Morgunblaðið - 09.11.2004, Blaðsíða 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 9. NÓVEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÖSSUR Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, sagði í fyrir-
spurnartíma á Alþingi í gær að sér
fyndist eðlilegt að forsætisráðherra
léti reyna á það hvort olíufélögin
væru tilbúin til þess að endurgreiða
samfélaginu þann skaða sem þau
hefðu unnið því með ólöglegu sam-
ráði sínu. Halldór Ásgrímsson for-
sætisráðherra svaraði því hins veg-
ar til að málefni olíufélaganna yrðu
að halda áfram í samræmi við þau
lög sem Alþingi hefði sett. Urðu í
kjölfarið nokkur orðaskipti milli
Össurar og Halldórs um þessi mál.
Össur sagði í upphafi máls síns að
olíufélögin hefðu orðið uppvís að
glæp; þau hefðu staðið fyrir ólög-
legu verðsamráði sem hefði kostað
samfélagið háar upphæðir. „Þegar
einhver stelur er ætlast til þess í sið-
uðu samfélagi að sá sem stelur bæti
þjófnaðinn að fullu,“ sagði hann.
„Olíufélögin hafa að vísu fengið sekt
en sú sekt er miklu minni en hagn-
aðurinn sem má rekja til hins ólög-
mæta athæfis. Mér finnst þess
vegna eðlilegt að olíufélögin endur-
gjaldi samfélaginu með einhverjum
hætti – til þess að bæta skaðann að
fullu. Nú hefur það líka gerst að
olíufélögin hafa iðrast opinberlega;
þau hafa beðist afsökunar. Ef hugur
fylgir máli hjá olíufélögunum; ef um
er að ræða eitthvað annað en katt-
arþvott og yfirklór, hljóta þau líka
að vera til viðræðu um það að bæta
samfélaginu skaðann. Það tel ég að
sé í rauninni eina leiðin til þess að ná
sáttum við samfélagið.“ Sagði hann
að sér fyndist eðlilegt að forsætis-
ráðherra hefði forgöngu um slíkar
viðræður.
Halldór sagði í upphafi síns máls
að meginstarf Alþingis væri að setja
lög. „Við höfum sett lög um Sam-
keppnisstofnun og við höfum sett
lög um þau mál sem hér er verið að
fjalla um. Samkeppnisstofnun hefur
fellt sinn úrskurð og sett fram sektir
á olíufélögin sem nema ef ég man
rétt um það bil tveimur og þremur
milljörðum króna. Síðan hefur kom-
ið fram að olíufélögin muni áfrýja
þeim úrskurði til úrskurðarnefndar
fyrst og síðan hugsanlega til dóm-
stóla. Og það hefur jafnframt komið
fram að málefni olíufélaganna eru til
lögreglurannsóknar.“
Ráðherra bætti því við að þessi
mál ættu að sjálfsögðu að halda
áfram í samræmi við þau lög sem
Alþingi hefði sett. „Nú kemur hér
formaður Samfylkingarinnar, Össur
Skarphéðinsson, háttvirtur þing-
maður, og ætlast til þess að for-
sætisráðherra landsins og ríkis-
stjórn grípi inn í það ferli. Hefur
háttvirtur þingmaður ekki heyrt um
aðskilnað dómsvalds, framkvæmd-
arvalds og löggjafaravalds? Eigum
við að breyta því?“
Ráðherra ítrekaði að við yrðum
að treysta á okkar dómskerfi í þessu
máli. „Við verðum að treysta á okk-
ar réttarkerfi í þessu máli. Og við
verðum að hafa þolinmæði til þess
að þessi mál gangi fram með þeim
hætti sem lög gera ráð fyrir.“
Fleiri biðjist afsökunar
Össur kom aftur í pontu og sagði
fráleitt af forsætisráðherra að
hlaupa í vörn fyrir olíufélögin. „Er
þetta forsætisráðherra olíufélag-
anna?“ Sagði hann það fullkomlega
rökrétt að ganga eftir því við olíufé-
lögin að þau bættu samfélaginu í
heild þann skaða sem þau hefðu
unnið. „Það er enginn að tala um að
grípa inn í dómsvaldið,“ útskýrði
hann. „Það er verið að tala um það
að hæstvirtur forsætisráðherra
komi fram sem leiðtogi. Er ekki
kominn tími til þess að hann fari að
hafa áhyggjur af einhverju?“
Halldór kvaðst á hinn bóginn hafa
áhyggjur af málflutningi Össurar.
