Morgunblaðið - 26.11.2003, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
„ÉG vil undirstrika að störfin sem ég vinn á
spítalanum, þar sem ég sé um að sinna legu-
sjúklingum og sjúklingum í lyfjameðferð á
göngudeild, ráðgjöf og kennslu eru alls
óskyld þeim störfum sem ég hef sinnt á stofu.
Þar fylgi ég eftir sjúklingum sem hafa lokið
meðferð á spítalanum. Slíku eftirliti hef ég
ekki sinnt innan veggja spítalans,“ segir Sig-
urður Björnsson, læknir, vegna þeirra um-
mæla Magnúsar Péturssonar, forstjóra LSH,
að hætta sé á hagsmunaárekstrum þegar yf-
irmenn á Landspítala - háskólasjúkrahúsi séu
með sjálfstæða atvinnustarfsemi utan spít-
alans.
Að sögn Sigurðar á hátæknisjúkrahús, eins
og LSH, fullt í fangi með að sinna þeim há-
tæknilækningum sem því ber að sinna og
óþarfi sé að taka þar inn aðra þjónustu, eins
og eftirfylgni í kjölfar meðferðar, og hafi
lækningaforstjórinn áður tekið í sama streng.
„Þá hef ég aldrei unnið nein þau verk á stof-
unni sem ég er með á spítalanum, þannig að
það er óhugsandi í mínu tilfelli að þar sé um
hagsmunaárekstra að ræða. Þetta eru
tvennskonar aðskilin læknisverk innan minn-
ar sérgreinar,“ segir Sigurður. Jafnframt
segir hann að stimpilklukka sjúkrahússins
sýni ljóslega að hann upp-
fylli þá viðveru sem krafist
sé í fullu starfi og vel það.
Hann segist ósáttur við
þá stöðu sem málið sé kom-
ið í. Þegar hann sótti um
starf yfirlæknis lyflækn-
inga krabbameina hjá LSH
sumarið 2001 hafi það ver-
ið rætt í starfsviðtölum
hvort hann væri tilbúinn
að ræða þann möguleika
að loka sinni stofu. Sigurður segist hafa gefið
þau svör að hann myndi tryggja nægilegan
tíma til að sinna starfinu vel og ef það kallaði
á að hann drægi úr eða hætti starfsemi utan
spítalans væri hann tilbúinn til viðræðna um
það. Að sögn Sigurðar hefur aldrei reynt á
slíkan tímaskort en hann hafi engu að síður
reynt að koma af stað viðræðum og skrifað
stjórnendum spítalans bréf og greinargerðir
varðandi málið, en ekki fengið nein svör.
Í samtali við Morgunblaðið 23. nóvember
sl. segir Magnús Pétursson mikilvægt að
árétta að Sigurði Björnssyni hafi ekki verið
sagt upp starfi heldur hafi hann verið leystur
undan stjórnunarskyldu yfirlæknis en haldi
áfram starfi sem sérfræðingur í lyflækn-
ingum krabbameina. Að sögn Sigurðar er
sérfræðingsstaða hins vegar ekki það starf
sem hann var ráðinn til og því telji hann sig
með réttu enn í því starfi sem hann hefur
gegnt í rúm tvö ár. „Þá segir hann óumdeilt
að ég sinni vel mínum sjúklingum en málið
snúist ekki um sjúklingana. Ég veit þá ekki
um hvað Landspítali – háskólasjúkrahús á að
snúast,“ segir Sigurður.
Í fyrrgreindu viðtali segir Magnús það ekki
rétt að starfssviði Sigurðar hafi verið breytt
vegna þess að hann hafi ákveðið að leita rétt-
ar síns fyrir dómstólum. „Þeir eru ekki að
segja mér upp starfi og þeir eru ekki að
amast út í það að ég leiti réttar míns og ég til-
kynnti þeim í byrjun nóvember að ég mundi
hætta að sinna sjúklingum á stofu. Þá spyr ég
sjálfan mig; hvers vegna erum við þá í þessari
stöðu sem við erum núna?“ segir Sigurður.
