ríkjanna við ESB. Þeir
eru mun óhagstæðari.
„Munu“ eða „geta“
Samkvæmt heimildum norskra
fjölmiðla gerði fulltrúi Portúgals,
með dyggum stuðningi Spánverja
og fleiri Suður-Evrópuríkja, kröfu
um að í texta samningsumboðsins
stæði að ESB „myndi krefjast“ að-
gangs að sjávarútvegi Noregs og Ís-
lands ef veita ætti sjávarafurðum
þaðan betri aðgang að Evrópumark-
aðnum. Í tillögu Dana, sem fara með
formennskuhlutverkið í ESB út ár-
ið, stóð hins vegar „gæti krafizt“ á
þessum stað í textanum. Að lokum
lét portúgalski fulltrúinn sig þó og
er sú niðurstaða túlkuð sem viss
áfangasigur fyrir Ísland og Noreg.
Gunnar Snorri Gunnarsson, ráðu-
neytisstjóri utanríkisráðuneytisins,
segir í samtali við Morgunblaðið að
það sé jákvætt að ESB hefði mildað
samningsuppkast sitt að þessu leyti,
en samningaviðræðurnar verði erf-
iðar. „Þó það hafi tekizt að fá þetta
samningsumboð dempað dálítið nið-
ur og gefa því ákveðna sveigju er
ljóst að það ber mikið í milli og það
verður á brattann að sækja,“ segir
Gunnar Snorri, en áformað er að
samningaviðræðurnar hefjist form-
lega hinn 9. janúar nk.
„Ákveðin sveigja“ í
samningsumboði ESB
ESB mildar kröfuna um aðgang að
fjárfestingum í sjávarútvegi
Gunnar Snorri
Gunnarsson
DÓMSTÓLL í Danmörku hafnaði í gær beiðni
Rússa um að Akhmed Zakajev, sendimaður for-
seta Tétsníu, yrði framseldur til Rússlands vegna
ásakana um að hann væri viðriðinn hryðjuverk.
Dómsmálaráðherra Rússlands mótmælti ákvörð-
un dómstólsins harðlega og sagði að beiðninni
hefði verið hafnað af „pólitískum ástæðum“.
„Samkvæmt dönskum lögum og ákvæðum evr-
ópska framsalssáttmálans frá 1957 er ekki hægt
að verða við beiðni rússneskra yfirvalda,“ sagði í
yfirlýsingu frá danska dómsmálaráðuneytinu.
Ráðuneytið sagði að Rússar hefðu ekki lagt
fram nægar sannanir fyrir því að Zakajev væri
viðriðinn hryðjuverk. Þeir höfðu fengið frest til
laugardagsins var til að leggja fram sannanir í
málinu.
„Zakajev hefur verið leystur úr haldi og hann
getur nú farið frá Danmörku,“ sagði í yfirlýsingu
danska dómsmálaráðuneytisins. Zakajev var
handtekinn á hóteli í Kaupmannahöfn 30. október
að beiðni rússneskra yfirvalda sem sökuðu hann í
fyrstu um að hafa tekið þátt í skipulagningu gísla-
tökunnar í Moskvu í október og nokkurra annarra
árása tétsenskra uppreisnarmanna.
Boða áfrýjun
Stjórnvöld í Moskvu mótmæltu strax ákvörðun
Dana. „Svo virðist sem þessi ákvörðun hafi verið
tekin af pólitískum ástæðum, en ekki lagalegum,“
hafði rússneska fréttastofan Interfax eftir dóms-
málaráðherra Rússlands, Júrí Tsjajka.
Rússneskir embættismenn sögðu að ákvörðun-
inni yrði áfrýjað til Mannréttindadómstóls Evr-
ópu þar sem hún samræmdist ekki alþjóðlegum
reglum, meðal annars ákvæðum evrópsks sátt-
mála um baráttuna gegn hryðjuverkastarfsemi.
Rússar sendu dönskum yfirvöldum yfirlýsingar
manna sem voru sagðir hafa verið vitni að hryðju-
verkum tétsenskra uppreisnarmanna en danska
dómsmálaráðuneytið sagði að flestar yfirlýsing-
arnar hefðu einkennst af ónákvæmni. Vafi léki á
því hvort mennirnir hefðu verið vitni að hryðju-
verkunum eða „hvort yfirlýsingar þeirra byggðust
á upplýsingum frá öðrum“.
