Morgunblaðið - 07.09.2003, Page 31

Morgunblaðið - 07.09.2003, Page 31
SKOÐUN MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. SEPTEMBER 2003 31 ÉG VAR að hlusta eftir fréttum í morgun. Ég segi eftir því ég kann ekki íslensku. Venjulega fer flest fyrir ofan garð og neðan hjá mér en í dag heyrði ég nokk- ur orð á ensku. Það tók mig dágóða stund að átta mig á hvað sagt var, en þá lauk ung kona máli sínu með að segja: „Ég er í hópi fólks í hvalaskoðun og í dag er einum hval færra að skoða. Þetta er senni- lega það hræðilegasta sem ég hef séð.“ Röddin var angurvær og titr- andi. Hún hafði greinilega orðið fyr- ir slæmri reynslu. Fyrir nokkrum vikum tilkynntu yfirvöld sjávarútvegsmála á Íslandi heimsbyggðinni að þau ætluðu að heimila dráp á 38 hrefnum í vís- indaskyni. Það varð allt vitlaust hér á Íslandi. Talsmenn ferðamála brugðust harkalega við þar sem vin- sældir hvalaskoðunar hafa aukist jafnt og þétt meðal erlendra ferða- manna. Fleiri hagsmunaaðilar lögðu sitt til málanna á þeim forsendum að þetta myndi skaða markaði fyrir út- flutning Íslendinga, auk þess sem umhverfisverndarsinnar mótmæltu og mynduðu samstöðu með erlend- um skoðanasystkinum sínum. Um leið og litríkan stafn Rainbow Warrior bar við sjóndeildarhringinn öðrum megin á hnettinum hvarf skynsemin í hafið hinum megin. Tilhugsunin um sprengihleðslu í heila hvals setur að mér hroll eins og flestum öðrum. Fátt er tilfinn- ingaþrungnari sjón en skutlaður hvalur; ásamt rotuðum sel og tann- lausum fíl er hún meðal tíu áhrifa- mestu mynda af miskunnarlausri grimmd. Þær myndir eru voldug tæki sem ber að nota viturlega. Óprúttnir aðilar geta notað ógeð- felld áhrif þeirra til að hagræða og blekkja. Sá möguleiki að nokkrir hvalir verði skutlaðir eru góðar fréttir fyrir Greenpeace og IWF því það veitir samtökunum færi á vit- undarvakningu og fjársöfnun. Og samtökin voru ekki þeir einu. Í næsta fréttapistli heyrði ég Ben Bradshaw, sjávarútvegsráðherra Breta, segja að hann harmaði hval- veiðar og mælti með að fólk snið- gengi íslenskar sjávarafurðir, ég held að hann eigi við fisk, í hefnd- arskyni. Á meðan hvalaskoð- unarskip, hlaðin fréttamönnum, skoppuðu fyrir framan skutlana voru umhverfisverndarsamtök að safna peningum og breska stjórnin að slá sig til riddara í pólitískum til- gangi. Skömmu seinna dustuðu Bandaríkjamenn rykið af umhverf- issamvisku sinni og hótuðu við- skiptabanni. Óvíst er hvort nokkur hafði fyrir því að lesa skýrslu sjávarútvegs- nefndar eða ræða við þá vís- indamenn sem málið snertir en aug- ljóst er að ósjálfráð viðbrögð hafa byggst á villandi heimildum og til- finningarökum sem slengja öllum hvölum í einn hóp og öllum hvalföng- urum í annan. Hið góða og hið illa í anda Walts Disney. Hvalir eru ekki allir eins, til eru margar ólíkar tegundir. Sumir éta fisk, aðrir ekki. Sumir eru stórir, aðrir smáir. Sumir lifa á norð- urslóðum, aðrir á suðurhveli jarðar. Sumir eru í útrýmingarhættu, aðrir ekki. Til að fyrirbyggja misskilning skal tekið fram að hrefnan er ekki í útrýmingarhættu. Samt sem áður hafa allar hvalveiðar verið bannaðar síðan 1989. Japanir, ein fárra þjóða veraldar sem kjósa sjálfviljugar að borða hval, hafa stundað hvalveiðar í vísindaskyni á fjölmörgum teg- undum hvala utan eigin hafsvæða og það í stórum stíl. Þótt þetta brjóti strangt til tekið ekki í bága við sam- þykktir er það eigi að síður brot gegn anda þeirra. Fyrir vikið hafa Japanir verið gagnrýndir rækilega og réttilega en engum hefur dottið í hug að sniðganga japanskar vörur, hvorki í Bretlandi né Bandaríkj- unum. Það er í lagi að selja og skatt- leggja Toyota-bifreiðar í glæstum sýningarsölum en það virðist eiga að neita okkur um fisk og franskar. Hvalkjötið verður selt innanlands