Morgunblaðið - 02.05.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FÖSTUDAGUR 2. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SVIPAÐ kerfi veikindaréttar og tíðkast á öðrum
Norðurlöndum og réttindi óháð vinnuveitanda eru
meðal hugmynda um breytingar á velferðarkerfinu
sem komu fram í 1. maí ávarpi Gunnars Páls Páls-
sonar, formanns Verslunarmannafélags Reykjavík-
ur, á útifundi á Ingólfstorgi í gær. Sagði Gunnar
Páll „skoðun breytinga á velferðarkerfinu verðugt
verkefni“ í ávarpi sínu.
Hann sagði að uppbygging velferðarkerfisins
hafi orðið með öðrum hætti hérlendis en víða ann-
ars staðar. Bætur væru almennt lægri og útfærsla á
veikindarétti önnur. Verkalýðshreyfingin hafi jafn-
framt samið um sjúkrasjóði og lífeyrissjóði til þess
að „bæta félagsmönnum upp lágar bætur almanna-
tryggingakerfisins“.
„Því fylgja ýmsir kostir fyrir launþega, að
ávinnsla réttinda sé óháð fyrirtæki því sem menn
vinna hjá þá stundina, í ljósi þess að fólk skiptir oft-
ar um vinnu en áður. Jafnframt væri hægt að sam-
ræma veikindarétt hvort sem er á almennum eða
opinberum vinnumarkaði, líkt og gert var með nýj-
um lögum um fæðingarorlof.“
Stöðugleikinn og heimilin
Gunnar Páll sagði ennfremur að baráttuaðferðir
sem notaðar voru á síðustu öld hafi skilað launþeg-
um miklu. „En þegar leið á seinni hluta síðustu ald-
ar virðist bitið hafa farið úr þessu vopni okkar og
víxlverkunar fór að gæta á milli verðlags og launa.
Bitur reynsla frá verðbólgutímanum kenndi okkur
að stöðugleikinn skiptir heimilin í landinu meira
máli en fyrirtækin, því heimilin eru endastöðin og
þar er ekki hægt að velta kostnaðarhækkunum yfir
á einhvern annan.“
Gunnar Páll sagði lágmarkslaun jafnframt lægri
hér á landi en í þeim löndum sem Íslendingar beri
sig gjarnan saman við.
„Við höfum jafnvel þróað skattkerfi með hærri
skattleysismörkum en annars staðar þekkist og má
færa rök fyrir því að það sé líka gert til þess að
tryggja fulla atvinnu. En með háum skattleysis-
mörkum má segja að verið sé að niðurgreiða laun
þeirra atvinnugreina sem eru að greiða lægstu
launin. Danski atvinnurekandinn þarf að borga
mun hærri laun til þess að vera samkeppnishæfur
við íslenska atvinnurekandann, miðað við þá for-
sendu að launþegarnir haldi eftir sömu upphæð eft-
ir skatt,“ sagði í ávarpinu.
Einnig sagði Gunnar Páll Íslendinga bera skyldu
til að huga að samkeppnishæfni íslensks atvinnulífs,
„nú þegar atvinnuleysi væri með mesta móti“.
„Þótt vænta megi að atvinnustigið batni með
áformuðum stóriðjuframkvæmdum þá eru þær
ekki farnar að skila sér enn. Jafnframt er hætta á að
slíkar stórframkvæmdir muni leiða til óhagstæðra
skilyrða fyrir aðrar atvinnugreinar og því er nauð-
synlegt að vera á varðbergi.“
Alþjóðleg samkeppni
Þá sagði hann að Evrópusambandið hafi sett sér
það markmið „að gera Evrópu að samkeppnishæf-
asta og þekkingarknúnasta efnahagskerfi í heimi.
Því má búast við að samkeppni muni enn harðna á
næstu árum og ná til fleiri þátta þjóðlífsins. Við snú-
um ekki klukkunni tilbaka og sitjum því uppi með
það að lífsafkoma okkar og störf eru í alþjóðlegri
samkeppni.“
Einnig sagði Gunnar Páll að eina tryggingin fyrir
góðum og vellaunuðum störfum væri, að Íslend-
ingar gætu skapað ódýrari og betri vöru eða þjón-
ustu en þær þjóðir sem keppt er við.
„Við viljum bera okkur saman við það sem best
gerist og horfum óhikað til framtíðar. En við gerum
nú jafnframt kröfu til þess að velferðarkerfi okkar
standist samanburð við nágrannalöndin, hvort sem
það eru sjúkratryggingar eða atvinnuleysistrygg-
ingar. Nú er lag,“ sagði Gunnar Páll Pálsson, for-
maður VR, á útifundi á Ingólfstorgi.
