Morgunblaðið - 24.05.2003, Blaðsíða 16

ERLENT
16 LAUGARDAGUR 24. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BANDARÍSKIR hermenn
hafa lagt hald á 2.000 gull-
stangir að andvirði allt að 500
milljóna dollara, um 36 millj-
arða ísl. króna, sem fundust í
flutningabíl nálægt landamær-
unum að Sýrlandi, að sögn
Bandaríkjahers í gær.
Ökumaður bílsins sagðist
hafa fengið andvirði rúmra
25.000 króna fyrir að aka bíln-
um frá Bagdad til ónafn-
greinds manns í bænum Al
Qaim, nálægt landamærunum
að Sýrlandi. Honum hefði ver-
ið sagt að í bílnum væru brons-
stangir.
Insúlín úr
músum
ÍSRAELSKIR vísindamenn
segja að þeim hafi tekist að
nota erfðabreyttar stofnfrum-
ur fósturvísa til að framleiða
insúlín í músum. Þessa aðferð
má hugsanlega nota í framtíð-
inni sem meðferð við sykur-
sýki.
Teymi rannsóknarmanna
breytti stofnfrumum úr lifur
fósturvísa með því að bæta við
þær geni sem framleiðir insúl-
ín. Er stofnfrumurnar voru
græddar í mýs með sykursýki
gátu þær viðhaldið eðlilegu
blóðsykurmagni svo mánuðum
skipti, að sögn Shimon Efrat,
prófessors við háskólann í Tel
Aviv.
Beethoven
boðinn upp
HANDRIT þýska tónskáldsins
Ludwigs van Beethovens að
Níundu sinfóníunni, með at-
hugasemdum og breytingum
tónskáldsins,
seldist á upp-
boði Sotheby’s í
Lundúnum á
fimmtudag á
2.133.600 punda
eða um 256
milljónir króna.
Er þetta hæsta
verð sem greitt hefur verið
fyrir handrit að tónverki Beet-
hovens, að sögn BBC.
Ekki er vitað hver keypti
handritið en sá bauð gegnum
síma. Beethoven hóf að skrifa
Níundu sinfóníuna árið 1817
og er verkið oft talið hápunkt-
ur allrar klassískrar tónlistar.
Jayson Blair
„hló dátt“
JAYSON Blair, fyrrverandi
blaðamaður The New York
Times, segir í viðtali sem birt-
ist á dögunum að hann hafi
„hlegið dátt“ að leiðréttingu á
einni frétta sinna sem blaðið
birti í kjölfar rannsóknar á
fréttaskrifum hans. Blair hætti
hjá blaðinu í byrjun mánaðar
eftir að hann varð uppvís að
umfangsmikilli sviksemi í
tengslum við tugi stórra
fréttafrásagna.
Í viðtali í dagblaðinu New
York Observer fer Blair háðu-
legum orðum um fyrrverandi
vinnuveitendur sína. Hann
segir m.a. að sá maður sé að
ljúga sem segi að litaraft hans
hafi ekkert haft með skjótan
frama hans að gera á The New
York Times – en Blair er að-
eins 27 ára gamall.
STUTT
Fundu
2.000
gullstangir
ÁTJÁN mánaða gömlu barni var
bjargað úr húsarústum í borginni
Boumerdes í Alsír í gær að því er
fram kom í ríkisútvarpi landsins. Þá
var tólf ára gamalli stúlku bjargað úr
rústum íbúðarhúss í Bordj El Kiffan.
Börnunum var bjargað um 34 klukku-
stundum eftir að hamfarirnar áttu sér
stað og þykir kraftaverki líkast að þau
hafi enn verið á lífi.
Talið er að hundruð, jafnvel þús-
undir, manna séu enn grafin undir
rústum heimila sinna í Alsír eftir jarð-
skjálftann sem skók landið á miðviku-
dag. Tala þeirra sem létu lífið í skjálft-
anum er nú komin í 1.600 og
björgunarmenn segja vonina um að
fólk sé lifandi í rústunum vera að
veikjast. Mörg þúsund manns eru
heimilislaus eftir hamfarirnar.
Alþjóðlegar björgunarsveitir
komnar til Alsír
Sautján menn úr Alþjóðabjörgun-
arsveit Slysavarnafélagsins Lands-
bjargar héldu í gær áleiðis til Algeirs-
borgar, höfuðborgar Alsír, til að
aðstoða við björgunarstörf. Áætlað er
að sveitin verði komin til Algeirsborg-
ar kl. 12.20 í dag að staðartíma.
