Morgunblaðið - 18.12.2003, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 343. TBL. 91. ÁRG. FIMMTUDAGUR 18. DESEMBER 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Ungur óperu-
höfundur
Óperan þarf ekki að bíða til fimmtugs,
segir Þóra Marteinsdóttir Listir
Viðskiptablað Morgunblaðsins | Metútgáfa húsbréfa
Banka-
stjóralaun á Norðurlöndum
Konur í stjórnum fyrirtækja
Úr verinu | Eldisfiskur á jurtafæði
Að auka gæði aflans um borð
Viðskipti og Úr verinu í dag
JACQUES Chirac, forseti Frakk-
lands, sagðist í gær hlynntur því að ísl-
amskar höfuðslæður og fleiri trúarleg
tákn yrðu bönnuð
með lögum í rík-
isskólum. Hann
vill að bannið taki
gildi í byrjun
næsta skólaárs.
„Íslamska
blæjan – eða hvað
sem við köllum
hana – kollhúfa
gyðinga og kross
sem er óhóflega
stór eiga ekki að
vera í ríkisskólun-
um,“ sagði Chir-
ac. „Ríkisskólarn-
ir verða áfram veraldlegir. Til þess
þarf að setja lög.“
Áður hafði sérfræðinganefnd mælt
með slíku banni og einnig lagt til að
allir nemendur ríkisskólanna fengju
frí á Yom Kippur, árlegum degi föstu
hjá gyðingum, og múslímahátíðinni
Eid el Kebir. Chirac hafnaði síðar-
nefndu tillögunni en sagði að leyfa ætti
gyðingum og múslímum í skólum að
taka sér frí þessa daga.
Chirac hafði verið varaður við því að
bann við íslömsku slæðunum myndi
valda mikilli ólgu meðal múslíma í
Frakklandi, en þeir eru um fimm millj-
ónir.
Vill banna
slæðurnar
París. AFP.
Lila og Alma Levy
voru reknar úr
menntaskóla fyrir að
vera með höf-
uðslæður.
 Forystugrein/36
Í TILEFNI af 100 ára afmæli flugsins flugu nokkrir
flugmenn listflug yfir borginni í gær. Á undanförnum
árum hafa umsvif í flugi aukist talsvert hér á landi.Á
síðustu tíu árum hefur stórum flugvélum, yfir 10 tonn,
þannig fjölgað úr 24 í 67 og verið er að skrá fimm vélar
til viðbótar. Léttar vélar eru nú alls 264 og hefur fjöldi
þeirra verið svipaður síðustu árin. Um 300 flugvélar á
dag fara um íslenska flugstjórnarsvæðið, samkvæmt
upplýsingum frá Flugmálastjórn. Umferð um íslenska
svæðið hefur aukist mjög síðustu 10 árin, úr liðlega 60
þúsund vélum í tæplega 80 þúsund. Mest var umferðin
árið 2000, um 92 þúsund vélar./4
Morgunblaðið/Ragnar Th.
Leika listir á aldarafmæli flugsins
MÖRG tilboð og lág sem nú berast frá verktök-
um í útboðum Vegagerðarinnar sýna að verk-
efnastaða hjá jarðvinnuverktökum er slæm um
þessar mundir og hefur í raun verið allt þetta ár,
sér í lagi á suðvesturhorni landsins. Þetta segir
Árni Jóhannsson hjá Samtökum iðnaðarins en
hann er talsmaður Félags jarðvinnuverktaka og
Félags vinnuvélaeigenda.
Útboð fór fram í vikunni hjá Vegagerðinni á
Suðurlandi vegna nýs varnargarðs í Markar-
fljóti. Alls bárust 15 tilboð frá verktökum víða
um land og hið lægsta var aðeins 54% af áætlun
Vegagerðarinnar. Af 15 tilboðum voru 13 undir
kostnaðaráætlun. Verktakarnir sem buðu eru
frá Hellu, Vík í Mýrdal, Selfossi, Þorlákshöfn,
Hafnarfirði, Kópavogi, Reykjavík, Önundar-
firði, Sauðárkróki og Höfn í Hornafirði. Að sögn
Árna mikla verktakar ekki lengur fyrir sér að
fara landshorna á milli til framkvæmda þó að
það geti haft meiri kostnað í för með sér. Allt sé
gert til að verða sér úti um verkefni.
