Morgunblaðið - 03.04.2003, Blaðsíða 32

LISTIR
32 FIMMTUDAGUR 3. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Norræni listaskólinn
í Karleby, Finnlandi
er sjálfstæður, tveggja ára listaskóli. Aðalfög eru teikning, málun og
listfræði. Kennsla fer einnig fram í myndbandalist, skúlptúr, grafík,
ljósmyndun og innsetningum. Skipulag kennslu við skólann er ein-
stakt, en tveir fastráðnir kennarar eru í hlutastarfi við skólann og
síðan eru fengnir gestakennarar frá Norðurlöndunum og ýmsum
Evrópulöndum.
Kennt er á sænsku, einnig nokkuð á ensku og finnsku. Eftir námið í
Norræna listaskólanum hefur stærsti hluti nemendanna fengið inn-
göngu í listaháskóla.
Umsóknir, á sérstökum eyðublöðum, þurfa að berast okkur í
síðasta lagi 15. maí.
Verk til mats verða að berast skólanum fyrir 22. maí.
UNDIRBÚNINGSNÁMSKEIÐ er haldið í skólanum 19.—30. maí
2003. Námskeiðið er ekki skylda, en er mjög gagnleg kynning fyrir
þá, sem sækja um skólavist.
Umsóknareyðublöð, kynningarbæklingar og upplýsingar fást hjá:
NORDISKA KONSTSKOLAN,
Borgmästaregatan 32, FIN 67 100 Karleby, Finnlandi.
Sími 00 358 6 822 0906, fax 00 358 6 831 7421,
netfang: info@nordiskakonstskolan.org
www.nordiskakonstskolan.org
BANDARÍSKI fiðluleikarinn Josh-
ua Bell er einleikari kvöldsins á
tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Ís-
lands. Þótt Bell sé ekki nema tæp-
lega þrjátíu og fimm ára gamall,
hefur hann verið í sviðsljósinu sem
einn fremsti fiðluleikari heims í
meira en tuttugu ár. Leikur hans
þykir einstakur, ekki bara hvað
tæknilega afburði snertir – Bell
þykir líka framúrskarandi túlk-
andi. Jón Ásgeirsson, tónlistar-
gagnrýnandi Morgunblaðsins,
hafði einmitt orð á því hve frábær
túlkandi Bell væri, þegar hann
kom hingað síðast, liðlega tvítugur,
og lék fiðlukonsert eftir Prokofijev
með Sinfóníuhljómsveitinni.
Joshua Bell man vel eftir þeirri
heimsókn sinni hingað. „Já, ég
man vel eftir tónleikunum, og það
er sérkennilegt, vegna þess að mér
finnst ég vera svo ungur, en það
virðist samt óralangt síðan. Þetta
var 1989. Í þeim skilningi finnst
mér ég vera gamall. En það var
rosagaman, mér líkaði strax svo
vel við hljómsveitina, og allir hér
voru svo almennilegir. Svo var far-
ið með mig að skoða landið, hveri
og fossa, og landið hafði mikil áhrif
á mig. Það er gaman að vera kom-
inn aftur, og ekki síst að það skuli
vera sami góði hljómsveitarstjóri
nú og þá, Petri Sakari.“
Búinn að þekkja
konsertinn lengi
Joshua Bell segist vera búinn að
þekkja fiðlukonsert Brahms sem
hann spilar í kvöld svo lengi sem
hann man eftir sér. „Ég spilaði
konsertinn fyrst þegar ég var
fimmtán ára, og ólst upp við að
hlusta á Jascha Heifetz spila hann
á plötu heima. Þessi konsert og
reyndar líka Beethovenkonsertinn
eru verk sem ég hef lifað með
lengi. Ég samdi sjálfur kadensu
fyrir Brahmskonsertinn og spila
hana á tónleikunum í kvöld.“
Þegar blaðamaður spyr hvað
þurfi til, til að vekja til lífs aftur
og aftur meistaraverk sem svo
margir þekkja, og svo margir
spila, segist hann ekki líta svo á að
hann þurfi stöðugt að vera að
finna upp á nýjungum í hvert sinn.
