Morgunblaðið - 31.05.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 31. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
NETAVERTÍÐ er lokið í Stykkishólmi á þessari ver-
tíð. Síðasti bátur til að taka upp netin var Grettir SH
104 og hætti hann fyrir stuttu. Veiði í netin var mjög
lítil í maímánuði, lélegri en oft áður og flýtti það fyr-
ir að bátar hættu veiðum. Líkur eru á að allir stærri
bátar verði bundnir við bryggju að undanskildum
Kristni Friðrikssyni SH 3 sem stundar rækjuveiðar.
Aðrir bátar eru verkefnalausir þar sem lítill kvóti er
eftir. Síðustu sumur hafa bátar frá Stykkishólmi
stundað rækjuveiðar yfir sumartímann, en minni
rækjuveiði og einnig mjög lágt hráefnisverð leiðir til
þess að ekki er rekstrargrundvöllur fyrir rækjuveið-
um. Því er ekki um annað að ræða en leggja bátunum
fram að nýju kvótaári í þeirri von að kvótastaðan auk-
ist svo hægt verði að halda þeim lengur til veiða á
næsta ári
Morgunblaðið/Gunnlaugur Árnason
Líkur eru á að þetta verði sú sjón sem við blasir í Stykkishólmi í sumar, bátaflotinn bundinn við bryggju.
Bátaflotinn við bryggju í sumar
Stykkishólmi. Morgunblaðið.
AFLAMARK um 20 báta og skipa á
Raufarhöfn er um 1.665 þorskígildis-
tonn. Eitt skip í eigu Útgerðarfélags
Akureyringa, Rauðinúpur ÞH-160,
er skráður með 971 þorskígildistonn
og hefur ekki landað í heimahöfn frá
1999. Annar kvóti er leigður annað
eða aflinn unninn annars staðar.
Nær eingöngu „Rússafiskur“ er
unninn hjá Jökli þar sem verða um
20 starfsmenn síðsumars.
Hafþór Sigurðsson, oddviti Rauf-
arhafnarhrepps, segir að íbúar
Raufarhafnar hafi áður fundið fyrir
slæmu atvinnuástandi og segir að
hrun hafi ríkt þegar síldin hafi horfið
á sínum tíma, en mest hafi starfað
um 100 manns í síldarverksmiðjunni
á síldarárunum. Nú starfi upp í 25
manns í verksmiðjunni á vertíðum
en þess á milli um 10 manns. Reynd-
ar séu ákveðnar kerfisbreytingar í
gangi sem þýði frekari fækkun.
Ísfisktogarinn Rauðinúpur var
lengi í eigu frystihússins Jökuls á
Raufarhöfn og aflaði hann vinnsl-
unni hráefnis, en hann var seldur
ÚA fyrir um fimm árum og rækju-
togari keyptur í staðinn. Hins vegar
er engin rækjuvinnsla á staðnum.
Slæm fjárhagsstaða Raufarhafnar
varð til þess að hreppurinn seldi
fiskvinnsluna í maí 1999. Útgerðar-
félag Akureyringa og Burðarás
keyptu Jökul og var söluvirðið um
580 milljónir króna. Þá hvíldi um 300
milljóna króna lán á sveitarsjóði sem
hann greiddi upp en síðan var ákveð-
ið að fara út í nokkuð umfangsmikil
hlutabréfakaup og situr hreppurinn
uppi með verðlitla pappíra í kjölfar-
ið. „Það er afskaplega mikil einföld-
un að tala um að við hefðum aldrei
átt að selja,“ segir Hafþór. „Það var
raunverulega ekkert annað hægt að
gera heldur en að selja. Sveitarfélag-
ið skuldaði svo mikið og með þessu
móti var hægt að fá besta verðið fyr-
ir fyrirtækið. Það var bara illa farið
með þá fjármuni sem fengust fyrir
söluna. Það er megin vandinn.“
Að sögn Tómasar Sigurðssonar,
hafnarvarðar, eru um 20 smábátar á
Raufarhöfn. Aflamark allra báta og
skipa á Raufarhöfn er um 1.665
þorskígildistonn, en var mest fisk-
veiðiárið 1997 til 1998, um 6.000
tonn. Hafþór bendir á að mjög marg-
ir leigi frá sér aflaheimildir, eins og
lögin heimili, og það sé hagkvæmara
en að standa í útgerð. Eins sé ljóst
að þessir erfiðleikar séu ekki ein-
göngu bundnir við Raufarhöfn. „Það
eru víða erfiðleikar en við vorum svo
veik fyrir að við máttum ekki við
neinu.“
Tómas Sigurðsson bendir á að
einn 50 tonna bátur, Þorsteinn GK,
hafi um fjórðung kvótans eða um 400
þorskígildistonn. Jökull fái nær ein-
göngu „Rússafisk“ til vinnslu, um
2.000 tonn í fyrra, en afli heimabát-
anna fari nær allur til Húsavíkur, á
Árskógssand og Bakkafjörð.
Starfshópur skipaður
Skipaður hefur verið starfshópur
til að fjalla um atvinnuvandann á
Raufarhöfn en í honum eru Sveinn
Þorgrímsson frá iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytinu, Garðar Jónsson
frá félagsmálaráðuneytinu og Aðal-
steinn Þorsteinsson, forstjóri
Byggðastofnunar.
Guðný Hrund Karlsdóttir, sveit-
arstjóri, segir að Bjarki Jóhannes-
son, forstöðumaður þróunarsviðs hjá
Byggðastofnun, komi til Raufar-
hafnar á mánudag til að afla gagna
um málið og skoði hvað hafi verið að
gerast í atvinnumálunum áður en
starfshópurinn komi á staðinn á
fimmtudag í næstu viku. „Viðbrögð
stjórnvalda og þingmanna vekja
ákveðnar vonir og ég vona að það
finnist framtíðarlausn,“ segir hún.
Nær allur afli heimamanna
er unninn annars staðar