Formaður VR segir breytingar á velferðarkerfinu verðugt verkefni
Réttindi óháð vinnuveit-
anda kæmu til greina
ÞRÁTT fyrir óvenjuhlýjan vetur í
Vestmannaeyjum vöknuðu Eyja-
menn við snjókomu í gær. Snjó
kyngdi niður á Stórhöfða og á flug-
vallarsvæðinu var jafnfallinn snjór
klukkan 9 að morgni að minnsta
kosti 10 sentimetrar og snjóaði þá
enn.
Útlit er fyrir áframhaldandi
kulda um land allt fram yfir helgi.
Samkvæmt upplýsingum Veður-
stofu Íslands er spáð norðaustlægri
átt, 8–13 metrum á sekúndu og
skýjuðu með köflum, en dálitlum
éljagangi norðan- og austanlands.
Spáð er 0 til 5 stiga hita sunnan- og
vestanlands að deginum, en annars
vægu frosti.
Hjá Vegagerðinni fengust þær
upplýsingar að færð á vegum væri
alls ekki óvenjuleg miðað við árs-
tíma. Hret hafi komið um miðjan
maí á Austurlandi í fyrra.
Samkvæmt spá Veðurstofunnar
er útlit fyrir að hlýna taki á þriðju-
dag með suðaustanátt og vætu.
Morgunblaðið/Sigurgeir
Vöknuðu
við snjó-
komu í
Eyjum
BANNMERKI tvöfölduðust á milli
ára, úr 45 í 90 þúsund í nýju síma-
skránni sem kemur út seinna í þess-
um mánuði.
Nú er svo komið að tæpur þriðj-
ungur allra símanúmera er merktur
þannig að fólk vill ekki að sölumenn
af ýmsu tagi hringi í það.
Heiðrún Jónsdóttir upplýsinga-
fulltrúi segir að Símanum sé skylt að
gefa fólki kost á að setja bannmerki
við nöfn sín. „Eðlilega getum við
ekki fylgt því eftir að sölumenn fari
eftir því. Í lögunum er það orðað
þannig að þeim sem nota talsíma-
þjónustuna sé skylt að fara eftir
þessu. Við hvetjum þá aðila sem eru
að hringja að virða óskir þess fólks
sem vill vera í friði,“ segir Heiðrún.
Símaskráin verður áfram tvískipt
og henni verður dreift í 230.000 ein-
tökum.
„Margir hafa velt því fyrir sér
hvort símaskráin sé orðin úrelt og
hvort það sé nauðsynlegt að gefa
hana út á hverju ári. Við höfum einn-
ig velt því fyrir okkur og gerðum
könnun á því í september. Þar kom í
ljós að 92% aðspurðra nota prentuðu
símaskrána,“ segir Heiðrún en mikið
hefur færst í aukana að fólk nýti sér
símaskrána á Netinu.
Ekki er um neinar stórvægilegar
breytingar að ræða á nýju síma-
skránni. Rúmlega 300.000 símanúm-
er eru skráð í hana og eru það númer
frá öllum símafyrirtækjum á land-
inu. „Við fáum upplýsingar um síma-
númer hjá hinum símafyrirtækjun-
um þannig að svo lengi sem fólk vill
vera í símaskránni þá fer það í hana,“
segir Heiðrún.
Mikil fjölgun netfanga
Hún segir þó mjög algengt að fólk
sem hefur frelsissímanúmer sé
óskráð. „Það er til dæmis mjög al-
gengt að börn sem eru með frels-
isnúmer skrái þau ekki. Síðan er
náttúrulega margt fólki sem vill ekki
vera í símaskrá.“
Heiðrún segir það einnig vera að
færast mjög mikið í aukana að fólk
láti skrá netföng sín í símaskrána.
„Það virðist vera þannig að netföng
eru að verða jafn mikilvæg í sam-
skiptum manna og símanúmer.“
Rúmlega 300 þúsund símanúmer eru skráð í landinu
Bannmerki tvöfald-
ast í nýju símaskránni
LÖGREGLAN í Hafnarfirði
stöðvaði tæplega tvítugan öku-
mann á 120 km hraða á Ásbraut
í Áslandshverfi í gærkvöldi.
Hámarkshraði er 50 km/klst.
Samkvæmt reglugerð um sekt-
ir vegna umferðarlagabrota
mun hann hljóta 60.000 krónur
í sekt og verða sviptur ökurétt-
indum í tvo mánuði. Ástæðan
fyrir hraðakstrinum var óljós.
Níu innbrot í Reykjavík
Níu innbrot voru tilkynnt til
lögreglunnar í Reykjavík í gær-
morgun. Fyrirtæki, heimili og
bifreiðar urðu fyrir barðinu á
þjófunum sem sóttust einkum
eftir fartölvum, hljómflutnings-
tækjum, myndavélum, geisla-
spilurum úr bílum og slíkum
hlutum. „Þetta venjulega,“
sagði lögreglumaðurinn sem
Morgunblaðið ræddi við.
Slíkum varningi er gjarnan
skipt fyrir fíkniefni eða seldur á
svörtum markaði fyrir brot af
raunverulegu verðmæti.
Á 120 km
hraða í
Áslands-
hverfi