Morgunblaðið - 24.05.2003, Blaðsíða 24

ÁRBORGARSVÆÐIÐ
24 LAUGARDAGUR 24. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
NÝKRÝNDUR Evrópumeistari í
blómaskreytingum, Gitte Hüttel
Rasmussen er stödd hér á landi
þessa vikuna, á vegum Garðyrkju-
skólans, Reykjum í Ölfusi. Nem-
endur á blómaskreytingabraut
skólans hafa fengið að njóta til-
sagnar hennar þessa viku og einn-
ig var hún með námskeið fyrir fag-
fólk í blómaskreytingum. Þegar
fréttaritari leit inn og hitti Gitte
ásamt nemendum blómaskreyt-
ingabrautar var verið að leggja
síðustu hönd á brúðarvendi sem
nemendur höfðu hannað undir
leiðsögn Gitte. Að sögn Gitte hefur
hún verið í blómum allt sitt líf og
aldrei gert annað. Hún hefur rekið
blómabúð, kennt og leiðbeint víða
og einnig hefur hún verið fengin
til að vera dómari í blómaskreyt-
ingakeppnum. Gitte er að koma til
Íslands í fyrsta sinn, en sagðist
mundu koma síðar í sumar með
fjölskylduna, því landið hefði heill-
að sig gjörsamlega. Einnig sagðist
hún vera afskaplega ánægð með
að vera á Garðyrkjuskólanum, því
hér væri svo mikil gróska í starf-
inu, allir opnir fyrir nýjungum og
umhverfið fallegt, rólegt og
heillandi. Nemendur voru af-
skaplega ánægðir með nýja kenn-
arann sinn og sagði einn nemand-
inn frá því að Gitte hefði kennt
þeim alveg ný vinnubrögð í hönn-
un þessara brúðarvanda. Áður en
hafist var handa við verkið þurftu
nemendur að átta sig á því fyrir
hvern vöndurinn átti að vera,
hvaða blóm myndu passa og síðan
átti hver og einn að teikna upp
mynd af þeim vendi sem búa átti
til. Þessum teikningum eru nem-
endur ekki vanir og þótti gott að
fá nýbreytni inn í skólastarfið.
Evrópumeist-
ari í blóma-
skreytingum
Morgunblaðið/Margrét Ísaksdóttir
Brúðarvöndur sem Gitte segir að hafi orðið til eftir að nemandi sá mynda-
sýningu hjá henni með hugmyndum af vöndum.
Morgunblaðið/Margrét Ísaksdóttir
Gitte aðstoðar Berglindi Erlingsdóttur með brúðarvönd sinn.
Hveragerði
GLUGGI Alvörubúðarinnar á Sel-
fossi hefur verið klæddur krossviði
en þar má þó sjá tvö gægjugöt ef vel
er að gáð. Glugginn er verk lista-
konunnar Sirru Sigrúnar Sigurðar-
dóttur en hún hefur útbúið mynd-
bandsverk sem er sérhannað fyrir
glugga búðarinnar. „Mér fannst
strax að í glugganum ætti að vera
myndband en þar sem heldur bjart
er í glugganum fyrir myndbands-
sýningar þróaðist verkið á þennan
hátt.“ Hún bendir á að í verkinu sé
hún meðal annars að velta fyrir sér
gægjuþörf fólks og hvað verið sé að
horfa á þegar gægst er á glugga. „Í
öðru verkinu er til dæmis maður á
myndbandi sem horfir á þig til baka
en þú getur ekki horft í augun á
honum sem er dálítið óþægilegt.
Þannig skapast sú tilfinning að
manneskjan sem gægist sé að stel-
ast.“
Hún bendir á að hitt verkið hafi
dálítið erótískan undirtón þar sem
myndum af höndum og fótum hefur
verið raðað saman á sérstakan hátt
og nýtt sjónarhorn verið skapað.
Hún segir verkið hafa fengið nokkuð
sérstaka athygli. „Fjölmargir veg-
farendur hafa komið í búðina og
spurt hvað hafi eiginlega gerst,
hvort einhver hafi brotið rúðuna.“
Sirra er ættuð frá Selfossi en
jafnvel þótt hún búi í Reykjavík seg-
ist hún hafa sterkar taugar austur.
Morgunblaðið/Kristinn
Listakonan Sirra við verk sitt í
glugga Alvörubúðarinnar.
Spáir í
gægju-
þörf fólks
EIN þeirra fjölmörgu listamanna Ár-
borgar sem opnar vinnustofu sína
gestum og gangandi á menningarhá-
tíðinni um helgina er listakonan Sjöfn
Har. Nýverið flutti hún vinnustofu
sína á Eyrarbakka í hús sem var upp-
haflega byggt sem rafstöð vestan í
svonefndu Óðinshúsi árið 1928, en
hýsti síðar slökkvistöð og áhaldahús.
Einbeitir sér
að landslagsmyndum
„Ég tek þátt í hátíðinni með því að
hafa opnar dyr og verð með heitt á
könnunni fyrir þá sem vilja kíkja í
heimsókn. Þetta verður ef til vill
nokkurs konar sýning í leiðinni þar
sem að mestu leyti má sjá gömul verk
en einnig nokkuð af nýjum,“ segir
Sjöfn.
