Morgunblaðið - 08.06.2004, Qupperneq 14

ERLENT
14 ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
KEN Livingstone, fyrsti maðurinn til að
gegna embætti borgarstjóra í London, hefur
haft í nógu að snúast á kjörtímabilinu. Hann
hefur beitt sér gegn einkabílismanum en
hampað almenningssamgöngum, haldið
þrumuræður gegn George W. Bush, forseta
Bandaríkjanna, og, síðast en ekki síst, neytt
Tony Blair forsætisráðherra, fjandvin sinn til
margra ára, til að semja frið.
Sjálfur hefur Livingstone eða „Rauði Ken“
eins og hann var kallaður vegna róttækni
sinnar færst nær miðjunni. Nú eru viðfangs-
efni hans þessi hversdagslegu vandamál í
hverju samfélagi, samgöngur, glæpir og ann-
að í þeim dúr, og ef marka má skoðanakann-
anir, fær hann að halda þessari glímu áfram á
næsta kjörtímabili. Er því spáð, að hann vinni
auðveldan sigur í borgarstjórakosningunum
á fimmtudag, 10. júní. Jafnvel það hægri-
sinnaða tímarit The Economist hefur lýst yfir
stuðningi við hann.
Blair játaði sig sigraðan
Livingstone reitti Blair til reiði er hann
sagði sig úr Verkamannaflokknum og bauð
sig fram sem óháður frambjóðandi í fyrstu
borgarstjórakosningunum fyrir fjórum árum.
Síðan hefur hann gagnrýnt Íraksstríðið harð-
lega og náið samband Blairs við Bush. Blair,
sem hafði spáð því, að kjörtímabili „Rauða
Kens“ myndi ljúka með ósköpum fyrir Lond-
on, mátti hins vegar játa sig sigraðan í janúar
síðastliðnum og viðurkenndi þá, að hann
hefði haft rangt fyrir sér. Var Livingstone
aftur tekinn í flokkinn og er nú hinn opinberi
frambjóðandi hans.
Ýmsir stjórnmálafræðingar eru raunar
ekki vissir um, að sættirnar við Blair muni
verða til að styrkja Livingstone og telja, að
margir stuðningsmenn hans og andstæðingar
Íraksstríðsins muni kjósa gegn honum til að
refsa Blair. Svo vill líka til, að báðir keppi-
nautar hans, einnig Steve Norris, frambjóð-
andi Íhaldsflokksins, eru harðir andstæð-
ingar Íraksstríðsins.
Snúin staða
„Þessi staða er dálítið snúin fyrir Livings-
tone og nú tengist hann allt í einu Íraksstríð-
inu með öðrum hætti en hann hefði sjálfur
kosið,“ sagði Tony Travers, sérfræðingur í
borgarmálefnum við London School of
Economics.
Skoðanakönnun, sem dagblaðið The Times
birti fyrir nokkrum dögum, gefur samt ekki
til kynna, að Livingstone hafi mikið að óttast
en í henni hafði hann fylgi 42% kjósenda,
Norris 29% og Simon Hughes, frambjóðandi
frjálslyndra demókrata, 20%.
Livingstone leggur áherslu á, að hann sé
með öllu óháður Blair og muni dæma hann af
verkum sínum, og hann bendir á margt, sem
áunnist hafi í borgarstjóratíð sinni. Að und-
anteknum ofbeldisárásum hefur glæpum al-
mennt fækkað; strætisvagnakerfi borgar-
innar hefur verið bætt og 650 kr. skatturinn á
hvern bíl, sem leggur leið sína um miðborgina
á háannatíma, hefur óneitanlega orðið til að
draga úr umferðaröngþveitinu.
„Í þessum kosningum mun valið standa á
milli mín og óreiðunnar,“ sagði Livingstone
hlæjandi á kosningaferð í Norður-London.
„Fólk er raunsætt. Það veit, að borginni verð-
ur ekki umbreytt á fjórum árum en ég held,
að það átti sig á því, að margt hefur snúist til
betri vegar.“
Serena Williams, 24 ára háskólastúdent,
segist sammála því, að margt hafi batnað í
London og ætlar að kjósa Livingstone. „Hann
er líka svo alþýðlegur og eðlilegur,“ segir
hún en nefna má, að Livingstone fer flestra
sinna ferða með strætisvagni eða neðanjarð-
arlestinni.
