Morgunblaðið - 08.06.2004, Síða 36

Morgunblaðið - 08.06.2004, Síða 36
MINNINGAR 36 ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma, RÓSA HALLDÓRA HANSDÓTTIR, Hrafnistu í Reykjavík, er lést miðvikudaginn 2. júní, verður jarð- sungin frá Áskirkju fimmtudaginn 10. júní kl. 13.30. Markús Þorvaldsson, Sesselja Inga Guðnadóttir, Hans H. Þorvaldsson, Guðlaug Sigurðardóttir, Már Þorvaldsson, Guðrún Ástráðsdóttir, Margrét Þorvaldsdóttir, Jónas B. Sigurþórsson, Jóhann Þorvaldsson, Kristín Dagbjört Ágústsdóttir, barnabörn og barnabarnabörn. Hjartans þakkir til allra sem sýndu okkur samúð og hlýhug við andlát og útför ástkærrar sambýliskonu, móður, ömmu og langömmu okkar, RAGNHEIÐAR ERLU HAUKSDÓTTUR, Eyrarvegi 12, Flateyri. Þorsteinn Guðbjartsson, Jóhanna Zoëga Björnsdóttir, Sigurður Trausti Sigurðsson, Sigurður K. Björnsson, Elín Bjarnadóttir, Örn Björnsson, Kristjana Björnsdóttir, Óli G. Guðmundsson, Björn Zoëga Björnsson, Heiðdís Hrafnkelsdóttir, Ingibjörg Zoëga Björnsdóttir, Friðgeir Bjarkason, barnabörn og langömmubörn. Eignmaður minn, faðir okkar, sonur, bróðir og mágur, PÉTUR HELGI GUÐJÓNSSON, Suðurgötu 15, Sandgerði, lést af slysförum föstudaginn 4. júní. Hrönn Hilmarsdóttir og fjölskyldur. ✝ Arnljótur Björns-son fæddist í Reykjavík 31. júlí 1934. Hann lést á krabbameinslækn- ingadeild Landspítal- ans við Hringbraut á hvítasunnudag, 30. maí síðastliðinn. For- eldrar hans voru hjónin Þórdís Ófeigs- dóttir húsfreyja, f. 22. mars 1908, d. 17. des. 1986, og Björn Snæbjörnsson, stór- kaupmaður í Reykja- vík, f. 1. mars 1904, d. 17. okt. 1981. Foreldrar Þórdísar voru Ófeigur Ófeigsson bóndi, síð- ast í Ráðagerði í Leiru í Gerða- hreppi, f. 23. ágúst 1858, d. 31. maí 1942, og Jóhanna Guðrún Frí- mannsdóttir húsfreyja, f. 16. des. 1871, d. 28. maí 1952. Foreldrar Björns voru Snæbjörn Arnljótsson, verslunarstjóri á Þórshöfn á Langanesi, síðar eftirlitsmaður með útibúum Landsbanka Íslands, f. 2. apríl 1867, d. 9. júlí 1940, og Sigurlaug Jónsdóttir húsfreyja, f. 27. mars 1877, d. 5. febr. 1942. Hinn 12. febrúar 1961 kvæntist Arnljótur Lovísu Sigurðardóttur, cand. mag. í ensku frá HÍ, kennara við Kvennaskólann í Reykjavík, f. 2. júní 1938 í Stykkishólmi. Foreldrar Lovísu voru Soffía Sigfinnsdóttir versity 1974, við University of Cali- fornia í Berkeley 1978, University of Arizona í Tucson 1984, Victoria University of Wellington, Nýja-Sjá- landi 1993, University of San Diego í Kaliforníu 2001 og Stetson Uni- versity College of Law í St. Peters- burg í Flórída 2002. Arnljótur var lögfræðingur hjá Sjóvátryggingar- félagi Íslands hf. 1959–1971. Hann var prófessor við lagadeild Háskóla Íslands 1971–1995 og forseti laga- deildar 1976–1978 og 1990–1992. Þá var hann stundakennari við lagadeild frá 2001 þar til á liðnum vetri. Hann var skipaður hæstarétt- ardómari 1995, en lét af því starfi fyrir aldurs sakir árið 2000. Eftir það starfaði hann sem varadómari við Hæstarétt þar til á síðasta ári. Arnljótur sat í skólanefnd Trygg- ingaskóla Sambands íslenskra tryggingafélaga 1969–1986, lengst af sem formaður. Hann var fulltrúi Íslands í stjórn Nordisk Institutt for Sjørett 1991–1999, þar af var hann formaður 1999. Hann sat í stjórn Lögfræðingafélags Íslands 1964– 1969 og var formaður félagsins 1982–1986. Hann sat í stjórn hug- vísindadeildar Vísindasjóðs 1974– 1977, í stjórn Lagastofnunar HÍ 1987–1995 og í stjórn Happdrættis Háskóla Íslands 1983–1993. Auk þess átti hann sæti í ýmsum öðrum stjórnum og nefndum innan og ut- an Háskóla Íslands. Arnljótur ritaði mikinn fjölda bóka um lögfræðileg efni og fræðiritgerðir í íslensk og erlend tímarit og komu hinar síð- ustu út á síðasta ári. Útför Arnljóts fer fram frá Hallgrímskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 13.30. húsmóðir, f. 30. maí 1917, d. 11. mars 1998, og Sigurður Skúlason kaupmaður, f. 12. nóv. 1905, d. 14. jan. 1972. Börn Arnljóts og Lovísu eru: 1) Þórdís, fréttamaður og leik- ari, f. 13. júní 1963. Synir hennar eru: a) Arnljótur Björn Hall- dórsson, f. 17. okt. 1990, og b) Hrólfur Eyjólfsson, f. 22. mars 1999. 