Hann segist hafa lagt sig allan fram um að
ná sátt í málinu og ýmsir aðilar hafi reynt að
hafa þar milligöngu, m.a. landlæknir og for-
maður læknaráðs LSH. „Þeir lögðu fram til-
lögur til sátta sem ég tók vel í en stjórnendur
LSH hafa ekki svarað.“
Stjórnarnefnd LSH samþykkti í desember
2001 reglur sem áttu að taka til allra yfir-
manna spítalans þar sem öll störf utan spít-
alans voru bönnuð, nema kennsla við háskóla
og seta í opinberum nefndum. „Síðan virðist
sem stjórnendur spítalans hafi einungis lagt
höfuðáherslu á að ná til hluta yfirlækna sem
jafnframt sjá sjúklinga á stofu og krafist þess
að þeir loki sínum stofum en ekki tekið á öðr-
um störfum, sem fjöldi yfirmanna á spít-
alanum sinni í hjáverkum utan hans. Ég er
ekki að gagnrýna að duglegt fólk láti til sín
taka utan sjúkrahússins ef það kemur ekki
niður á störfum og starfsskyldum þar. Ég tel
það reyndar gott og þjóðhagslega hagkvæmt
að hin mikla sérfræðiþekking og tuttugu ára
menntun okkar nýtist sem best.“
Að sögn Sigurðar virðist sem málið snúist
að mestu leyti og jafnvel eingöngu um það
hverjum yfirlæknar þjóni og „helgi“ sína
starfskrafta. „Að sjálfsögðu hefur yfirlæknir
skyldum að gegna gagnvart yfirmönnum sín-
um en ber áfram ríkar skyldur við sjúk-
lingana og læknisstarfið. Ég vil líta svo á að
lífsstarfið mitt hafi gengið út á það að helga
mig sjúklingunum og velferð þeirra að fullu
og öllu án þess að það hafi bitnað á öðrum
starfsskyldum mínum.“
Óhugsandi að um hagsmunaárekstra sé að ræða
Sigurður
Björnsson
EINAR Páll Tamimi, lögmaður Sig-
urðar Björnssonar, læknis, segir
bersýnilegt að sannleikurinn sé
fyrsta fórnarlambið í máli Sigurðar
og vísar þá til ummæla Magnúsar
Péturssonar, forstjóra LSH, og Jó-
hannesar M. Gunnarssonar, fram-
kvæmdastjóra lækninga, sem birt-
ust í Morgunblaðinu 23. nóvember
sl., þar sem ýms-
ar rangfærslur
komi fram í
þeirra máli. Hann
segist þó vilja
trúa því að það
stafi frekar af
misminni önnum
kafinna manna en
illum ásetningi.
„Ég vil byrja á
þeirri sem er
mest sláandi í
ljósi þess að stjórnendur LSH hafa
að miklu leyti viljað að þetta mál
snerist um það sem kallað hefur ver-
ið samkomulag og var gert 5. apríl sl.
Við höfum bent á að samkomulagið
sé ekki bindandi fyrir Sigurð vegna
atvika sem varða bæði aðdraganda
að gerð samkomulagsins og efnis
þess. Aðdragandinn var sá að Sig-
urður var neyddur til að gera þetta
samkomulag, bæði var honum hótað
áminningu og starfsmissi ef hann
ekki myndi skrifa undir. Í öðru lagi
er það alveg skýrt í þessu samkomu-
lagi að það sé gagnkvæmur skilning-
ur beggja aðila að aðrir stjórnendur
LSH láti einnig af störfum við spít-
alann ef Sigurður eigi að gera það,“
segir Einar Páll.
Hann segir það snúa að stjórnend-
um LSH að rökstyðja hvers vegna
öðrum stjórnendum spítalans sé
ívilnað umfram Sigurð með lengri
frestum eða jafnvel með því að ekki
sé gerð athugasemd við þeirra starf-
semi. „Auðvitað hlýtur að vera eðli-
legt að fyllsta jafnræðis sé gætt í
þessu máli. Það að Sigurður eigi að
hætta starfsemi utan sjúkrahússins
fyrr en aðrir stjórnendur er fullkom-
lega órökstutt og varla hægt að sjá
hvers vegna það ætti að vera. Þarna
er mikilvæg forsenda samkomulags-
ins brostin einnig.“
Í þriðja lagi segir Einar minnst
hafa verið talað um það sem sé
kannski mikilvægast, sem er að sam-
komulagið sé alls ekki þess efnis sem
stjórnendur LSH hafi haldið fram.