Samskipti landanna hafa verið stirð frá því að
Danir neituðu að verða við kröfu Rússa um að
banna ráðstefnu Tétsena í Kaupmannahöfn sem
Zakajev tók þátt í áður en hann var handtekinn.
Búist er við að úrskurður dómstólsins verði til
þess að samskipti ríkjanna versni.
Rússnesk yfirvöld segjast hafa afhent Dönum
upplýsingar sem bentu til þess að Zakajev hefði
látið tétsenska uppreisnarmenn ræna tveimur
prestum rússnesku rétttrúnaðarkirkjunnar árið
1996. Annar prestanna hefur þó neitað því að Zak-
ajev sé viðriðinn mannránin.
Danir hafna beiðni Rússa
um að framselja Zakajev
Rússar mótmæla
ákvörðuninni harðlega
Kaupmannahöfn, Moskvu. AFP.
MATVÆLAHJÁLP Sameinuðu
þjóðanna, WFP, sagði í gær að
Ísraelsher hefði sprengt vöruhús á
Gaza-svæðinu í loft upp um
helgina og eyðilagt hundruð tonna
af matvælum sem ætluð voru bág-
stöddum Palestínumönnum.
Stofnunin sagði að sex ísraelskir
skriðdrekar hefðu umkringt vöru-
hús í bænum Beit Lahiya á Gaza-
svæðinu á laugardagskvöld. Her-
menn hefðu fyrst skoðað bygg-
inguna og síðan sprengt hana með
dýnamíti.
Að sögn WFP voru matvæli að
andvirði 24 milljóna króna í bygg-
ingunni. Hún var vel merkt og
matvælin voru geymd á fyrstu
hæðinni.
Talsmenn Ísraelshers viður-
kenndu að ísraelskir hermenn
hefðu eyðilagt vöruhúsið. Þeir
sögðu að herskáir Palestínumenn
hefðu falið sig á efri hæðum bygg-
ingarinnar og hermennirnir hefðu
ekki vitað að matvæli voru geymd
á fyrstu hæðinni.
Kofi Annan, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, kvaðst hafa
miklar áhyggjur af málinu og
hvatti til þess að það yrði rann-
sakað. WFP skoraði á Ísraels-
stjórn að „virða mannúðarreglur
og greiða stofnuninni skaðabæt-
ur“.
Öldruð kona skotin til bana
Starfsmenn Sameinuðu þjóð-
anna á Vesturbakkanum og Gaza-
svæðinu fordæmdu í gær dráp ísr-
aelskra hermanna á Iain Hook,
starfsmanni UNRWA, sérstakrar
flóttamannastofnunar Sameinuðu
þjóðanna fyrir Palestínumenn.
Hook beið bana 22. nóvember þeg-
ar hann varð fyrir byssuskotum
frá ísraelskum hermönnum í
flóttamannabúðunum í Jenín. Ísr-
aelar sögðu að hermennirnir hefðu
haldið að farsími, sem Hook hélt á,
væri byssa og því skotið á hann.
Hálftíræð palestínsk kona beið
bana í gær þegar ísraelskir her-
menn skutu á bíl sem ekið var inn
á götu sem lokuð er Palestínu-
mönnum. Önnur kona, sem var í
bílnum, sagði að hermennirnir
hefðu fyrst brotið rúður bílsins,
síðan gengið í burtu og hafið skot-
hríð á hann á löngu færi.
Ísraelsher eyði-
lagði matvæla-
birgðir WFP
RÁÐGERT er að fækka starfsmönn-
um norska dagblaðsins Aftenposten
um hundrað á næstu þremur árum.
Starfsmenn blaðsins verða þá helm-
ingi færri en árið 1992.
Að sögn Aftenposten er nauðsyn-
legt að fækka starfsmönnunum frek-
ar þar sem auglýsingatekjur blaðsins
hafa minnkað verulega í tvö ár í röð.
Stefnt er að því að afkoma blaðsins
batni um 200 milljónir norskra króna
á ári, andvirði 2,3 milljarða króna.
Gert er ráð fyrir því að kostnaðurinn
minnki um 160 milljónir n.kr. og tekj-
urnar aukist um 40 milljónir.
Starfsmönnum allra deilda blaðs-
ins verður fækkað, m.a. um 31 í rit-
stjórninni og 26 í auglýsingadeild-
inni. Blaðið vonar að allt að 66 þeirra
100, sem láta af störfum, samþykki
að fara á eftirlaun fyrr en þeir ætl-
uðu.
Aftenposten
Starfsfólkinu
fækkað um
helming á
þrettán árum