Hún segist vera að byrja á nýjum
viðfangefnum sem séu myndir af kon-
um en hún hefur einbeitt sér að land-
lagsmyndum síðastliðin tíu ár. Vinnu-
stofa Sjafnar verður opin laugardag
og sunnudag frá 14-19.
Með heitt á
könnunni
Listakonan Sjöfn Har hefur ein-
beitt sér að landslagsmyndum en er
að byrja á nýju viðfangsefni sem er
myndir af konum.
ÁTJÁN álagablettir er heiti ljós-
myndasýningar Bjarna Harðarsonar
blaðamanns sem opnuð hefur verið í
þjónustumiðstöðinni Gesthúsum á
Selfossi um helgina, í tilefni menn-
ingarhátíðarinnar Vors í Árborg.
Á sýningunni má sjá myndir
Bjarna af álagablettum víðs vegar í
Árnes- og Rangárvallasýslu en svo
nefnast heilagir staðir sem einhvers
konar bannhelgi hvílir á samkvæmt
íslenskri þjóðtrú. Oft er talið að í
þeim séu álfabyggðir eða haugar
fornmanna og getur bannhelgin sem
fylgir þeim verið af ýmsu tagi, að
sögn Bjarna. „Stundum má ekki vera
með ærsl á staðnum eða ekki grafa í
hann eða hrófla við honum á nokkurn
hátt. Þá er nokkuð algengt að á slík-
um stöðum sé sláttubann.“
Hann segir viðurlögin við því að
brjóta bannhelgina vera mismun-
andi. Þannig geti átt sér stað vofveif-
leg dauðsföll manna eða skepna, bæ-
ir sjást standa í ljósum logum eða
mönnum gert ókleift að sinna bú-
verkum á blettinum. „Sagan segir að
vinnumaður einn á bænum á Kjarn-
holti í Biskupstungum hafi ætlað að
slá á álagabletti á túninu sem á var
sláttubann. En alltaf þegar hann
nálgaðist blettinn hætti ljárinn að
bíta. Þetta sýnir okkur að álögin láta
ekkert snúa á sig,“ segir Bjarni.
Bannhelgin ennþá
tekin alvarlega
Bjarni safnaði þekkingunni úr
þjóðsagnasöfnum og örnefnaskrám
en einnig með því að ferðast um
sveitirnar og tala við fólkið á bæj-
unum. Hann bendir á að í Árnessýslu
einni séu þekktir um þrjú hundruð
staðir þar sem talið sé að yfirnátt-
úrulegir atburðir hafi átt sér stað,
t.d. reimleikar geisað, sést til trölla
eða menn sokkið í jörðu. Hann hafi
hins vegar valið að halda sig við
álagablettina.
Sögur um álagabletti eiga sér ým-
iss konar uppruna, að sögn Bjarna.
Sumir staðirnir eru gamlir tilbeiðslu-
staðir frá dögum kaþólskrar kirkju
hér á landi sem ekki hefur þótt við
hæfi að raska. Þá má gera ráð fyrir
að fólk hafi notað sögur um bann-
helgi til að halda börnum frá hættu-
legum stöðum eins og háum klettum.
Þá getur einnig verið að veikar
skepnur hafi verið urðaðar á staðn-
um og því ekki mátt hrófla við honum
til að forðast smit, til dæmis tengist
bannhelgin stundum miltisbrandi.
Bjarni segir að enn þann dag í dag
haldi fólk bannhelgina í heiðri og taki
hana töluvert alvarlega. „Enn eru
sagðar sögur af því að óhöpp hafi
hent á bæjum, voveifleg dauðsföll átt
sér stað eða sjúkdómar komið upp og
þetta rakið til þess að einhver hafi
hróflað við álagabletti.“
Hann segir að fyrst eftir vélvæð-
inguna og á því tímabili sem þjóðin
var að rétta úr kútnum og komast í
þær álnir sem hún er nú í hafi menn
stundum ekki tekið hjátrúna alvar-
lega og jafnvel skammast sín fyrir
hana. Síðustu áratugina hafi áhuginn
aftur á móti aukist og meiri virðing
borin fyrir gamalli þjóðtrú.
En trúir hann sjálfur á bannhelg-
ina?
„Ja … ég vil að minnsta kosti ekki
taka fyrir hana,“ segir hann og hlær.
„Álögin láta ekkert snúa á sig“
Morgunblaðið/Kristinn
Bjarni Harðarson blaðamaður ferðaðist um Árnes- og Rangárvallasýslu og tók myndir af álagablettum.
EIN myndanna á sýningunni sýna hundinn Snata framan við Fagurhól,
haug Vattar bónda, sem fyrstur byggði Votmúla. Munnmæli herma að
reynt hafi verið að grafa í hólinn og sýndist Votmúlabærinn þá standa í ljós-
um logum. En graftrarmenn voru ófúsir að hætta og sendu einn úr hópnum
heim að slökkva eldinn, en þá tók ekki betra við því næst fór að rjúka úr
skóflunum. Var þá öllum greftri hætt og fékk haugbúinn að liggja í friði.
Rauk úr skóflunum