Morgunblaðið - 26.11.2003, Blaðsíða 23

DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 2003 23
Á SÍÐUSTU áratugum hefur vel-
ferð aukist í hinum vestræna heimi.
Áhersla á heilbrigða lífshætti og
hollustu hefur farið vaxandi. Fólk
fær skilaboð víða að um hvernig það
á að hegða sér, bæði hvað varðar
hollustu og hreyfingu en ekki síst út-
lit. Sett er samasemmerki milli útlits
og vellíðanar. Þetta er góðra gjalda
vert upp að vissu marki og getur
gefið okkur þá tilfinningu að við höf-
um stjórn á hegðun okkar og líðan.
Máltækið heilbrigð sál í hraustum
líkama á oft við, en tilfinn-
ingaleg líðan stjórnast þó
ekki eingöngu af útliti okkar
eða þyngd.
Flestir ná að stíga línu-
dansinn milli réttrar hreyf-
ingar og fæðuinntöku og halda kjör-
þyngd sinni án vandræða. Þó er stór
hópur sem ekki nær þessari stjórn
og ýmsir átröskunarsjúkdómar geta
gert vart við sig.
Átraskanir hafa ýmis birtingar-
form. Sumir glíma við offituvanda,
aðrir við lystarstol og lotugræðgi.
Erlendis hefur einnig verið skil-
greindur átröskunarvandi eða ein-
kenni sem tengjast líkamsrækt og
fegurðarhyggju. Þar er um að ræða
vanda sem tengist staðlaðri útlits-
dýrkun sem oft leiðir til ofþjálfunar
og þess að fólk verður ofurupptekið
af mat, næringar- og bætiefnum.
Líkamsvitund fer að tengjast mikið
þyngd og útliti, allt eða ekkert hugs-
un verður ríkjandi: „Ef ég er í réttri
þyngd líður mér vel“, og að sama
skapi: „Ef ég hef ekki stjórn á
þyngdinni er ég í slæmum málum“
og þá gerir vanlíðan vart við sig.
Tíðni átraskana er að aukast hjá
börnum og unglingum. Margt bend-
ir til samspils erfða og umhverfis.
Félags- og umhverfisþættir hafa gíf-
urlega sterk áhrif á heilsu ungs
fólks. Tíska og endalaust tal um
megrun hafa mikil áhrif á börnin
okkar. Tískufrömuðir heimsins
leggja árlega línurnar um vaxtarlag,
útlit og tísku. Fjölmiðlar eru upp-
fullir af auglýsingum um fituskerta
fæðu og drykki sem að öllu jöfnu
henta ekki nema
þeim sem eru yfir
kjörþyngd.
Sífellt er verið að
nota yngri börn eða
ungmenni sem fyrir-
sætur, oft og tíðum langt undir kjör-
þyngd, og jafnvel eru skilaboðin af
kynferðislegum toga þar sem verið
er að höfða til þess að barnið eða
unglingurinn sé kynvera. Börn og
unglingar hafa ekki forsendur til að
hafa stjórn á umhverfi sínu og þurfa
því að treysta á dómgreind fullorð-
inna til að tala sínu máli.
Hvar ætlum við fullorðna fólkið að
setja mörkin fyrir börn og unglinga?
Guðrún B. Guðmundsdóttir
barna- og unglingageðlæknir,
Barna- og unglingageðdeild
Landspítalaháskóla-
sjúkrahúss (BUGL)
Helga Jörgensdóttir
geðhjúkrunarfræðingur, BUGL

FRÁ LANDLÆKNISEMBÆTTINU
Átraskanir og
ofurkröfur
Hárlínan einkennist af því aðvera fremur villt enda gætiráhrifa pönksins, en þetta er
stíll sem ég hef mjög gaman af,“ segir
Ásgeir Hjartarson, eigandi Super-
nova . „Ég get líka útfært þessar lín-
ur á hógværari hátt og þannig að þær
henti hverjum og einum. Það er einn-
ig hægt að búa til skemmtilegar
greiðslur úr þessum klippingum til
dæmis ef fólk er að fara á árshátíð.“
Ásgeir segir línurnar mótast af því
að að lengdin í hárinu haldi sér að
framan og aftan en styttur eru ofan á
hvirflinum. „Það er líka ákveðið sam-
ræmi á milli klippingarinnar og
hvernig ég lita hárið. Ég set dökkan
lit í rótina til að skapa dýpt og hef
hárendana ljósa. Með þannig lita-
meðferð virkar hárið eins og liturinn
sé að vaxa úr hárinu. Þess ber að geta
að það er ákveðið samræmi á milli lit-
anna en háralitirnir sem ég valdi að
þessu sinni eru kaldir brúnir litir,
dökkgrátt og ljósir og kremaðir litir.
Segja má að yfirbragð litanna sé
fremur hráslagalegt en mér finnst
það spennandi. Ég er búinn að fá leið
á koparlitu strípunum sem hafa verið
svo vinsælar að undanförnu.“
Samræmi milli hárs,
fata og förðunar
Ásgeir leggur mikið upp úr því að
samræmi sé á milli hártískunnar,
förðunar og þess fatnaðar sem mód-
elin eru í þegar hann er að sýna eða
láta ljósmynda hárlínu sína. „Í því
skyni fæ ég til liðs við mig fatahönn-
uði sem hanna fyrir mig. Að þessu
sinni eru það þær Birta Emilsdóttir
og Andrea Magnúsdóttir hjá „júni-
form“ sem hanna fötin en þær eru
báðar förðunarfræðingar og sjá um
þá hlið líka í samstarfi við mig. Það er
mjög skemmtilegt og skapandi að
vinna saman á þennan hátt. Mikil-
vægt er líka að hafa ljósmyndara sem
er ekki fastur í ákveðnu formi, er
skapandi og í takt við það sem verið
er að gera eins og Atli Þór, sem tók
myndirnar fyrir mig.“
En hvað er svona skemmtilegt við
pönkið?
„Ætli það sé ekki uppreisnarmað-
urinn í mér sem finnur sig í pönkinu.
Ég hef gaman af því að fara út í öfgar
en það er ekki þar með sagt að ég
klippi eingöngu í pönkstíl, langt í frá.
Mér finnst bara vanta meiri fjöl-
breytni og hugarflug þegar kemur að
bæði hár- og fatatískunni hér á
landi.“

HÁRTÍSKA
Villt pönk með
nýju sniði
Hárgreiðslustofan
Supernova hefur lagt
línurnar fyrir veturinn
2003–2004.
Kaldir, brúnir, dökkgráir , ljósir og
kremaðir litir eru notaðir.
Ljósmynd/Atli Þór Hafsteinsson
Pönkleg og svolítið villt.
Lengdin í hárinu er látin halda sér
en styttur eru ofan á hvirflinum.
he@mbl.is
Átraskanir
hafa ýmis birt-
ingarform.
DILBERT
mbl.is
Borgartúni 28, símar 520 7901/520 7900
#39 BLÁA LÓNI‹
ICELAND REVIEW
ÁSKRIFTARSÍMI 512-7517
askrift@icelandreview.com
HVERS VEGNA ÍSLAND?
40 ÁSTÆ‹UR