  


 
 !"##$
!
 "##"#
$!



%

&'!

 ( 
!
)#"# )# "# )#"# )#"# )#"# )#"# )#"# )#"## )##" )" )"
MORGUNBLAÐIÐ hefur
ráðið Steinunni Ásmundsdótt-
ur í starf blaðamanns á Egils-
stöðum til
að sinna
fréttaskrif-
um af Mið-
Austur-
landi. Stein-
unn mun
fyrst um
sinn hafa
starfsstöð á
Kaupvangi
6 á Egils-
stöðum, í
húsnæði sem Morgunblaðið
leigir af Sláturfélagi Austur-
lands.
Markmiðið með ráðningu
blaðamanns á Egilsstöðum er
annars vegar að efla enn
fréttaflutning Morgunblaðs-
ins frá helztu þéttbýlis-
kjörnum úti um land, en blað-
ið birtir nú þegar
svæðisbundnar fréttir frá
sveitarfélögum á höfuðborg-
arsvæðinu, Akureyri og Eyja-
fjarðarsvæðinu, Suðurnesjum
og Árborgarsvæðinu. Hins
vegar tekur opnun starfs-
stöðvar ritstjórnar blaðsins á
Egilsstöðum mið af þeim
miklu umsvifum, sem fram-
undan eru á Austurlandi.
Steinunn Ásmundsdóttir
hefur verið fréttaritari blaðs-
ins á Egilsstöðum undanfarin
ár. Eins og áður segir mun
hún hafa starfsstöð á Kaup-
vangi 6, en húsnæðið verður
reiðubúið eftir nokkra daga.
Þar verður símanúmerið 471-
1169 og netfangið austurland-
@mbl.is.
Dreifing Morgunblaðsins á
Egilsstöðum er eftir sem áð-
ur í höndum Páls Pétursson-
ar, umboðsmanns blaðsins.
Fyrirspurnum varðandi aug-
lýsingar, minningargreinar,
aðsent efni og aðra þjónustu
blaðsins ber áfram að beina
til höfuðstöðva Morgunblaðs-
ins í Reykjavík.
Morgun-
blaðið ræður
blaðamann á
Egilsstöðum
„ÞETTA er heilmikið sjokk og við erum af-
skaplega sorgmædd yfir kindunum okkar. Ég
horfi hér út um gluggann á frískt og fallegt fé
hlaupa um túnin í sólskininu. Við höfum ræktað
okkar eigin stofn undanfarin tólf ár og stækkað
hann smám saman en þetta er fyrst og fremst til-
finningalegt tjón,“ segir Ólöf Haraldsdóttir,
bóndi á bænum Breiðabólsstað í Ölfusi. Eins og
fram kom í blaðinu á fimmtudag þarf að farga
öllu fé á bænum, um 100 kindum, vegna riðus-
mits sem greindist í tveimur ám. Að sögn Ólafar
fer förgunin fram eftir helgi.
Ólöf segir riðusmitið koma á versta tíma þeg-
ar sauðburði sé nýlokið og afskaplega erfitt sé
að horfa upp á örlög fjárstofnsins. Lömbin
hlaupi um frísk og falleg og einkar heilbrigð að
sjá. Af þeim sökum hafi verið mjög þungbært að
taka tíðindunum um riðusmitið.
„Við vitum ekki hvers vegna riðan kemur allt í
einu upp í tveimur kindum. Riða er afskaplega
óútreiknanlegur sjúkdómur, enda hefur gengið
illa að útrýma honum, ekki bara hér á landi held-
ur í heiminum öllum. Þá hefur riða ekki verið í
langan tíma hér í Ölfusi en þetta verður vonandi
rannsakað nánar,“ segir hún.
Ásamt eiginmanni sínum, Pétri Ottóssyni, hef-
ur Ólöf búið á Breiðabólsstað síðastliðin tólf ár
en áður bjuggu þau í Hveragerði. Auk sauð-
fjárbúskapar stunda þau aðallega hrossarækt og
tamningar. Þrátt fyrir áfallið nú ætla þau að búa
