Morgunblaðið - 08.07.2003, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ENGAR BÆTUR
Starfsfólk Leikskóla Reykjavíkur
sem ekki hefur unnið nægilega lengi
til að eiga inni fullt sumarfrí situr
uppi tekjulaust þegar leikskólunum
er lokað í fjórar vikur í sumar því
vegna breyttra reglna hjá
Vinnumálastofnun fær starfsfólkið
ekki atvinnuleysisbætur.
Öflugt sprengiefni
Sprengiefnið sem stolið var úr
geymslu á Hólmsheiði fyrir helgi
dugir til að eyðileggja „nokkuð
stóra“ byggingu, en illmögulegt er
að sprengja það án þess að hafa
hvellhettur. Björn Bjarnason, dóms-
málaráðherra, átti í gær fund með
yfirmönnum lögreglunnar í Reykja-
vík og hjá ríkislögreglustjóra um ör-
yggisgæslu við geymslu sprengi-
efnis, en lögreglan vinnur markvisst
að því að upplýsa málið.
Engar blekkingar
Bresk þingnefnd hefur komist að
þeirri niðurstöðu að þarlend stjórn-
völd hafi ekki beitt blekkingum í að-
draganda Íraksstríðsins hvað varð-
aði þá ógn sem stafaði af meintri
gereyðingarvopnaeign Íraka. Hefur
stjórnin verið sökuð um að hafa ýkt
vísbendingar þar um. Jack Straw,
utanríkisráðherra Bretlands, sagði
skýrsluna sýna að stjórnin hefði ver-
ið í fullum rétti er hún tók þátt í her-
förinni.
Segir stjórnvöld brjóta lög
Gunnar Snorri Gunnarsson, ráðu-
neytisstjóri í utanríkisráðuneytinu,
segir að viðbrögð íslenskra stjórn-
valda við formlegri beiðni banda-
rískra yfirvalda um lögsögu í refsi-
máli gegn varnarliðsmanni hafi verið
íslenskum stjórnvöldum til álits-
hnekkis og lítils sóma og geti haft
skaðvænlegar afleiðingar fyrir varn-
arsamskipti Íslands og Bandaríkj-
anna. Um brot á íslenskum lögum sé
að ræða og löngu tímabært sé að
standa við lagalegar og þjóðrétt-
arlegar skuldbindingar gagnvart
Bandaríkjunum.
Uppskeran fyrr á ferðinni
Kartöflubændur í Þykkvabæ
áforma að byrja að taka upp kart-
öflur á morgun eða fimmtudag.
Aldrei fyrr hefur verið tekið svo
snemma upp í Þykkvabænum en ár-
ið 1987 voru fyrstu kartöflurnar
teknar upp 14. júlí. Í venjulegu ári er
ekki byrjað að taka upp kartöflur í
Þykkvabæ fyrr en í síðustu viku júlí-
mánaðar.
Líklega rödd Saddams
Bandaríska leyniþjónustan telur
líklegt að upptaka með Saddam
Hussein, sem arabísk sjónvarpsstöð
sendi út fyrir helgi, sé ósvikin.
Y f i r l i t
Í dag
Viðskipti 12 Forystugrein 24
Úr verinu 13 Viðhorf 28
Erlent 13/14 Minningar 28/32
Höfuðborgin 15/16 Myndasögur 34
Akureyri 16 Bréf 34
Suðurnes 17 Dagbók 36/37
Austurland 18 Íþróttir 38/41
Landið 19 Fólk 42/45
Neytendur 19 Bíó 42/45
Listir 19/21 Ljósvakar 46
Umræðan 22/23 Veður 47
* * *
TIL skoðunar er hjá framkvæmda-
stjórn Evrópusambandsins að setja
hámark á magn tiltekinna efna í
matvælum sem mynda svokölluð
fjölhringakolefnissambönd og geta
verið krabbameinsvaldandi. Þessi
efni kallast PAH (Polycyclic
aromatic hydrocarbons) og er meðal
annars að finna í reyktum matvæl-
um. Svenska Dagbladet greinir frá
þessu og heldur því fram, að gangi
þetta eftir, geti það falið í sér al-
gjört bann við sölu á fjölmörgum
tegundum reyktra matvæla í Evr-
ópusambandslöndunum.