„Hinn 5. apríl er þetta svokallaða
samkomulag gert og í því kemur
fram að Sigurður muni ekki samtím-
is gegna stjórnunarstöðu á LSH og
starfsemi utan sjúkrahússins. Á
þeim tímapunkti liggur hins vegar
engin ákvörðun fyrir og ekkert sam-
komulag um það hvor leiðin verði
farin, þ.e.a.s. hvort Sigurður muni
láta af stjórnunarstarfi og halda
áfram starfsemi utan spítalans eða
hvort hann muni áfram vera í stjórn-
unarstöðu og láta þá af starfsemi ut-
an spítalans,“ segir Einar Páll.
Hann segir að ýmislegt hafi ekki
legið fyrir þegar samkomulagið var
undirritað og frá því hafi verið geng-
ið hálfu ári áður en það átti að koma
til framkvæmda hinn 31. október.
Allt hafi verið á huldu og sé reyndar
enn um það hvort Sigurður myndi
hafa aðstöðu til að sinna á spítalan-
um þeim sjúklingum sem hann áður
sá á stofu sinni. Auk þess hafi þurft
að skoða fleiri atriði áður en endan-
leg niðurstaða gæti legið fyrir.
„Þannig að jafnvel þó svo að menn
teldu þetta samkomulag vera bind-
andi fyrir Sigurð, sem ég tel alls
ekki, væri ekki um endanlegan
samning að ræða heldur miklu frek-
ar rammasamkomulag sem á vantar
endapunktinn,“ segir Einar Páll.
Hann segir Jóhannes M. Gunnars-
son gera lítið úr því sem þeir hafi
kallað nauðung varðandi undirritun
Sigurðar á fyrrgreindu samkomu-
lagi, þ.e.a.s. að Sigurður hafi verið
knúinn til að skrifa undir þennan
samning. Jóhannes geti þess hins
vegar ekki að Sigurði var t.d. sent
bréf frá Guðnýju Sverrisdóttur,
stjórnarformanni LSH, en undirrit-
að af Magnúsi Péturssyni fyrir henn-
ar hönd, hinn 31. janúar 2003. Þar
komi skýrlega fram í niðurlagi bréfs-
ins að muni Sigurður ekki loka sinni
stofu verði þannig litið á að hann hafi
sagt sig frá starfi sínu. Niðurlag
bréfsins hljóðar svo: „Treystir þú
þér ekki til að halda umrætt sam-
komulag, verður erfitt að líta öðru-
vísi á en að þú áformir að segja starfi
þínu lausu við spítalann sem yfir-
læknir.“
Einar Páll segir að í niðurlagi
bréfsins komi fram miklar ranghug-
myndir um ráðningarskilmála Sig-
urðar og skuldbindingar hans, sem
síðan sé hnýtt við beinni hótun um
starfsmissi.
Þá segir Einar Páll Jóhannes í öll-
um atriðum misminna aðstæður í
tengslum við tölvupóstskilaboð sem
hann sendi Sigurði og í felst hótun
um áminningu. „Þar blandar Jó-
hannes saman tveimur algerlega
óskyldum málum, annars vegar lok-
um á svokölluðu ferliverkafyrir-
komulagi er varðar kjaramál fjölda
lækna og hins vegar máli Sigurðar
sem lýtur að starfsemi utan spítal-
ans. Það vill hins vegar svo til að
samningur sem lokaði ferliverkamál-
inu milli Sigurðar og spítalans með
breytingu á hans starfskjörum var
undirritaður 4. mars, en umræddur
tölvupóstur frá Jóhannesi er hins
vegar frá 26. mars, eða 22 dögum eft-
ir að samningar voru undirritaðir
vegna breytinga á ferliverkum.“
Hefur þegar gengið að
kröfunni um að loka stofunni
Einar segist ekki geta ráðið annað
af ummælum Magnúsar og Jóhann-
esar en að stjórnendur spítalans hafi
verið ákveðnir í að Sigurður yrði
ekki áfram yfirlæknir eftir að hann
ákvað að láta dómstóla leysa úr rétt-
arágreiningi sínum við þá. „Við höf-
um fyrir því mjög sterkar heimildir
og gætum í raun leitt fram vitni því
til staðfestingar að stjórnendur LSH
hafa sagt að það væri óviðunandi að-
staða að hafa mann í yfirlæknastöðu
sem væri í málaferlum við spítalann,
við það yrði ekki unað. Því er hins
vegar haldið fram bæði af Magnúsi
Péturssyni og síðan af Jóhannesi
Gunnarssyni að sú ákvörðun Sigurð-
ar að láta reyna á rétt sinn fyrir
dómstólum hafi ekkert með það að
gera að Sigurður fái ekki lengur að
sinna sínu starfi. Með hvað hefur það
þá að gera?“
Í fyrrgreindu viðtali í Morgun-
blaðinu segir Jóhannes að stjórnend-
ur spítalans hafi litið svo á að jafnvel
þótt Sigurður hafi stigið það skref að
loka læknastofunni, hafi það í „besta
falli verið hálft skref og augljóst að
hugur hefur ekki fylgt máli. Því var
tekin sú afstaða af hálfu spítalans að
halda málinu áfram þannig að starfi
hans var breytt, með vísan til 19.