„Að sjálfsögðu er ég ekki sérstakur
forsætisráðherra olíufélaganna og
alveg fráleitt að þingmaðurinn leyfi
sér að tala með þessum hætti. En ég
er að sjálfsögðu forsætisráðherra á
grundvelli þeirra laga og reglna sem
við höfum sett hér á Alþingi.“
Össur ítrekaði að sér fyndist vera
til skammar hvernig forsætisráð-
herra lýðveldisins hlypi til varnar
olíufélögunum. Halldór svaraði því á
hinn bóginn til að það væru fleiri en
olíufélögin sem þyrftu að biðjast af-
sökunar. „Mér fyndist að háttvirtur
þingmaður ætti að biðjast afsökunar
á þeim ummælum sínum að ég sé
hér sérstakur talsmaður olíufélag-
anna. Hvað á þetta að þýða?“ Þar
með lauk orðaskiptum Halldórs og
Össurar.
Össur Skarphéðinsson, formaður Samfylkingar, í fyrirspurnartíma á Alþingi
Forsætisráðherra hlutist til
um málefni olíufélaganna
Morgunblaðið/ÞÖK
Þingmenn og ráðherrar Framsóknarflokksins ráða ráðum sínum. Árni Magnússon félagsmálaráðherra, Birkir J.
Jónsson þingmaður, Dagný Jónsdóttir þingmaður og Valgerður Sverrisdóttir viðskipta- og iðnaðarráðherra.
Ráðherra segir að mál olíufélaganna verði að hafa sinn gang í samræmi við lög
ÞINGFUNDUR hefst kl. 13.30
í dag. Að loknum atkvæða-
greiðslum eru eftirfarandi
mál á dagskrá.
1. Lánasjóður sveitarfélaga.
2. Rannsóknarnefnd
umferðarslysa.
3. Sérkennslu- og meðferð-
ardagdeild fyrir börn með
geðrænan vanda.
4. Stjórnskipunarlög.
5. Dýravernd.
6. Vextir og verðtrygging.
JÓHANNA Sigurðardóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, mælti
fyrir þingsályktunartillögu á Al-
þingi í gær um að heilbrigðis-
ráðherra yrði falið að skipa nefnd
sem gerði úttekt á kostum þess og
göllum út frá
læknisfræðilegu,
siðfræðilegu og
trúarlegu sjón-
armiði, að heim-
ila nýtingu stofn-
frumna úr
fósturvísum
manna til rann-
sókna og lækn-
inga á alvar-
legum sjúkdómum.
Jón Kristjánsson heilbrigð-
isráðherra tók vel í tillöguna. „Ég
tel tillögu flutningsmanns vera allr-
ar athygli verðar og tel að hún eigi
að fá ítarlega og jákvæða meðferð
á Alþingi,“ sagði heilbrigðis-
ráðherra.
Aðrir þingmenn sem þátt tóku í
umræðunum tóku í sama streng.
Þar á meðal Jónína Bjartmarz,
þingmaður Framsóknarflokks og
formaður heilbrigðis- og trygg-
inganefndar Alþingis og Pétur H.
Blöndal, þingmaður Sjálfstæð-
isflokks, sem einnig á sæti í nefnd-
inni. Voru þingmenn á einu máli um
að hér væri hreyft við máli sem
þarfnaðist umræðu.
Í greinargerð tillögunnar segir
að markmið hennar sé að Alþingi
móti stefnu um hvort heimila eigi
með lögum að nota stofnfrumur úr
fósturvísum manna til rannsókna
og lækninga alvarlegra sjúkdóma.
„Mikilvægt er að sú ákvörðun verði
tekin á grundvelli ítarlegrar og
upplýstrar umræðu í þjóðfélaginu,
á Alþingi og innan heilbrigðis- og
vísindasamfélagsins,“ segir í lok
greinargerðarinnar.
Úttekt gerð á
heimild til að
nýta stofnfrumur
úr fósturvísum
Jóhanna
ÖGMUNDUR Jónasson, þingmaður
vinstri grænna, gerði skilmála 100%
íbúðalána Íslandsbanka, að umtals-
efni á Alþingi í gær. „Ég held að
mörgum hafi brugðið í brún þegar
upplýst var í fréttum Stöðvar 2 í gær
hverjir skilmálar eru fyrir hundrað
prósent íbúðaláni hjá Íslandsbanka,“
sagði hann. „Í fréttinni kom fram að
þeir sem sækja um slík lán verði að
taka lánatryggingu og skila blóð- og
þvagsýni til læknis. Meðal þess sem
fólk þarf að svara á sérstöku eyðu-
blaði er hvort foreldrar eða systkini
þeirra hafi haft hjarta- eða æðasjúk-
dóma, geð- eða taugasjúkdóma,
berkla, krabbamein, sykursýki eða
sjúkdóma sem geta verið arfgengir.“
Sagði hann fulla ástæðu fyrir ráð-
herra að skoða hvort ástæða væri til
að skerpa á lögum til að koma í veg
fyrir að fólki, sem haldið væri ill-
kynja sjúkdómum, væri mismunað.