„Þetta er stórkostlegt verk, og
verður aldrei gamalt í huga mín-
um. Í það minnsta get ég ekki
ímyndað mér að ég eigi nokkurn
tíma eftir að fá leiða á því. Það
fyllir mig andagift í hvert sinn sem
ég leik það, og ég held að það geti
hreinlega verið hættulegt að hugsa
of mikið um það hve margir hafa
spilað það og hve oft það heyrist. Í
það minnsta er viðhorf mitt það að
vera ekki að gera eitthvað nýtt
með þann tilgang einan í huga. Ég
vona þó að verkið hljómi nýtt og
ferskt fyrir áheyrendur í hvert
sinn sem ég spila það. En ég reyni
aldrei að gera svoleiðis hluti bara
til að hafa verkið öðruvísi en síð-
ast. Mér finnst túlkunin þurfa að
koma eðlilega og náttúrulega frá
mér í hvert sinn og ég reyni að
vera verkinu eins trúr og ég get.“
Bell segir þó að hver atlaga að
verkinu sé annarri ólík þrátt fyrir
allt, og bara það að spila það á
nýju Stradivariusfiðluna er allt
önnur reynsla en að spila það á
gömlu fiðlurnar hans. „Ég hef ekki
spilað konsertinn svo oft áður á
þessa fiðlu, sem ég er búinn að
eiga í eitt og hálft ár, og hljóð-
heimur hennar er svolítið öðru vísi
en annnara fiðlna sem ég hef leikið
á. Svo spilar hljómsveitin auðvitað
stóran þátt í þessu og hljómsveit-
arstjórinn, – engar tvær hljóm-
sveitir eru eins og engir tveir tón-
leikar eins. Það er svo margt sem
gerir hvert augnablik í tónlistinni
einstaka upplifun, og það er alltaf
rými fyrir það óvænta, og mér
þykir gaman að taka áhættu.“
Nýja fiðlan hans Joshua Bell er
einstakur kjörgripur með merka
og skemmtilega sögu. Þetta er
Stradivarius-fiðla frá 1713. Hann
lék reyndar líka á Stradivariusfiðlu
þegar hann kom hingað síðast, og
er búinn að eiga enn annan Strad í
millitíðinni.
Einn allra besti Stradinn
„Ég keypti þessa fiðlu, sem
gengur undir nafninu Huberman
Stradinn fyrir einu og hálfu ári.
Hún dregur viðurnefnið af fiðlu-
leikaranum fræga Huberman sem
átti hana á fyrri hluta síðustu ald-
ar. Ég held að þetta sé einn allra
besti Stradinn sem til er. En svo
gerðist það einhvern tíma á fjórða
áratugnum að fiðlunni var stolið
frá honum í sjálfri Carnegie Hall,
þegar hann leit af henni eitt
augnablik. Hljóðfærið var týnt í 50
ár, þannig að hann sá það aldrei
aftur. En svo kom á daginn að það
var kaffihúsafiðlari nokkur sem
hafði komist yfir hljóðfærið og
spilað á það allan þennan tíma á
kaffihúsinu án þess að segja
nokkrum manni að hann væri með
svona gimstein í höndunum. En
þegar hann lá banaleguna sagði
hann konunni sinni frá því að fiðl-
an hans væri stolin og bað hana að
koma henni í réttar hendur eftir
dauða sinn. Eftir það keypti Nor-
bert Brainin í Amadeus-kvart-
ettinum hljóðfærið, og einhvern
tíma fékk ég að taka í það þegar
við vorum að spila saman kamm-
ermúsík. Ég féll alveg fyrir þessari
frábæru fiðlu og ég man að Nor-
bert sagði, – þú eignast þetta
hljóðfæri kannski einhvern tíma,
en ég hló bara og fannst það fjar-
stæðukenndur möguleiki. Svo var
það fyrir tveimur árum að ég fór í
búð að kaupa mér strengi í fiðluna
mína. Afgreiðslumaðurinn vatt sér
að mér og spurði mig hvort ég
hefði ekki áhuga á að kaupa líka
Huberman Stradinn. Ég varð al-
veg orðlaus, en eftir eina mínútu
var ég orðinn alveg ákveðinn og
sagði: Ég verð að eignast þessa
fiðlu. Það tókst.“
Bell segist ekki vita hvort kaffi-
húsafiðlarinn hafi spilað vel eða
ekki, en þegar fiðlan skilaði sér
loksins frá ekkjunni, var hún nán-
ast svört af skít. Hann hafði ekki
þorað að fara með hana að láta
hreinsa hana eða gera við hana á
nokkurn hátt af ótta við að upp um
stuldinn kæmist. „Það tók fiðlu-
smiði níu mánuði að hreinsa fiðl-
una og koma henni aftur í gott
horf, en þvílíkt hljóðfæri!“ Þess má
geta að fiðlunni hafði einu sinni áð-
ur verið stolið frá Huberman, og í
dag er hún metin á 400 milljónir
króna. En önnur verk á tónleikum
kvöldsins, sem hefjast að vanda kl.
19.30, eru Macbeth eftir Richard
Strauss og 5. sinfónía Beethovens.
„Fyllir mig andagift í hvert sinn sem ég leik hann,“ segir Joshua Bell um
fiðlukonsert Brahms, sem hann leikur með Sinfóníuhljómsveitinni í kvöld.
Spilar Brahms á
stolinn Stradivarius
Fiðluleikarinn heims-
þekkti Joshua Bell
leikur með Sinfóníu-
hljómsveit Íslands í
Háskólabíói í kvöld.
Bergþóra Jónsdóttir
hitti hann að máli.