greinar starfsmannalaganna, og
hann leystur undan stjórnunar-
skyldum á deildinni en annar maður
fenginn til að gegna yfirlæknis-
starfi.“
Að sögn Einars má þá spyrja hvað
felist í því að stíga fullt skref þar sem
menn líti almennt þannig á að sam-
komulag sé uppfyllt þegar gengið
hefur verið að skilyrðum gagnaðila.
„Sigurður hefur þegar lokað sinni
stofu og um það er í raun enginn
ágreiningur. Menn hafa týnt til ein-
hver atriði til að sýna fram á skort á
heilindum Sigurðar sem standast
ekki á neinn hátt.“
Stjórnsýslukæra verið send
heilbrigðisráðuneytinu
Einar segir jafnframt ljóst að sú
afstaða stjórnenda spítalans að
breyta starfi Sigurðar með vísan til
19. greinar starfsmannalaga sé
„gjörsamlega út í bláinn. Þessi 19.
grein starfsmannalaganna fjallar
einfaldlega ekkert um slíkan gern-
ing. 19. grein fjallar um það þegar
starfssvið innan ákveðins stöðu-
gildis, í þessu tilfelli yfirlæknis, tek-
ur breytingum. Þar af leiðandi höf-
um við neyðst til þess, í ljósi þess
hvernig málum er komið á högum
Sigurðar, að senda stjórnsýslukæru
til heilbrigðis- og tryggingaráðu-
neytisins þar sem við segjum í stuttu
máli að þessi 19. grein starfsmanna-
laga eigi einfaldlega ekki við. Það
þýðir að Sigurður er ennþá yfirlækn-
ir á þessari deild, honum hefur ekki
með lögmætum hætti verið vikið úr
þeirri stöðu. Samkvæmt lögum um
heilbrigðisþjónustu hvílir á yfir-
læknum ákveðin skylda, þ.á m. að
hafa eftirlit sem starfseminni á sinni
deild. Sigurði hefur verið gert ókleift
með hreinu valdboði að sinna þess-
um skyldum í krafti húsbóndavalds
stjórnenda LSH. Þetta er að okkar
mati brot á lögum um heilbrigðis-
þjónustu og við vonum að ráðuneytið
komist að sömu niðurstöðu,“ segir
Einar Páll.
Þá segist Einar Páll vilja leggja á
það áherslu að þeir Sigurður hafi frá
byrjun leitað sátta í málinu og ítrek-
að lagt fram sáttatilboð. Þeim tilboð-
um hafi aldrei verið svarað og engin
gagntilboð verið lögð fram af hálfu
stjórnenda LSH. „Við erum enn sem
fyrr tilbúnir að ræða við þessa aðila
ef þeir hafa eitthvað uppbyggilegt til
málanna að leggja sem mætti verða
til þess að sátt næðist í málinu. Við
höfum sýnt frumkvæði í því alla tíð
og getum ekki betur gert, þannig að
næsta útspil mætti gjarnan koma frá
þeim.“
Sigurður Björnsson, fyrrverandi yfirlæknir hjá LSH, og Einar Páll Tamimi, lögmaður Sigurðar
Einar Páll
Tamimi
Vikið úr starfi á
ólögmætan hátt
Morgunblaðið/Júlíus
Sigurður Björnsson og Einar Páll Tamimi segja Sigurð hafa geng-
ið að þeirri kröfu að hætta starfsemi eigin stofu. Þeir hafa sent
heilbrigðisráðuneytinu stjórnsýslukæru vegna breytinga á starfs-
skyldu Sigurðar sem að þeirra mati jafngildir ólögmætri uppsögn.