2) Edda, leikari, f. 22. nóv. 1964, gift Ingvari E. Sigurðssyni, leikara, f. 22. nóv. 1963. Börn þeirra eru: a) Áslákur, f. 22. nóv. 1990, b) Snæfríður, f. 14. jan. 1992, c) Sigurður, f. 15. apríl 1998, og d) Hringur, f. 5. sept. 1999. 3) Sigurð- ur, viðskiptafræðingur, f. 14. nóv. 1968. Sonur hans er Kormákur, f. 19. nóv. 1996. 4) Ingibjörg, fulltrúi á þróunarsviði Símans, f. 22. jan. 1972. Arnljótur Björnsson ólst upp á Öldugötunni í Reykjavík. Hann varð stúdent frá Menntaskólanum í Reykjavík 1954 og lauk embættis- prófi í lögfræði frá Háskóla Íslands 1959. Hann stundaði framhaldsnám í sjórétti og vátryggingarétti við Nordisk Institutt for Sjørett við Óslóarháskóla 1967–1968 og rann- sóknir í skaðabótarétti og skyldum greinum við lagadeild Oxford Uni- Kveðja frá Hæstarétti Íslands Ekki man ég hvenær ég sem laganemi sá kennarann Arnljót Björnsson í fyrsta sinn. Þannig á það líka sennilega að vera þegar í hlut á goðsögn í lifanda lífi. Allt frá upphafi laganáms heyrði ég Arn- ljóts getið sem stranga kennarans á seinni námsárum, sem gerði gríð- arlegar kröfur til nemenda eins og til sjálfs sín. Hann ætti það til að spyrja nemendur út úr í tímum, stundum með skelfilegum afleiðing- um fyrir þá, en sérstaka skemmtun hefði hann af því að taka upp nem- endur, sem sóttu illa kennslustund- ir. Ég féll í þá freistni, hálfnaður á leið gegnum lagadeild, að fara að vinna í stað þess að sækja tíma. Það fór því þannig að ég gerðist svo djarfur að þreyta próf á fjórða námsári hjá Arnljóti án þess að hafa sótt tíma hjá honum. Við átt- um okkar fyrsta samtal stuttu eftir það þegar ég sat að vori 1978 í húsi lagadeildar og beið eftir því að gangast undir munnlegt próf. Á grúfu yfir minnisblöðum vaknaði ég skyndilega upp úr hugsunum mín- um við það að Arnljótur stóð fyrir framan mig og sagði formálalaust: Jæja, þú slappst frá mér. Með lítt skáldlegum orðum svaraði ég að mér myndi aldrei lánast að þakka almættinu að fullu fyrir að svo hefði farið. Glottandi og með augun leiftrandi af brosi sneri Arnljótur frá, gekk þrjú skref og stoppaði aftur. Hann leit yfir öxlina, óskaði mér góðs gengis og hvarf svo á braut. Eftir á að hyggja lýsir þetta samtal Arnljóti betur í huga mér en margt annað. Virðulegur maður, alvarlegur í fasi, sem lét sig hafa það að gefa sig á tal við ungmenni, sem hann þekkti ekki af öðru en þeirri ósvífni að hafa ekki sótt kennslustundir. Eyddi ekki orðum í óþarfa og veitti óumbeðinn sakar- uppgjöf með kímni, þessum eig- inleika sem hann var flestum betur gæddur. Hlýtt hjarta og einlægni skein út úr óskum um velgengni og við svo búið var málið endanlega afgreitt á engri stundu. Fáum árum síðar hófst tveggja áratuga samfylgd okkar Arnljóts í starfi, þar sem við vorum báðir fyrst í stað kennarar við lagadeild en síðan dómarar við Hæstarétt. Ekki er unnt að tíunda allt það, sem Arnljótur miðlaði öðrum í slíku samstarfi, jöfnum höndum af yf- irgripsmikilli þekkingu sinni á lög- um og þrotlausum brunni gaman- semi og hlýju í daglegum samskiptum. Vinnubrögð hans voru í hvívetna öðrum til eftirbreytni. Fór þar saman nákvæmni án smá- munasemi, vandvirkni í