Morgunblaðið - 26.11.2003, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Sjúklingar fá góða þjónustu,læknar og hjúkrunarfræð-ingar koma fram við þá afvirðingu, það er þægilegt
andrúmsloft á sjúkradeildum,
tækjabúnaður er góður en matur
fékk síðri einkunn og sömuleiðis tel-
ur hluti sjúklinga að hafa megi
meira samráð við meðferð og
umönnun og að bæta þurfi upplýs-
ingagjöf um niðurstöður af rann-
sóknum og meðferð.
Þetta er meðal niðurstaðna í
könnun Gallups sem fram fór á 13
sjúkrastofnunum víðs vegar um
landið snemmsumars. Var hún gerð
fyrir landlæknisembættið og heil-
brigðisráðuneytið og kynntu tals-
menn þeirra helstu niðurstöður í
gær.
Jákvæðar niðurstöður fyrir
heilbrigðisstarfsfólk
Jón Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra segir gagnlegt að fá fram
sjónarmið sjúklinga á þennan hátt.
„Þeir eru þolendurnir og sem betur
fer eru niðurstöðurnar mjög góðar
og jákvæðar fyrir heilbrigðsstarfs-
fólkið,“ sagði hann í samtali við
blaðamann Morgunblaðsins. „Það
eru nokkur atriði sem varða skipu-
lag sem við þurfum að skoða, svo
sem upplýsingaflæði um niðurstöð-
ur rannsókna og jafnvel matskennd
atriði eins og maturinn. Það er þó
meira virði að menn eru ánægðir
með viðmótið, umönnunina og að
það sé komið fram við þá af virðingu
svo og að meðferðin sjálf fær háa
einkunn,“ segir ráðherra. Ætlunin
er að könnun sem þessi fari fram
reglulega og telur ráðherra fulla
ástæðu til þess, að kanna hvernig
málin standa eftir ár eða svo. „Ég
tel könnunina mjög af hinu góða og
hvetjandi fyrir starfsfólkið að vita
hvar það stendur, hún er stór og
viðamikil og tekur á ýmsum þátt-
um.“
Yngri sjúklingar
síður ánægðir
Margrét Björnsdóttir, deildar-
stjóri í ráðuneytinu, kynnti nokkrar
niðurstöður könnunarinnar. Sagði
hún m.a. koma fram að yngri sjúk-
lingar væru síður ánægðir en þeir
eldri hvað varðaði faglega færni og
aðbúnað. Þá sagði hún konur meta
þessa þætti meir en karlar gerðu.
Konur töldu einnig einstaklings-
miðaða nálgun mikilvægari en karl-
ar svo og félagslegt andrúmsloft.
Fram kom að forgangsatriði væri
talið að bæta gæði varðandi mat og
drykk en 22,8% svarenda töldu
gæðum þar ábótavant. Tæplega
15% töldu forgangsatriði að bæta
meðferð og að umönnun fari eftir
eigin óskum og þörfum fremur en
vinnuvenjum og 14,5% vildu að
bætt yrði upplýsingagjöf um niður-
stöður af rannsóknum og meðferð.
Sérstök ánægja var með viðmót
og framkomu eða hjá 31,9%, 13,1%
var ánægt með starfsfólki almennt
og 12,4% voru ánægð með umönn-
un.
Lærdómsríkar niðurstöður
Sigurður Guðmundsson land-
læknir segir niðurstöður könnunar-
innar lærdómsríkar og merkilegar.
„Niðurstöðurnar eru ánægjulegar á
flestan hátt,“ sagði landlæknir.
Landlæknir kvaðst hafa ákveðna
samúð með sjúklingum varðandi
matinn. „Við sem höfum alist upp á
spítalaeldhúsum í 30 ár skiljum
þetta nokkuð vel,“ sagði hann.
Landlæknir segir að verið sé að
þróa kerfi til að taka út h
isstofnanir, tölur um star
afkastatölur og viðhorf st
og sjúklinga til hinna ým
Mikið af þeim þáttum h
mælt í könnuninni nú og se
hana því falla vel að því s
ættið vinni að á þessu sv
gert sé að taka saman upp
sem þessi könnun og að
gefið og senda viðkoman
unum. Að sex til átta m
liðnum muni fulltrúar emb
Sjúklingar meta umönnun 13 heilbrigðisstofnana í la
Þjónusta, viðmót
í lagi en maturin
-  