Í sveitinni eru 17 manns, 14 sjálf-
boðaliðar úr björgunarsveitum Slysa-
varnafélagsins Landsbjargar sem
hafa sérhæft sig í rústabjörgun, einn
læknir frá Landspítala – háskóla-
sjúkrahúsi og tveir bráðatæknar úr
Slökkviliði höfuðborgarsvæðisins.
Alþjóðlegar sveitir björgunar-
manna eru komnar til Alsír til að veita
aðstoð og að því er frá greinir á frétta-
vef BBC hafa tugir herflugvéla flutt
teymi franskra, austurrískra, sviss-
neskra, þýskra, suður-afrískra,
breskra og ítalskra lækna og hjálp-
arstarfsmanna til landsins. Auk þess
var von á læknum og björgunarfólki
frá Rússlandi í gær. Alþjóða Rauði
krossinn og Rauði hálfmáninn hafa
enn fremur hafið söfnun til handa
þeim 10.000 sem áætlað er að hafi orð-
ið fórnarlömb jarðskjálftanna, slasast
eða misst ættingja. Þá leita Alsírbúar
sjálfir ættingja sinna með skóflum,
öxum og jafnvel berum höndum.
Reiði tekur við af hræðslu
Meðal íbúa þeirra borga sem verst
urðu fyrir hamförunum hefur sorg og
hræðsla nú breyst í reiði sem beinist
gegn eigendum byggingarfyrirtækja.
Fólkið sakar þá um spillingu og að
notast við vondar byggingaraðferðir.
„Hvernig má það vera að nýjar bygg-
ingar hrundu en þær gömlu standa
enn?“ hafði fréttastofa AFP eftir
manni sem leitaði í rústum húss sem
talið var að fjöldi fólks væri grafinn
undir.
Þúsundir Alsírbúa sem búsettir eru
erlendis hafa í örvæntingu reynt að fá
fréttir af ástvinum sínum undanfarna
daga en án árangurs þar sem sæsíma-
strengir slitnuðu við skjálftann.
Franska símafyrirtækið France Tele-
com hefur unnið að viðgerð frá því á
fimmtudag og hefur fengið hundruð
verkfræðinga til þessa erfiða verks en
strengirnir eru á 2.500 m dýpi og fóru
í sundur á mörgum stöðum.
Í gær, föstudag, sem er heilagur
dagur samkvæmt íslamskri trú, hófst
þriggja daga þjóðarsorg í Alsír. Þrátt
fyrir það verður ekkert hlé gert á
björgunarstörfum.
Börnum bjargað eftir
34 tíma í rústum í Alsír
Íslenskir björg-
unarmenn
væntanlegir til
Alsír í dag
Algeirsborg. Bordj El Kiffan. AFP. AP.
Reuters
Yousra Hamenniche, tveggja og hálfs árs gömul stúlka, fær súrefni eftir að hafa verið föst í 39 stundir í rústum.
SIR Edmund Hillary, Nýsjálending-
urinn sem fyrstur manna steig á tind
Everestfjalls ásamt Sherpanum
Tenzing Norgay, kom til Nepals í
gær, réttri hálfri öld eftir afrekið.
Hillary, sem er 83 ára gamall, var
þreytulegur við komuna og var ekið
úr flugvélinni í hjólastól en hann
kom við í Indlandi og Taílandi á leið-
inni. Hann sagðist þó vera ánægður
að vera kominn til Katmandu. Að-
stoðarmenn Hillarys segja að hann
hafi fengið snert af matareitrun í
Nýju-Delhi. Tenzing Norgay, sam-
ferðamaður hans, lést árið 1986.
Mikil hátíðahöld eru fyrirhuguð í
Nepal þann 29. maí, þegar hálf öld
er liðin frá því að Hillary komst á
tind Everest, og verður hann þar
heiðursgestur. Alls komust 53 fjall-
göngumenn á Everest-tind á
fimmtudag en 25 fjallgönguhópar
bíða eftir að fagna hinum sögulega
árangri Hillarys og Tenzing Norgay
með því að klífa tindinn hinn 29.
þessa mánaðar.
