Morgunblaðið - 24.05.2003, Blaðsíða 20

ERLENT
20 LAUGARDAGUR 24. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
KOSIÐ er til bæjar- og sveitar-
stjórna á Spáni á morgun, sunnu-
dag, auk þess sem kosið er til þinga
í þrettán af sautján sjálfstjórnar-
héruðum landsins. Niðurstöðu
kosninganna er beðið með mikilli
eftirvæntingu en talið er að hún
muni gefa vísbendingu um það
hvort spænski Þjóðarflokkurinn,
sem Jose Maria Aznar forsætisráð-
herra hefur veitt forystu undanfar-
in sjö ár, heldur velli í þingkosn-
ingum á næsta ári. Aznar hefur
sjálfur beitt sér mjög í kosninga-
baráttunni nú en margt bendir þó
til að flokkur hans eigi nokkuð und-
ir högg að sækja.
Aznar hefur verið forsætisráð-
herra Spánar síðan 1996 en hefur
hins vegar lýst því yfir að hann
hyggist ekki verða í framboði í
þingkosningunum á næsta ári og að
hann muni láta af formennsku í
spænska Þjóðarflokknum í haust.
Sveitarstjórnarkosningarnar nú
eru því síðustu kosningarnar sem
Aznar kemur beint að og segja
fréttaskýrendur augljóst að hann
vilji mjög gjarnan tryggja góða út-
komu flokks síns að þessu sinni, til
að ekki falli blettur á feril hans sem
forsætisráðherra.
Þá þykir ljóst að Aznar vill leggja
sitt af mörkum til að koma í veg fyr-
ir að Þjóðarflokknum verði refsað
fyrir þá ákvörðun forsætisráð-
herrans í vetur að styðja mjög ein-
dregið þá ákvörðun Bandaríkja-
stjórnar að ráðast á Írak. Stuðn-
ingurinn við Bandaríkjamenn
mæltist afar misjafnlega fyrir á
Spáni og t.a.m. dvínuðu vinsældir
Aznars sjálfs mjög mikið, ef marka
má skoðanakannanir. Sósíalista-
flokkurinn tók að fá meira fylgi í
könnunum heldur en Þjóðarflokk-
urinn í fyrsta skipti frá því að Aznar
tók við völdum 1996.
Þjóðaratkvæðagreiðsla um
embættisfærslu Aznars?
Fréttaskýrandinn Josefina Elias
segir Aznar hafa reynt að koma
þeim skilaboðum á framfæri við
kjósendur að hann hafi tekið
ákvarðanir í embætti sem voru
vissulega óvinsælar, en að þær hafi
verið óhjákvæmilegar. Elisa segir
að Aznar hafi lagt svo mikið kapp á
að gera yfirbót fyrir þann skaða,
sem hann hugsanlega olli flokki sín-
um með ákvörðuninni um að styðja
stríðið í Írak, að kosningarnar hafi í
reynd tekið að snúast um hann; hafi
umbreyst í eins konar þjóðarat-
kvæðagreiðslu um verk hans og rík-
isstjórnar hans.
Skoðanakönnun, sem birt var um
síðustu helgi, sýndi þó reyndar að
51,8% kjósenda í Madrid myndu
ekki láta stríðið í Írak hafa áhrif á
það hvaða flokk þeir styddu í borg-
arstjórnarkosningum þar. 41,1%
sögðu aftur á móti að ákvörðun
Aznars, um að styðja stríðið, myndi
hafa áhrif á val þeirra.
Eiginkona Aznars í framboði
Kosið er til borgar- og sveitar-
stjórna í um 8.000 borgum og bæj-
um, auk þess sem kosið er á héraðs-
þing í þrettán af sautján
sjálfstjórnarhéruðum Spánar;
þ.m.t. á Baskalandi en á síðasta ári
bannaði ríkisstjórn Aznars starf-
semi Batasuna-flokksins, stjórn-
málaarms Aðskilnaðarsamtaka
Baska (ETA).
Í sveitarstjórnarkosningum sem
fóru fram fyrir fjórum árum fengu
Þjóðarflokkurinn og sósíalistar
svipað fylgi, um 34%, en í héraðs-
þingskosningum fékk flokkur Azn-
ars hins vegar 44,8% á móti 35,88%
Sósíalistaflokksins.
Athygli hefur vakið að eiginkona
Aznars, Ana Botella, er í framboði
til borgarstjórnarinnar í Madrid.
Skv. síðustu skoðanakönnunum er
staðan hnífjöfn í Madrid og útilokað
að spá um sigurvegara. Líklegt
þykir að Þjóðarflokkurinn haldi
meirihluta í borginni Valencia en að
sósíalistar haldi hins vegar meiri-
hluta í Barcelona.
Íraksstríðið ofarlega
í hugum margra
Madrid. AP.
Spennandi bæjar- og sveitarstjórnarkosningar á Spáni um helgina
Reuters
Jose Maria Aznar hefur verið á
ferð og flugi í kosningabaráttunni
undanfarna daga.
MENGAÐ drykkjarvatn hefur skap-
að mikinn heilbrigðisvanda í Írak.