Aukið vegafé skilar sér ekki
Árni segir að margir verktakar hafi vonast
eftir auknum verkefnum og ráðist í óvenjumikl-
ar fjárfestingar í tækjum og búnaði í upphafi
ársins. Þær vonir hafi síðan brugðist, nú síðast
þegar vegafé fyrir næsta ár hafi verið skorið
niður um 1.500 milljónir króna í fjárlögum.
,,Ástandið er því svart núna þó að stundum sé
talað um að bjart sé framundan í efnahagslífinu.
Því minni sem verktakarnir eru, þeim mun verri
er staðan. Aukið fé í vegagerð, sem heitið var
fyrir kosningar, hefur ekki skilað sér og mörg
verkefni sem átti að ráðast í, til dæmis á höf-
uðborgarsvæðinu, hafa ekki hafist enn. Ef fram-
kvæmdirnar fyrir austan eru undanskildar, þar
sem stór verktakafyrirtæki eru að störfum, er
lítið í gangi um þessar mundir,“ segir Árni.
Slæm staða hjá smærri jarðvinnuverktökum víða um land
Vonir um aukin umsvif
á árinu hafa brugðist
REYKINGAR á krám og veitinga-
húsum í Svíþjóð verða bannaðar
2005 þrátt fyrir áköf mótmæli sam-
taka hótel- og veitingahúsaeigenda.
Talsmaður sænsku stjórnarinnar
skýrði frá þessu í gær en tillaga um
bannið verður lögð fram á þingi á
næstu mánuðum. Talið er víst, að
hún verði samþykkt þar sem stuðn-
ingsflokkar jafnaðarmanna, sem
halda um stjórnvölinn, Vinstriflokk-
urinn og Græningjar, styðja hana.
Morgan Johansson heilbrigðisráð-
herra sagði í viðtali við Svenska
Dagbladet, að tillagan snerti ekki
síst hollustuhætti á vinnustöðum.
„Sá, sem vinnur fyrir innan barborð
er stórreykingamaður, hvort sem
honum líkar það betur eða verr.“
Reykingar hafa verið bannaðar á
opinberum stöðum í Svíþjóð frá 1993
en hótel, veitingahús, krár og fang-
elsi hafa verið undanþegin. Í byrjun
ársins var þessum stofnunum gert
skylt að sjá fólki fyrir reyklausum
svæðum en sænska heilbrigðisráðið
lagði til algert bann fyrr á árinu.
Óttast minni viðskipti
Samtök hótel- og veitingahúsaeig-
enda eru afar ósátt. „Við getum fall-
ist á reykingabann í matsölum en nái
það til baranna, mun það sama verða
uppi á teningnum hér og í New York.
Þar hefur slíkt bann dregið verulega
úr aðsókn og viðskiptum,“ sagði
Mats Hulth, formaður samtakanna.
Í Noregi, Írlandi og Hollandi tek-
ur líkt bann og fyrirhugað er í Sví-
þjóð gildi á næsta ári.
Reyklausar
sænskar krár
Stokkhólmi. AFP.
ÞORGRÍMUR Þráinsson, sviðsstjóri
tóbaksvarna hjá Lýðheilsustofnun,
segir að fréttirnar frá Svíþjóð komi
ekki á óvart,
enda hyggi fleiri
lönd á reyk-
ingabann á veit-
ingahúsum. Ís-
lendingar eigi
ekki að dragast
aftur úr að þessu
leyti enda hafi
þeir verið í for-
ystu meðal Evrópuríkja í tóbaks-
vörnum. Þorgrímur segir að Jón
Kristjánsson heilbrigðisráðherra sé
jákvæður gagnvart slíku banni og
spáir því, að frumvarp um bann við
reykingum á veitingahúsum komi
fram á Alþingi fljótlega á nýju ári.
Líkur á sams
konar banni hér
SKÝRT var frá því í Bagdad í gær að nafn Sadd-
ams Husseins, fyrrverandi forseta Íraks, hefði
verið fjarlægt af lista yfir afkomendur Múhameðs
spámanns, sem andaðist árið 632. Félag afkom-
enda spámannsins, Ashrafa-sambandið, var end-
urreist eftir fall Saddams í vor og tók ákvörðun í
málinu þrem dögum eftir að bandarískir her-
menn handsömuðu Saddam.
Talsmaður sambandsins sagði að mikil áhersla
væri ávallt lögð á að rétt væri farið með upplýs-
ingar um beina afkomendur. Saddam hefði samt
tekist að svindla. „Saddam neyddi sérfræðinga til að falsa ættartré
sitt þannig að ræturnar næðu aftur til spámannsins,“ sagði hann.
Saddam ættlaus
Bagdad. AFP.
Saddam Hussein