Öflugt atvinnulíf fremur
en stéttabarátta
Í síðasta tölublaði af The Econonmist segir
í leiðara, að blaðið komi sjálfu sér mest á
óvart með því að lýsa yfir stuðningi við Liv-
ingstone sem borgarstjóra. Hann hafi hins
vegar lagt róttæknina á hilluna og sé nú bú-
inn að átta sig á, að öflugur atvinnurekstur er
betri leið til að bæta lífskjörin og lífsgæðin í
borginni en stéttabaráttan. Segir blaðið bæði
kost og löst á „Rauða Ken“ en niðurstaðan er
sú, að hann sé rétti maðurinn í starfið.
Eins og áður segir hefur Livingstone farið
hörðum orðum um þá Blair og Bush fyrir að
ráðast inn í Írak. Í fyrra sagði hann, að
Bandaríkjaforseti væri „mesta ógnin við lífið
á jörðinni“ og um síðustu helgi hvatti hann til,
að Bush yrði sóttur til saka fyrir stríðsglæpi.
Norris, sem sjálfur er langt til vinstri við
sinn eigin flokk, Íhaldsflokkinn, gagnrýnir
Livingstone fyrir ummæli af þessu tagi og
segir, að alþjóðamál eigi ekki heima í um-
ræðunni um borgarmálefnin. Er baráttan
gegn glæpum hans helsta kosningamál og vís-
ar hann og raunar Livingstone líka oft til Ru-
dolphs Giulianis, fyrrverandi borgarstjóra í
New York.
„Ef hægt var að draga úr glæpum í New
York, þá er það hægt í London“ er helsta
slagorðið hjá Norris.
Frá róttækni til raunsæis
Flest bendir til að Ken Livingstone, „Rauði Ken“, verði endurkjörinn borgarstjóri í London á fimmtudag
Heimildir: AP, The Economist.
AP
Livingstone borgarstjóri í biðröð eftir ís.
Hann er búinn að losa sig við yfirvarar-
skeggið og mestu róttæknina.
’Í þessum kosningum munvalið standa á milli mín og
óreiðunnar.‘
SEX Bandaríkjamenn, sem fyrir
réttum sextíu árum tóku þátt í
innrásinni í Normandí sem fallhlíf-
arhermenn, svifu í gær aftur með
fallhlíf niður á tún við Sainte-
Mere-Eglise, fyrsta franska bæinn
sem innrásarher bandamanna náði
á sitt vald af Þjóðverjum. Menn-
irnir eru nú allir um áttrætt.
Á efri myndinni eru þeir Bill
Coleman, áttræður frá Flórída, og
Howard Greenberg, 79 ára frá
Cleveland, Ohio, nýlentir.
Á neðri myndinni fagnar Carl
Beck (í miðju, 78 ára frá Atlanta),
endurfundum með Roger og Gene-
vieve Monmelin sem földu hann í
húsum sínum er þýzkir hermenn
leituðu fallhlífarhermannanna á
sínum tíma.
„Það var stórkostleg tilfinning
að geta látið verða af þessu stökki
sem er örugglega það síðasta á
ævi okkar,“ sagði Beck eftir lend-
inguna.
Ásamt Coleman, Greenberg og
Beck stukku einnig í gær félagar
þeirra úr 82. og 101. fallhlífa-
herdeild Bandaríkjahers, þeir
Tom Morrison (áttræður frá
Pennsylvaníu) Richard Case (83
ára frá Las Vegas) og Bill Priest
(áttræður frá St. Petersburg á
Flórída).
Þegar þess var minnzt fyrir tíu
árum að rétt hálf öld var liðin frá
innrásinni stökk 41 maður úr
sömu herdeildum á sama stað, en
skipuleggjendur 60 ára minningar-
hátíðarinnar vildu ekki að hinar
aldurhningnu stríðshetjur reyndu
að leika sama leikinn nú, af örygg-
isástæðum. Heimildin fékkst ekki
fyrr en á sunnudag, eftir að skrif-
stofa Jacques Chiracs Frakklands-
forseta hlutaðist til um málið.