áfram á bænum en Ólöf segir engar ákvarðanir
hafa verið teknar um að taka inn sauðfé að
tveimur árum liðnum, þ.e. eftir þann lágmarks-
tíma sem líða þarf eftir að riða kemur upp og öll-
um fjárstofni hefur verið fargað.
„Vissulega er erfitt að missa allar kindurnar
en margir eru í erfiðari sporum en við. Við heyr-
um af því utan úr heimi að fólk verður fyrir
miklu meiri áföllum,“ segir Ólöf og vill að end-
ingu árétta að allt sauðféð sé heima á bænum og
innan girðingar. Því hafi ekki verið sleppt upp á
Hellisheiði eins og fram hafi komið í útvarps-
fréttum í gær.
„Við erum afskaplega sorgmædd“
Lömbum jafnt sem full-
orðnu fé á Breiðabólsstað
slátrað eftir helgi
STJÓRNARFORMAÐUR BM Vall-
ár hf., Víglundur Þorsteinsson,
gagnrýnir stjórn Flutningsjöfnunar-
sjóðs sements fyrir að hafa hækkað
flutningsjöfnunargjald um 18% og
telur forsendur frekar hafa verið til
verulegrar lækkunar, eða um 25–
30%. Verið sé að hækka til „að halda
áfram óráðsíunni“ og sementsverð í
landinu sé orðið hærra en það yrði
ella án þessa gjalds.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu í gær gæti þessi hækkun
flutningsjöfnunargjaldsins leitt til
3-4% hækkunar á útsöluverði sem-
ents nú um mánaðamótin og um 1%
hækkunar á útsöluverði steypu.
Víglundur segir að eðli niður-
greiðslukerfa eins og Flutningsjöfn-
unarsjóðs sements, sem hefur verið
við lýði frá árinu 1973, sé að það leiti
og leiði yfirleitt til óhagkvæmni. Í
þessu tilviki sé gjaldið of hátt sem
greitt er fyrir akstur á sementi um
landið allt. Greitt sé fyrir hvern ek-
inn kílómetra með sement á þriðja
hundrað krónur, á meðan rekstur
flutningsbílanna sé í góðu horfi upp á
um 150 kr. á hvern kílómetra. Því sé
greiðslan 25–30% hærri en nauðsyn
sé og lögin geri ráð fyrir. Þau geri
ráð fyrir að greiða raunkostnað við
flutningana en ekki að reka sements-
flutningabíla með góðum hagnaði.
„Þetta hefur síðan leitt til þess að
menn keyra sement í skjóli þessarar
alltof háu endurgreiðslu þvers og
kruss. Aalborg-Portland selur sem-
ent frá Helguvík upp á Akranes, í
fimm kílómetra fjarlægð frá Sem-
entsverksmiðjunni. Hver einasti
kílómetri er flutningsjafnaður, og
hið sama er að segja um flutning á
fleiri staði á landinu. Niðurgreiðslu-
kerfið skapar mikla óhagkvæmni í
sementsflutningum í landinu, sem
kaupendur á höfuðborgarsvæðinu
eru í raun látnir bera uppi.“ segir
Víglundur og telur það einnig hafa
haft áhrif að sementsflutningarnir
fari fram á landi en ekki sjó. Hann
segir gjaldið hafa leitt til þess að því
lengra sem ekið er með sementið því
meira sé upp úr þeim flutningi að
hafa. Þetta valdi óþarfa hækkun og
aukakostnaði fyrir húsbyggjendur.
Stjórnarformaður BM Vallár um hækk-
un á flutningsjöfnunargjaldi sements
Telur gjaldið
geta lækkað
um 25–30%