 
. /
* 0   !  " "   #  $$ 
% $  
$$ 
& '

  $ % $  
 ( ")*+
,
+ $   
#   ( ")*+
- 
(  +
 *$+' "
  $    "
.+$$ #    
+ )
$  - 
(    $ - 
(    '$  $ ,

   
,$)" )

.'
/***' $' 0$/'  $  '$$    3   
/


 
 
 



 
   


 
    

  !  !
  
" #$

Morgunblaðið/K
Umönnun og viðmót starfsfólks á 13 sjúkrastofnunum fá góða ei
Heilbrigðisráðherra
segir gagnlegt að fá
sjónarmið sjúklinga í
könnun á viðhorfi
þeirra til þjónustu 13
heilbrigðisstofnana.
Landlæknir segir nið-
urstöðurnar lærdóms-
ríkar. Jóhannes
Tómasson rekur
nokkur atriði málsins.
ÚTGÁFA Á
ÍSLENSKRI TÓNLIST
Fyrirtækið Smekkleysa hefur fengiðafar jákvæða dóma í tónlistar-tímaritum í Bretlandi fyrir út-
gáfur sínar á sígildum tónverkum. Eins
og fram kom í Morgunblaðinu í gær var
upphaflegt markmið fyrirtækisins að
starfa að útgáfu á marvíslegum sviðum
menningarinnar, þó á síðustu árum hafi
það nánast eingöngu sinnt útgáfu á tón-
list. Smekkleysa hefur verið framvörður í
útgáfu á framsækinni dægur- og tilrauna-
tónlist, en er jafnframt um þessar mundir
það fyrirtæki er mest kveður að í útgáfu á
sígildri tónlist.
„Við gerðum okkur alltaf grein fyrir
því að það væri langtímaverkefni að
byggja upp safn af íslenskri tónlist sem
vakið gæti athygli erlendis, enda ljóst að
íslenskur markaður myndi aldrei standa
undir nema broti af þessari útgáfu, þó
hann sé stór miðað við höfðatölu,“ sagði
Ásmundur Jónsson, framkvæmdastjóri
Smekkleysu, í blaðinu í gær. Hann skýrði
jafnframt frá því að fyrirtækið hefði unn-
ið skipulega að því að byggja upp safn að
útgáfu er auðveldað gæti dreifingu er-
lendis. Sú fyrirhyggja sem felst í slíkri
langtímastefnumótun er nú að skila afar
jákvæðum árangri fyrir íslenskt tónlist-
arlíf.
Ásmundur leggur áherslu á að útgáfa
Smekkleysu á sígildri tónlist sé afrakstur
samstarfs fyrirtækisins við ýmsa aðra að-
ila; tónskáld, Íslenska tónverkamiðstöð,
listamenn og hópa sem sumir hverjir hafa
notið styrkja til að vinna að upptökum.
Slíkt samstarf er auðvitað af hinu góða,
enda skynsamlegt í því smáa samfélagi
sem hér er við lýði að nýta krafta sem
flestra til að vinna að sameiginlegum
markmiðum.
Samstarf Smekkleysu við Kammer-
sveit Reykjavíkur sýnir mikinn metnað,
en frumkvæði að því átti Rut Ingólfsdótt-
ir. Um er að ræða einskonar varðveislu-
verkefni íslenskrar kammertónlistar, en
Rut hefur sinnt rannsóknum á því sviði.
Að minnsta kosti tólf diskar verða í þeirri
útgáfuröð.
Ekki þarf að orðlengja mikilvægi þess
að íslensk tónlist sé gefin út til dreifingar
hér heima og þá ekki síður erlendis. Og
þó of snemmt sé að meta hvaða áhrif
þessar góðu umsagnir erlendis eiga eftir
að hafa, eins og Ásmundur tekur fram,
eru þær þó „staðfesting á því að íslenskir
tónlistarmenn eiga fullt erindi á erlendan
markað, standa erlendum flytjendum
ekkert að baki, og ekki síst eru þeir stað-