Gekk á Everest á tæpum
13 klukkustundum
Sherpinn, Pemba Dorje, sló í gær
hraðamet er hann gekk á Everest á
aðeins 12 klukkustundum og 45 mín-
útum. Þar með sló hann met sem
sett var árið 2000 af Sherpanum
Babu Chhiri sem fór upp á tæpum 17
klukkustundum. Ólíkt Babu Chhiri
notaði Dorje súrefni við gönguna.
Áður en hann sneri við af Everest
lagði Babu Chhiri mynd af konungi
Nepal, Gyanendra, eiginkonu hans
og syni á tindinn. Þess má geta að
leiðangur Hillary og Tenzing
Norgay fyrir fimmtíu árum tók
nokkrar vikur.
AP
Sir Edmund Hillary, sem kleif Everest árið 1953, við komuna til Katmandu.
Hillary í hjólastól
við komuna til Nepals
Katmandu. AFP.
HERNÁMSSTJÓRN bandamanna í
Írak tilkynnti í gær að íraski herinn,
öryggismálaráðuneytið og aðrar ör-
yggisstofnanir Saddams Husseins,
fyrrum Íraksforseta, yrðu leystar
upp og að nýjum stjórnarher Íraka
yrði komið á fót í þeirra stað. „Yf-
irstjórn bandamanna hyggst í náinni
framtíð koma á fót nýjum Íraksher.
Þetta mun verða fyrsta skrefið í
myndun varnarhers hins frjálsa
Íraks,“ sagði í yfirlýsingunni. Þá
sagði að herinn yrði undir borgara-
legri stjórn og að hann yrði faglegur,
ópólitískur her allra Íraka.
Tilkynningin kom í kjölfar rót-
tækra aðgerða sem Bandaríkjamenn
skýrðu frá á fimmtudag. Um 200.000
félögum í Baath-flokki Saddams
Husseins var þá skipað að gefa sig
fram hið fyrsta. Sagt var að þetta
ætti við um „fullgilda félaga“ í
flokknum. Tilskipun þessi barst frá
Tommy Franks, yfirmanni herafla
bandamanna. Hún var birt í útvarpi
bandamanna í Írak og lesin á arab-
ísku.
Paul Bremer, yfirmaður borgara-
legrar stjórnar Bandaríkjamanna í
Írak, hafði áður bannað 35.000
manns, æðstu embættismönnum
flokksins, að gegna störfum innan
ríkisstjórnar landsins. Nýja skipun-
in nær til 150.000 manns til viðbótar
sem gegna lægri stöðum innan
flokksins. Íraskir stjórnmálahópar
sem vinna með bandarískum emb-
ættismönnum að því að koma á nýrri
stjórn hafa þrýst á um það að hart
verði tekið á félögum í Baath-flokkn-
um til að draga úr ótta almennings
um að flokkurinn kunni að komast
aftur til valda.
Að sögn Goran Talabani, háttsetts
embættismanns á íraska þinginu, er
Baath enn best skipulagði og ríkasti
stjórnmálaflokkurinn í Írak. „Eina
leiðin til að koma á lýðræðislegu
skipulagi í landinu er að eyða áhrif-
um hans og fyrrverandi ríkisstjórn-
ar,“ sagði hann.
Flokksmenn Baath
myrtir í hefndarskyni
Undanfarnar vikur hafa flokks-
menn Baath verið myrtir á götum úti
í fátækrahverfum íraskra borga en
þar eru sjítar í meirihluta. Sjía-músl-
ímar var sá hópur fólks sem helst
varð fyrir barðinu á kúgun Baath-
flokksins og nú hafa þeir tekið lögin í
sínar hendur. Þannig hefur sú upp-
safnaða reiði sem búið hefur um sig í
brjósti fólks eftir að hafa í áratugi
búið við grimmdarverk Baath-
flokksins fengið útrás. Að sögn
starfsfólks sjúkrahúsa á svæðinu
hafa tugir meðlima Baath-flokksins
verið myrtir eða slasaðir alvarlega á
síðustu vikum. „Morðunum fer fjölg-
andi,“ segir Qazem Abbud, starfs-
maður í móttöku Al-Shuwadr-
sjúkrahússins. „Sjálfur sá ég fjögur
eða fimm [morð] í liðinni viku.“
Herafli Íraks
og öryggis-
kerfi leyst upp
Baath-liðum skipað að gefa sig fram
Bagdad. AFP.