en það er frekar ódýr matur á Ís- landi. Kostnaður við veiðar, skurð og rannsóknir er mun hærri en verðið sem fæst fyrir kjötið. Íslenska ríkið greiðir bátunum þremur tæplega eina milljón króna fyrir hvern hval og tekjur af sölu hvalkjötsins fara upp í kostnað. Fiskimið Íslendinga eru meðal fárra veiðisvæða veraldar þar sem enn er veiði von. Fiskveiðilögsagan teygir sig 200 mílur út frá ströndum landsins og sér Evrópu, og þá eink- um Bretlandi, fyrir þorski, fiskinum sem sjávarútvegsráðherra okkar Breta er svo umhugað um að nú verði sniðgenginn. Breska stjórnin og umhverfisverndarsinnar virðast horfa fram hjá því að Íslendingar hafa stjórnað fiskveiðum sínum með þeim árangri að fiskistofnar hafa stækkað síðastliðinn áratug á meðan aðrar þjóðir hafa nánast gereytt eig- in fiskistofnum. Þar að auki hafa Ís- lendingar framfylgt hvalveiðibanni út í ystu æsar og hefja ekki hval- veiðar í atvinnuskyni fyrr en í fyrsta lagi árið 2006. Alls ekki er raunhæft að ætla að tilgangur vísindaveiðanna sé aðferð Íslendinga til að smeygja sér bakdyramegin inn í atvinnuveið- ar. Ef vísindalegar sannanir benda til þess á komandi árum að hrefnur hafi neikvæð áhrif á fiskistofna Ís- lendinga er sennilegt að þeir vilji veiða þær. Það á einnig við um fíla- hjarðir í Simbabve. Við getum hugg- að okkur við að Íslendingar hafa ný- lega sett á þriggja ára veiðibann á rjúpu, þrátt fyrir að hún sé hefð- bundinn jólamatur þeirra. Að setja þá í hóp með Japönum og koma fram við þá sem illmenni segir meira um hugarástand gagnrýnandans en inn- tak gagnrýninnar. Áætlað er, og skekkjumörk áætl- ana eru allt að 50% til eða frá þegar talning á hvölum er annars vegar, að innan efnahagslögsögu Íslands séu um það bil 43.000 hrefnur. Hrefnur eru undarleg blanda, því þótt þær séu skíðishvalir éta þær fisk og smokkfisk og þótt þær séu flökku- dýr eiga þær samt sínar heimaslóðir. Þær éta því ekki aðeins fisk heldur einnig fæðu fisksins. Þær gæða sér á allri fæðukeðjunni, ef svo má að orði komast. Mikilvægur þáttur fisk- veiðistjórnunar er að fylgjast með fæðukeðjunni og ekki er unnt að vita hvað hrefnan borðar nema skoða maga hennar. 38 hrefnur eru innan við 0,01% af íslenska hrefnustofn- inum. Talan verður ærið léttvæg ef tekið er mið af stofninum á heims- vísu. Íslenska hagkerfið byggist á fisk- útflutningi. Flatarmál sjávar innan fiskveiðilandhelginnar er um 780.000 ferkílómetrar og hennar er eins vandlega gætt og unnt er á svo stóru hafsvæði. Íslendingar hafa lagalegan rétt á að stjórna fisk- veiðum sínum eins og þeim finnst henta og ef það felur í sér hrefnu- veiðar þá verður svo að vera. Engan skal undra að Íslendingar séu í upp- námi vegna hótana um að þeir falli í alþjóðlega ónáð og verði beittir við- skiptabanni. Einkum þegar hót- anirnar koma frá þjóð sem hefur horft upp á hverja ríkisstjórnina af annarri ýta undir algjört, og ef til vill óbætanlegt, hrun eigin fiskveiða síð- an Edward Heath undirritaði afsal fiskimiða okkar. Mistök Íslendinga voru aðferðin við þetta allt saman. Önnur helsta tekjulind þeirra eru erlendir ferða- menn. Íslendingar flytja ekki aðeins út stærstan hluta fiskafurða sinna til Bretlands heldur flytja þeir inn verulegan hluta ferðamanna sinna þaðan. Hvalveiðarnar hófust í upp- hafi verslunarmannahelgarinnar í Bretlandi þegar hvalaskoðun var í hámarki. Sá vafasami verknaður að gera þjóðina svo berskjaldaða á slík- um tímapunkti gæti reynst alvarlegt axarskaft sem tekur langan tíma að jafna sig. Ferðamenn hafa lýst því yfir að þeir komi aldrei aftur, í við- tölum sem venjulega sjást í vondum ferðaþáttum. En samt sem áður finnst yfirgnæfandi meirihluta Ís- lendinga þeir vera í fullum rétti og að þeir ættu að vera látnir í friði við að stjórna sínum