festing á því að sú íslenska tónlist sem við
erum að gefa út hefur víða skírskotun.“
Þessu góða starfi þarf þó að fylgja eftir
ef ávinningurinn á að vera til langframa.
Ásmundur segir klassíska heiminn „ekk-
ert frábrugðinn rokkinu að því leyti að
það þarf að markaðssetja útgáfuna og þá
þurfa tónlistarmennirnir að fara utan og
fylgja henni eftir.“ Það er óskandi að ís-
lenskum tónlistamönnum verði gert kleift
að kynna verk sín með þeim hætti, svo
það sóknarfæri sem Smekkleysu hefur
tekist að skapa með metnaði og áræði
nýtist sem skyldi, íslensku tónlistarlífi til
framdráttar.
KONUR Í STJÓRN
Í Viðskiptablaði Morgunblaðsins sl.fimmtudag kom fram að konur eru að-
eins 5,3% stjórnarmanna í þeim fimmtán
fyrirtækjum, sem saman mynda Úrvals-
vísitölu Kauphallarinnar. Í grein Eyrúnar
Magnúsdóttur blaðamanns er bent á að
harla ólíklegt sé að þetta hlutfall endur-
spegli hóp starfsmanna eða viðskiptavina
fyrirtækjanna. Hins vegar endurspeglar
það þann veruleika, að þrátt fyrir að at-
vinnuþátttaka kvenna sé nú orðin svipuð
og hjá körlum og konur séu í meirihluta
þeirra, sem sækja sér háskólamenntun,
eru þær enn í miklum minnihluta í stjórn-
unarstöðum í atvinnulífinu. Það á við um
flest fyrirtæki og vandasamt er að gagn-
rýna þá stöðu án þess að kasta grjóti úr
glerhúsi.
Í Viðskiptablaðinu var að finna saman-
burð við Bretland, en þar hefur komið
fram í nýlegri úttekt að hlutfall kvenna í
stjórnum fyrirtækjanna, sem mynda
FTSE 100-vísitöluna, er 8,6%. Það þykir
ekki hátt og hefur verið gagnrýnt talsvert.
Þar er þó raunin sú að konur sitja í stjórn-
um tveggja þriðjuhluta fyrirtækjanna, en
aðeins í stjórnum þriðjungsins hér á landi.
Patricia Hewitt, viðskiptaráðherra Bret-
lands, hefur verið óþreytandi að hvetja
fyrirtæki til að fjölga konum í stjórn og
hyggst m.a. halda fundi með stjórnendum
margra stórfyrirtækja á næstunni í því
skyni.
Í Noregi hafa stjórnvöld gengið lengra
og hyggjast setja lög, sem kveða á um að
40% stjórnarmanna í almenningshluta-
félögum skuli vera konur, verði því marki
ekki náð fyrir lok næsta árs. Samtök at-
vinnulífsins í Noregi hafa mótmælt þess-
ari ákvörðun harðlega, en engu að síður
lýst sig fylgjandi markmiðinu. Enda hefur
konum í stjórnum fyrirtækja fjölgað úr
tæplega 8% í um 17,5% á hálfu öðru ári þar
í landi.
Draga má í efa að kynjakvóti sé rétta
leiðin í þessu efni. Það er miklu æskilegra
að þeir, sem stýra stórfyrirtækjum, sjái
sjálfir hag sinn og hluthafanna í því að
fjölga konum í stjórnum og í stjórnunar-
stöðum yfirleitt. Það blasir t.d. við að það
er léleg nýting á þeim mannauði, sem ligg-
ur í menntun og reynslu kvenna í atvinnu-
lífinu, að þær taki ekki þátt í æðstu stjórn
fyrirtækja. Fyrirtæki, sem vilja laða að
sér hæfa starfskrafta af báðum kynjum,
þurfa að geta sýnt fram á að bæði konur
og karlar eigi möguleika á að vinna sig
