Morgunblaðið - 07.12.2004, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. DESEMBER 2004 11
FRÉTTIR
Ingibjörgu Rafnar starfið á þeim grundvelli að
hún væri hæfust og þyrfti ekki að fara í viðtöl
eða ganga í gegnum frekara umsóknarferli.
Samkvæmt upplýsingum frá ráðuneytinu
sóttu eftirtaldir aðilar um starfið, auk Ingi-
bjargar:
 Árni Guðmundsson, æskulýðs- og tóm-
stundafulltrúi Hafnarfjarðar. Menntun:
Dipl.ed. í uppeldis- og menntunarfræðum, fé-
lagsmálafræðingur.
 Baldur Kristjánsson, sóknarprestur.
Menntun: Guðfræðingur og BA í almennum
þjóðfélagsfræðum.
 Bergþóra Sigmundsdóttir, lögfræðingur hjá
Sýslumanninum í Reykjavík. Menntun: Lög-
fræðingur (cand.jur.), BA í almennum þjóð-
félagsfræðum.
 Bessí Jóhannsdóttir, aðstoðarskólastjóri
Landakotsskóla. Menntun: Cand. mag. í sagn-
fræði, nám í lögfræði og viðskiptafræði.
 Bragi Guðbrandsson, forstjóri Barnavernd-
arstofu. Menntun: BA í félagsfræði, framhalds-
nám til doktorsprófs.
 Guðrún Frímannsdóttir, framkvæmdastjóri
Barnaverndar Reykjavíkur. Menntun: Fé-
lagsráðgjafanám, ýmis námskeið.
 Helga Bragadóttir, sviðsstjóri kennslu- og
fræðasviðs Landspítala Háskólasjúkrahúss,
sérfræðingur í barnahjúkrun. Menntun: Dokt-
or í í hjúkrunarfræði, MS í barnahjúkrun og
stjórnun.
 Hrefna Friðriksdóttir, lögfræðingur á
Barnaverndarstofu og staðgengill forstjóra.
Menntun: Lögfræðingur (cand. jur), héraðs-
dómslögmaður.
 Jón Björnsson, framkvæmdastjóri fjöl-
skyldu- og þróunarsviðs Reykjavíkurborgar.
Menntun: Embættispróf í sálfræði, ýmis nám-
skeið.
 Kolbrún Baldursdóttir, sálfræðingur hjá
Félagsþjónustu Kópavogs. Menntun: MA í sál-
fræði og sálfræðilegri ráðgjöf.
 Kristín Jónasdóttir, framkvæmdastjóri
Barnaheilla. Menntun: MA í félagsfræði og
kvennafræðum.
 Sigríður Logadóttir, lögfræðingur. Mennt-
un: LL.M í alþjóðalögum, MBA frá Háskóla Ís-
lands, héraðsdómslögmaður.
 Sigrún Benediktsdóttir, rekur lögmanns-
stofu. Menntun: Alþjóðleg meistaragráða í lög-
um, rekstrar- og viðskiptafræðinám við Há-
skóla Íslands.
 Valgerður Halldórsdóttir, rekur Ráð-
gjafaþjónustuna Stjúptengsl, handleiðsla í fé-
lagsráðgjöf við HÍ. Menntun: B.A. stjórn-
málafræði/mannfræði, kennslu- og
uppeldisfræði.
 Vigdís Erlendsdóttir, forstöðumaður Barna-
húss. Menntun: Embættispróf í sálfræði
(cand.psychol.)
ENGINN þeirra 16 sem sóttu um starf um-
boðsmanns barna var boðaður í viðtal en skipað
var í starfið þremur dögum eftir að umsókn-
arfrestur rann út. Upplýsingafulltrúi forsæt-
isráðuneytisins segir að umsóknirnar hafi ekki
komið allar inn á síðasta degi. Hann hafði ekki
upplýsingar um hvort farið var yfir upplýsing-
arnar jafnóðum og þær bárust.
Þrír umsækjendur um starfið hafa lýst því
yfir í fjölmiðlum að þeir hyggist fara fram á
rökstuðning vegna skipunarinnar.
Aðspurður segir Steingrímur S. Ólafsson
upplýsingafulltrúi forsætisráðuneytisins að það
sé allur gangur á því hvort umsækjendur um
störf á vegum ráðuneytisins séu boðaðir í viðtöl
en það sé engin lagaskylda til þess. Í þessu til-
viki hafi starfsmenn ráðuneytisins farið yfir
umsóknirnar og safnað saman upplýsingum
sem komið var til Halldórs Ásgrímssonar for-
sætisráðherra. Hann hafi síðan ákveðið að veita
Allur gangur á því hvort boðað sé í viðtal
BLIKUR eru á lofti þegar lýðræði á
Norðurlöndum er annars vegar og
rétt er að bregðast við þeim. Þetta er
meðal frumniðurstaðna Lýðræð-
isnefndar sem norrænu samstarfs-
ráðherrarnir komu á laggirnar, en
Valgerður Sverrisdóttur, iðnaðar- og
viðskiptaráðherra og ráðherra nor-
ræna samstarfsmála, kynnti tilvon-
andi skýrslu nefndarinnar á mál-
þingi er bar yfirskriftina „Þróun
framkvæmdavalds gagnvart löggjaf-
arvaldi“ sem haldið var í Þjóðmenn-
ingarhúsinu í gær í tilefni loka
heimastjórnarafmælisins.