Alþjóða Rauði krossinn leggur nú
ríka áherslu á að bæta ástandið og
tryggja almenningi ómengað
drykkjarvatn. Þetta á ekki síst við
um Suður-Írak og höfuðborgina
Bagdad, að sögn Þorkels Þorkels-
sonar, sendifulltrúa Rauða krossins
og ljósmyndara Morgunblaðsins.
Ungbarnadauði hefur verið mikill á
umliðnum árum í Írak. Ástand á
sjúkrahúsum er víðast hvar alvar-
legt þar eð lyf og lækningabúnað
skortir. Drengurinn á myndinni telst
til hinna heppnu. Þorkell Þorkelsson
myndaði hann á sjúkrahúsi í Bagdad
þar sem drengurinn, sem ber nafnið
Ali, dvelst nú og er á batavegi. Morgunblaðið/Þorkell
Á batavegi
í Bagdad
ALLAN þann tíma sem viðskipta-
þvinganir Sameinuðu þjóðanna á
Írak voru í gildi héldu læknar í land-
inu því staðfastlega fram að þær
væru eina skýringin á því hversu
mjög ungbarnadauði færðist í auk-
ana á þessu tímabili. Nú er hins veg-
ar komið annað hljóð í strokkinn,
læknar sem áður héldu þessu fram
segja að Saddam Hussein beri alla
ábyrgð.
„Þetta er ein af afleiðingum við-
skiptabannsins,“ sagði Dr. Ghassam
Rashid Al-Baya á Ibn Al-Baladi-
sjúkrahúsinu í Bagdad í samtali við
tímaritið Newsday hinn 9. maí 2001
skömmu eftir að ungur drengur, Ali
Hussein, dó á sjúkrahúsinu. „Þetta
er glæpur framinn gegn Írak.“
Slíkar staðhæfingar röktu vest-
rænir fjölmiðlar ítarlega í fréttum
sínum eftir að hafa heimsótt sjúkra-
hús í Írak; þær heimsóknir voru hins
vegar alltaf farnar undir eftirliti
embættismanna úr upplýsingamála-
ráðuneytinu íraska.
Tveir læknar, þ.á m. einn við Ibn
Al-Baladi-sjúkrahúsið, segja hins
vegar nú í samtali við Newsday allt
aðra sögu. Fullyrða þeir að Saddam
hafi reynt að nota sér ungbarna-
dauðann í áróðursskyni; m.a. með
því að gefa út þá fyrirskipun að
sjúkrahúsin skyldu geyma lík látinna
barna til að hægt væri að sýna þau á
opinberum vettvangi og þannig spila
á tilfinningar fólks heima og heiman.
Eyddi öllu í hallir og hermál
Mannréttindasamtök telja ekkert
benda til að tölur um aukinn ung-
barnadauða í Írak hafi verið falsað-
ar; þ.e. þau telja að ungbarnadauði
hafi sannanlega færst mjög í vöxt á
þeim þrettán árum sem viðskipta-
bann SÞ var í gildi, 1990–2003. Ávallt
hefur hins vegar verið deilt um hinar
raunverulegu ástæður.
Dr. Hussein Shihab, yfirlæknir á
Ibn Al-Baladi-sjúkrahúsinu, segir nú
að á meðan viðskiptabannið gilti hafi
það ekki verið neinum vandkvæðum
bundið að komast yfir öll þau lyf sem
þurfti. „Í staðinn fyrir að gera það
eyddi Saddam Hussein öllum pen-
ingunum í herinn og kenndi Banda-
ríkjunum um. Jújú, auðvitað gerði
viðskiptabannið okkur lífið erfiðara –
en ekki svo mjög því við erum ríkt
land og erum fær um að afla okkur
allra nauðsynja með peningum.
En í staðinn eyddi hann öllu í þess-
ar hallir sínar,“ sagði Shihab.
„Saddam Hussein, hann er böð-
ullinn, ekki Sameinuðu þjóðirnar,“
segir jafnframt dr. Azhar Abdul
Khadem, læknir við Al-Alwiya-fæð-
ingarspítalann í Bagdad.
Líkin fryst fyrst um sinn
Læknar segja að þeir hafi verið
neyddir til að frysta lík látinna ung-
barna í líkhúsum sjúkrahúsanna
þangað til yfirvöld voru tilbúin að
safna þeim saman og setja í litlar lík-
kistur, sem síðan var komið fyrir á
bílþökum leigubifreiða og ekið um
stræti og torg þannig að íraska rík-
issjónvarpið gæti myndað nægju
sína.
Foreldrum barna var jafnframt
gert að bíða með að syrgja börn sín
en síðan falið að ausa úr skálum reiði
sinnar í garð Vesturlanda fyrir fram-
an sjónvarpsmyndavélarnar þegar
ekið var um með líkin með áður-
greindum hætti. Skipti engu máli
hversu langur tími leið frá því að
börnin dóu og þar til útför þeirra var
gerð með þessum hætti.
Læknar kenna Sadd-
am nú um barnadauða
Lengi hefur verið deilt um það hvort refsiaðgerðir SÞ
hafi stuðlað að vaxandi ungbarnadauða
Bagdad. Newsday.
Nýr listi
www.freemans.is alltaf á föstudögum