Elín Guðmundsdóttir, forstöðu-
maður matvælasviðs Umhverfis-
stofnunar, segir að þessi efni hafi
fundist í ólífuolíu og matarolíu í
Evrópu og á Íslandi árið 2001. Tek-
ið hafi verið á því máli og gefin út
bráðabirgðahámark á PAH í olíum.
Þetta sé því ekki ný umræða innan
Evrópusambandsins.
Hún segir að sum þessara efna
séu krabbameinsvaldandi og geti
myndast við reykingu matvæla við
hátt hitastig. Engin ákvörðun hafi
verið tekin hér á landi hvort magn
þessara efna í reyktum íslenskum
matvælum verði mælt.
Þar sem engar mælingar liggja
fyrir um hversu mikið magn af PAH
finnst í íslensku hangikjöti, reyktum
laxi eða silungi, og ekki er búið að
gefa út viðmiðunarmörk ESB, er
ekki hægt að segja til um hvort
þessi tilskipun komi í veg fyrir sölu
á þessum matvælum hér á landi og í
Evrópu í framtíðinni.
Svenska Dagbladet greinir frá
sænskum rannsóknum sem hafa
sýnt meira magn af PAH í kjöti eða
fiski sem er reyktur eða grillaður.
Einnig í grænmeti sem er ræktað á
svæðum þar sem mikil bílaumferð
er. Blaðið segir að í nýlegri rann-
sókn sé komist að þeirri niðurstöðu
að 30 einstaklingar í Evrópu af
hverri milljón deyi árlega úr
krabbameini sem orsakast af skað-
legri neyslu á PAH í matvælum.
Evrópusambandið vill setja hámark á magn PAH-efna í matvælum
Skaðleg efni finnast
í reyktum matvælum
Óvíst hvort reglurnar myndu
snerta reyktar íslenskar afurðir
BALDURSBRÁ (Matricaria maritima) er gamall, inn-
fluttur slæðingur, sem einkum óx á öskuhaugum gömlu
bæjanna eða í hlaðvarpanum. Baldursbrá, sem er af
körfublómaætt, fylgir byggð og er oft í röskuðu landi
og í fjörum. Blómin eru hvít og gul og krakkar kalla
þau stundum „túttublóm“. Íslenskt heiti plöntunnar er
kennt við Baldur hinn hvíta ás. Baldursbráin þótti góð
lækningajurt og var hún meðal annars talin góð við
tannpínu. Systurnar Snædís Lind og Amelía Ösp Ein-
arsdætur ásamt tíkinni Tinnu undu sér vel í „túttu-
blómabreiðunni“ skammt frá heimili þeirra á Ægis-
brautinni á Blönduósi í blíðunni í gær.
Morgunblaðið/Jón Sigurðsson
„Túttublóm“ og sumarblíða
FRÖNSK einshreyfilsflugvél missti
afl þar sem hún flaug í 20.000 feta
hæð og féll um 10.000 fet áður en
mótorinn tók aftur við sér. Vélin var
þá um 200 sjómílur undan Reykja-
nesi á leið til Grænlands. Vélin hafði
lagt af stað frá Reykjavíkurflugvelli
áleiðis til Grænlands kl. 7.21 en
klukkan 8.34 óskaði flugmaðurinn
eftir að fá að snúa vélinni aftur til
Reykjavíkur. Fjórum mínútum síðar
var tilkynnt að vélin væri að missa
hæð og kl. 8.42 var óskað eftir því að
flugvélar Landhelgisgæslunnar og
Flugmálastjórnar færu á móti
frönsku vélinni. Sextán mínútum síð-
ar var vél Flugmálastjórnar komin í
loftið á leið til móts við frönsku vél-
ina. Tuttugu mínútum síðar lagði
flugvél Landhelgisgæslunnar af
stað.
Flugmanni vélarinnar tókst að
lenda flugvélinni heilu og höldnu kl.
10.05.
Gangtruflanir í hreyfli
Um borð voru feðginin Francois
Blondeau og Anne Claire. Í samtali
við Morgunblaðið sagði Blondeau að
vélin hefði verið í um 24.000 feta hæð
þegar bera fór á gangtruflunum og
fljótlega stöðvaðist mótorinn alveg.