.
begga@mbl.is
TÓMAS Ingi Olrich, menntamála-
ráðherra, og Örlygur Kristfinnsson,
safnstjóri hjá Síldarminjasafninu á
Siglufirði, undirrituðu á dögunum
samning milli menntamálaráðu-
neytisins og safnsins um verulegan
fjárstyrk sem safninu verður veitt-
ur á næstu þremur árum. Um er að
ræða styrk að upphæð 35 milljónir
króna. Jafnframt tilkynnti mennta-
málaráðherra við þetta tækifæri að
safnaráð, sem skipað er af mennta-
málaráðuneytinu, hefði tilnefnt
safnið sem fulltrúa Íslands í keppni
um hin evrópsku safnaverðlaun
2003. Þetta er í fyrsta sinn sem ís-
lenskt safn tekur þátt í þessari sam-
keppni, en verðlaunin sem nefnast
„The European Museum Award“
hafa verið veitt í um 25 ár söfnum
víðsvegar í álfunni sem þótt hafa at-
hyglisverðust hverju sinni. Dóm-
nefnd vegna verðlaunanna mun
heimsækja safnið á komandi sumri.
Að sögn Örlygs Kristfinnssonar,
safnstjóra, og Hafþórs Rósmunds-
sonar, formanns stjórnar safnsins,
er þetta gífurlega mikilvæg viður-
kenning fyrir safnið auk þess sem
fjárstyrkurinn veitir safninu mögu-
leika á að stækka enn frekar og
horfa fram á veginn. „Þessu má
líkja við að við séum komnir í meist-
aradeildina,“ sagði Örlygur m.a. í
ávarpi sínu. Fyrsta verkefnið sem
styrkurinn verður nýttur í er bygg-
ing bátasafns sem er þegar hafin, en
vonir standa til að verði lokið á
komandi sumri. Síldarminjasafnið á
Siglufirði hefur hlotið margvíslegar
viðurkenningar á undanförnum ár-
um, m.a. frá ferðamálaráði, Ný-
sköpunarsjóði og Iðnþróunarfélagi
Norðurlands vestra.
Síldarminjasafnið
keppir um evrópsku
safnaverðlaunin
Morgunblaðið/Halldór Þ. Halldórs
Tómas Ingi Olrich og Örlygur Kristfinnsson safnstjóri undirrita samninginn.
Siglufirði. Morgunblaðið.
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT Íslands,
Flugleiðir og írska fyrirtækið In-
flight Audio undirrituðu í gær
samning um spilun og kynningu á
efni Sinfóníuhljómsveitarinnar í
vélum Flugleiða um allan heim.
Damian Fannin eigandi Inflight
Audio, Sigurður Helgason, for-
stjóri Icelandair og Þröstur Ólafs-
son, framkvæmdastjóri Sinfón-
íuhljómsveitarinnar, skrifuðu
undir samninginn í Háskólabíói.
Inflight Audios hefur séð um
tónlist um borð í vélum Flugleiða í
mörg ár en þeir sjá einnig um tón-
list fyrir 70 stærstu flugfélög í
heiminum. Damian Fannin, eig-
andi Inflight Audio sagði í gær að
hann stefndi á að koma tónlist Sin-
fóníuhljómsveitarinnar á framfæri
til þessara fyrirtækja sem fyrst.
„Sinfóníuhljómsveit Íslands hef-
ur verið í stöðugri framþróun og
er eitt af helstu flaggskipum ís-
lenskrar tónlistarmenningar,“
segir Sváfnir Sigurðsson, kynning-
arfulltrúi Sinfóníunnar. „Samn-
ingur þessi er mikill áfangi fyrir
sveitina enda tugir milljóna nýrra
áheyrenda. Sinfóníuhljómsveitin
fær sína eigin rás um borð í vélum
Flugleiða og verður skipt um tón-
list á tveggja mánaða fresti. Efnið
verður sérvalið af tónleikastjóra
Sinfóníunnar. Einnig verður sér-
stök myndbandskynning um sveit-
ina spiluð um borð og fjallað verð-
ur um efnið í tímaritinu
Atlantica.“
„Samvinna Inflight Audios og
Icelandair er enn einn liður hjá
Flugleiðum í því að kynna áfram
af krafti öflugt tónlistar- og menn-
ingarlíf á Íslandi en Flugleiðir
standa fyrir tónlistarhátíðinni Ice-
landAirWaves og styrkir Íslensku
tónlistarverðlaunin,“ segir Áslaug
Einarsdóttir hjá upplýsingadeild
Flugleiða, „og það er von allra
sem standa að samningnum að
þetta verði lyftistöng fyrir útflutn-
ing á íslenskri tónlist.“
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Sigrún Eðvaldsdóttir fiðluleikari afhenti að lokinni undirritun samnings
Sigurði Helgasyni, forstjóra Flugleiða, geisladisk með því efni sem spilað
verður um borð í vélum Flugleiða um allan heim á næstu misserum.
Sinfónían á flugi