Valgerður minnti á að lýðræði
væri ekki sjálfgefið og að nauðsyn-
legt væri að fylgjast með þróun þess
og standa vörð um það. Hún benti á
að á undanförnum árum virtist
stjórnmálaáhugi almennings hafa
dvínað og á sama tíma hefði kosn-
ingaþátttaka minnkað sem væri afar
óheillavænleg þróun. „Í frumnið-
urstöðum nefndarinnar vekur hún
athygli á því að bregðast þurfi við
þeirri staðreynd að Norður-
landabúar bera nú minna traust til
stjórnmálamanna og stjórn-
málaflokka en áður, sem birtist m.a. í
því að skráðum félögum í stjórn-
málaflokkum hefur fækkað mjög í
nokkrum landanna.“
Valgerður benti á að sífellt erf-
iðara væri að fá Norðurlandabúa til
að taka að sér pólitískar ábyrgð-
arstöður. „Það er skoðun lýðræð-
isnefndarinnar að þróun þessara
mála sé í þá átt að fulltrúalýðræðið
geti átt undir högg að sækja. Það er
þó ekkert sem bendir til þess að póli-
tískur áhugi almennings á Norð-
urlöndum hafi minnkað,“ sagði Val-
gerður. Hún ítrekaði að Norður-
landabúar væru virkir í félagsstarfi
og stjórnmálum, en að virknin væri
bara ekki í eins miklum mæli á vett-
vangi hinna hefðbundnu stjórn-
málaflokka og áður var. „Menn finna
pólitískum áhugamálum sínum ann-
an farveg með því að taka þátt í
undirskriftasöfnunum, mótmælum
eða starfsemi margvíslegra þrýsti-
hópa.“
Hvar liggur hið
raunverulega vald?
Í pallborðsumræðum að framsögu
Valgerðar lokinni velti Ólafur Teitur
Guðnason, er stjórnaði umræðunni,
upp þeirri spurningu hvort Alþingi
væri í reynd valdalaus stofnun gagn-
vart ríkisstjórninni, hvers vegna – ef
svo væri – og spurði loks hvort menn
teldu það til góðs eða ills. Í máli Ólafs
Þ. Harðarsonar, prófessors, kom
fram að hann telur að í reynd hafi
framkvæmdavaldið langmest völd;
hins vegar teldi hann ofsagt að Al-
þingi væri einfaldlega stimpilstofnun
líkt og sumir héldu fram. Hann benti
á að formlega hefði Alþingi mikið
vald þar sem það hefði löggjaf-
arvaldið og jafnvel vald til að setja
ríkisstjórnina af. Hann velti hins
vegar upp þeirri spurningu hvar hin-
ar raunverulegu ákvarðanir væru
teknar.
Björg Thorarensen, lagaprófess-
or, rifjaði upp málþing sem haldið
var í Háskóla Íslands í byrjun árs
þar sem þeirri spurningu var velt
upp hvar valdið liggi, þ.e. hvort það
sé þingsins eða ríkisstjórnarinnar.
Þar hafi komið fram að samkvæmt
stjórnarskránni væri valdið hjá Al-
þingi, en hefði í reynd færst til rík-
isstjórnar. Björg benti á að mál
hefðu þróast á þann veg hérlendis að
ríkisstjórnir hefðu ávallt sterkan
meirihluta og hér ríkti mikill flokks-
agi þannig að mál væru oft afgreidd
fyrirfram og þeim yrði því afar sjald-
an hnikað í þingsölum. Af þessum
sökum liti það oft út eins og að
stjórnarandstaðan hefði lítið um
hlutina að segja og nánast væri að-
eins um stimpilvinnu að ræða inni á
Alþingi. Hún benti á að í Danmörku
þar sem oft væru minnihlutastjórnir
væri alls ekki sjálfgefið að hægt væri
að koma stjórnarfumvörpum í gegn-
um þingið.
Gunnar Helgi Kristinsson prófess-
or tók undir það að hlutur löggjafa
ríkisstjórnarinnar væri sífellt að
aukast, en benti jafnframt á að eftir
því sem lagasetning yrði flóknari,
eins og þróunin hefði verið á síðustu
áratugum, þá væri það í minnkandi
mæli á færi alþingismanna að semja
löggjöf. Gunnar sagði það staðreynd
að samþjöppun valds væri að aukast
og sagði mikilvægt að menn veltu
fyrir sér hvernig þeir ætluðu að
tryggja að valdið yrði ekki of sterkt.