upp og komast til æðstu metorða. Oft er
vísað til þess að konur hafi í raun ekki
áhuga á stjórnunarstörfum vegna þess
álags og ábyrgðar, sem þeim fylgi og sé
ekki hægt að samræma ábyrgð á heimili
og börnum. Að svo miklu leyti sem það er
rétt, er ljóst að með jafnari verkaskipt-
ingu karla og kvenna á heimilum er þetta
byrjað að breytast og mun breytast meira.
Rannsóknir, sem gerðar hafa verið
bæði í Bretlandi og í Noregi, sýna fram á
að fyrirtæki, þar sem konur eru í stjórn,
ná betri árangri í rekstri en þau, sem ein-
göngu er stjórnað af körlum. Ein ástæðan
er talin sú að það komi vel út að blanda
saman mismunandi stjórnunarstíl karla
og kvenna; jafnframt er bent á að konur
hafi mikilvæga vitneskju um kaup- og
neyzluvenjur kynsystra sinna og stuðli því
að því að vörur og þjónusta fyrirtækja
mæti betur þörfum breiðs neytendahóps.
Reyndar hefur getum verið leitt að því að
fyrirtæki, sem velja konur til stjórnar-
setu, séu einfaldlega opnari fyrir nýjum
hugmyndum en önnur og nái þar af leið-
andi betri árangri. Í áðurnefndri við-
skiptablaðsgrein er bent á mikilvægi þess
að stjórnendur leiti út fyrir gamla „karla-
klúbbinn“ og velji stjórnarmenn út frá
hæfileikum, en ekki eingöngu tengslum.
Slíkt stuðlar líka að sjálfstæði stjórnar-
manna, sem verið hefur til umræðu und-
anfarið.
Í ljósi umræðna síðustu daga er svo
ekki úr vegi að rifja upp niðurstöðu
norskrar rannsóknar, sem sagt var frá hér
í blaðinu fyrr í mánuðinum, um að fyr-
irtæki, þar sem stjórnarformaðurinn er
kona, greiða stjórnendum að jafnaði hóf-
legri laun en fyrirtæki þar sem karlar
gegna stjórnarformennsku!
KÖNNUNIN Gæði frá sjónarhóli
sjúklings var unnin af Gallup
fyrir heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytið og landlækn-
isembættið. Hún fór fram dag-
ana 15. maí til 28. júní og er
byggð á svörum sjúklinga sem
lágu inni á 13 stofnunum víðs
vegar um landið.
Spurningum svöruðu 519
manns og voru konur 57% og
karlar 43%. Meðalaldur þeirra
er 57,8 ár og voru 55% sjúkling-
anna lögð inn brátt en 45% af
biðlista. Nærri helmingur þeirra
lá inni í tvo til sex sólarhringa.
Sjúklingarnir lágu á almennum
deildum en ekki var spurt meðal
sjúklinga á geðdeildum eða
sængurkvennadeildum.
Könnunin fór þannig fram að
starfsfólk afhenti sjúklingun
bréf fyrir heimferðina og hr
í þá heim í framhaldinu. Leit
samþykkis vísindasiðanefnd
könnuninni og hún var tillky
Persónuvernd. Mælitækið er
ur spurningalisti sem byggis
fræðilegum grundvelli. Með
er unnt að fá fram upplifun
reynslu sjúklings af ýmsum
sjúkrahússþjónustu og miki
einstakra þátta.
Stofnanirnar sem sjúkling
lágu á voru Landspítali – há
sjúkrahús, St. Jósefsspítali í
arfirði, Fjórðungssjúkrahús
ureyri, og sjúkrastofnanirna
Akranesi, Selfossi, Suðurnes
Húsavík, Ísafirði, Vestmann
Sauðárkróki, Siglufirði, Blö
og Neskaupstað.
519 svöruðu
spurningunum