„Mér finnst full ástæða til þess að
löggjafarvaldið taki þessi mál til
skoðunar og einnig framkvæmda-
valdið og allir þeir sem eiga að gegna
eftirlitshlutverki,“ sagði hann.
Sjúku fólki
verði ekki
mismunað
LÖGÐ hefur verið fram á Alþingi
þingsályktunartillaga um að sett
verði á fót sérdeild fyrir unga
fanga á aldrinum 18–24 ára í fyr-
irhuguðu fangelsi á Hólmsheiði við
Nesjavallaveg.
Samneyti þeirra
við eldri fanga
verði í algjöru
lágmarki og að-
eins ef brýna
nauðsyn beri til.
Fyrsti flutnings-
maður er Ágúst
Ólafur Ágústs-
son, þingmaður
Samfylkingarinnar. Meðflutnings-
menn eru ellefu aðrir þingmenn
Samfylkingarinnar.
Í greinargerð tillögunnar segir
m.a. að fangar á aldursbilinu 18–24
ára hafi margs konar sérstöðu.
„Ungir fangar eru sérstaklega við-
kvæmur hópur og ekki er æskilegt
að þeir afpláni dóma í samneyti við
eldri afbrotamenn. Líta ber svo á að
við afplánun ungra fanga sé sér-
staklega unnið að því að koma í veg
fyrir frekari afbrot.“ Þá segir m.a.
að sérdeild fyrir unga afbrotamenn
bjóði upp á margs konar sértæk úr-
ræði fyrir þann aldurshóp, t.d. á
sviði vímu- og geðmeðferðar.
Sérdeild verði
fyrir unga fanga
Ólafur Ágúst
ENGIN ákvörðun liggur enn fyrir
um hvernig staðið verður að stofn-
un þjóðgarðs norðan Vatnajökuls,
að sögn Sigríðar Önnu Þórðar-
dóttur umhverfisráðherra, en mál-
ið er til meðferðar hjá ríkisstjórn
og væntir ráðherra að ákvörðun
liggi fyrir von bráðar um hvernig
að henni verður staðið.
Mörður Árnason, Samfylking-
unni, beindi þeirri spurningu til
ráðherra í fyrirspurnatíma á Al-
þingi í síðustu viku hvað liði stofn-
un þjóðgarðs enda væri aðeins gert
ráð fyrir 3,1 milljón í fjárlögum
næsta árs til verkefnisins en áætl-
anir gerðu ráð fyrir að uppbygging
þjóðgarðsins kostaði um 600 millj-
ónir. Hins vegar hefði þjóðgarð-
urinn í Skaftafelli nýlega verið
stækkaður og því vaknaði sú spurn-
ing m.a. hvort gert væri ráð fyrir
tveimur þjóðgörðum á þessu svæði.
Sigríður Anna vísaði til skýrslu
sem nefnd um stofnun þjóðgarðs
norðan Vatnajökuls skilaði af sér
sl. vor sem væri mjög umfangs-
mikil en þar væri gert ráð fyrir að
stofnun þjóðgarðsins gæti farið
fram í nokkrum áföngum á næstu
5–8 árum og hann yrði fullmótaður
á árunum 2010–2012. Framundan
væru m.a samningaviðræður við
landeigendur því ljóst væri að sumt
af því landi sem ráðgert væri að
færi undir þjóðgarð væri í einka-
eign og gert ráð fyrir að svo yrði
áfram með samningum við stjórn
þjóðgarðsins.
Ráðherra sagði að stækkun
Skaftafellsþjóðgarðs væri í raun
fyrsta skrefið að stofnun þjóðgarðs
norðan Vatnajökuls og gert væri
ráð fyrir að í framtíðinni yrði um
einn þjóðgarð að ræða.
Morgunblaðið/RAX
Ferðamenn við Vatnajökul.
Þjóðgarður norðan Vatnajökuls
verði fullmótaður 2010–12