orðfæri og efnistökum, mikil afköst og skjót- virkni. Það var mikil gæfa fyrir Hæstarétt að Arnljótur skyldi fást til að skipta um starfsvettvang eftir langan og glæsilegan feril sem lagakennari og fræðimaður, sem hafði hlotið alþjóðlega viðurkenn- ingu fyrir störf sín. Hann naut sín vel í hlutverki dómara, þar sem hæfileikar hans fundu sér nýja út- rás við mótun réttarins en ekki að- eins við fræðilega greiningu, svo sem var í fyrra starfi. Í Hæstarétti stendur nú hópur góðra vina Arnljóts frammi fyrir því að kveðja kæran samverka- mann. Fyrir mitt leyti ber hæst söknuð og þakklæti fyrir að hafa notið þeirrar miklu gæfu að hafa átt samleið með honum þessi ár. Það segir líklega sitt um manngerð hans að eftir áratuga nána samveru í starfi og utan þess minnist ég að- eins eins atriðis, sem okkur tókst fyrr og síðar að deila um, en það var hvort ég hefði sem nemandi mætt í eitt skipti í kennslustund hjá honum, eins og hann hélt fram, eða aldrei, sem ég hélt fram. Okkur tókst ekki í þessu lífi að útkljá þetta alvörulausa deiluefni, hvað sem síðar verður. Fyrir hönd dóm- ara og annarra starfsmanna Hæstaréttar færi ég fjölskyldu Arnljóts innilegar samúðarkveðjur. Markús Sigurbjörnsson. Kveðja frá lagadeild Háskóla Íslands Það brá dökkum skugga yfir birtu hvítasunnunnar þegar okkur, fyrrum samstarfsmönnum Arnljóts Björnssonar við lagadeild Háskóla Íslands, barst fréttin um andlát hans. Arnljótur gegndi starfi prófess- ors við lagadeild um aldarfjórðungs skeið. Á þeim tíma voru honum, að verðleikum, falin trúnaðarstörf í þágu hennar og Háskólans, þ.á m. var hann forseti deildarinnar um fjögurra ára skeið. Þótt Arnljótur hafi tekið við ábyrgðarmiklu starfi hæstaréttar- dómara naut lagadeild áfram starfskrafta hans, þ.á m. tók hann sæti í stjórn Hollvinafélags deild- arinnar og lagði sig þar fram, eins og ævinlega, við að efla hag henn- ar. Eftir að hann lét af störfum sem hæstaréttardómari kom hann að nýju til liðs við deildina sem kennari. Síðasta trúnaðarstarfið, sem hann tók að sér fyrir deildina, var að sitja í dómnefnd til þess að meta hæfi umsækjanda um kenn- arastarf við hann. Þótt hann væri þá orðinn sjúkur skilaði hann þessu verki, eins og öðrum, með ágætum og á tilsettum tíma. Það sem skiptir ef til vill mestu máli fyrir orðstír háskóladeildar og nemendur hennar, þegar öllu er á botninn hvolft, er að gerðar séu ríkar kröfur til þeirra, sem stunda þar nám, svo að þeir standist öðr- um háskólamenntuðum mönnum snúning þegar út í lífið er komið. Í starfi sínu sem kennari stóð Arn- ljótur ætíð vörð um það að ekki væri slakað á námskröfum við laga- deild. Þótt hann gerði þannig mikl- ar kröfur til annarra gerði hann enn ríkari kröfur til sjálfs sín. Segja má að elja og ósérhlífni hafi verið einkunnarorð hans. Ég votta Lovísu og fjölskyldu þeirra Arnljóts samúð okkar, sem við lagadeild störfum, minnumst við Þórhildur hans sem gamals kennara og vinar. Eiríkur Tómasson. Kveðja frá Lögmannafélagi Íslands Stærstum hluta starfsævinnar varði Arnljótur Björnsson við upp- fræðslu verðandi lögfræðinga. Þótt hann hafi um síðir gengið til liðs við Hæstarétt og verið mikils met- inn í því starfi, held ég að prófess- orinn Arnljótur standi flestum lög- mönnum fyrir hugskotssjónum á kveðjustund. Ég trúi því reyndar að prófessorsstarfið hafi staðið Arnljóti næst hjarta. Þannig lét hann sig ekki muna um það, eftir að hann lét af störfum sem hæsta- réttardómari, að sinna viðamikilli kennslu við lagadeild HÍ. Enn eiga því eftir að útskrifast lögfræðingar sem notið hafa þess að nema af Arnljóti. Arnljótur var ekki einungis frá- bær