Morgunblaðið - 08.06.2004, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚNÍ 2004 29
ærmorgun í selalauginni í Fjölskyldu- og húsdýragarðinum
Morgunblaðið/Jim Smart
elalauginni
augina þegar Kobba hafði kæpt. Venjulega kæpa landselir á landi en ungviðið fer strax á sund með mæðrum sínum. Selskópurinn sem kom í heiminn á sunnudagsmorgun fylgist með af áhuga.
un forset-
emmtilegt
ófessor,
sirétt,
m felist
ða óvilja-
na“ þjóð-
sinn.
gur
mínum,
var hins
eyra
En hvort
itthvert
ég tel að
ri sem
allir
rn veginn
“ Jón-
t að setja
t 75% of
En hvernig er þessi tala komin
til sögunnar? Jú, hana er að
finna í ályktun, sem Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, þáverandi
borgarstjóri og núverandi vara-
formaður Samfylkingarinnar,
lagði fram í borgarráði 13. febr-
úar árið 2001. Tillagan var svo-
hljóðandi:
„Borgarráð samþykkir, með til-
vísun til 5. mgr. 104. gr. sveitar-
stjórnarlaga og 19. gr. samþykkt-
ar um stjórn Reykjavíkurborgar
og fundarsköp borgarstjórnar, að
niðurstaða atkvæðagreiðslu um
framtíðarnýtingu Vatnsmýrar og
staðsetningu Reykjavíkurflug-
vallar 17. mars nk. verði bind-
andi, ef a.m.k. 3/4 hlutar atkvæð-
isbærra manna taka þátt í henni.
Jafnframt samþykkir borgarráð
að niðurstaðan verði bindandi, ef
a.m.k. 50% atkvæðisbærra manna
greiða atkvæði á sama veg jafn-
vel þótt þátttaka í atkvæða-
greiðslunni verði undir því marki
sem ákveðið er í 19. gr.“ Greinar-
gerð fylgir tillögunni. „Greinar-
gerðin er stutt og í henni segir:
„Samkvæmt 104. gr. sveitar-
stjórnarlaga nr. 94/1998 er sveit-
arstjórn heimilt að efna til al-
mennrar atkvæðagreiðslu um
sérstök mál. Niðurstaða slíkrar
atkvæðagreiðslu er ekki bindandi
nema að sveitarstjórn hafi fyrir-
fram ákveðið að svo skuli vera. Í
2. mgr. 19. gr. samþykktar um
stjórn Reykjavíkurborgar og
fundarsköp borgarstjórnar nr.
60/1985, með síðari breytingum,
er fjallað um skyldu til að efna til
almennrar atkvæðagreiðslu ef
fyrirhugað er að ráðast í ákveðna
framkvæmd og áætlaður heildar-
kostnaður borgarinnar vegna
hennar nemur hærri fjárhæð en
áætluðum fimmtungi árlegra
skatttekna borgarinnar á yfir-
standandi reikningsári. Nið-
urstaða slíkrar atkvæðagreiðslu
er bindandi um afgreiðslu máls-
ins ef a.m.k. 3/4 hlutar atkvæð-
isbærra manna í Reykjavík taka
þátt í henni. Til þess að taka af
allan vafa þykir rétt að borgar-
ráð samþykki sérstaklega að
ákvæði 2. mgr. 19. gr. um bind-
andi kosningu eigi við um at-
kvæðagreiðslu 17. mars nk. Jafn-
framt þykir rétt að rýmka skil-
yrði fyrir bindandi kosningu með
þeim hætti að greiði a.m.k. 50%
atkvæðisbærra manna annarri
hvorri spurningunni atkvæði sitt
verði kosningin bindandi jafnvel
þótt 75% þátttöku verði ekki náð.
Með þeim hætti hefur meirihluti
atkvæðisbærra borgarbúa lýst
samhljóða vilja sínum.“
Tillaga þessi var samþykkt
með fjórum atkvæðum borgar-
ráðsfulltrúa R-listans en sjálf-
stæðismenn sátu hjá og lögðu
fram bókun um afstöðu sína.
Í fjölmiðlum og borgarstjórn
var lítið sem ekkert rætt um til-
urð og ákvörðun um 75%-markið.
Helst var rætt um 75%-regluna
dagana fyrir kosningar, þar sem
menn gerðu sér jafnvel vonir um,
að það mundi nást. Eftir kosn-
ingar, þegar aðeins 37% höfðu
neitt atkvæðisréttar síns, sagði
Ingibjörg Sólrún, að skoðana-
kannanir hefðu villt mönnum sýn
um 75% þátttöku. Nú segist hún
hafa byggt á sveitarstjórnarlög-
unum og virðist þeirrar skoð-
unar, að fjölmiðlögin séu svo
mikilvæg, að gera eigi minni
kröfur um þátttöku í kosning-
unum en vegna flugvallarins!
Þegar ég ræddi um 75%-mark-
ið setti ég þá tölu í tengsl við þá
staðreynd, að síðan 1942 er með-
altalsþátttaka í þingkosningum
hér um 88% og í því ljósi ekki
ósanngjarnt að miða við 75%
þátttöku. Í þessu mati mínu felst
traust á kjósendum og áhuga
þeirra á að neyta kosningarétt-
arins. Að snúa þessum orðum
mínum í andhverfu sína og gefa
til kynna, að þau byggist á því,
að sem fæstir komi á kjörstað, er
í fyrsta lagi ekki sanngjarnt og í
öðru lagi ekki á neinum rökum
reist.
Hvernig væri, að þeir, sem
kjósa að haga umræðum um
þessi mál á þann hátt að gera
öðrum upp hugarfar og skoðanir,
segðu okkur frá skoðun sinni á
efni fjölmiðlalaganna?
R-listinn ’Hvernig væri, að þeir,sem kjósa að haga um-ræðum um þessi mál á
þann hátt að gera öðr-
um upp hugarfar og
skoðanir, segðu okkur
frá skoðun sinni á efni
fjölmiðlalaganna?‘
Höfundur er dóms-
og kirkjumálaráðherra.