„Við misstum helming flughæðarinn-
ar á nokkrum mínútum. Og þegar við
vorum í um 10.000 feta hæð tók mót-
orinn aftur við sér. Hann gekk síðan
sæmilega þannig að okkur tókst að
komast til baka,“ sagði Blondeau.
Blondeau taldi helst að vatn hefði
leynst í eldsneytinu en hiti var um
frostmark þegar vandræðin byrjuðu.
Flugvirki mun úrskurða um hvort
um vatnsleka hafi verið að ræða.
Á leið á flugsýningu
Þau Francois Blondeau og Anne
Claire hófu sig á loft frá Frakklandi í
fyrradag og stefndu til Kanada. Það-
an ætluðu þau til Bandaríkjanna á
flugsýningu í tilefni af því að í ár eru
hundrað ár liðin frá því að bræðurnir
Wilbur og Orville Wright flugu flug-
vél í fyrsta skipti.
Frönsk flugvél óskaði eftir aðstoð og lenti í Reykjavík
Missti afl
og þurfti að
snúa aftur
Morgunblaðið/Golli
Francois Blondeau og Anne Claire voru á leið til Grænlands þegar flugvél
þeirra missti skyndilega afl og þurfti að snúa aftur til Reykjavíkur.
Verðmætum
stolið úr bún-
ingsklefum
íþróttafélaga
LÝSINGUM á klæðaburði og fasi
manns, sem talinn er hafa látið greip-
ar sópa í búningsklefa KA-manna á
Fylkisvellinum í fyrradag, svipar til
lýsinga á manni sem talinn er hafa
farið ránshendi um eigur leikmanna
Þórs frá Akureyri á meðan á leik liðs-
ins gegn Haukum stóð yfir á Ásvöll-
um 27. júní sl. Þetta segir starfsmað-
ur á Ásvöllum.
Svo virðist sem í báðum tilvikum
hafi verið um ungan karlmann að
ræða sem klæðst hafi úlpu af þeirri
gerð sem algeng er meðal þjálfara og
forráðamanna knattspyrnufélaga. Í
báðum tilvikum laumaði maður sér
inn í búningsklefa; í annað skiptið
með að beita fyrir sig blekkingum og
í hitt skiptið með því að smjúga inn í
klefann þegar leikmennirnir fóru út á
völlinn.
Eftir leik Fylkis og KA á sunnu-
dagskvöld kom í ljós að verðmætum
hafði verið stolið af leikmönnum KA.
Maður, sem kvaðst ganga erinda liðs-
stjórnar KA-manna, fékk starfsmann
á Fylkisvellinum til þess að opna klef-
ann. Þegar þangað var komið læsti
hann sig inni á salerni þó nokkra
stund en kom út nokkrum mínútum
síðar eftir að starfmaður á Fylkisvell-
inum hafði kallað til hans og undrast
hversu lengi hann hélt sig í klefanum.
Þórsarar frá Akureyri fengu einn-
ig að kenna á þjófi þegar þeir heim-
sóttu Hauka að Ásvöllum föstudag-
inn 29. júní sl. Starfsmaður á Ás-
völlum segir að ungur úlpuklæddur
maður hafi laumað sér inn í klefann
þegar leikmenn Þórs voru að hópast
út á völlinn.
Örn Hafsteinsson, framkvæmda-
stjóri Fylkis, sendi í gær forráða-
mönnum knattspyrnuliða bréf þar
sem greint er frá atvikinu sem átti
sér stað á Fylkisvellinum. Hann sagði
að í kjölfar atburðarins hefði verið
ákveðið að herða öryggisreglur í
Fylkisheimilinu. Haukar hafa einnig
hert öryggisreglur hjá sér eftir atvik-
ið 29. júní.
SÝSLUMAÐURINN í Borgarnesi
hefur ákært bónda á bæ í Borgar-
byggð fyrir brot á dýraverndarlög-
um. Er hann sakaður um að hafa vet-
urinn 2001–2002 vanrækt aðbúnað,
umhirðu og fóðrun á 74 ám með þeim
afleiðingum að lóga varð níu ám og
einum hrút.
Þess er krafist að hann verði
dæmdur til refsingar og til svipting-
ar leyfis til að eiga eða halda búfé.
Ákærður fyrir
að vanrækja
búfé
♦ ♦ ♦