eigin málum. Já, það verður 38 hvölum færra að skoða í hafinu við Ísland í lok mán- aðarins en það er ekki kjarni máls- ins. Það verður líka nægur þorskur á íslenskum fiskimiðum í fyr- irsjáanlegri framtíð og gnægð hrefna að auki. Myndavélarnar sem verið hafa í Reykjavík undanfarnar vikur hafa myndað skutla og blóð í sjónum, ekki blóðprufur og sýnatök- ur. Afleiðingin er sú að hinir veiddu hvalir hafa verið notaðir til að renna stoðum undir formúluna – dauðir hvalir eru sama sem dollarar og at- kvæði. Þetta er hræðilega sorglegt. Hvað ríkisstjórn Íslands varðar þarf hún að læra af þeim sem nú veitast að henni því þeir kunna að ráðskast með fjölmiðla, en ráðherr- um hennar á að vera treystandi í þessu máli. Ríkisstjórn Breta og þeir sem nota þennan atburð í eig- inhagsmunaskyni ættu að einbeita sér að brýnni pólitískum vanda- málum og umhverfismálum heima fyrir. Hér kemur Rainbow Warrior Eftir Robert Jackson Höfundur er enskur rithöfundur sem dvelur langdvölum í Reykjavík. Skáld- saga hans 69 Degrees North fæst hér á landi. Um er að ræða tveggja íbúða 283 fm hús á tveimur hæðum með innb. 59 fm bílskúr. Á efri hæðinni er falleg 5 herbergja hæð með fallegum innréttingum. Í stofu er arinn. Á neðri hæðinni er 3ja herbergja samþykkt íbúð og tvöfaldur 59 fm bílskúr, innbyggður í húsið. Sérlega glæsilegur ræktaður garður. Falleg og vel stað- sett eign í góðu viðhaldi. Gjörið svo vel að líta inn. Jón Sturla og Guðrún taka vel á móti ykkur. Sími 568 5556 STARRAHÓLAR 10 OPIÐ HÚS Í DAG, SUNNUDAG, MILLI KL. 14 OG 17 Jóhannes Ásgeirsson hdl., lögg. fasteignasali F A S T E I G N A S A L A SUÐURLANDSBRAUT 10, 2. HÆÐ F/OFAN BLÓMASTOFU FRIÐFINNS, 108 REYKJAVÍK SÍMI 533 1616 FAX 533 1617 OPIN HÚS Í DAG FRÁ KL. 14-17 4ra herbergja ca 94 fm endaíbúð á 3. hæð ásamt bílskúr. 1. hæð er jarðhæð. Gott út- sýni yfir Víðidalinn og Elliðavatn. Gólfefni: Gott eikarparket á holi, stofu og eldhúsi, „pergó“ á herbergjum og dúkur á baði. Áhv. nýleg húsbréf ca. 7,5 m. Laus við kaupsamning. V. 12,4 m. 3597 Nýtt glæsilegt 194 fm einbýlishús á 2 hæð- um ásamt tvöföldum 59 fm bílskúr og 87 fm hesthúsi. Húsið er staðsett innst í götu á útsýnisstað. Vandaðar innréttingar og gólf- efni. Stór suðurverönd. Bílskúrinn er tvö- faldur með góðri lofthæð og góðri geymslu. Hesthús með kaffistofu, salerni, sag- og heygeymslu. Rúmgott 160 fm gerði og lóð- in er samtals 1.553 fm. V. 39,9 m. 3711 Falleg og notaleg 2ja herb. íbúð á 3. hæð í góðu fjölbýli. Hol m. skápum, ágæt stofa, opið eldhús, þvottahús inn af eldhúsi, flísa- lagt baðherbergi m. sturtuklefa og hjóna- herbergi m. skápum. Fallegt parket er á holi og stofu, dúkur á eldhúsi, baði og herbergi. Góðar svalir. Góð sameign. V. 8,9 m. Austurberg 14 - 3. h. h. - bílskúr - útsýni - laus strax Dimmuhvarf 29 - Vatnsendi - einbýli og hesthús Vesturberg 120 - 3. h. mið - útsýni - laus strax Sími 588 55 30 Pétur Pétursson, löggiltur fasteignasali, Þekking - öryggi - þjónusta OPIÐ HÚS Í LINDASMÁRA 41 Opið hús í dag frá kl. 14-16 í Lindasmára 41. Arna og Rúnar taka á móti ykkur. Um er að ræða 156 fm sér á 2 hæðum. Vandaðar innréttingar. Mikil lofthæð. 5 góð svefnherbergi. Eign með mikla möguleika. BÚJARÐIR - BÚJARÐIR Til sölu hjá okkur er nú fjöldi áhugaverðra jarða, m.a. hlunnindajarðir, jarðir með greiðslumarki í sauðfé og mjólk, einnig jarðir fyrir garðyrkju, skógrækt, hrossarækt, svínarækt, frístundabúskap og ferðaþjónustu. Jarðir þessar eru víðsvegar um landið. Erum einnig með á söluskrá fjölda sumarhúsa og hesthúsa. Hjá okkur er einnig oft til sölu sauðfjár og mjólkurframleiðsluréttur. Fáið senda söluskrá í pósti eða nálgist eintak á skrifstofu. Minnum einnig á fmeignir.is og mbl.is.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.