kennari, hann náði að verða fræðigreinin sjálf. Ég held til dæm- is að enginn sem hjá honum nam geti leitt hugann að skaðabótarétti án þess að hugsun um Arnljót læð- ist með. Laganemar gáfu honum meira að segja viðurnefni úr skaða- bótaréttinum, Bonus Pater. Hver var betri í hlutverk gegna og skyn- sama mannsins en Arnljótur sjálf- ur, ímynd vammleysisins? Íslenskt lögfræðisamfélag stend- ur í þakkarskuld við Arnljót. Hann lét sér ekki nægja að fræða menn í skóla. Hann var einnig afkastamik- ill höfundur fræðirita og greina. Fræðaskrif Arnljóts báru sterkt svipmót af höfundinum. Orðum var ekki eytt í óþarfa heldur vikið beint að efninu á afar hagnýtan hátt. Fræðaskrif hans nýtast því ekki einungis laganemum heldur ekki síður starfandi lögfræðingum og lögmönnum. Arnljótur var mikill áhugamaður um golf síðari árin. Þótt ekki hafi hann náð sömu hæðum í íþróttinni og lögfræðinni taldi lögmannafélag- ið sér heiður að því að hann tók iðulega þátt í golfmótum þess. Þar var hann góður félagi sem verður sárt saknað. Arnljótur skilur eftir sig mikið ævistarf og engum datt í hug fyrr en undir það allra síðasta að tími væri kominn til þess að setja punkt aftan við það. Um það tjóir þó ekki að deila við hinn æðsta dómara. Fyrir hönd Lögmannafélags Ís- lands sendi ég fjölskyldu Arnljóts innilegar samúðarkveðjur á sorg- arstundu sem kom svo alltof fljótt. Gunnar Jónsson, formaður. Maðurinn var meðalmaður á hæð, grannur, beinn í baki, bar sig bara nokkuð vel, átti börn, buru og hús og lifði hófsömu lífi í alla staði. Samt var hann á engan hátt venju- legur. Af gáfum sínum finnst mér hann borið af flestum sem ég þekki og lærdómur hans var slíkur að ég efa að margir hafi náð jöfnuði á því sviði sem hann valdi sér. Mestur var hann þó af sjálfum sér, prúð- mennsku sinni, kurteisi og látleysi. Hann var einn af þeim fáu sem aldrei talaði niður til nokkurs manns eða léti illt orð falla um aðra. Þannig minnist ég mágs míns, Arnljóts Björnssonar sem var drengur góður og er nú sárt sakn- að. Ég var enn á barnsaldri þegar hann og Lovísa systir mín giftu sig og þekki vart annað en þau tvö sem órjúfanlega heild með ásamt börn- um sínum, tengdabörnum og barnabörnum. Þrátt fyrir aldurs- muninn kom Arnljótur mágur alla tíð fram við mig eins og jafningja en því átti ég ekki að venjast ver- andi örverpið í stórri fjölskyldu. Hann var vanur að heilsa öllum með handabandi og kveðja á sama hátt. Hann innti fregna, vildi vita af fólki og málefnum og kunni einkar vel þá list að hlusta og spyrja á þann hátt sem hvatti til svara. Þess vegna var hann skemmtilegur við- mælandi og ekki síðri í rökræðum því ekki var alltaf fullljóst hvort hann var að safna upplýsingum til að mynda sér skoðun eða hvort hann var að reyna mann. Verst var að hann spurði oft hvers vegna og þá þurftu að fylgja með sannfær- andi rök. Arnljótur var ekki pólitískur á sama hátt og við hin í stórfjölskyld- unni. Það kom þó ekki í veg fyrir að hann tæki þátt í umræðunum en hann notaði aldrei stór orð eða hækkaði rödd sína eins og við hin áttum til með að gera. Málflutn- ingur hans var að öllu leyti hóf- samur og hann spurði frekar en að fullyrða og oft var manni svara vant. Spyrja má þó viti, segir gam- all málsháttur. Þegar stórfjölskyldan hefur kom- ið saman á tyllidögum, afmælum eða stórhátíðum hafa fylgt hávaða- samar stjórnmálaumræður. Þó við flest höfum fylgt Sjálfstæðisflokkn- um að málum greinir okkur eðli- lega á um menn og málefni. Arn- ljótur tók þátt í slíkum umræðum en þó á sínum eigin forsendum. ARNLJÓTUR BJÖRNSSON

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.