Morgunblaðið - 03.04.2003, Blaðsíða 45

SKOÐUN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. APRÍL 2003 45
gamalkunna hugtak „ríkiseign“, þjóð-
in getur ekki átt neitt saman og hefur
aldrei getað öðruvísi en að það sé ís-
lenska ríkið sem eigi þá eign. Þjóðin
getur ekki átt eitt eða neitt öðruvísi
en að það sé ríkið sem á það, þannig
er það, þannig hefur það alltaf verið
og þannig verður það alltaf. Því er
það ótrúlega fáránleg umræða sem
vaðið hefur uppi í fjölmiðlum síðasta
áratug að fiskurinn í sjónum sé „sam-
eign þjóðarinnar“ og eigi því ekki að
vera úthlutað fáeinum aðilum gefins.
Það að við berjumst fyrir því að auð-
lindirnar séu „sameign þjóðarinnar“
þýðir að við erum að berjast fyrir því
að auðlindin, fiskurinn í sjónum, sé
eign ríkisins og þar af leiðandi á færi
stjórnmálamanna okkar að úthluta
eins og þeim sýnist. Sýnist okkur það
tryggja réttlæti, hefur framkvæmda-
valdið – handhafi ríkisvaldsins –
reynst okkur svo sérlega vel í úthlut-
un á slíku valdi? Viljum við með öðr-
um orðum „ríkisvæða“ sjávarútveg-
inn, þannig að það sé á valdi
misviturra stjórnmálamanna að út-
hluta honum eftir þörfum? Ég veit
ekki með ykkur en ég veit með mig.
Ég er stolt af Samherja, ég er stolt af
Granda og ég er stolt af Þormóði
ramma. Ég er stolt af því að þessi ís-
lensku sjávarútvegsfyrirtæki hafa
náð þeim árangri sem þau hafa náð,
ég er stolt af því að þau eru svo sterk
sem raun ber vitni. Ég hef sem ís-
lenskur þegn ekki þjáðst vegna
þeirra, ég hef miklu fremur fengið að
njóta ávaxtanna af rekstri þeirra.
Þessi fyrirtæki eru ekkert öðruvísi í
mínum augum en Össur, Bakkavör
og Baugur, þau eru alþjóðleg fyrir-
tæki sem hafa barist fyrir þeirri stöðu
sem þau eru í í dag og þau hafa sýnt
að þau hafa þekkingu og færni sem er
eftirsóknarverð á erlendum mörkuð-
um. Á sama tíma og ég segi þetta veit
ég vel að það er fullt af einstaklingum
út um alla firði landsins sem telja sig
beitta „óréttlæti“. Á móti spyr ég, síð-
an hvenær er eitthvert „réttlæti“ í því
að takmarka ótakmarkaðar auðlind-
ir? Það hefur alltaf verið og hlýtur
alltaf að vera „óþægilegt“ að tak-
marka eitthvað sem áður hefur verið
litið á sem ótakmarkað. Við getum
tekið vatnið okkar sem dæmi. Við
berum enga virðingu fyrir hreinu
köldu vatni. Við erum vön því að geta
gengið að því alla daga, alltaf og það
sem meira er – okkur finnst það sjálf-
sagt. En það er það ekki. Það vitum
við ef grannt er skoðað. Það er hreint
ekki sjálfsagt í þessum heimi að
ganga að hreinu og köldu vatni úr
krananum alla daga, það er lúxus,
lúxus sem við erum aðnjótandi en
meirihluti heimsins er ekki. Ef þessi
auðlind væri takmörkuð er ég hrædd
um að við gengjum af göflunum, en
hvernig væri hægt að tryggja „rétt-
mæta skiptingu“ þessarar auðlindar?
Ég kasta fram þessari spurningu en
ég svara henni ekki, læt ykkur það
eftir. Ég bið ykkur einungis að hug-
leiða þetta samhengi, að hugleiða
þetta áróðursstríð sem farið hefur
fram á síðum Morgunblaðsins dag
eftir dag, ár eftir ár í heilan áratug.
Það er áreiðanlega margt athugavert
við kvótakerfið, áreiðanlega margt
sem þarf lagfæringar við, en það er
áreiðanlega ekki það að íslenska ríkið
þurfi umfram allt að eiga þessa auð-
lind. Þá fyrst þyrftum við Íslending-
ar, íslenska þjóðin, að hafa áhyggjur
af því hvernig með hana er farið!
Ég ætla ekki að láta eins og mér sé
skemmt, því það er mér ekki. Ég skal
játa hér að mér líður illa, raunar mjög
illa af þeirri tilhugsun einni saman að
sá hræðilega ólýðræðislegi maður
sem hér hefur verið við stjórnvölinn
fái að halda áfram að stjórna þessu
landi. Síðast í morgun þegar ég var á
leið í vinnuna og hlustaði á ræðu hans
á landsfundi flokksins tók hjarta mitt
aukaslag, af þeirri hugsun einni sam-
an að þurfa að sætta mig við sama
ástand næstu fjögur ár og ég hef
þurft að sætta mig við síðustu 12 ár.
Ég get ekki hugsað þá hugsun til
enda. Kannski verð ég að flýja land,
kannski er það eina lausnin. Það er
vont að búa í landi þar sem þú hefur
það á tilfinningunni að þú megir ekki
hafa skoðanir, að þú megir ekki tala
hátt um þær, að til þess sé ætlast að
þú sért þæg og bugtir þig og beygir
fyrir þeim skoðunum sem þú mátt
hafa! En það er nákvæmlega þannig
sem forsætisráðherra vor hefur hald-
ið á umræðunni. Hann hagaði sér
þannig sem borgarstjóri á sínum
tíma, hann lét af þeirri hegðun sinni í
upphafi stjórnarferils síns sem for-
sætisráðherra, sennilega vegna þess
að hann gerði sér grein fyrir því að
hann þurfti að vinna sér fylgi. En í
seinni tíð, á þessu kjörtímabili, hefur
gamli karakterinn komið í ljós, hann
er sá sem valdið hefur og hann sýnir
það leynt og ljóst og það skulu sko all-
ir hafa verra af sem leyfa sér að gagn-
rýna hann. Guð hjálpi íslensku þjóð-
inni ef hún kýs þennan valdhafa yfir
sig aftur, eitt kjörtímabilið enn. En
kannski hefur hún engan annan kost,
eða hvað?
Höfundur hefur starfað við
sjávarútveg og alþjóðaviðskipti.
Heilbrigt
og glansandi
The Lifestyle company
KRINGLUNNI
Kynning í Lyf og heilsu Kringlunni í dag,
fimmtudag, og á morgun. Sérfræðingur
Kanebo kynnir það nýjasta fyrir hárið.
Freistandi tilboð.
INTERNATIONAL