Reuters
Reuters
Stukku
60 árum
síðar
BANDARÍKJAMENN hyggjast
kalla heim 12.500 hermenn frá Suð-
ur-Kóreu. Fækkuninni verður lokið í
desember á næsta ári. Hér ræðir um
þriðjung herliðs Bandaríkjamanna í
landinu.
Kim Sook, yfirmaður Norður-Am-
eríkudeildar suður-kóreska utanrík-
isráðuneytisins, greindi frá þessu í
gær. Sook boðaði að stjórnvöld í Suð-
ur-Kóreu hyggðust leggja gagntil-
lögu fyrir bandaríska ráðamenn í
fyrirhuguðum viðræðum en nú eru
um 37.000 bandarískir hermenn í
Suður-Kóreu.
Richard Lawless, einn aðstoðar-
varnarmálaráðherra Bandaríkjanna,
greindi Sook frá því að niðurskurð-
urinn í Suður-Kóreu væri liður í
áætlunum Bandaríkjamanna um
endurskipulagningu herafla síns um
heim allan eða „Global Defense Post-
ure Review“ (GPR). Fækkunin í her-
liðinu yrði framkvæmd þannig að
ekki yrði dregið úr getu Bandaríkja-
manna og Suður-Kóreumanna til að
fæla Norður-Kóreumenn frá því að
gera kjarnorkurás á nágranna sína í
suðri. Bandaríkjamenn hefðu fyrst
gert grein fyrir þessum hugmyndum
fyrir tveimur árum en samkvæmt
GPR verður lögð aukin áhersla á
hreyfanlegar hersveitir sem brugð-
ist geta með skömmum fyrirvara við
nýjum ógnum sem við blasa á sviði
alþjóðlegra öryggismála.
Í gær virtist sem margir Suður-
Kóreumenn væru undrandi á um-
fangi og hraða niðurskurðarins og
óttast aukna ásælni og ógnanir af
hálfu Norður-Kóreu en stjórnvöld
þar segjast ráða yfir gereyðingar-
vopnum. Stjórnvöld í Suður-Kóreu
hafa lagt áherslu á að ná þurfi sam-
komulagi við Norður-Kóreumenn á
vettvangi kjarnorkumála áður en
Bandaríkjamenn fækka í liði sínu
þar. Hafa Suður-Kóreumenn lagt til
að niðurskurðurinn fari fram í áföng-
um á tíu árum.
Í Norður-Kóreu er meira en millj-
ón hermanna við suður-kóresku
landamærin og sunnan þeirra um
700.000 suður-kóreskir hermenn.
Fækkað um
þriðjung í
Suður-Kóreu
Seúl. AFP.
RÚMLEGA 60% Spánverja eru
ánægð með Jose Luis Zapatero, ný-
skipaðan forsætisráðherra Spánar,
samkvæmt nýrri könnun. Eru það
mun meiri vinsældir en fyrirrennari
hans, Jose Maria Aznar, öðlaðist
nokkurn tímann, meðan hann gegndi
embætti.
Tæpir tveir mánuðir eru síðan
Zapatero tók við embætti en met er
að svo hátt hlutfall kjósenda, 60,2%,
lýsi ánægju með forsætisráðherrann.
Hæsta ánægjuhlutfall sem Aznar
náði var 53,4% þegar hann var upp á
sitt besta, að því er segir í blaðinu El
Mundo, sem lét gera könnunina.
Könnunin var gerð á þriðjudag og
miðvikudag í lið-
inni viku. Í henni
kom meðal annars
fram að 80%
Spánverja virðast
ánægð með
ákvörðun hinnar
nýju stjórnar að
kalla spænskt
herlið heim frá
Írak.
Zapatero vann
óvæntan sigur í
þingkosningunum 14. mars síðastlið-
inn, en þær fóru fram þremur dögum
eftir hryðjuverk í farþegalestum í
Madríd.
Zapatero vinsæll
Madríd. AP.
Jose Rodriquez
Zapatero