Greinilegt að menn hafi lifandi
áhuga á stjórnskipuninni
Umræðan barst í framhaldinu að
boðaðri endurskoðun stjórnarskrár-
innar. Gunnar Helgi rifjaði upp að
þegar væri búið að breyta ákvæð-
unum er snúa að þinghlutanum og
mannréttindum, en eftir stæðu
breytingar er varða framkvæmda-
valdið og dómsvaldið, t.d. hvernig
skipan dómara væri háttað. Björg
sagði að skoða þyrfti vandlega annan
kafla stjórnarskrárinnar um forset-
ann, hlutverk hans og um fram-
kvæmdavaldið. Hún sagðist óttast að
26. greinin, er varðar synjunarvald
forseta, myndi fá of mikla athygli.
Hún minnti á að mikilvægt væri að
huga að því hvernig þjóðaratkvæða-
greiðslu væri háttað, en heimildir um
slíkt eru fyrir hendi í stjórnarskrám
nágrannalanda okkar. Einnig taldi
Björg mikilvægt að hugað væri að
því hvernig framsali lagasetning-
arvaldsins til Brüssel, sem þegar er
fyrir hendi, yrði háttað. Að hennar
mati mundi slíkt framsal aukast í
framtíðinni en þó væri ekki ástæða
til að óttast um sjálfstæði okkar í
tengslum við það.
Ólafur sagði mikilvægt að komið
yrði af stað breiðri umræðu um
stjórnarskrárbreytingar, sem losuð
væri frá dægurþrasinu, og að nauð-
synlegt væri að ná víðtækri sátt um
málið. Hann taldi afar skynsamlegt
af forsætisráðherra að skipa sam-
hliða pólitíska nefnd og sérfræð-
inganefnd. Hann rifjaði upp fjöruga
umræðu sem skapaðist um vænt-
anlegar stjórnarskrárbreytingar síð-
asta sumar og sagði gleðilegt hve
greinilegt hefði verið að margir
hefðu lifandi áhuga á stjórnskip-
uninni.
Lýðræði er
ekki sjálfgefið
Morgunblaðið/Sverrir
Gunnar Helgi Kristinsson, Björg Thorarensen og Ólafur Þ. Harðarson sátu
í pallborði, en Ólafur Teitur Guðnason stjórnaði umræðunum.
„FLUTNINGUR framkvæmda-
valdsins til Íslands 1. febrúar 1904
markaði þáttaskil og var eitt
stærsta skrefið í baráttu þjóð-
arinnar fyrir sjálfstæði. Íslenska
þjóðin hefur minnst afmælisins
með margvíslegum hætti, ekki síst
hér í hinu glæsilega Þjóðmenning-
arhúsi,“ sagði Halldór Ásgrímsson
forsætisráðherra við lok heima-
stjórnarafmælisins sem fram fóru
í Þjóðmenningarhúsinu í gær.
Halldór minnti á sýninguna
„Heimastjórn 1904“ sem opnuð
var í Þjóðmenningarhúsinu í febr-
úar sl. í samvinnu við Þjóðminja-
safn Íslands, en þar var dregin
upp mynd af þeim framförum og
stórhug sem einkenndi líf Íslend-
inga á tímum heimastjórnarinnar.
Halldór rifjaði upp að sýning-
arhaldið hefði ekki einskorðast við
Reykjavík því í Safnahúsinu á Ísa-
firði var sett upp sýning þar sem
skjöl og munir frá sýslumannstíð
Hannesar á Ísafirði voru til sýnis,
auk þess sem fjallað var um dr.
Valtý Guðmundsson. Einnig minnti
Halldór á endurbætta sýningu í
Jónshúsi í tilefni heimastjórn-
arafmælisins.
„Fjölmargt annað var gert til að
vekja athygli á þessu afmæli og
má þar nefna ritgerðasamkeppni
framhaldsskólanema þar sem þrír
framhaldsskólanemar fengu
100.000 króna verðlaun hver fyrir
skrif sín um Heimastjórn, aðdrag-
anda hennar og afleiðingar. Á vef-
síðu, sem sett var upp á vegum
forsætisráðuneytisins í tilefni
Heimastjórnarafmælisins, er gerð
grein fyrir stjórnmálalífinu hér
fyrr á árum með skemmtilegum
hætti.“
Halldór sagðist að lokum fyrir
hönd ríkisstjórnar Íslands færa
framkvæmdanefnd um heima-
stjórnarafmælið sérstakar þakkir.
Heimastjórn-
arafmælisins
minnst víða